Monuina Mōli he Lalolagi Foou he Atua

KO DAVID, * ko e taane mo e matua taane Kerisiano, ne hiki atu ke he tau Faahi Kaufakalataha, nukua mauokafua kua hako e mena ne taute e ia. Pete he nakai manako a ia ke toka hifo haana hoana mo e fanau, ne logona hifo mōli e ia na maeke ia ia ke moua e moui mitaki ma lautolu oti kaeke ke loga e tupe haana. Ti talia e ia e uiina mai he tau magafaoa i New York mo e nakai leva ne moua e ia e gahua i ai.

He mole atu e tau mahina, mogoia, ko e onoonoaga mauokafua ha David ne kamata ke ataata. Kua tote e magaaho ne fakaaoga ma e tau matagahua fakaagaaga. He taha magaaho, ne teitei galo e ia e tua ke he Atua. Ko e magaaho la ne mahala a ia ke he kamatamata he mahani nukua mailoga e ia e tuaga mōli haana. Ko e hagaaki haana ke he monuina fakatino ne takitaki fakahaga a ia mai he tau mena oti ne aoga mōli ki a ia. Fai mena kua lata ke hiki.

Tuga a David, tokologa ne hiki mai he tau motu mativa he tau tau takitaha, ne amanaki ke fakatolomaki ki mua e tuaga fakatupe ha lautolu. Ka e, fakahiku tumau ai ne matematekelea a lautolu he galo e tuaga fakaagaaga. Ne manamanatu e falu, ‘Maeke kia he Kerisiano ke tutuli e tau  monuina fakatino ti maeke foki ke maukoloa ke he Atua?’ Ko e tau tagata tohia mo e tau tagata fakamatala talahaua ne pehē na maeke e mena nei. Ka e he ako e David mo e falu foki, ko e moua e taha mena ka e nakai galo e taha mena ko e mena uka.—Luka 18:24.

Nakai Kelea e Tupe

Mōli, ko e tupe, ko e mouaaga he tagata. Tuga ni falu mouaaga, nakai ko e mena kelea po ke hepe e tupe. Mōli, nakai fai mena ke fakatatai ke he tautui he falu koloa aoga. Ti, ka fakaaoga fakamitaki, to ha ha i ai e kakano uho. Tuga anei, kua talahau he Tohi Tapu kua eke e “tau tupe mo mena ke malu ai,” mua atu ke he tau lekua ne felauaki mo e nofogati. (Fakamatalaaga 7:12) Kua tuga, ke he falu, ko e “tau tupe foki kua aoga ai ke he tau mena oti.”—Fakamatalaaga 10:19.

Kua vihiatia he tau Tohiaga Tapu e mahani teva mo e fakamalolō ke gahua malolō. Maeke ia tautolu ke foaki ke lata mo e tau magafaoa ni ha tautolu, ti ka fai mena agaia a tautolu, kua moua e tautolu e “falu a mena ke age kia ia kua nofogati.” (Efeso 4:28; 1 Timoteo 5:8) Lafi ki ai, he nakai fakatolomaki hokoia he fakatikai ne ia a ia, kua fakamalolō he Tohi Tapu a tautolu ke olioli ke he tau koloa ha tautolu. Ne talahau ki a tautolu ke ‘eke foki e tufaaga ha tautolu’ ti olioli e tau fua he tau gahua ha tautolu. (Fakamatalaaga 5:18-20) Kua ha ha i ai mogoia e tau fakafifitakiaga loga he Tohi Tapu he tau tagata taane mo e tau fifine tua fakamōli ne muhukoloa.

Tau Tagata Taane Tua Fakamōli ne Muhukoloa

Ko Aperahamo, ko e fekafekau tua fakamōli he Atua, ne loga lahi e fuifui manu mo e tau manu totolo, loga e ario mo e auro, mo e tolotologa e fekafekau he kaina ke he tokoteau. (Kenese 12:5; 13:2, 6, 7) Ha ha foki ia Iopu ne tututonu e maukoloa lahi a ia—he tau fuifui manu, tau fekafekau, auro, mo e ario. (Iopu 1:3; 42:11, 12) Ko e tau tagata taane nei ne monuina ke he tuaga pihia he vaha nei, ka e maukoloa foki a lautolu ke he Atua.

Ne ui he aposetolo ko Paulo a Aperahamo ko e “matua kia lautolu oti kana kua tua.” Kua nakai lima pili po ke pipiki mau a Aperahamo ke he tau koloa oti haana. (Roma 4:11; Kenese 13:9; 18:1-8) Pihia foki, ne fakamaama he Atua a Iopu ko e “tagata mahani hakohako mo e mahani tonu.” (Iopu 1:8) Kua mautali tumau a ia ke lagomatai a lautolu ne mativa mo e matematekelea. (Iopu 29:12-16) Ko Aperahamo mo Iopu ne falanaki ke he Atua ka e nakai ke he tau monuina ha laua.—Kenese 14:22-24; Iopu 1:21, 22; Roma 4:9-12.

Ko e Patuiki ko Solomona taha fakafifitakiaga. Ha ko e hakega ke he nofoaiki he Atua i Ierusalema, ne nakai ni fakamonuina a Solomona aki e pulotu faka-Atua ka e pihia foki mo e tau monuina mo e lilifu lahi. (1 Tau Patuiki 3:4-14) He laulahi he moui haana, ne tua fakamōli a ia. Ka ko e tau tau fakamui ha Solomona, ne “nakai eke e ia e finagalo a Iehova.” (1 Tau Patuiki 11:1-8) Mōli ai, ko e fakahikuaga momoko haana ne fakatātā falu he tau matahele aga mau he monuina fakatino. Manamanatu ke he gahoa.

Tau Matahele he Monuina

Ko e hagahagakelea lahi mahaki ko e manako lahi ke he tau tupe mo e tau mena kua maeke ke fakatau aki. Kua fua mai e maukoloa ke he falu ko e manako ne nakai makona. Fakamua atu, ne mailoga e Solomona e hihiga nei he falu. Ne tohi e ia: “Ko ia kua manako ke he ario, to nakai makona ai a ia ke he ario; ko ia foki kua manako ke he tau koloa loga to nakai makona a ia ke he hana mena ne moua ai; ko e mena fakateaga foki ia.” (Fakamatalaaga 5:10) Ne hataki tokoua e Iesu mo Paulo he magaaho fakamui e tau Kerisiano hagaao ke he manako lahi nei ne fakahehē.—Mareko 4:18, 19; 2 Timoteo 3:2.

He magaaho ka eke e tupe mo matapatu fakaalofa ha tautolu ka e nakai ko e koloa noa ni ke fakakatoatoa aki taha mena, kua maeke ia tautolu ke fakatapakupaku ke he tau kamatamata kehekehe he mahani, putoia e pikopiko, kaiha, mo e lagatau kelea. Ko Iuta Isakariota, ko e taha he tau aposetolo he Keriso, ne afo haana iki ke he 30 e tau tupe. (Mareko 14:11; Ioane 12:6) He molea e manako lahi, ne hukui he falu e Atua aki e tupe ko e mena ke tapuaki katoatoa a lautolu ki ai. (1 Timoteo 6:10) Ko e mena ia kua lata e tau Kerisiano ke lali tumau ke mahani fakamōli hagaao ke he manatu mōli haana he taute ke loga atu e tau tupe.—Heperu 13:5.

 Ko e tutuli he maukoloa kua fakalagā foki e hagahagakelea nukua fakavaia lahi. Fakamua, ko e loga he tau koloa kua hihiga ke feaki e falanaki ni ki a ia. Ne putoia e Iesu e mena nei he hagaao a ia ke “fakavai he koloa.” (Mataio 13:22) Ko e tagata tohia he Tohi Tapu ko Iakopo ne hataki pihia e tau Kerisiano ke nakai nimo e Atua pete ka taute e ia e tau fakatokatokaaga pisinisi. (Iakopo 4:13-16) Ha kua tuga e foaki he tupe ki a tautolu e fuafuaaga tu tokotaha, ki a lautolu ne fai, kua ha ha ai e hagahagakelea he falanaki ke he tupe ha lautolu ka e nakai ke he Atua.—Tau Fakatai 30:7-9; Gahua 8:18-24.

Uaaki, tuga a David, ne talahau ke he kamataaga, nukua iloa, ko e tutuliaga he monuina kua fōfō lahi e magaaho mo e malolō fakatagata ne fakahiku tataki kehe a ia mai he tau tutuliaga fakaagaaga. (Luka 12:13-21) Ma lautolu ne maukoloa, ha ha i ai foki e kamatamata tumau ke fakaaoga e mena ne matapatu ha lautolu a tau matagahua fakafiafia po ke tau tutuliaga fakatagata.

Kua maeke kia he matematekelea fakaagaaga ha Solomona ke fai lafiaga ke he fakaatāaga haana ke moui nofo hagahaga mitaki ke fakamaluia e tau manamanatuaga haana? (Luka 21:34) Ne iloa e ia ne nakai fakaatā he Atua e fakamauaga ke he tau tagata motu kehe. Ka e, ne fakahiku fakapotopoto e ia totou afe e tau fifine. (Teutaronome 7:3) He makai ke fakafiafia haana tau hoana motu kehe, ne taute e ia e fakatokaaga tua fiofio ke aoga ki a lautolu. Tuga he talahau fakamua, ne fakahiku ai haga kehe e loto ha Solomona mai ia Iehova.

Maaliali ai, ko e tau fakataiaga nei kua fakakite e mōlioli he fakatonuaga ha Iesu: “Nakai maeke ia mutolu ke fekafekau ke he Atua mo Mamone.” (Mataio 6:24) Ti maeke fefe he Kerisiano ke fahia he kautū ke he tau paleko fakatupe ne fehagai ki ai e tokologa mogonei? Aoga lahi ai, ko e heigoa e amaamanakiaga ma e moui mitaki i mua?

Monuina Mōli i Mua

Nakai tuga e tau tupuna ko Aperahamo mo Iopu mo e motu ha Isaraela, ko e tau tutaki ha Iesu ne poaki ke “eke e tau motu oti kana mo tutaki.” (Mataio 28:19, 20) He fakamōli e poakiaga ia kua lata ma e magaaho mo e laliaga ne liga ke fakaaoga ke he tau tutuliaga fakalalolagi. Ko e kei ke he kautuaga, mogoia, kua fakavē ke taute e mena ne tala mai e Iesu ki a tautolu: “Ka kia kumikumi fakamua a mutolu ke he kautu he Atua mo e hana tututonu, ati lafi atu ai e tau mena oti ia kia mutolu.”—Mataio 6:33.

He teitei mole e galo he magafaoa mo e tuaga fakaagaaga haana, ne fakahiku liu e moui ha David mafoki mai ke he tuaga fakamua. He mavehe tuai e Iesu, kua liu a David kamata ke tuku fakamua e tau fakaakoaga Tohi Tapu, liogi, mo e fekafekauaga haana, ati kamata e falu mena ke holo ki mua. Ne liu ai e fakafetuiaga haana mo e hoana mo e fanau matuuta foki. Ne ha ha ia ia mogonei e olioli mo e mahani fakalatalata. Ne gahua malolō agaia a ia. Ne nakai pehē kua palegā e tau monuina haana. Ka e, mai he mamahi ne moua e ia, ne ako e ia falu fakaakoaga uho.

Ne liu a David fai manamanatuaga ke he kakano ne hiki atu ke he tau Faahi Kaufakalataha, ati fifili a ia ke nakai eke e tupe mo pule ke he tau fifiliaga haana. Ne iloa e ia mogonei ko e tau mena uho he moui haana—ko e magafaoa fakahele, tau kapitiga mitaki, mo e fakafetuiaga mo e Atua—kua nakai moua aki e tupe. (Tau Fakatai 17:17; 24:27; Isaia 55:1, 2) Mena ia, ko e fakamōli he mahani kua mua atu e uho ke he tau monuina fakatino. (Tau Fakatai 19:1; 22:1) Fakalataha mo e magafaoa haana, kua fifili a David ke fakatumau ke tuku mua e tau mena fakamua.—Filipi 1:10.

Ko e tau laliaga he tagata ke ati e kaufakalatahaaga he mahani kua monuina mōli nukua kaumahala tumau. Pete ia, ne mavehe he Atua ko e Kautu haana ka foaki e loga he tau mena fakatino mo e fakaagaaga nukua lata mo tautolu ke maeke ke momoui mitaki. (Salamo 72:16; Isaia 65:21-23) Ne fakaako e Iesu e monuina mōli ne kamata aki e fakaagaaga. (Mataio 5:3, NW) Ti ko e monuina po ke mativa fakatino a tautolu, he tuku fakamua e tau mena fakaagaaga mogonei ko e puhala mitaki lahi ma tautolu ke maeke ke tauteute ma e lalolagi foou he Atua i mua. (1 Timoteo 6:17-19) Ko e lalolagi ia to eke mo kaufakalatahaaga monuina mōli ke he tuaga fakatino mo e fakaagaaga.

[Matahui Tala]