Fakafiafiaaga Atihake kua Fakahauhau
Fakafiafiaaga Atihake kua Fakahauhau
“Po ke kai mena a mutolu, po ke inu a mutolu, po ke eke e mutolu taha mena, kia eke e mutolu e tau mena oti kana ke fakaheke ai ke he Atua.”—1 KORINITO 10:31.
1, 2. Ko e ha e tau gahua fakafiafia ka onoono ko e “mena kua foaki mai he Atua,” ka ko e heigoa e hatakiaga mooli ne tuku mai he Tohi Tapu?
KO E aga pauaki ke manako ke taute e tau matafeua kua tamai e fiafia. Ko e ha tautolu a Atua fiafia, ko Iehova, ne manako ki a tautolu ke fiafia e moui, ti foaki e ia e tau foakiaga loga ke maeke ai. (1 Timoteo 1:11; 6:17) Ne tohi he patuiki pulotu ko Solomona: “Kua iloa e au nakai fai mena kua mitaki . . . ka kia olioli . . . Hanai foki, kia takitaha e tagata mo e kai, mo e inu, mo e fiafia ai ke he tau mena mitaki he hana tau gahua oti; ko e mena kua foaki mai he Atua haia.”—Fakamatalaaga 3:12, 13.
2 Ko e fiafia pihia he fakamanou e taha ke fakaata e gahua mitaki ne fakakatoatoa kua fakahahau mooli, mua atu ke he feoakiaga mitaki mo e magafaoa po ke tau kapitiga. Kua liga lata ke onoono fakamitaki ki ai ko e “mena kua foaki mai he Atua.” Mooli, ko e foaki fakalahi he Tufuga kua nakai tuku mai ki a tautolu e laisini ke taute e tau fakafiafiaaga fakahanoa. Kua fakavihia he Tohi Tapu e konahia, kai lotokai, mo e mahani feuaki, he hataki a lautolu ne taute e tau mena pihia kua “nakai moua . . . e Kautu he Atua.”—1 Korinito 6:9, 10; Tau Fakatai 23:20, 21; 1 Peteru 4:1-4.
3. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke nonofo mataala fakaagaaga mo e ke tokaloto e aho lahi a Iehova?
3 He tau aho fakamui nei kua uka, nakai la pihia fakamua, kua fehagai e tau Kerisiano mo e paleko ke momoui fakalotomatala he lalolagi matahavala ka e nakai muitua ke he tau gahua i ai. (Ioane 17:15, 16) Tuga he talahau tuai, ko e tau tagata he atuhau nei kua eke mo ‘tau tagata manako lahi ke he tau mena ke fiafia ki ai, ka e manako tote ke he Atua’ ke hokotia ke ‘nakai omaoma’ ke he fakakiteaga kua haia ni i mua e ‘matematekelea lahi.’ (2 Timoteo 3:4, 5; Mataio 24:21, 37-39) Ne hataki e Iesu e tau tutaki haana: “A mutolu neke pehia ha mutolu a tau loto, he fakaniniko, mo e konahia, mo e fakaatukehe he tau mena he mouiaga nai; neke fakaofo mai e aho ia kia mutolu. Ha ko e mena tuga ne matahele.” (Luka 21:34, 35) Ko e tau fekafekau he Atua, kua fifili a tautolu ke omaoma ke he hatakiaga a Iesu. Nakai tatai mo lautolu he lalolagi nakai mahani Atua ne viko takai ia tautolu, kua lali a tautolu ke nonofo mataala fakaagaaga mo e tokaloto tumau e aho lahi a Iehova.—Sefanaia 3:8; Luka 21:36.
4. (a) Ko e ha ne uka ai ke moua e tau fakafiafiaaga kua talia? (e) Ko e heigoa e fakatonuaga ne moua ia Efeso 5:15, 16 ne manako a tautolu ke fakagahua?
4 He fakatumau ke fakamamao mai he tau gahua matahavala he lalolagi kua nakai mukamuka, ha kua taute he Tiapolo ke manaia mo e mukamuka lahi ke moua. Kua mua atu e uka ka tutuli e tautolu e tau fakafiafiaaga. Laulahi he tau mena ne foaki he lalolagi kua talaga ke futiaki ke he “tau manako lahi he tino.” (1 Peteru 2:11) Ko e fakafiafiaaga hagahagakelea kua atāina ke he tau matakavi tolo, ka e maeke foki ke hufia ke he tau kaina he puhala he tau tohi, televisoni, ko e Internet, mo e tau vitio. Ko e mena ia, ne hataki fakapulotu he Kupu he Atua e tau Kerisiano: “Hanai, a mutolu kia o fakalaulau a mutolu; nakai tuga ne tau tagata goagoa ka kia tuga e tau tagata iloilo. Kia fakaaoga e mutolu e tau aho he mouiaga nai, ha kua kelea e tau aho ainei.” (Efeso 5:15, 16) Ane mai muitua fakamakutu e tautolu e fakatonuaga kua maeke ia tautolu ke iloa tonuhia to nakai fakahēhē he tau fakafiafiaaga hagahagakelea a tautolu, he hufia a tautolu, e, ke moumou foki e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova, he fakahiku ai ke he moumouaga ha tautolu!—Iakopo 1:14, 15.
5. Mai he heigoa kua moua e tautolu e fakahauhauaga mua ue atu?
5 Ha kua momoui lavelave e tau Kerisiano, kua maama e lautolu e logonaaga ke lata ke he falu magaaho ke olioli ke he falu matafeua fakafiafia. Kua pehē mai e Fakamatalaaga 3:4 ko e “vaha ke kata ai” mo e “vaha ke kolikoli ai.” Ti nakai eke he Tohi Tapu e fakafiafiaaga mo mena moumou magaaho. Ka kua lata he fakafiafiaaga ke fakahauhau a tautolu, nakai ke fakahagahaga kelea e tuaga fakaagaaga ha tautolu po ke fakatauhele e tau matagahua fakaagaaga ha tautolu. Kua iloa he tau Kerisiano loto motua mai he tau mena ne tutupu e fiafia lahi kua mai he foaki. Kua tuku fakamua e lautolu e taute he finagalo ha Iehova he tau momoui ha lautolu ti moua e ‘okiokiaga ma e tau tino ha lautolu’ he talia e ‘lakau hahamo totonu’ ha Iesu.—Mataio 11:29, 30; Gahua 20:35.
Fifili e Fakafiafiaaga kua Lata
6, 7. Ko e heigoa kua maeke ke lagomatai a koe ke fifili e fakafiafiaaga kua talia po ke nakai talia?
6 Maeke fēfē a tautolu ke iloa mooli ko e faga fakafiafia pihia kua talia ma e Kerisiano? Kua foaki he tau matua e takitakiaga ma e fanau ha lautolu, ti lagomatai he tau motua ka lata. Mooli mogoia, kua nakai lata he falu ke fakainaina ki a tautolu e tohi, kifaga, pelē, koli, po ke lologo kua fakalialia. Ne pehē a Paulo “kua lata ia mo e tau tagata motua, ko lautolu ni kua mahani he ako mua ai ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea.” (Heperu 5:14; 1 Korinito 14:20) Kua fakatoka mai he Tohi Tapu e tau matapatu fakaakoaga ke puipui. Ko e loto manamanatu haau ne fakamahani he Kupu he Atua, ka lagomatai a koe kaeke ke fanogonogo a koe ki ai.—1 Timoteo 1:19.
7 Ne pehē a Iesu “ha ko e hana tau fua kua mailoga ai e akau.” (Mataio 12:33) Ka eke ko e tutuliaga fakafiafiaaga kua fua mai e tau fua kelea he futia ke he favale, mahani feuaki, po ke matutakiaga fakataulatua, kua lata ke tiaki. Kua nakai talia foki kaeke ke fakahagahagakelea e moui po ke malolō tino he taha, ka eke ke fakatupu e uka po ke fakalolelole fakatupe, po ke fakatupu e fakatupetupe ke he falu. Ne hataki he aposetolo ko Paulo a tautolu ka fakalauia e tautolu e manamanatuaga he tau matakainaga ha tautolu, kua agahala a tautolu. Ne tohi e Paulo: “Ka hala pihia foki a mutolu ke he tau matakainaga, mo e fakatupetupe ai ha lautolu a tau loto manamanatu lolelole, kua hala tuai a mutolu kia Keriso. Ko e mena ia, kaeke kua tupetupe e matakainaga haku he mena kai nakai tuai kai au e kakano he tau manu tukulagi, neke tupetupe haku a matakainaga kia au.”—1 Korinito 8:12, 13.
8. Ko e heigoa e tau hagahagakelea ne tupu he fakaaoga e tau pelē eleketoniki mo e tau vitio?
8 Kua pukeina e tau fale koloa he tau pelē eleketoniki mo e tau vitiō. Kua foaki he falu pelē e okioki nakai fakahagahagakelea, ka ko e fakafiafiaaga pihia kua fakakite fakalaulahi e mena ne fakavihia he Tohi Tapu. Mooli kua nakai ni ko e fefeua noa kaeke pelē e tau tagata ke helehele fakamamahi mo e tamate po ke taute e mahani kelea muitui! Vihiatia e Iehova a lautolu “kua fiafia ke he favale.” (Salamo 11:5; Tau Fakatai 3:31; Kolose 3:5, 6) Ti ka pelē ke fakatolomaki e lotokai po ke vale i loto ia koe, kua fakalolelole e manamanatuaga haau, po ke moumou e tau magaaho aoga, ati mailoga e hagahagakelea fakaagaaga nukua fakatupu ai ti fakamafiti ke taute e tau hikihikiaga.—Mataio 18:8, 9.
Fakamakona e Tau Manako Fakafiafia ke he Tau Puhala Atihake
9, 10. Ko e heigoa kua maeke ia lautolu ne manamanatu ke taute ke fakamooli e tau manako fakafiafiaaga ha lautolu?
9 He falu magaaho, ne hūhū e Kerisiano: “Ko e heigoa e fakafiafiaaga kua talia? Ko e lahi he mena ne fakainaina he lalolagi kua nakai tatai mo e tau puhala he Tohi Tapu.” Kia iloa mooli ko e fakafiafiaaga makona kua maeke ke moua, ka e lata ke he laliaga. Kua lata mo e manamanatu tuai mo e pulega, mua atu ke he vala he tau mamatua. Kua moua he tokologa e okiokiaga palepale mitaki i loto he magafaoa mo e i loto he fakapotopotoaga. He fiafia auloa e taumafa fakahauhau ka e fakatutala ke he tau mena tutupu he aho po ke matakupu he Tohi Tapu kua mitaki mo e atihake. Ko e tau pikiniki, tau pelē kua lata, tau fenoga kemu, po ke o hui kua lata ke pulega tuai. Ko e fakafiafiaaga atihake kua maeke ke fiafia mo e fakahauhau.
10 Ko e motua mo e hoana haana ne feaki tolu e tama ne talahau: “Mai he ikiiki, ne putoia e tau tama ha maua he fifili e matakavi ke o atu ke okioki i ai. He falu magaaho, ne fakaatā e maua e tau tama ke igatia mo e uiina e kapitiga mitaki, ne taute e okiokiaga ha mautolu ke fiafia lahi. Ha ha i ai e tau lakaaga pauaki he tau momoui he tau tama ha maua ka mailoga ai. Fa uiina tumau e maua e tau magafaoa mo e tau kapitiga he fakapotopotoaga ke he kaina ha mautolu. Ne kai a mautolu i fafo ti fefeua ke he tau pelē. Ne o atu a mautolu he motoka ti o hui he tau mouga, he fakaaoga e tau magaaho ia ke ako hagaao ke he tufugatia a Iehova.”
11, 12. (a) Ko e heigoa haau ka taute ke putoia e falu he tau pulega haau ma e fakafiafiaaga he falu magaaho? (e) Ko e heigoa e vahega fakafiafia ne mooli ke nakai nimo he falu?
11 Fakalaulahi atu nakai a koe po ke ko e magafaoa ke putoia e falu ka taute e tau pulega he fakafiafiaaga he falu magaaho? Falu, tuga e takape, tagata nofo tokotaha, po ke ko e magafaoa matua tokotaha, kua liga lata mo e fakamalolōaga. (Luka 14:12-14) Kua lata foki ia koe ke putoia e tokogahoa ne fakalataha foou mai, he mataala, mooli, ke nakai fakatapakupaku e falu ke he ha feoakiaga hagahagakelea. (2 Timoteo 2:20, 21) Ko lautolu ne fai mafatifati kua uka ke o fano, liga taute e tau fakatokaaga ke tamai e mena kai mo e kai auloa he kaina ha lautolu.—Heperu 13:1, 2.
12 He fakalataha mo e tau tagata ne uiina ke taumafa auloa ke he tau mena kai mukamuka, he logona e puhala he falu ne eke mo tau Kerisiano, ti ako e mena ne lagomatai a lautolu ke fakatumau e tua fakamooli ke he Atua ne fakamooli ai ke nakai nimo he tokologa. Ko e tau matakupu he Tohi Tapu kua tahake mai ma e fakatutalaaga, he fakalataha auloa ai, putoia e tau tama, he uiina ke fakalataha ai. Kua maeke e tau fakatutalaaga featihake pihia he fakamalolōaga ke nakai fuafuakelea po ke fakamatagā ha tagata.
13. Fakatoka fēfē e Iesu mo Paulo e fakafifitakiaga he fakakite mo e talia e mahani fakamokoi?
13 Ne fakatoka e Iesu e fakafifitakiaga tonu he fakakite mo e talia e mahani fakamokoi. Ne fakaaoga tumau e ia e tau magaaho pihia ke talahau e tau monuina fakaagaaga. (Luka 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32) Kua muitua he tau tutaki fakamua haana e tau fakafifitakiaga haana. (Gahua 2:46, 47) Ne tohia he aposetolo ko Paulo: “Kua manako lahi au ke feleveia mo mutolu, kia ta atu ai e au kia mutolu taha mena fakaalofa ke lata mo e [a]gaga ke fakatumau ai a mutolu; Ko e kakano hanai, kia fefakamafanaaki a tautolu ke he tua ha tautolu, ko mutolu katoa mo au.” (Roma 1:11, 12) Pihia foki, ko e tau fakalatahaaga ha tautolu kua lata ke foaki e takatakaiaga he featihake he fakamalolōaga.—Roma 12:13; 15:1, 2.
Falu Fakamanatuaga mo e Tau Hatakiaga
14. Ko e ha e tau fakalatahaaga fakafiafia lalahi kua nakai lata?
14 Nakai fakaatā e tau fakalatahaaga fakafiafia lalahi, ha kua fa uka ke leveki. He falu magaaho kua nakai fakatauhele e tau matagahua fakaagaaga, ko e tau magafaoa tokogahoa kua liga fifili ke olioli auloa e pikiniki po ke fefeua he pelē ne nakai molea e fetotokoaki. Ka ha ha ai e falu motua, tau fekafekau lagomatai, po ke falu ne loto momotua he fakalatahaaga fakafiafia, kua foaki e lautolu e fakalagalaga kua mitaki ti maeke he fakalatahaaga ke fakahauhau lahi.
15. Ko e ha e leveki he fiafiaaga kua putoia e levekiaga tonu?
15 He tau fakalatahaaga fakafiafia, kua nakai lata ia lautolu ke fakaheu ke he tau manako he leveki kua tonu. He olioli e koe e fakakite he mahani fakamokoi, kua nakai kia kelea e logonaaga haau ka iloa e koe ha kua fakaheu ai, kua tupetupe e tagata ne uiina ke he mena ne tupu he kaina haau? Mailoga e matapatu fakaakoaga he Teutaronome 22:8. Ko e Isaraela ne talaga e kaina foou ne lata ke ta e pa ke puipui takai aki e tua fale he fale foou, ne fa mahani ke fakaaoga ke fakafiafia aki e tau tagata ne uiina. Ko e ha? “Neke fakamaligi ai e toto ha ko e fale hau, ka to hifo ai taha.” He puhala taha, ko e mena ne taute e koe—he nakai fakatū e tau fakataputapu nakai fai kakano—ke puipui aki e tau tagata uiina haau ke he fakalatahaaga fakafiafia kua lata ke manamanatu ke he tau mena fakaagaaga mo e fakatino ha lautolu.
16. Ko e heigoa e fakailoilo kua lata ke fakagahuahua ka hafagi e kava he fakalatahaaga fakafiafia?
16 Ka hafagi e kava he fakalatahaaga fakafiafia, kua lata e mena nei ke taute mo e mataala lahi. Tokologa e Kerisiano ne leveki kua fifili ke foaki e tau kava inu ka kitia fakatagata ni e lautolu e tau mena ne age ke inu po ke fakaaoga he tau tagata ne uiina e lautolu. Nakai fai mena kua lata ke fakaatā ka liga fakatupetupe e falu po ke kamatamata ha tagata ke konahia. (Efeso 5:18, 19) Ma e tau kakano kehekehe, liga fai tagata uiina ne liga fifili ke fakamamao mai he kava. Loga e matakavi ne fakakaupa e tau tau moui ke inu e kava, ti to omaoma e tau Kerisiano ke he tau matafakatufono a Kaisara pete ni ko e tau matafakatufono nei kua tuga e fakataputapu lahi.—Roma 13:5.
17. (a) Ka ta e leo kofe he fiafiaaga, ko e ha kua aoga ma e tagata ne leveki ke fifili fakalahi? (e) Ka fai koli he fakalatahaaga, kua lata ke fakakite fēfē he mahani fakalatalata?
17 Kua lata e tagata ne leveki ke iloa mitaki e tau leo kofe, koli, po ke falu fakafiafiaaga kua lautatai mo e tau matapatu fakaakoaga Kerisiano. Kehekehe e fiafia ke he tau leo kofe, ti atāina e tau leo kofe kehekehe. Ka e, loga e leo kofe he vahā nei kua fakatolomaki e agaaga totoko, mahani feuaki, mo e favale. Ha ha i ai e lata ke fifili. Ko e tau leo kofe kua talia kua lata ke nakai ni totoka, ka e nakai lata foki ke fakaohooho malolō po ke ulaafia, ne lauia e leo lahi mo e foutu. Mataala kua nakai toka e koe e fifiliaga he leo kofe ke he taha tagata ne nakai la loto fakaaue e lata ke fakalatalata hifo e leo kofe. Ko e koli ne putoia e mahani nakai gali, peehi e tau ue fakataki he tau pula mo e tau huhu, ka nakai tonu mooli ma e Kerisiano.—1 Timoteo 2:8-10.
18. Maeke fēfē he tau mamatua ke puipui e tau fanau ha lautolu he leveki ke he tau matafeua fakafiafia ha lautolu?
18 Kua lata he tau matua Kerisiano ke iloa ko e heigoa kua fakatoka ma e tau fakalatahaaga fakafiafia ne uiina ki ai e tau fanau ha lautolu, ti to pulotu ke o atu mo lautolu ke he laulahi he tau fiafiaaga. Momoko ai, ne fakaatā he tau matua e tau fanau ha lautolu ke o atu ke he tau fiafiaaga ne nakai fai levekiaga nukua tokologa ne o atu kua mokulu ke he mahani feuaki po ke falu mahani kelea. (Efeso 6:1-4) Pete ni ko e tau fuata kua momotua ti kua fakakite kua maeke ia lautolu ke fai tuahā ki ai, kua ha ha agaia e lata ke lagomatai a lautolu ke “hola kehe mo e tau manako lahi he tau fuata.”—2 Timoteo 2:22.
19. Ko e heigoa e mooliaga kua maeke ke lagomatai a tautolu ke hagaaki ke he mena ne kua lata ia tautolu ke “kumikumi fakamua”?
19 Ko e fakafiafiaaga tumau kua atihake mo e fakahauhau kua maeke ke taute e moui ke olioli lahi. Kua nakai fakatikai e Iehova e mena nei ia tautolu, ka e mooli kua iloa e tautolu e tau matafeua pihia kua nakai foaki mai ki a tautolu e lagomataiaga ke tanaki e tautolu e tau koloa fakaagaaga he lagi. (Mataio 6:19-21) Ne lagomatai e Iesu haana tau tutaki ke maama ko e “kumikumi fakamua . . . ke he kautu he Atua mo e hana tututonu” kua aoga ke he moui, nakai ko e mena ka kai po ke inu po ke tapulu, “ko e tau mena oti ia kua kumi he tau motu kehe.”—Mataio 6:31-34.
20. Kua maeke fēfē he tau fekafekau tua fakamooli ha Iehova ke tatali ke he tau mena mitaki mai he Foaki Mua Ue Atua?
20 E, “po ke kai mena a mutolu, po ke inu a mutolu, po ke eke e mutolu taha mena,” maeke ia tautolu ke eke e “tau mena oti kana ke fakaheke ai ke he Atua,” he fakaaue ke he Foaki Mua Ue Atu ma e tau mena mitaki kua olioli fakalatalata ki ai. (1 Korinito 10:31) He lalolagi Parataiso haana i mua, to ha ha i ai e tau magaaho nakai fai fakaotiaga ke olioli katoatoa e mahani fakamokoi a Iehova, fakalataha mo e feoakiaga atihake mo e tau tagata oti ne fakatauo mo e tau tutuaga tututonu haana.—Salamo 145:16; Isaia 25:6; 2 Korinito 7:1.
Manatu Nakai e Koe?
• Ko e ha kua uka ma e tau Kerisiano he vahā nei ke moua e fakafiafiaaga kua atihake?
• Ko e heigoa falu puhala fakafiafiaaga kua fakamooli ke makona ma e tau magafaoa Kerisiano?
• Ka olioli e fakafiafiaaga atihake, ko e heigoa e tau fakamanatuaga mo e tau hatakiaga kua lata ke tokaloto he taha?
[Tau Hūhū he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 24]
Fifili e fakafiafiaaga kua moua mai e tau fua mitaki
[Tau Fakatino he lau 25]
Ko e heigoa e tau vahega fakafiafiaaga kua tiaki he tau Kerisiano?