Skip to content

Skip to table of contents

O he Puhala ne Malikiti e Maama

O he Puhala ne Malikiti e Maama

O he Puhala ne Malikiti e Maama

“Ko e puhala he tau tagata tututonu, kua lata ia mo e maama he aho, kua tupu tolomaki atu hana maama ke hoko ke he tupoula.”—TAU FAKATAI 4:18.

1, 2. Ko e heigoa ne moua he tau tagata he Atua ha ko e fua he malikiti e maama fakaagaaga mai ia Iehova?

KO HAI kua latatonu ke fakamaama e lauia he lā ke he pouli he po ka e ko ia ni ko e Punaaga he maama, ko Iehova ko e Atua? (Salamo 36:9) ‘He magaaho ne toto he maama he pogipogi e tau kalakala he lalolagi,’ he talahau he Atua, ‘kua liliu kehe e lalolagi tuga ne kelekele ki lalo he fakamau fakamailoga, ti tutu mai ai e tau mena oti tuga ne tapulu.’ (Iopu 38:12-14) He malikiti e maama ne mai he lā, ne kitia mo e maaliali fakahaga e tau mena he lalolagi, tuga ne kelekele molū ne hiki ka fakamau aki e fakamailoga.

2 Ko e Punaaga foki a Iehova he maama fakaagaaga. (Salamo 43:3) He tumau e lalolagi ke he pōulikikio, ne fakaholo atu e Atua mooli ke fakakikila e maama ke he tau tagata haana. Ti ko e heigoa e fua? Ne tali he Tohi Tapu: “Ko e puhala he tau tagata tututonu, kua lata ia mo e maama he aho, kua tupu tolomaki atu hana maama ke hoko ke he tupoula.” (Tau Fakatai 4:18) Ko e malikiti he maama ne mai e Iehova kua fakatumau ke hulu e puhala he tau tagata haana. Kua hakahaka a lautolu ke he fakatokatokaaga, tau taofiaga, mo e tau mahani.

Takitaki e Maama Lahi ke he Hakahakaaga he Fakatokatokaaga

3. Ko e heigoa ne mavehe mai ia Isaia 60:17?

3 Puhala he perofeta ko Isaia, ne talahau tuai e Iehova: “To tamai e au e auro ke totogi aki e a[p]a kula; ti tamai e au e ario ke totogi aki e lapatoa; mo e apa kula ke totogi aki e tau maka.” (Isaia 60:17) Tuga he mailoga e tolomaki ki mua he hukui e koloa popo aki e koloa mitaki, kua kitia mooli he Tau Fakamoli a Iehova e tau tolomakiaga he ha lautolu a tau fakaholoaga mena he fakatokatokaaga ke hoko atu ke he “fakaotiaga he lalolagi,” po ke “tau aho fakamui.”—Mataio 24:3; 2 Timoteo 3:1.

4. Ko e heigoa e fakaholoaga ne fakatū he 1919, mo e puhala fe ne aoga ai?

4 He vala fakamua atu he tau aho fakamui, ko e tau fakapotopotoaga he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu, ne ui aki e Tau Fakamoli a Iehova he magaaho ia, ne fifili fakatemokarasi e tau motua mo e tau tiakono ha lautolu. Ka kua nakai ha ha he falu motua e agaaga mooli ke fakamatala. Kua nakai ni tehatehaua e falu ke fakalataha ke he gahua fakamatala ka e fakalolelole e lautolu falu neke fakalataha atu ki ai. Ti he 1919 ne fakatū e matagahua foou ke he tau fakapotopotoaga takitaha—ko e matagahua he takitaki fekafekau. Ko e takitaki fekafekau kua nakai fifili he fakapotopotoaga ka e kua kotofa fakateokarasi ke he haana tuaga he la ofisa he tau tagata he Atua. Ko e tau matagahua he takitaki kotofa kua lata ke fakatokatoka e gahua fakamatala, kotofa e tau matakavi, mo e fakamalolō e falu ke fakalataha ke he fekafekauaga he fonua. He magahala he tau tau ne mui mai, kua fakamatalahi e gahua fakamatala he Kautu.

5. Ko e heigoa e hakahakaaga ne kitia mooli he atu tau 1920?

5 Ko lautolu oti he tau fakapotopotoaga kua fakamalolō foki he tomatoma ke “Fakamatala, fakamatala, fakamatala e Patuiki mo e haana kautu,” ne lauga he 1922 he fonoaga he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu i Cedar Point, Ohio, U.S.A. He 1927 ne fakatokatoka e fekafekauaga he fonua ke hokotia e aho Tapu mo aho kua latatonu lahi ke fakalataha ke he gahua fakamatala he taha fale mo e taha fale. Ko e ha he aho ia? Ha ko e aho Tapu ko e aho ne nakai gahua e laulahi he tau tagata. Ko e Tau Fakamoli a Iehova he vahā nei kua fakakite e agaaga pihia he eketaha ke o atu ke he tau tagata he tau magaaho ne fa nonofo a lautolu he tau kaina, tuga e tau matahiku he faahi tapu mo e tau magaaho afiafi.

6. He 1931, ko e heigoa e fifiliaga ne fakailoa, mo e puhala fe ne lauia ai e gahua fakapuloa he Kautū?

6 Ko e omoomoiaga lahi ke he gahua fakapuloa he Kautu kua mailoga he afiafi Tapu, Iulai 26, 1931, magaaho ne fakailoa fakamua e fifiliaga he fonoaga i Columbus, Ohio, U.S.A., mo e fakamui ke he lalolagi katoa. Ne pehē taha vala he fifiliaga: “Ko mautolu ko e tau fekafekau ha Iehova ko e Atua ne poaki ke taute e gahua ke he higoa haana, mo e, he omaoma ke he poaki haana, ke fakapuloa e fakamooliaga ki a Iesu Keriso, mo e ke fakailoa ke he tau tagata ko Iehova ko e Atua mooli mo e Malolo Ue Atu; ko e mena ia ne olioli lahi a mautolu mo e uta e higoa ne fakahigoa he gutu he Iki ko e Atua, ti manako a mautolu ke iloa mo e ui ke he higoa ia, pehē a ia, ko e tau fakamooli ha Iehova.” (Isaia 43:10) Kua fakakite fakamahino mooli he higoa foou ia e gahua ne mua ha lautolu oti ne fua e higoa ia! E, kua fai gahua a Iehova ma e tau fekafekau oti kana haana ke taute. Ti kua fiafia lahi e tali he tau tagata oti!

7. Ko e heigoa e hikiaga ne kamata he 1932, mo e ko e ha?

7 Tokologa e tau motua ne foaki fakatokolalo a lautolu ke he gahua fakamatala. Ka e he falu matakavi, ne totoko lahi e tau motua ne fifili ke he manatu nukua lata e tau tagata oti he fakapotopotoaga ke fakalataha ke he fekafekauaga. Pete he pihia, to nakai leva ti fai tolomakiaga foki. He 1932 ne moua he tau fakapotopotoaga e hatakiaga puhala he The Watchtower ke fakaoti e fifili he tau motua mo e tau tiakono. Ka kua lata ia lautolu ke fifili e komiti fekafekau mai he tau tagata taane fakaagaaga ne fakalataha ke he gahua fakamatala. Ne kotofa e levekiaga ki a lautolu ne gahua fakamakai he fekafekauaga, ti holo ki mua e gahua.

Malikiti he Maama Kakano ke Fakatolomaki ki Mua

8. Ko e heigoa e hakahakaaga ne hokotia he 1938?

8 “Kua tupu tolomaki atu” e maama. He 1938, ne tiaki katoatoa e puhala fifili he vili. Ko e tau fekafekau oti i loto he fakapotopotoaga kua lata ke kotofa fakateokarasi i lalo he levekiaga he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mataio 24:45-47) Ne teitei ke talia mautali he tau fakapotopotoaga oti he Tau Fakamoli a Iehova e hiki ia, ti fakaholo atu e gahua fakamatala ke fua loga.

9. He 1972, ko e heigoa e fakaholoaga ne fakatū, ti ko e ha ko e tolomaki ki mua a ia?

9 Kamata ia Oketopa 1, 1972, ne taha foki e hikiaga ne taute ke he levekiaga he fakapotopotoaga. Ko e fakaholoaga leveki he kau he tau motua kua fakatū ai he tau fakapotopotoaga he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa, hukui ai e levekiaga ke he taha ni e fekafekau po ke leveki, he fakapotopotoaga. Ne foaki he fakaholoaga foou nei e fakamalolōaga lahi mahaki ma e tau tagata taane motua ke lata ke takitaki e fakapotopotoaga. (1 Timoteo 3:1-7) Ko e fua, ne moua he tau matakainaga taane tokologa e fakaakoaga ke leveki e tau matagahua he fakapotopotoaga. Kua aoga lahi ha a lautolu ne leveki e tokologa ne talia foou e kupu mooli he Tohi Tapu!

10. Ko e heigoa e fakaholoaga ne fakatū he 1976?

10 Ko lautolu he Kau Fakatufono kua fakatokatoka ke he ono e komiti, mo e kamata ia Ianuari 1, 1976, ko e tau gahua oti he fakatokatokaaga mo e he tau fakapotopotoaga he lalolagi katoa kua ha ha i lalo he levekiaga he tau komiti nei. Ti ko e monuina mooli a ia ke toka e tau vala oti he gahua he Kautu ke he takitakiaga he “tau pule tokologa”!—Tau Fakatai 15:22; 24:6.

11. Ko e heigoa e hakahakaaga ne kamata he 1992, mo e ko e ha?

11 Ne kitia agaia e taha hakahakaaga he tau 1992, ko e mena fakatatai atu ke he mena ne tupu he mole e liliu e tau Isaraela mo e falu tagata mai he fakapaea i Papelonia. He magaaho ia, kua nakai tokologa e tau Levi ke leveki e fekau he faituga. Ti foaki fakalahi ke he tau Netinimo ne nakai ko e tau Isaraela ke lagomatai e tau Levi. Hagaao ki ai, ke lalago e vahega he fekafekau fakamooli mo e loto matala ke leveki e tau matagahua hane malikiti he lalolagi, he 1992 ne moua he falu he ‘tau mamoe kehe’ e tau matagahua lafi ki luga he fekafekauaga. Ne kotofa a lautolu ko e tau tagata lagomatai ke he tau komiti he Kau Fakatufono.—Ioane 10:16.

12. Foaki fēfē e Iehova e mafola mo tau leveki ha tautolu?

12 Ko e heigoa ne fua mai he tau mena oti nei? “To foaki e au e mafola mo ha mutolu a tau leveki mo e tututonu mo ha mutolu a tau kotofa gahua,” he talahau e Iehova. (Isaia 60:17, NW) Kua ha ha e “mafola” ke he tau fekafekau a Iehova he vahā nei, ti ko e fakaalofa he “tututonu” kua eke mo “kotofa gahua” ha lautolu—ko e malolō ne omoomoi a lautolu ke fekafekau ke he Atua. Kua fakatokatoka mitaki a lautolu ke taute e gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki.—Mataio 24:14; 28:19, 20.

Fakakikila e Iehova e Puhala he Tau Taofiaga

13. He atu tau 1920, fakakikila fēfē e Iehova e puhala he tau tagata haana ke he tau taofiaga?

13 Hane fakakikila fakahaga e Iehova e puhala he tau tagata haana ke he tau taofiaga. Kua mai he Fakakiteaga 12:1-9 e fakataiaga. Kua hagaao e fakamauaga ke he tau mena fakatai ne tolu—“ko e fifine” kua fatu ti fanau, ko e “tarako,” mo e “tama tane.” Iloa nakai e koe ko hai ne hukui e lautolu takitaha nei? Ne fakakite a lautolu he vala tala ne mataulu “Fanauaga he Motu,” ne ha ha i loto he fufuta he The Watch Tower ia Mati 1, 1925. Ne foaki he vala tala ia ke he tau tagata he Atua e maamaaga mitaki ke he tau perofetaaga hagaao ke he fanauaga he Kautu, ne fakamahino e ha ha i ai he tau fakatokatokaaga kehekehe ne ua—ha Iehova mo e ha Satani. Ti he 1927/28, ne mailoga he tau tagata he Atua ko e tau fakamanatuaga he Kirisimasi mo e aho fanau kua nakai mai he kupu tohi ti fakaoti e lautolu e fakamanatu ke he tau mena ia.

14. Ko e heigoa e tau kupu mooli ke he tau taofiaga ne fakamaama he atu tau 1930?

14 He atu tau 1930 ne kikila foki e maama ke he tolu e taofiaga he kupu mooli. Ke he tau tau loga, ne iloa he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e toloaga tagata, po ke “moto tagata tokologa,” ne hagaao ki ai e Fakakiteaga 7:9-17 kua kehe mai he 144,000, ka pule mo Keriso mo tau patuiki mo e tau ekepoa. (Fakakiteaga 5:9, 10; 14:1-5) Pete ia, kua nakaila mahino e kitiaaga he toloaga tagata. Ti tuga ne malikiti e maama he pogipogi ne fakakite e tau mena nakai kitia mo e lanu ha lautolu, he 1935 ne kitia e toloaga tagata ko lautolu ne hao mai he “matematekelea lahi,” mo e amaamanakiaga ke moui tukulagi he lalolagi. Ke he matahiku he tau taha ia ni ne ha ha ai e fakamaamaaga ne lauia ai e fanau o aoga he Tau Fakamoli a Iehova he falu a motu. Magaaho ne malolō lahi e papale fakamotu he lalolagi katoa, ne mailoga he Tau Fakamoli kua fai kakano atu foki e saluti ke he matini ke he mena fa taute. He tau hake, ne fakamaama ai taha matapatu fakaakoaga mooli, na matulei e Keriso he akau, nakai he satauro.—Gahua 10:39.

15. I ne fe mo e puhala fe ne fakamaama e tapu he toto?

15 He kamataaga he Felakutaki II he Lalolagi, magaaho ne tului aki e fagai toto e tau kautau, ne malikiti e maama ke he tapu he toto. Ne fakamalolō he fufuta he The Watchtower ia Iulai 1, 1945 e “tau tagata tapuaki ha Iehova ne kumi e moui tukulagi ke he lalolagi foou mo e tututonu haana ke fakalilifu e tapu he toto mo e ke fakalautatai a lautolu mo e tau pule tututonu he Atua hagaao ke he tau matakupu aoga nei.”

16. I ne fe ne fakatoka mai e New World Translation of the Holy Scriptures, mo e ko e heigoa e tau fakakiteaga ua ne aoga lahi i loto?

16 He 1946 ne mailoga e lata ke fai fakaliliuaga foou he Tohi Tapu ati fakaaoga ai e iloilo tokoluga he magaaho ia, ti kua nakai lauia he tau taofiaga kākā ne fakave ke he tau aga tuai he Kerisitenitome. Ne kamata e gahua ke he fakaliliuaga pihia ia Tesemo 1947. He 1950, ne fakatoka mai ke he vagahau Peritania e New World Translation of the Christian Greek Scriptures. Ko e tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano faka-Peritania ne fakatoka fakahaga mai ke he tau volume ne lima kua kamata he 1953. Ne fakatoka mai e volume fakahiku he 1960, he molea fakatote e 12 tau he mole e kamataaga he matagahua fakaliliu. Ne fakatoka mai e volume taha he New World Translation of the Holy Scriptures he 1961. Kua moua ai mogonei ke he tau vagahau loga, ne ha ha he fakaliliuaga nei falu a fakakiteaga matakehe lahi. Ne liu matutaki e higoa faka-Atua, ko Iehova. Mua atu, ko e fakaliliuaga mai he tau matatohi fakamua kua foaki e fakaveaga ke tupu ki mua e maama ke he kupu mooli faka-Atua.

17. Ko e heigoa e maama kua malikiti ne fakakikila he 1962?

17 Ko e fakamaamaaga he “tau tui ne mua” ia Roma 13:1 mo e he poakiaga ke omaoma e tau Kerisiano ki ai ne hoko mai he 1962. Ko e kumikumiaga hokulo he veveheaga ke 13 aki ha Roma mo e tau kupu faka-Tohiaga Tapu tuga ia Tito 3:1, 2 mo e 1 Peteru 2:13, 17 ne fakamahino ko e talahauaga “tau tui ne mua” kua hagaao, nakai ki a Iehova ko e Atua mo Iesu Keriso, ka e ke he pule he tau fakatufono he tagata.

18. Ko e heigoa falu a kupu mooli ne fakamaama he tau atu tau he 1980?

18 He tau tau hake, ne tupu tolomaki atu e puhala haana ne tututonu. He 1985 ne fakakikila e maama ke he kakano kua talahaua tututonu ma e “moui” mo e tututonu ha ko e kapitiga he Atua. (Roma 5:18; Iakopo 2:23) Ko e kakano he Iupeli Kerisiano kua fakamaama fakamahino he 1987.

19. Puhala fe ne fakakite fakalahi e Iehova ke he tau tagata haana e maama fakaagaaga he tau tau nakaila leva ia?

19 He 1995 ne lahi e maama ke he veheveheaga he “tau mamoe” mai he “tau koti.” He tau 1998 ne ha ha ai e fakamaamaaga fakamatafeiga ke he fakakiteaga ha Esekielu ke he faituga, ne kua fitā he amanaki ke fakamooli. He 1999 ne hoko mai e fakamaamaaga ke he magaaho mo e puhala ‘ne tu e mena vihiatia ke he mena tapu.’ (Mataio 24:15, 16; 25:32) Ti he 2002 fai mena atu foki ne mailoga hagaao ke he kakano ke tapuaki e Atua “mo e agaga mo e fakamoli.”—Ioane 4:24.

20. Ko e heigoa e falu a puhala ne moua he tau tagata he Atua e hakahakaaga?

20 Lafi ke he hakahaka he fakatokatokaaga mo e tau taofiaga, kua ha ha ai e hakahakaaga ne hagaao ke he mahani faka-Kerisiano. Ke fakatai ki ai, he 1973 ne mailoga e fakaaoga he tapaka ko e ‘mena ke kelea ai e tino’ ti kua kitia ai mo taha mena kelea muitui. (2 Korinito 7:1) Hogofulu e tau he mole, ne fakamaama he fufuta he The Watchtower ia Iulai 15, 1983 e tuaga ha tautolu ke he fakaaoga he tau kanavaakau tau. Ko e falu fakataiaga ni anei ke he malikiti e maama he vahā ha tautolu.

O Tumau ke he Puhala ne Malikiti e Maama

21. Ko e heigoa e aga ka lagomatai a tautolu ke fakatumau ke o he puhala ne malikiti e maama?

21 “Ko e mena uka ke talia e hikiaga he magaaho ka hoko mai mo e ke taute ai,” he talahau fakamooli he taha motua kua leva. Ko e heigoa ne lagomatai a ia ke talia e tau hakahakaaga loga ne fakafitā ki ai a ia ke he 48 e tau ne eke a ia mo tagata fakapuloa he Kautu? Ne tali e ia: “Ko e kei ko e aga kua hako. He fakaheu ke talia e hakahakaaga ko e kakano to tiaki hifo ka e holo ki mua e fakatokatokaaga. Kaeke mailoga e au kua uka ia au ke talia e tau hikiaga, ne manatu e au e tau kupu ha Peteru ki a Iesu: ‘Iki na e, ke fano au kia hai? Ha ha ia koe e tau kupu he moui tukulagi.’ Ti hūhū hifo au, ‘To fano la au ki a hai—ki fafo kia he pouligia he lalolagi?’ Ne lagomatai he mena nei au ke fakapiki mauokafua ke he fakatokatokaaga he Atua.”—Ioane 6:68.

22. Aoga fēfē a tautolu he o he maama?

22 Ko e lalolagi ne agaagai ia tautolu kua pōulikikio mooli. He fakatumau a Iehova ke fakakikila e maama ke he tau tagata haana, ne fakatumau e vehā ha lautolu mo e tau tagata he lalolagi ke laulahi. Ko e heigoa ne taute he maama nei ma tautolu? Mooli, tuga ni he fakakikila e molī ke he pokoluo he puhalatu pouli ka nakai utakehe e luo, kua nakai utakehe he maama mai he Kupu he Atua e tau hagahagakelea. Pete ia, kua lagomatai mooli he maama faka-Atua a tautolu ke kalo mai i ai ke maeke ia tautolu ke tumau ke o he puhala ne malikiti e maama. Kia o mai a tautolu, mogoia, ke fanogonogo ke he tau kupu fakaperofeta a Iehova, ke “tuga ne lamepa kua kikila ke he mena pouli.”—2 Peteru 1:19.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa e tolomaki ki mua he fakatokatokaaga ne tamai e Iehova ke he tau tagata haana?

• Ko e heigoa e tau hakahakaaga he tau taofiaga ne tamai he malikiti he maama?

• Ko e heigoa e tau hikiaga ne kua fakafitā a koe ki ai, ti ko e heigoa ne lagomatai a koe ke talia e tau hikiaga ia?

• Ko e ha ne manako a koe ke fano tumau he puhala ne malikiti e maama?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 15]

Ne fakamalolō he fonoaga he 1922, i Cedar Point, Ohio, e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke taute e gahua he Atua

[Fakatino he lau 17]

Ne fakatoka mai e N. H. Knorr e “New World Translation of the Christian Greek Scriptures” he 1950

[Fakatino Credit Line he lau 13]

© 2003 BiblePlaces.com