Skip to content

Skip to table of contents

‘Kia Nakai Loma’

‘Kia Nakai Loma’

‘Kia Nakai Loma’

“Kia eke e mutolu e tau mena oti kana mo e nakai loma.”—FILIPI 2:14.

1, 2. Ko e heigoa e fakatonuaga ne foaki e Paulo ke he tau Kerisiano i Filipi mo Korinito, ti ko e ha?

I LOTO he tohi omoomoi faka-Atua haana ne nava lahi e aposetolo ko Paulo ke he fakapotopotoaga Kerisiano he senetenari fakamua i Filipi. Ne nava a ia ke he haana tau matakainaga talitonu he maaga ia ma e ha lautolu a fakamokoi mo e aga fakamakutu, ti fakakite e ia e fiafia ke he tau gahua ha lautolu. Mohā ia, ne fakamanatu age a Paulo “kia eke e mutolu e tau mena oti kana mo e nakai loma.” (Filipi 2:14) Ko e ha ne foaki he aposetolo e tomatomaaga nei?

2 Ne iloa e Paulo e mena ka tupu kaeke ke loma. He tau tau gahoa fakamua atu, ne fakamanatu e ia ke he fakapotopotoaga i Korinito e hagahaga kelea he loma. Ne fakakite e Paulo he magaaho ne haia agaia e tau Isaraela he tutakale, kua lagaloga e fakaita e lautolu a Iehova. Fefe? He foli ke he tau mena kelea, fakafeilo ke he tau tupua mo e feuaki, kamatamata a Iehova, mo e he loma. Ne fakamalolō e Paulo e tau Korinito ke ako mai he tau fakafifitakiaga nei. Ne tohia e ia: “Aua foki neke loma a tautolu, tuga ne loma e falu ia lautolu, ti mamate kia ia ne pule ke kelipopo.”—1 Korinito 10:6-11.

3. Ko e ha ne aoga ai e matakupu ke he loma he vahā nei?

3 Ko e tau fekafekau ha Iehova he vahā foou nei, kua fakakite e tautolu e aga ne tatai ke he fakapotopotoaga i Filipi. Kua fakamakutu a tautolu ma e tau gahua mitaki, ti feofanaki foki. (Ioane 13:34, 35) He manamanatu ke he kelea ne fakatupu he loma ke he tau tagata he Atua he vahā kua mole, nukua moua e tautolu e kakano mitaki ke omaoma ke he fakatonuaga: “Kia eke e mutolu e tau mena oti kana mo e nakai loma.” Kia onoono fakamua a tautolu ke he tau fakafifitakiaga he loma ne totoku i loto he tau Tohiaga Tapu. To fakatutala a tautolu ke he falu mena kua lata ia tautolu he vahā nei ke taute ke kalo mai he loma neke fakatupu e kelea.

Loma he Fakapotopotoaga Mahani Hepehepe a Iehova

4. Ko e puhala fe ne loma e tau Isaraela he tutakale?

4 Ko e kupu Heperu ne kakano ‘ke loma, gūgū, po ke fegui’ kua fakaaoga i loto he Tohi Tapu ke hagaao ke he tau mena tutupu ke he 40 e tau he tutakale. He falu magaaho, ne nakai fiafia e tau Isaraela mo e tau tutuaga ha lautolu, ati loma ai. Ke fakatai ki ai, ne gahoa e faahi tapu he mole e laveaki mai a lautolu he fakatupa i Aikupito, “ti loma ai e fakapotopotoaga katoa he fanau a Isaraela kia Mose mo Arona.” Ne gūgū e tau Isaraela hagaao ke he tau mena kai, he pehē: “Ane mamate a mautolu ke he lima a Iehova i Aikupito po kua mitaki, ne nonofo ai a mautolu ke he tapa ulo ne tunu ai e tau maga kakano, ne kai ai foki e mautolu e tau mena kai mo e makona ai; ha kua ta mai e mua a mautolu ke he tutakale nai ke mamate ai e fakapotopotoaga oti nai he hoge.”—Esoto 16:1-3.

5. He magaaho ne gūgū e tau Isaraela, ko hai mooli ne gūgū fakahako a lautolu ki ai?

5 Ka ko e mooli, ne leveki e Iehova e tau manako he tau Isaraela he tutakale he foaki fakaalofa ki a lautolu e tau mena kai mo e tau vai inu. Ne nakai fakaai e tau Isaraela ke mamate he hoge he tutakale. Ka e he nakai fiafia, ne fakalahilahi e lautolu e matematekelea ha lautolu ti kamata ke loma. Pete kua gūgū fakahako atu a lautolu ki a Mose mo Arona, ka e ke he kitiaaga ha Iehova kua matapatu e nakai fiafia ha lautolu ke he Atua. Ne tala age a Mose ke he tau Isaraela: “Kua fanogonogo a Iehova ke he ha mutolu a loma kua loma ai a mutolu kia ia; ka ko hai a maua? nakai ko maua kua loma a mutolu ki ai, ka ko Iehova ni.”—Esoto 16:4-8.

6, 7. He fakakite ia Numera 14:1-3, puhala fe ne hiki ai e aga he tau Isaraela?

6 Nakai leva he mole, ne liliu e tau Isaraela loma foki. Ne fakafano e Mose 12 e tagata ke toko e Motu he Maveheaga. Hogofulu ia lautolu ne liliu mo e ogo kelea. Ko e fua? “Ti loma ai e fanau a Isaraela oti kia Mose mo Arona, kua pehe mai e fakapotopotoaga oti kia laua, mitaki ane mamate a mautolu ke he motu ko Aikupito, ane mamate foki ke he tutakale nai po kua mitaki. Kua ta mai he ha e Iehova a mautolu ke he motu nai [Kanana] kia mamate ai ke he pelu, ke uta ai foki ha mautolu a tau fifine mo e ha mautolu a tau tama ikiiki mo tau ola ha lautolu? Nakai kia mitaki ke liliu atu ai a mautolu ki Aikupito?”—Numera 14:1-3.

7 Kua hiki lahi e aga he tau Isaraela! Fakamua, ne fakaohooho he loto fakaaue he fakatoka mai i Aikupito mo e laveaki mai he Tahi Kula a lautolu ke lologo fakaheke ki a Iehova. (Esoto 15:1-21) Ka e fehagai mo e tau hagahaga kelea he tutakale mo e matakutaku ke he tau Kanana, ne hukui he aga nakai fiafia e loto fakaaue he tau tagata he Atua. Ti he nakai fakaaue ke he Atua he fakatokanoa a lautolu, ne tukupau e lautolu a ia he manatu hēhē kua lotokai a Ia. Ko e loma, mogoia, ko e fakakiteaga he nakai loto fakaaue ma e tau foakiaga ha Iehova. Ko e mena ia ne pehē a ia: “To fakauka e au ato a fe mo e fakapotopotoaga mahani hepehepe nai, ko lautolu kua loma kia au?”—Numera 14:27; 21:5.

Loma he Senetenari Fakamua

8, 9. Talahau e tau fakafifitakiaga he loma ne fakamau i loto he tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano.

8 Ko e tau fakafifitakiaga i luga ke he loma ne putoia ai e tau matakau tagata ne fakapuloa e nakai fiafia ha lautolu. He magaaho ne haia a Iesu Keriso i Ierusalema ma e Galue he Fale Api he 32 V.N., “kua fefanafanaaki lahi foki e moto tagata kia ia.” (Ioane 7:12, 13, 32) Ne tutala fakaeneene a lautolu hagaao ki a ia, falu ne talahau ko e tagata mitaki a ia, ka e nakai pihia he talahau he falu.

9 He taha magaaho, ne uiina a Iesu mo e tau tutaki haana ke he kaina ha Levi, po ko Mataio, ko e telona. “Ko e tau tohikupu ha lautolu mo e tau farasaio ne loma a lautolu ke he tau tutaki hana, kua pehe age, Ko e ha ne kai mena ai a mutolu, mo e inu ai, fakalataha mo e tau telona mo e tau tagata hala?” (Luka 5:27-30) I Kalilaia, he fai magaaho he mole, “ati loma ai kia [Iesu] e tau tagata Iutaia, ha kua pehe a ia, Ko au ko e areto ne hifo mai he lagi.” Ne ita foki falu he tau tutaki ha Iesu ke he mena ne talahau e ia ti kamata ke loma.—Ioane 6:41, 60, 61.

10, 11. Ko e ha ne loma e tau Iutaia vagahau Heleni, mo e aoga fēfē e tau motua Kerisiano mai he puhala ne fehagai mo e tau gūgū?

10 Ne mitaki lahi e fakahikuaga hagaao ke he loma ne nakaila leva e tupu he mole e Penetekoso 33 V.N. Tokologa e tau tutaki liliuina foou ne o mai i fafo ha Isaraela ne olioli e mahani fakamokoi he tau matakainaga talitonu i Iutaia, pete ia ne tupu e tau lekua hagaao ke he tufatufaaga he tau koloa. Ne talahau he fakamauaga: “Ti tupu ai e loma he tau tagata Helenisi ke he tau tagata Heperu, ha kua nimo ha lautolu a tau fifine takape ke he tufatufaaga he tau mena ke he tau aho.”—Gahua 6:1.

11 Ko e tau tagata loma nei kua nakai tatai mo e tau Isaraela he tutakale. Ne nakai fakakite lotokai he tau Iutaia vagahau Heleni e nakai fiafia ke he ha lautolu a tau tutuaga. Ne fakakite e lautolu e kaumahala ke leveki e tau manako he falu takape. Taha mena foki, ne nakai fakatupu lekua e tau tagata loma nei mo e nakai gūgū fakahanoa a lautolu ki a Iehova. Ne talahau fakahako e gūgū ha lautolu ke he tau aposetolo, ne taute fakamafiti e matalekua ia ha kua tonu e mena ne gūgū a lautolu ki ai. Ko e fakataiaga mitaki lahi a ia ne fakatoka he tau aposetolo ma e tau motua Kerisiano he vahā nei! Ko e tau leveki mamoe fakaagaaga nei kua mataala ke nakai ‘ponoti e tau teliga ke he tagi he tagata nofogati.’—Tau Fakatai 21:13; Gahua 6:2-6.

Mataala ke he Fakaohooho Kelea he Loma

12, 13. (a) Fakamaama e tau lauiaaga he gūgū. (e) Ko e heigoa ka fakaohooho e tagata ke gūgū?

12 Kua fakakite he laulahi he tau fakataiaga he Tohi Tapu ne fakatutala a tautolu ki ai, kua moumou lahi he gūgū e tau tagata he Atua i tuai. Ko e mena ia, kua lata ia tautolu ke manamanatu fakalahi ke he tau fakaohoohoaga kelea ka liga tutupu he vahā nei. Ti liga lagomatai he fakataiaga a tautolu ke maama. Na loga e vahega lapatoa ne fa hī pauaki. Ka nakai taute e tau hī he kamataaga, to hī e lapatoa ti nakai lata ke fakaaoga. Loga e peleoafi ne tiaki, nakai ha kua malona, ka kua hī kelea ti nakai lata ke fakaaoga. Maeke fēfē ia tautolu ke fakahagaao e fakataiaga nei ke he gūgū?

13 Tuga ni falu lapatoa ne fa hī, kua hihiga e tau tagata nakai mitaki katoatoa ke gūgū. Kua lata mogoia ia tautolu ke mataala ke he ha fakamailoga he mena nei. Ti tuga ni he fakamafiti he matagi pahahū mo e matima tahi e hī, ne taute he matematekelea a tautolu ke hokotia ke gūgū. Maeke he tupetupe ke liliu e lekua tote ke he mena fakamamahi lahi. He malolo hifo e tau tuaga he fakatokaaga he tau aho fakamui nei, to liga tolomaki ki mua e tau mena ne fakatupu e gūgū. (2 Timoteo 3:1-5) Ati liga kamata taha fekafekau a Iehova ke loma e taha. Ti liga tupu mai ni he matakupu tote tuga e nakai fiafia ke he lolelole, tau taleni, po ke tau kotofaaga he fekafekauaga he taha tagata.

14, 15. Ko e ha kua lata ia tautolu ke taofi e aga gūgū?

14 Ko e heigoa ni e kakano ne nakai fiafia a tautolu, ka nakai taofi e tautolu e aga gūgū, to maeke ke tupu hake ia tautolu e aga nakai fiafia ti eke a tautolu mo tau tagata gūgū tumau. Mooli, kua maeke he fakaohooho kelea fakaagaaga he loma ke moumou katoatoa a tautolu. He magaaho ne loma e tau Isaraela hagaao ke he moui he tutakale, ne hokotia a lautolu ke tukupau a Iehova. (Esoto 16:8) Kia nakai tupu e mena ia ki a tautolu!

15 Kua maeke ke fakatote hifo e hī he lapatoa he vali fakamafiti aki e vali puipui hī e tau vala ne popo. Ke he puhala taha ia, ka mailoga e tautolu e hihiga he aga gūgū, kua maeke e mena nei ke taofi kaeke ke liogi fakamafiti hagaao ki ai. Ke he puhala fe?

Kitia Mai he Onoonoaga ha Iehova

16. Maeke fēfē ke kautu mai he hihiga ke gūgū?

16 Ka loma a tautolu, kua manamanatu na tautolu ki a tautolu ni mo e ke he tau lekua ni ha tautolu ti poka ki tua e tau monuina ne olioli e tautolu ko e Tau Fakamoli a Iehova. Ke kautu he hihiga ke gūgū, lata ia tautolu ke tuku mua tumau he tau manamanatuaga ha tautolu e tau monuina nei. Tuga anei, igatia a tautolu mo e tau kotofaaga homo ue atu he hahamo e higoa a Iehova. (Isaia 43:10) Lata ia tautolu ke feaki e fakafetuiaga tata mo ia, mo e maeke ke tutala ke he ‘Fanogonogo liogi’ ke he ha magaaho ni. (Salamo 65:2; Iakopo 4:8) Kua kakano mooli e moui ha tautolu ha kua maama e tautolu e matakupu he pule katoatoa he lagi mo e lalolagi, mo e manatu ko e ha tautolu a kotofaaga ke fakatumau e mahani fakamooli ke he Atua. (Tau Fakatai 27:11) Lata ia tautolu ke fakalataha tumau ke fakamatala e tala mitaki he Kautu. (Mataio 24:14) Kua taute he tua ke he poa lukutoto ha Iesu Keriso a tautolu ke moua e manamanatuaga meā. (Ioane 3:16) Ko e tau monuina anei ne olioli e tautolu pete ne tau mena hane fakauka a tautolu ki ai.

17. Ko e ha kua lata ia tautolu ke lali ke kitia mai he onoonoaga ha Iehova, pete kua tonu e kakano ne gūgū a tautolu?

17 Kia lali a tautolu ke kitia mai he onoonoaga ha Iehova, ka e nakai ni ko e ha tautolu. “Iehova na e, kia fakailoa mai kia au hāu a tau puhala; kia fakaako mai e koe au ke he hau a tau hala,” he lologo he salamo ko Tavita. (Salamo 25:4) Kaeke ke tonu e kakano ne gūgū ai a tautolu, kua nakai galo ia Iehova e mena nei. Maeke ia ia ke fakahako fakamafiti e lekua ia. Ka ko e ha he falu magaaho ne fakaatā e ia e matematekelea ke matutaki? Liga kua lagomatai he mena ia a tautolu ke feaki e tau mahani mitaki, tuga e tumauokafua, fakauka, tua, mo e fakamanavalahi.—Iakopo 1:2-4.

18, 19. Fakamaama e tau lauiaaga mitaki he fakauka ke he tau fakatauhele ikiiki mo e nakai gūgū.

18 Ka fakauka a tautolu ke he tau fakatauhele ikiiki mo e nakai gūgū, kua nakai ni lagomatai a tautolu ke fakaholo ki mua e aga fakatagata ha tautolu, ka e liga nava mai foki e lautolu ne onoono ke he tau mahani ha tautolu. He 2003, ne o mai e matakau he Tau Fakamoli a Iehova i Sihamani he pasi ke he fonoaga i Hugari. Nakai ko e Fakamoli e tagata fakaholo pasi, ti tehatehaua a ia ke lafi mo e Tau Fakamoli ke he hogofulu e aho. Ka e, he matahiku he fenoga, ne hiki katoatoa e manatu haana. Ko e ha?

19 Kua loga e tau mena hēhē ne tutupu he fenoga ha lautolu. Ka e nakai gūgū e Tau Fakamoli. Ne pehē e tagata fakaholo ko e tau pasese mitaki lahi laia anei ne uta e ia! Ti mavehe a ia ka liliu e Tau Fakamoli ke aahi e kaina haana to uiina e ia a lautolu ki fale, ti fanogonogo fakamitaki ki a lautolu. Kua mitaki lahi ha ia he tau pasese he “eke e [lautolu e] tau mena oti kana mo e nakai loma”!

Fakatolomaki he Fakamagaloaga e Kaufakalataha

20. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fefakamagaloaki?

20 Ka e kua ka gūgū a tautolu hagaao ke he matakainaga talitonu? Kaeke kua lahi e lekua, lata ia tautolu ke fakagahua e tau matapatu fakaakoaga ne talahau e Iesu ne fakamau ia Mataio 18:15-17. Ka kua nakai lata tumau e puhala nei ha kua ikiiki e falu a gūgū. Ko e ha he taute e tuaga ia mo magaaho ke fakakite e fakamagalo? Ne tohia e Paulo: “Kia fefakaukaaki a mutolu, mo e fefakamagaloaki, kaeke kua mahani kelea taha kia taha; tuga ne fakamagalo mai a [“Iehova,” NW] kia mutolu, kia pihia foki a mutolu. Ka e ha i luga he tau mena oti ia e fakaalofa ko e pipi haia ke fakamaopoopo ai.” (Kolose 3:13, 14) Kua makai nakai a tautolu ke fakamagalo atu? Nakai kia ko Iehova kua lata ke gūgū hagaao ki a tautolu? Pete ia, ne fakakite tumau e ia e fakaalofa hofihofi noa mo e fakamagaloaga.

21. Liga lauia fēfē a lautolu ne fanogonogo ke he gūgū?

21 Ko e heigoa ni e kakano ne gūgū ai, to nakai fakamafola he loma ha mena. Ko e kupu Heperu ne kakano “ke loma” kua maeke foki ke kakano “ke fegui.” Ti liga maimainā foki a tautolu ke lafi mo e tagata ne loma tumau ti lali a tautolu ke fakamamao mai ia lautolu. Kaeke ke loma a tautolu, po ke fegui, to liga pihia foki e logonaaga ha lautolu ne fanogonogo mai. Liga to maimainā lahi a lautolu ti fakamamao mai ia tautolu! Liga to taute he fegui fakaleo lahi e taha tagata ke mamata ki a ia, ka e to nakai fakatata atu mooli ha tagata ki a ia.

22. Ko e heigoa ne talahau he taha tama fifine hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova?

22 Kua feaki he aga fakamagalo e kaufakalataha—ko e mena ne tokiofa he tau tagata ha Iehova. (Salamo 133:1-3) He taha motu i Europa, ne tohi e tama fifine he lotu Katolika ne 17 e tau he moui ke he la ofisa he Tau Fakamoli a Iehova ke fakailoa e nava haana ki a lautolu. Ne pehē a ia: “Ko e fakatokatokaaga ni a ia ne iloa e au nukua nakai mavehevehe e tau tagata ha ko e vihiatia, lotokai, nakai fakauka, fulukovi, po ke nakai kaufakalataha.”

23. Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala ka mui mai?

23 He loto fakaaue ma e tau monuina fakaagaaga ne moua e tautolu ko e tau tagata tapuaki he Atua mooli ko Iehova ka lagomatai a tautolu ke feaki e kaufakalataha mo e kalo mai neke loma hagaao ke he falu ha ko e tau mena fakatagata. To fakakite he vala tala ka mui mai e puhala ka puipui he tau mahani Atua a tautolu neke putoia ke he loma ne mua atu e hagahaga kelea—ko e loma ke he vala he fakatokatokaaga ha Iehova he lalolagi.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa ne putoia ke he loma?

• Liga fakamaama fēfē e koe e tau lauiaaga he loma?

• Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke kautu mai he hihiga ke loma?

• Maeke fēfē he makai ke fakamagalo ke lagomatai a tautolu ke nakai loma?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 4]

Ne loma mooli e tau Isaraela ki a Iehova!

[Fakatino he lau 5]

Lali nakai a koe ke kitia mai he onoonoaga ha Iehova?

[Tau Fakatino he lau 6]

Fakatolomaki he fakamagaloaga e kaufakalataha he tau Kerisiano