“Kua Tata Mai e Aho Lahi a Iehova”
“Kua Tata Mai e Aho Lahi a Iehova”
“Kua tata mai e aho lahi a Iehova, kua tata mai ni, kua fakaave mai ni.”—SEFANAIA 1:14.
1, 2. (a) Ko e heigoa e aho pauaki hane fakatalitali e tau Kerisiano ki ai? (e) Ko e heigoa e tau hūhū kua lata ke hūhū e tautolu, ti ko e ha?
KO E tamāfine fiafia kua fakatalitali fakamakamaka ke hoko mai e aho ka mau a ia. Ko e matua fifine fakafua tama kua amaamanaki mo e fiafia ke fanau mai e tama muke haana. Kua manako lahi e tagata gahua ne mategūgū ke kamata e tau aho okioki ne kua leva e fakatali a ia ki ai. Ko e heigoa ne tatai ki a lautolu nei? Kua fakatalitali oti a lautolu ke he taha aho pauaki—ko e aho ka lauia lahi e tau momoui ha lautolu. Kua hokulo e tau logonaaga ha lautolu mo e kehekehe lahi foki. Fakahiku ai, he magaaho ka hoko mai e aho ia ne fakatali a lautolu ki ai, kua mautali tuai a lautolu.
2 Kua fakatali fakamakai pihia foki e tau Kerisiano mooli he vahā nei ke he hoko maiaga he aho pauaki. Ko e aho ia ko e ‘aho lahi a Iehova.’ (Isaia 13:9; Ioelu 2:1; 2 Peteru 3:12) Ko e heigoa e “aho a Iehova” hane hāu, mo e to lauia fēfē e tau tagata ka hoko mai e aho ia? Mua atu, maeke fēfē ia tautolu ke iloa mooli kua mautali a tautolu ka hoko mai e aho ia? Kua aoga lahi mogoia ia tautolu ke kumi mogonei e tau tali ke he tau hūhū nei ha kua fakakite he tau mena hane tutupu e moolioli he tau kupu nei he Tohi Tapu: “Kua tata mai e aho lahi a Iehova, kua tata mai ni, kua fakaave mai ni.”—Sefanaia 1:14.
Ko e “Aho Lahi a Iehova”
3. Ko e heigoa e “aho lahi a Iehova”?
3 Ko e heigoa e “aho lahi a Iehova”? He tau Tohiaga Tapu katoa ko e talahauaga “aho lahi a Iehova” kua hagaao ke he tau magaaho pauaki ka fakahoko e Iehova e fakafiliaga ke he tau fī haana mo e fakamatalahi e higoa mua ue atu haana. Ko e tau tagata nakai tua fakamooli ha Iuta mo Ierusalema pihia foki mo e tau tagata pule kelea he motu ha Papelonia mo Aikupito kua fehagai oti mo e ‘tau aho a Iehova’ he magaaho ne fakahoko ki a lautolu e tau fakafiliaga a Iehova. (Isaia 2:1, 10-12; 13:1-6; Ieremia 46:7-10) Pete ia, ko e ‘aho lahi ue atu a Iehova’ kua ha ha agaia i mua. Ko e “aho” ka fakahoko e fakafiliaga a Iehova ki a lautolu ne holitū e higoa haana. To kamata ai mo e moumouaga a ‘Papelonia Lahi,’ ko e kautu he tau lotu fakavai he lalolagi, ti fakaoti ai he fakamahaikava e fakatokaaga kelea ne toe he tau i Amaketo.—Fakakiteaga 16:14, 16; 17:5, 15-17; 19:11-21.
4. Ko e ha kua lata e laulahi he tau tagata ke matakutaku ke he aho hane mafiti mai a Iehova?
4 Pete he mailoga e lautolu po ke nakai, kua lata e laulahi he tau tagata ke matakutaku ke he aho nei hane fakaave mai. Ko e ha? Puhala Sefanaia 1:15, 17.
he perofeta ko Sefanaia, ne tali e Iehova: “To eke e aho ia mo aho he ita, ko e aho ke matematekelea ai mo e mamahi, ko e aho pouli mo e pouli kikio, ko e aho ha i ai e tau aolagi mo e pouli.” Kua matakutakuina mooli! Mua atu foki, ne pehē e perofeta: “To fakamamahi foki e au e tau tagata, . . . ha kua hala a lautolu kia Iehova.”—5. Ko e heigoa e onoonoaga mitaki ne moua he toko miliona ke he aho a Iehova, ti ko e ha?
5 Kua toko miliona e tagata ne amaamanaki fakamakai ke he hoko maiaga he aho a Iehova. Ko e ha? He iloa e lautolu ko e magaaho a ia he fakamoui mo e laveaki ma e tau tagata tututonu, ko e aho ka fakatokoluga a Iehova mo e fakatapu e higoa lilifu haana. (Ioelu 3:16, 17; Sefanaia 3:12-17) Kua matakutaku po ke amaamanaki fakamakai e tau tagata ke he aho ia kua falanaki ni ke he tau mena hane taute mogonei e lautolu he tau momoui. Fēfē e onoonoaga haau ke he hauaga he aho ia? Kua mautali nakai a koe ma e aho ia? Ha kua tata lahi mai e aho a Iehova, kua lauia kia e puhala moui haau he tau aho takitaha he magaaho tonu nei?
“To O Mai ke he Tau Aho Fakamui e Tau Tagata Va”
6. Fēfē e onoonoaga he laulahi he tau tagata ke he “aho a Iehova,” ti ko e ha ne nakai ofo e tau Kerisiano mooli ke he mena nei?
6 Pete kua mafiti e tuaga, ne nakai tupetupe e laulahi he puke tagata he lalolagi ke he hoko maiaga he “aho a Iehova.” Kua fakafiufiu mo e vā e lautolu e tau tagata ne hataki atu ki a lautolu ke he hoko maiaga mafiti he aho. Ka kua nakai ofo e tau Kerisiano mooli ke he mena nei. Ne manatu e lautolu e hatakiaga ne tohi he aposetolo ko Peteru: “Kua iloa fakamua e mena nai, to o mai ke he tau aho fakamui e tau tagata va, kua mahani fakalata ke he tau manako lahi ha lautolu; kua pehe mai foki a lautolu, Ko fe e kupu talahaua ai ke haele mai a ia? ha ko e mena tali mai he momohe e tau matua, kua tumau agaia e tau mena oti tali mai he fakatoka eke.”—2 Peteru 3:3, 4.
7. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatumau e manamanatu fakamafiti?
7 Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke totoko e tau manatu nakai mitaki pihia ti fakatumau ke manamanatu fakamafiti? Ne tala mai a Peteru ki a tautolu: “Kua fakalagalaga ai e au ha mutolu a tau loto fakamoli he haku a fakamanatu atu e au; kia manatu ai e mutolu ke he tau kupu kua talahau mai fakamua he tau perofeta tapu, mo e poaki ha mautolu ko e tau aposetolo he Iki ko e Fakamoui ia.” (2 Peteru 3:1, 2) Ko e omaoma ha tautolu ke he tau hatakiaga fakaperofeta ka lagomatai a tautolu ke ‘fakalagalaga ha tautolu a tau loto fakamooli.’ Liga kua logona lagaloga e tautolu e tau fakamanatu nei, ka kua mua atu e aoga he mogonei ke he vahā fakamua, ke matutaki a tautolu ke omaoma ke he tau hatakiaga nei.—Isaia 34:1-4; Luka 21:34-36.
8. Ko e ha ne fakaheu he tokologa e tau fakamanatu he Tohi Tapu?
8 Ko e ha ne fakaheu he falu e tau fakamanatu nei? Ne matutaki e Peteru: “Kua loto a lautolu ke galo ia lautolu e mena nai, ha i ai e lagi i tuai, ko e lalolagi foki mai e vai ia, ko e vai foki ne eke ai e lalolagi ha ko e kupu he Atua, ko e tau mena ia foki ne fakaotioti ai e lalolagi tuai he vai ne puapuā.” (2 Peteru 3:5, 6) E, kua ha ha ai a lautolu ne nakai loto ke hoko mai e aho a Iehova. Kua nakai manako a lautolu ke fakatauhele e tau momoui ha lautolu. Kua nakai manako a lautolu ke fai fakalagoaga ki a Iehova ma e puhala moui lotokai ha lautolu! Tuga ne talahau e Peteru, kua moui a lautolu “fakalata ke he tau manako lahi ha lautolu.”
9. Ko e heigoa e aga ne fakakite he tau tagata he vahā a Noa mo e ha Lota?
9 Ha “kua loto a lautolu,” ne manako e tau tagata vā nei ke fakaheu nukua fitā he lalago mai a Iehova ke he tau gahua he tau tagata he vahā kua mole. Ne hagaao a Iesu Keriso mo e aposetolo ko Peteru ke he tau mena tutupu ua nei—ko e “vaha kia Noa” mo e “vaha ia Lota.” (Luka 17:26-30; 2 Peteru 2:5-9) Ato hoko e Fakapuke, ne fakaheu he tau tagata e hatakiaga ne poaki e Noa. Tatai foki, ato hoko e moumouaga ha Sotoma mo Komora na “tuga ne tagata fefeua” a Lota ke he tau figona taane haana.—Kenese 19:14.
10. Ko e heigoa e tali a Iehova ki a lautolu ne nakai fanogonogo?
10 Kua nakai fai kehe he vahā nei. Pete ia, kia mailoga e tali a Iehova ki a lautolu ne nakai fanogonogo: “Ti taui atu e au kia lautolu kua toka ki luga e tau kele he uaina ha lautolu, ko lautolu kua pehe age ke he tau loto ha lautolu, Nakai eke e Iehova ha mena mitaki, to nakai eke foki e ia ha mena kelea. To eke foki ha lautolu a tau koloa mo tau mena ne fofo he tau, ko e tau fale foki ha lautolu to eke ia mo tau mena kua moumou; to ta e lautolu e tau fale ka e nakai nonofo ai a lautolu; to to foki e lautolu e ulu vine, ka e nakai inu ai e lautolu e uaina.” (Sefanaia 1:12, 13) To matutaki e tau tagata ke taute e tau gahua “fa mahani” he tau aho takitaha, ka e to nakai aoga tukulagi ki a lautolu e tau gahua uka ha lautolu. Ko e ha? Ha ko e mena to hoko fakalutukia mai e aho a Iehova, ti nakai maeke e tau koloa fakatino ne liga fakaputu e lautolu ke laveaki a lautolu.—Sefanaia 1:18.
“Kia Tatali Atu ki Ai”
11. Ko e heigoa e tomatomaaga kua lata ia tautolu ke tokaloto?
11 He nakai tatai mo e lalolagi kelea ne agaagai ia tautolu, kua lata ia tautolu ke tokaloto e tomatomaaga ne fakamau he perofeta ko Hapakuka: “Kua tuku mai e fakakiteaga mo e hana tau aho ne kotofa, kua alumaki foki a ia ke hoko ke he fakahikuaga, to nakai pikopiko a ia; pete he fakamule mai a ia, ka kia tatali atu ki ai; ha ko e mena to hoko mai ni, nakai mule mai.” (Hapakuka 2:3) Ti pihia foki ka mule e aho ia ke he onoonoaga nakai mitaki katoatoa ha tautolu, kia manatu na nakai mule mai a Iehova. To hoko mai e aho haana he magaaho tonu, magaaho ka nakai amanaki e tau tagata ki ai.—Mareko 13:33; 2 Peteru 3:9, 10.
12. Ko e heigoa ne hataki e Iesu, ti kehe fēfē e mena nei mo e tau gahua he tau tutaki tua fakamooli ha Iesu?
12 He peehi e aoga ke fakatalitali tumau Mataio 24:48-51) Ke he taha faahi, kua fakatumau e vahega fekafekau fakamooli mo e loto matala ke manamanatu fakamafiti. Kua mataala tumau e vahega fekafekau mo e fakamooli ke mautali. Ne kotofa e Iesu a lautolu “ke pule ke he hana tau mena oti” he lalolagi nei.—Mataio 24:42-47.
ke he aho a Iehova, ne hataki e Iesu to galo foki he falu tutaki haana e manamanatuaga mafiti. Ne talahau tuai e ia hagaao ki a lautolu: “Kaeke ke pehe hifo e fekafekau kelea ia [k]e he hana loto, Kua fakamule mai haku a Iki; ti kamata ai a ia ke fahi hana tau matakainaga a fekafekau, ti kai mo e inu fakalataha mo lautolu ne inu kia konahia. To hau e iki he fekafekau ia ke he aho kua nakai tatali atu ai a ia, ko e magaaho foki kua nakai kitia ai e ia. Ati fakahala lahi ai e ia a ia.” (Kua Lata ke Fakamafiti
13. Fakamaama fēfē e Iesu e lata ke manamanatu fakamafiti?
13 Kua aoga lahi ma e tau Kerisiano he senetenari fakamua ke fakatumau e manamanatuaga mafiti ha lautolu. Kua lata ia lautolu ke fehola fakaave mai Ierusalema he magaaho ne kitia e lautolu “kua pātakai a Ierusalema he tau kau.” (Luka 21:20, 21) Ne tupu e mena ia he tau 66 V.N. Mailoga ne fakamaama e Iesu kua lata ke fakamafiti e tau Kerisiano he magaaho ia: “Ko ia ha i luga he fale, aua neke hifo a ia ke uta taha mena he fale hana; ko ia foki ha he kaina, aua neke liu atu ke uta hana tau tapulu.” (Mataio 24:17, 18) Ha kua fakakite he fakamau tala tuai ne hao a Ierusalema ke fā foki e tau, ko e ha ne lata ai he tau Kerisiano ke fanogonogo fakamafiti fakalahi ke he tau kupu ha Iesu he 66 V.N.?
14, 15. Ko e ha kua aoga lahi ma e tau Kerisiano he senetenari fakamua ke fehola fakaave he kitia a Ierusalema kua pātakai he tau kau?
14 Pete he nakai moumou he kau Roma a Ierusalema ato hoko e 70 V.N., kua nakai atāina e tau tau ia ne fā mai he tau lekua. Mamao ligo ai! Ko e tau tau ia kua pukeina he favale mo e kelipopo tagata. Ne talahau he taha tagata fakamau tala tuai, ko e magaaho ia i Ierusalema ko e magahala he “felakutaki fakamaligi toto kua matakutakuina, ne lafi ki ai e tau mahani favale ne kelea muitui.” Ti tamai ai e tau fuata taane ke atihake e tau puipuiaga, ke totō e tau kanavaakau, mo e fekafekau ke he matakau tau. Ne fakamahani tumau a lautolu ke he tau puhala tau he tau aho takitaha. Ko lautolu ne nakai lalago e tau gahua lalahi ia kua eke mo tau tagata afokau. Kaeke kua nonofo loaloa e tau Kerisiano he maaga, to liga putoia a lautolu ke he tau tutūaga matematekelea lahi.—Mataio 26:52; Mareko 12:17.
15 Kua lata ke mailoga kua pehē a Iesu “ko lautolu ha i Iutaia” foki ka fehola, nakai ko Ierusalema hokoia. Kua aoga ai ha kua tafilu e kau Roma fakafoou e puhala tau ha lautolu he tau mahina gahoa ia he ō kehe mai i Ierusalema. Fakamua, ne moumou a Kalilaia he 67 V.N., ti moumou katoatoa ai a Iutaia he tau hake. Ati tupu e matematekelea lahi ke he faahimotu katoa. Ti kua mua atu e uka ke he ha tagata Iutaia ke hola kehe mai i Ierusalema. Kua leoleo ai e tau pā gutuhala he maaga, ti ko e ha tagata ne lali ke hola kua tuga ke hola atu a ia ke he tau Roma.
16. Ko e heigoa e aga kua lata ke moua he tau Kerisiano he senetenari fakamua ke maeke ke hao mai he magaaho matematekelea ia?
16 He tokaloto e tau mena oti nei, kua maama ia tautolu e kakano ne peehi fakalahi mai e Iesu e mafiti he tau tutūaga. Kua lata e tau Kerisiano ke fakamakai ke taute e tau foakiaga kua tonu, he nakai toka e tau koloa fakatino ke fakalavelave aki a lautolu. Kua lata ia lautolu ke fakamakai, ke ‘tiaki e tau mena oti ha lautolu’ ke maeke ke omaoma ke he hatakiaga a Iesu. (Luka 14:33) Kua hao a lautolu ne mafiti ke omaoma he fehola ke he taha faahi he Ioritana.
Fakatumau e Manamanatuaga Mafiti ha Tautolu
17. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fakamalolō e manamanatu fakamafiti ha tautolu?
17 Kua fakakite maali mai he tau perofetaaga he Tohi Tapu hane nonofo matua a tautolu he tau vahā fakahiku. Ha kua nakai tuga fakamua, kua lata ia tautolu ke atihake Luka 21:36; 1 Tesalonia 5:4) Kaeke kua fai tagata ne “liliu kehe ia Iehova,” ko e magaaho hanei ke liliu a lautolu ke kumi a ia.—Sefanaia 1:3-6; 2 Tesalonia 1:8, 9.
e manamanatu fakamafiti ha tautolu. Ko e kautau he magahala mafola kua nakai logona e ia e tupetupe mo e hagahaga kelea he tau. Ka e, ka nakai logona e ia e lata ke fakatumau ke nofo mataala ti amanaki ni ti hea ke fano ke he tau, to liga tupu e pakia lahi ki a ia ha kua nakai mautauteute. Kua mooli foki ke he tuaga fakaagaaga. Kaeke ke toka e tautolu e manamanatu fakamafiti ha tautolu ke galo fakahaga, to liga nakai mautali a tautolu ke kalo kehe mai he tau kamatamata ti liga ofo ka hoko mai e aho a Iehova. (18, 19. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke tokaloto e ‘ha ha hinei he aho a Iehova’?
18 Ko e kakano haia ati tomatoma he aposetolo ko Peteru a tautolu ke tokaloto tumau e ‘aho a Iehova’! Taute fēfē e tautolu e mena nei? Taha puhala ko e putoia “ke he tau mahani mitaki mo e mahani Atua.” (2 Peteru 3:11, 12) He lavelave ke he tau gahua pihia ka lagomatai a tautolu ke amaamanaki fakamakai ke he hoko maiaga he “aho a Iehova.” Kua kakano e kupu Heleni ne fakaliliu “foli atu,” po ke tokaloto tumau, ke “fakamafiti lahi.” Kua nakai maeke ia tautolu ke fakamafiti e magaaho ne toe ato hoko mai e aho a Iehova. Ka e, he fakatalitali a tautolu ke he aho ia, to liga vave lahi ai kaeke kua lavelave a tautolu ke he fekafekauaga he Atua.—1 Korinito 15:58.
19 To maeke foki ia tautolu ke taute pihia he manamanatu fakahokulo ke he Kupu he Atua mo e tau fakamanatu ne moua i ai—“he manako lahi (amanaki po ke mafiti) ke hau” e aho ia, e, ke “fakatalitali mo e foli atu” ki ai. (2 Peteru 3:12) Fakalataha ke he tau fakamanatu nei ko e tau perofetaaga loga ne talahau tuai nakai ni ko e hoko maiaga he aho a Iehova ka ko e tau monuina loga foki ka moua e lautolu ne ‘tatali kia Iehova.’—Sefanaia 3:8.
20. Ko e heigoa e tomatomaaga kua lata ke omaoma a tautolu ki ai?
20 Ko e magaaho hanei ne kua lata mooli ia tautolu oti ke omaoma ke he tomatomaaga ne foaki mai puhala he perofeta ko Sefanaia: “Ka kua nakaila fanau mai he fakatufono ka kua nakaila mole atu e aho tuga ne otaota he tau saito; ka e nakaila hoko mai kia mutolu e ita lahi; ka e nakaila hoko mai kia mutolu e aho he ita ha Iehova. Kia kumi e mutolu a Iehova ko mutolu oti ne mahani molu ke he motu, ko mutolu kua eke hana tau fakafiliaga; kia kumi e mutolu e mahani tututonu, kia kumi e mutolu e mahani molu, po ke galo nakai a mutolu ke he aho he ita a Iehova.”—Sefanaia 2:2, 3.
21. Ko e heigoa e fifiliaga he tau tagata he Atua he 2007?
21 Kua latatonu mooli e matakupu lauga ne fifili ma e kalena he tau 2007: “Kua tata mai e aho lahi a Iehova.” Kua mauokafua e tau tagata he Atua “kua tata mai ni, kua fakaave mai ni.” (Sefanaia 1:14) To “nakai mule mai.” (Hapakuka 2:3) Ti he fakatalitali a tautolu ke he aho ia, kia mataala fakalahi a tautolu ke he tau magaaho ne nonofo ai a tautolu, he mailoga kua tata mai e fakamooliaga he tau perofetaaga nei!
Maeke Nakai Ia Koe ke Tali?
• Ko e heigoa e “aho lahi a Iehova”?
• Ko e ha ne fakaheu he tokologa e fakamafiti he tau magaaho?
• Ko e ha e tau Kerisiano he senetenari fakamua ke manamanatu fakamafiti ke fehola?
• Maeke fēfē ia tautolu ke fakamalolō e manamanatu fakamafiti ha tautolu?
[Tau Hūhū he Fakaakoaga]
[Blurb he lau 12]
Ko e matakupu lauga he 2007: “Kua tata mai e aho lahi a Iehova.”—Sefanaia 1:14.
[Tau Fakatino he lau 8, 9]
Tuga he vahā a Noa, to ofo e tau tagata vā he magaaho ka lalago mai a Iehova
[Fakatino he lau 10]
Ne fehola mafiti e tau Kerisiano he magaaho ne kitia e lautolu a Ierusalema kua “pātakai he tau kau”