Fakaako e Tau Mena ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu
Fakaako e Tau Mena ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu
‘Kia eke e tau motu oti kana mo tau tutaki, ti fakaako atu kia lautolu.’—MATAIO 28:19, 20.
1. Ko e heigoa ne talahau hagaao ke he mouaaga he Tohi Tapu?
KO E Kupu a Iehova, ko e Tohi Tapu, ko e taha he tau tohi mai i tuai tigahau mo e kua lahi e tufatufa ke he lalolagi katoa. Ti kua fai vala ne fakaliliu ke molea e 2,300 e vagahau. Kua molea e 90 e pasene he tau tagata he lalolagi kua moua e Tohi Tapu ke he vagahau ni ha lautolu.
2, 3. (a) Ko e ha ne fakagogoa hagaao ke he tau fakaakoaga he Tohi Tapu? (e) Ko e heigoa e tau hūhū ka fakatutala a tautolu ki ai?
2 Kua totou miliona e tagata ne fai vala he Tohi Tapu ne totou he tau aho oti. Ko e falu kua totou lagaloga ki ai mai he kamataaga ke he fakaotiaga. Kua tokoafe e tau matakau lotu ne talahau ke fakavē e tau fakaakoaga ha lautolu ke he Tohi Tapu, ka e nakai fetaliaaki a lautolu ke he tau mena ne fakaako i ai. Lafi ke he fakagogoa ko e taufetoko malolō he tau tagata he lotu taha. Ne fakauaua ai falu hagaao ke he Tohi Tapu, ke he kamataaga, mo e ke he haana aoga. Kua tokologa ne mailoga ko e Tohi Tapu ko e tohi fakatapu ne fakaaoga ni ma e tau mena fakamotu ke omonuo po ke taute e fakamooliaga he hopoaga.
3 Ko e mooli hanei, kua ha ha he Tohi Tapu e kupu malolō ue atu, po ke fekau, he Atua ma e tau tagata. (Heperu 4:12) Ko e Tau Fakamoli a Iehova, kua manako a tautolu ke iloa he tau tagata e tau mena ne fakaako he Tohi Tapu. Kua fiafia a tautolu ke taute e poaki ne age e Iesu Keriso ke he tau tutaki haana, he pehē a ia: ‘Kia o atu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti fakaako atu kia lautolu.’ (Mataio 28:19, 20) Kua moua e tautolu he fekafekauaga ha tautolu e tau tagata loto fakamooli nukua tupetupe ke he tau fakagogoa fakalotu ne holofa he lalolagi. Kua manako a lautolu ke iloa e kupu mooli hagaao ke he Tufuga ha tautolu mo e manako ke fakaako e tau mena ne talahau he Tohi Tapu hagaao ke he kakano he moui. Kia fakatutala a tautolu ke he tolu e hūhū ne manamanatu e tau tagata tokologa ki ai. Ke he tau hūhū takitaha, to mailoga e tautolu e tau mena ne talahau hehē he tau takitaki lotu, ti onoono atu a tautolu ke he tau mena ne fakaako mooli he Tohi Tapu. Ko e tau hūhū anei: (1) Kua leveki mai kia he Atua a tautolu? (2) Ko e ha ne ha ha ai a tautolu hinei? (3) Ko e heigoa ka tupu ki a tautolu ka mamate?
Leveki Mai Kia e Atua?
4, 5. Ko e ha ne manamanatu e tau tagata kua nakai leveki mai he Atua a tautolu?
4 Kia kamata a tautolu mo e hūhū, Kua leveki mai kia he Atua a tautolu? Momoko ai ha kua tokologa e tagata ne manatu ko e tali ke he hūhū ia ko e nakai. Ko e ha ne manatu pihia a lautolu? Taha kakano, ha kua nonofo a lautolu he lalolagi puke he vihiatia, felakutaki, mo e matematekelea. ‘Kaeke ke leveki mai mooli e Atua,’ he talahau e lautolu, ‘to nakai toka e ia e tau matematekelea pihia ke tutupu.’
5 Taha kakano foki ne manamanatu e tau tagata kua nakai leveki mai he Atua a tautolu ha kua taute he tau takitaki lotu a lautolu ke pihia e tau logonaaga. Ko e heigoa ne fa talahau he tau akoako he magaaho ka tupu e tau matematekelea? He magaaho ne mamate tokoua e tau tama ikiiki he taha fifine he pakia he peleōafi, ne tala age e akoako haana ki a ia: “Ko e finagalo he Atua. Kua manako e Atua ke ua foki e agelu.” He Iakopo 1:13) Kua nakai fakaai a Iehova ko e Atua ke fakatupu e tau mena kelea. Mooli, kua “mamao mo e Atua ke mahani kelea ai a ia.”—Iopu 34:10.
magaaho ka talahau he tau akoako e tau mena pihia, kua tukupau mooli e lautolu e Atua ma e tau mena kelea ne tutupu. Ka e tohia he aposetolo ko Iakopo: “Aua neke pehe mai taha ka kamatamata a ia; Kua kamatamata au mai he Atua; ha ko e mena nakai kamatamata ai e Atua ke he mena kelea, nakai kamatamata foki e ia ke he taha.” (6. Ko hai i tua he tau mahani kelea mo e tau matematekelea he lalolagi nei?
6 Ti ko e ha ne lahi mahaki ai e tau mahani kelea mo e tau matematekelea? Taha kakano ha kua fakaheu he laulahi he tau tagata e Atua ko e Pule, he nakai manako ke omaoma ke he tau matafakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga tututonu haana. Kua omaoma pouli e tau tagata ke he Fī he Atua, ko Satani, ha “ko e lalolagi oti ha he pule hana kua mahani kelea.” (1 Ioane 5:19) He iloa e mena nei ka mukamuka ai ke maama e kakano ne tutupu e tau tutūaga kelea. Ko Satani, na mahani kelea, fakavihiatia, fakahehē, mo e vale. Ti kua lata ia tautolu ke mailoga to fakaata foki he lalolagi e aga he pule ha lautolu. Ko e kakano haia ati lahi mahaki e mahani kelea!
7. Ko e heigoa e falu kakano ne hokotia a tautolu ke he matematekelea?
7 Ko e nakai mitaki katoatoa he tau tagata e taha kakano foki ne matematekelea ai a tautolu. Ne hihiga e tau tagata agahala ke lali ke moua e pule malolō, ti fa mahani ke tupu mai e tau felakutaki, favale, mo e matematekelea. Ne talahau fakahako mai he Fakamatalaaga 8:9: “Kua pule ai e taha tagata ke he taha, ke kelea ai e ia ni.” Kua fai kakano foki ne matematekelea ai ha ko e “vaha mo e tau mena ke tutupu ai.” (Fakamatalaaga 9:11) Ti fa tupu foki e matematekelea ke he tau tagata ha kua haia he matakavi hepe he magaaho hepe.
8, 9. Iloa fēfē e tautolu kua leveki mai mooli e Iehova a tautolu?
8 Kua mafanatia ke iloa na nakai fakatupu e Iehova e matematekelea. Ka e manamanatu mooli kia e Atua ke he tau mena tutupu he tau momoui ha tautolu? Ko e tali loto mafanatia ko e e! Kua iloa e tautolu na leveki mai a Iehova ha kua talamai he Kupu omoomoi haana e kakano ne fakaatā e ia e tau tagata ke tutuli e puhala kelea. Ko e tau kakano he Atua kua putoia ua e matakupu: ko e pule katoatoa haana mo e mahani fakamooli he tau tagata. Ha ko Iehova ko e Tufuga malolō ue atu, kua nakai lata a ia ke talamai ki a tautolu e kakano ne fakaatā e ia e matematekelea. Pete he pihia, kua talahau mai e ia ha kua leveki e ia a tautolu.
9 Mailoga foki e tau fakamooliaga mena leveki mai he Atua a tautolu. Ne “mamahi foki hana finagalo” he magaaho ne puke e lalolagi ke he mahani kelea he vahā ha Noa. (Kenese 6:5, 6) Kua kehe kia e logonaaga he Atua he vahā nei? Nakai, ha kua nakai ni hiki haana a mahani. (Malaki 3:6) Kua fakavihia e ia e nakai fakafili tonu ti nakai fiafia ke kitia e tau tagata ka matematekelea. Ne fakaako he Tohi Tapu, nakai leva to vetevete he Atua e tau hagahaga kelea oti kana ne fua mai he pule he tagata mo e he fakaohoohoaga he Tiapolo. Ti nakai kia ko e fakamooliaga mauokafua a ia nukua leveki mai he Atua a tautolu?
10. Fēfē e manatu a Iehova hagaao ke he matematekelea he tagata?
10 Kua fakakite hehē he tau takitaki fakalotu e Atua he talahau ko e finagalo haana ati hohoko atu a tautolu ke he matematekelea. Ke he taha faahi, nukua leva e manako ha Iehova ke fakaoti e matematekelea he tagata. “Kua manatu e ia a mutolu,” he talahau he 1 Peteru 5:7. Ko e mena ia ne fakaako mooli he Tohi Tapu!
Ko e Ha ne Ha Ha Ai a Tautolu Hinei?
11. Ko e heigoa ne fa mahani e tau lotu ke talahau hagaao ke he moui he tagata he lalolagi?
11 Kia fakatutala a tautolu mogonei ke he hūhū ke uaaki ne manamanatu e tokologa ki ai, Ko e ha ne ha ha ai a tautolu hinei? Ko e tali ne fa talahau he tau lotu na nofo kū ni e tagata he lalolagi. Ne kitia e lautolu e fua lalolagi ha tautolu ko e mena ke okioki fakakū ai, po ke taha lapamaka ke tū ai he fenoga atu ke moui he taha matakavi. Ne fakaako fakavai he falu akoako to moumou he Atua e palaneta nei he taha aho. Ti ko e fua he tau fakaakoaga pihia, kua tokologa e tagata ne fakahiku kua lata ni ia lautolu ke fakaaoga katoatoa e mouiaga nei ha ko e mate ni hane fakatalitali ki a lautolu. Ko e heigoa ne fakaako mooli he Tohi Tapu hagaao ke he kakano ne ha ha ai a tautolu hinei?
12-14. Ko e heigoa ne fakaako he Tohi Tapu hagaao ke he finagalo he Atua ma e lalolagi mo e tau tagata?
12 Kua ha ha he Atua e finagalo homo ue atu ma e lalolagi mo e tau tagata. Ne “nakai eke noa ai e ia [e lalolagi], ne eke e ia ke nonofo ai e tau tagata.” (Isaia 45:18) Mua atu, ko Iehova “ne fakave e lalolagi ki luga he hana tau fakave, kia nakai tuai gahuahua a ia tukulagi tukumuitea.” (Salamo 104:5) He iloa e tau mena nei hagaao ke he finagalo he Atua ma e lalolagi mo e tau tagata ka lagomatai a tautolu ke maama e kakano ne ha ha ai a tautolu hinei.
13 Ne fakakite he Kenese veveheaga 1 mo e 2 nukua tauteute fakamatafeiga e Iehova e lalolagi ke nonofo ai e tau tagata. He matahiku he vahā ne tufugatia ai e fua lalolagi ha tautolu, ne “mitaki lahi” e tau mena oti. (Kenese 1:31) Ne tuku he Atua e tagata taane mo e fifine fakamua, ko Atamu mo Eva, he kaina fulufuluola i Etena mo e foaki ki a laua loga e tau mena kai mitaki. Ne tala age ke he hoa tagata fakamua: “Kia fanau a mo e fakatokologa, kia fakapuke foki e lalolagi, mo e kautu ki ai.” Kua lata ia laua ke fanau e tau tama mitaki katoatoa, ke fakalaulahi ha laua a kaina i Etena, mo e ke pule fakamitaki ke he tau manu oti kana.—Kenese 1:26-28.
14 Ko e finagalo ha Iehova ke nonofo tukulagi e tau tagata mitaki katoatoa he lalolagi. Ne pehē e Kupu he Atua: “To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.” (Salamo 37:29) E, kua lata pauaki e tau tagata ke olioli e moui tukulagi he Parataiso he lalolagi. Ko e finagalo he Atua haia, ti ko e mena ne fakaako mooli he Tohi Tapu!
Ko e Heigoa ka Tupu ki a Tautolu ka Mamate?
15. Ko e heigoa ne fakaako he laulahi he tau lotu he lalolagi hagaao ke he mena ka tupu ki a tautolu ka mamate?
15 Kia fakatutala a tautolu mogonei ke he hūhū ke toluaki ne manamanatu e tokologa ki ai: Ko e heigoa ka tupu ki a tautolu ka mamate? Ne fakaako he laulahi he tau lotu he lalolagi na fai mena
ne moui atu i loto he tagata he mole e mate he tino. Ne tapiki agaia falu a matakau lotu ke he manatu na fakahala he Atua e tau tagata mahani kelea he fakamatematekelea tukulagi a lautolu he afi i helo. Ka kua mooli kia e mena ia? Ko e heigoa ne fakaako mooli he Tohi Tapu hagaao ke he mate?16, 17. Hagaao ke he Tohi Tapu, ko e heigoa e tuaga he tagata mate?
16 Ne talahau he Kupu he Atua: “Ko lautolu kua momoui, kua iloa e lautolu to mamate a lautolu; ka ko lautolu ne mamate nakai iloa e lautolu ha mena, to nakai tuai fai taui a lautolu.” Ha ko lautolu ne mamate kua ‘nakai iloa ha mena,’ ati nakai maeke a lautolu ke fanogonogo, kitia, vagahau, logona hifo, po ke manamanatu. Kua nakai tuai fai taui a lautolu. Ke maeke fēfē ia lautolu? Mena nakai maeke a lautolu ke taute ha gahua! Mua atu, “ko e fakaalofa foki ha lautolu, mo e ha lautolu a ita, mo e ha lautolu a mahekeheke, kua mole atu ai,” ha kua nakai maeke ia lautolu ke logona ha mena.—Fakamatalaaga 9:5, 6, 10.
17 Ko e mena ne talahau he Tohi Tapu ke he matakupu nei kua mukamuka mo e maaliali—kua nakai matutaki atu e tagata mate ke moui tukulagi he taha matakavi. Kua nakai fai mena ne toka e tino ha tautolu ka mamate ti matutaki atu ke moui po ke liu fanau mai he taha tino, tuga ne talahau e lautolu ne talitonu ke he liu fanau foki. Liga fakamaama ai e tautolu ke he puhala nei: Ko e moui hane olioli e tautolu kua tuga e puho he kanela. Ka tamate, ti nakai fano e puho ke he taha mena. Kua galo tuai.
18. He magaaho ka iloa he tagata fakaako Tohi Tapu nukua nakai iloa he tau tagata mamate ha mena, ko e heigoa mogoia kua lata ia ia ke maama?
18 Manamanatu ke he tau hagaaoaga he kupu mooli ia ne mukamuka ka e malolō. He magaaho ne ako he tagata fakaako Tohi Tapu kua nakai iloa he tagata mate ha mena, kua lata ia ia ke mukamuka ke fakahiku ko e pete he fēfē e favale he tau tupuna haana he vahā ne momoui ai, kua nakai maeke ia lautolu ke fakamamahi a ia. Kua lata foki ia ia ke mafiti ke maama e matakupu kua nakai maeke e tau fakahele haana ne mamate ke fanogonogo, kitia, vagahau, logona hifo, po ke manamanatu. Ko e mena ia, kua nakai logona e lautolu e matimati he pulekatolia po ke matematekelea he matakavi fakakikiveka vela. Ka kua fakaako he Tohi Tapu ko e tau tagata mamate he manamanatuaga he Atua to liu tūtū mai. Ko e amaamanakiaga homo ue atu ha ia!—Ioane 5:28, 29.
Ko e Tohi Foou ke Fakaaoga e Tautolu
19, 20. Ko e tau Kerisiano, ko e heigoa ha tautolu a kotofaaga, ti ko e heigoa e tohi fakaako Tohi Tapu ne talaga pauaki ke fakaaoga ke he fekafekauaga ha tautolu?
19 Kua tolu ni e hūhū ne fitā he fakatutala e tautolu ne manamanatu e tokologa he tau tagata ki ai. Ke he tau hūhū takitaha ia, ko e tau mena ne fakaako he Tohi Tapu kua maaliali mo e hakotika. Ko e fiafia ha ia ke foaki e tau kupu mooli pihia ki a lautolu ne manako ke iloa e tau mena ne fakaako he Tohi Tapu! Ka kua loga atu foki e tau hūhū aoga ne manako a lautolu ne loto fakamooli ke moua e tau tali mauokafua ki ai. Ko e tau Kerisiano, kua ha ha ia tautolu e kotofaaga ke lagomatai a lautolu ke moua e tau tali ke he tau hūhū pihia.
20 Ko e paleko ke fakaako e kupu mooli faka-Tohiaga Tapu ke he puhala maaliali mo e ke hokotia ke he loto. Ke lagomatai a tautolu ke fehagai mo e paleko ia, ne tauteute he “fekafekau fakamooli mo e loto matala” e tohi ne talaga pauaki ke fakaaoga e tautolu ke he fekafekauaga Kerisiano Mataio 24:45-47) Ko e tohi nei ne 224 e lau kua mataulu Ko e Heigoa ne Fakaako Moli he Tohi Tapu?
ha tautolu. (21, 22. Ko e heigoa falu he tau vala aoga lahi he tohi Ko e Heigoa ne Fakaako Moli he Tohi Tapu?
21 Fakatoka mai he tau Fonoaga Faahimotu “Omaoma Mahani Atua” he Tau Fakamoli a Iehova he 2005/06, kua ha ha he tohi nei e tau vala kehekehe ne aoga lahi. Ke tuga anei, kua ha ha ai lima e lau tohi fakamua ne kua lagomatai lahi ke kamata e tau fakaakoaga Tohi Tapu he kaina. Liga to mukamuka ia koe ke fakatutala ke he tau fakatino mo e tau kupu tohi ne ha ha ai he tau lau fakamua. Maeke foki ia koe ke fakaaoga e tau manatu he vala nei ke fakakite ke he tau tagata fakaako Tohi Tapu e puhala ke moua e tau veveheaga mo e tau kupu he Tohi Tapu.
22 Ko e puhala ne tohi aki e tohi nei kua mukamuka mo e maaliali. Kua lali ai ke hokotia ke he loto he tagata fakaako he putoia a ia he ha magaaho ka maeke. Ha ha he tau veveheaga takitaha e tau hūhū hafagi mo e puha he matahiku ne mataulu “Tau Mena ne Fakaako he Tohi Tapu.” Ne toka he puha e tau tali faka-Tohiaga Tapu ke he tau hūhū hafagi. Ko e tau fakatino mo e tau vala tala fulufuluola pihia foki mo e tau fakataiaga i loto he tohi nei ka lagomatai e tagata fakaako ke maama e tau manatu foou. Pete kua fakamukamuka e tau mena ne tohi i loto, kua ha ha ai e apenetiki ne 14 e matakupu aoga ke fakatutala fakahokulo ki ai kaeke kua lata agaia e tagata fakaako ke moua foki e falu vala tala.
23. Ko e heigoa e tau lagomatai ne foaki ke fakaaoga e tohi Fakaako he Tohi Tapu he tau fakaakoaga Tohi Tapu?
23 Ko e tohi Fakaako he Tohi Tapu kua talaga ke lagomatai a tautolu ke fakaako e tau tagata mai he tau fakaakoaga kehekehe mo e he tau feakiaga kehekehe fakalotu. Kaeke ke nakai pulotu e tagata fakaako ke he Tohi Tapu, liga kua lata ke nakai ni taha e magaaho ka fakaako ai ti oti e veveheaga. Kia nakai fakatepetepe e fakaakoaga, ka e lali ke hokotia ke he loto he tagata fakaako. Ka nakai maama e ia taha fakataiaga pauaki ne fakaaoga he tohi, fakamaama age po ke fakaaoga taha fakataiaga foki. Kia tauteute fakamitaki, fakaaoga fakamitaki e tohi ke he mena kua maeke ia koe, mo e liogi ke he Atua ma e lagomatai ke ‘fakatokatoka fakahako e koe e kupu mooli.’—2 Timoteo 2:15.
Kia Loto Fakaaue ke he Tau Kotofaaga Uho ha Mutolu
24, 25. Ko e heigoa e tau kotofaaga uho ne foaki e Iehova ke he tau tagata haana?
24 Kua foaki e Iehova ke he tau tagata haana e tau kotofaaga uho. Kua lagomatai e ia a tautolu ke ako e kupu mooli hagaao ki a ia. Kia nakai lata ai ia tautolu ke uta fakateaga e kotofaaga ia! Ha ko e mena kua fufū he Atua e tau finagalo haana mai he tau tagata fakatokoluga mo e fakakite ai ki a lautolu ne fakatokolalo. Hagaao ke he mena nei, ne pehē a Iesu: “Hoku Matua na e, kua fakaaue au kia koe, ko e Iki he lagi mo e lalolagi, he ufiufi e koe e tau mena nai he tau tagata iloilo mo e loto matala, ka kua fakakite atu ai ke he tau tama mukemuke.” (Mataio 11:25) Ko e mena lavea e lilifu ke totou fakalataha mo lautolu kua fakatokolalo ne fekafekau ki a ia ne Pule Katoatoa he Lagi mo e Lalolagi, ko Iehova.
25 Kua foaki mai foki he Atua ki a tautolu e kotofaaga ke fakaako falu hagaao ki a ia. Manatu kua fakakite hehē e lautolu a ia he fakaako fakavai hagaao ki a ia. Ati ha ha he tau tagata tokologa e tau manatu hēhē lahi ki a Iehova, he manatu kua nakai fai fakaalofa mo e loto maō a ia. Kua fakamakai nakai a koe, po ke manako lahi ke lagomatai ke fakahako e tau hehē pihia? Manako nakai a koe ke iloa he tau tagata he tau matakavi oti kana e kupu mooli hagaao ke he Atua? Ka pihia, kia fakatātā e omaoma haau he fakamatala fakamakai mo e fakaako ke he falu e tau mena ne talahau he tau Tohiaga Tapu ke he tau matakupu aoga lahi. Kua lata he tau tagata hane kumi e kupu mooli ke iloa e tau mena ne fakaako mooli he Tohi Tapu.
Ko e Heigoa Haau a Tau Tali?
• Iloa fēfē e tautolu kua leveki mai he Atua a tautolu?
• Ko e ha ne ha ha ai a tautolu hinei he lalolagi?
• Ko e heigoa ka tupu ki a tautolu ka mamate?
• Ko e vala fe he tohi Fakaako he Tohi Tapu ne fakaaue lahi a koe ki ai?
[Tau Hūhū he Fakaakoaga]
[Tau Fakatino he lau 4]
Ne fakaako he Tohi Tapu to fakaoti e matematekelea
[Credit Lines]
Top right, girl: © Bruno Morandi/age fotostock; left, woman: AP Photo/Gemunu Amarasinghe; bottom right, refugees: © Sven Torfinn/Panos Pictures
[Fakatino he lau 5]
To moui tukulagi e tau tagata tututonu he Parataiso