Tau Agelu​—Puhala ne Lauia ai e Tau Tagata

“Kua mole atu e tau mena ia, ti kitia ai e au e agelu kua hifo mai he lagi, ha ha ia ia e pule lahi . . . kua ui fakalahi foki a ia, mo e leo lahi kua pehe, Kua veli, kua veli a Papelonia [L]ahi.”​—FAKAKITEAGA 18:1, 2.

1, 2. Ko e heigoa ne fakakite na fakaaoga e Iehova e tau agelu ke taute e finagalo haana?

NOFO paea agaia he aelani ko Patamo, ne foaki ke he aposetolo motua lahi ko Ioane e tau fakakiteaga fakaperofeta. Ne mailoga e ia e tau mena tutupu ofoofogia ha ko e ‘agaaga’ ati hoko a ia ke he “aho he Iki.” Kua kamata e aho ia he fakapatuiki a Iesu Keriso he 1914 ke hoko atu ke he fakahikuaga he Pule Afe Tau haana.​—Fakakiteaga 1:10.

² Ne nakai age fakahako e Iehova ko e Atua e fakakiteaga nei ki a Ioane. Ne fai halavaka a ia ne fakaaoga. Ne talahau he Fakakiteaga 1:1: “Ko e fakakiteaga a Iesu Keriso, ne tuku atu e Atua kia ia ke fakakite mai ke he hana tau fekafekau e tau mena kua lata ke hohoko vave mai; ne fekau mai foki e ia hana agelu ke fakailoa mai ai ke he hana fekafekau ko Ioane.” Ne fakaaoga e Iehova puhala ia Iesu e agelu ke fakailoa ki a Ioane e tau mena ofoofogia hagaao ke he “aho he Iki.” He taha magaaho, ne kitia foki e Ioane e “agelu kua hifo mai he lagi, ha ha ia ia e pule lahi.” Ko e heigoa e kotofaaga he agelu nei? “Kua ui fakalahi foki a ia, mo e leo lahi kua pehe, Kua veli, kua veli a Papelonia [L]ahi.” (Fakakiteaga 18:1, 2) Ko e agelu malolō lahi nei kua kotofa ke fakapuloa hagaao ke he veliaga ha Papelonia Lahi, ko e kautu he tau lotu fakavai he lalolagi. Ti nakai fakauaua ne fakaaoga e Iehova e tau agelu ke he puhala aoga he taute e finagalo haana. Fakamua to kumikumi fakamatafeiga atu ke he matagahua ne taute he tau agelu ma e finagalo he Atua mo e puhala ne lauia ai a tautolu, kia fakatutala a tautolu ke he kamataaga he tau mena moui fakaagaaga nei.

Na Fēfē e Kamataaga he Tau Agelu?

3. Ko e heigoa e manatu hēhē he tau tagata tokologa hagaao ke he tau agelu?

³ Toko miliona e tagata he vahā nei ne talitonu kua fai agelu. Ka e tokologa ne hēhē e tau manatu hagaao ke he tau agelu mo e kamataaga ha lautolu. Ke fakatai ki ai, ne manatu falu tagata ō tapu ka mate e fakahele, kua ui e tagata ia ke fakalataha mo e Atua ti eke mo agelu. Ko e mena ia kia ne fakaako he Kupu he Atua hagaao ke he tufugatia, ke he kamataaga, mo e gahua he tau agelu?

4. Ko e heigoa ne talamai he tau Tohiaga Tapu ki a tautolu hagaao ke he kamataaga he tau agelu?

⁴ Ko e agelu ne tokoluga hake e malolō mo e pule​—ko e takitaki agelu—​ne higoa ko Mekaeli ko e agelu ne mua. (Iuta 9) Ko ia tokotaha haia ko Iesu Keriso. (1 Tesalonia 4:16) He tau tau loga kua mole he magaaho ne finagalo a Iehova ke eke mo Tufuga, ko e tufugatia fakamuaaki haana ko e Tama fakaagelu nei. (Fakakiteaga 3:14) Fakamui, puhala he Tama uluaki haana, ne tufuga e Iehova e tau mena moui fakaagaaga oti. (Kolose 1:15-17) Hagaao ke he tau mena moui fakaagelu nei ko e tau tama taane haana, ne hūhū a Iehova ke he tupuna ko Iopu: “Ko fe kia a koe he fakavē ai e au e lalolagi? Kia talahau mai la, kaeke kua iloa e koe ke manamanatu. . . . Ko hai foki ne fakatoka hifo ai hana maka he malokuaga, he lologo fakalataha e tau fetu he pogipogi, mo e kalaga fiafia ai e tau tama tane oti he Atua?” (Iopu 38:4, 6, 7) Maaliali ai, ko e tau agelu ko e tufugatia he Atua ne kua leva tigahau e ha ha i ai ato fai tagata.

5. Kua fakamaopoopo fēfē e tau agelu?

⁵ “Ko e Atua nakai ko e Atua [“he ai maopoopo,”  NW], ka ko e mafola,” he talahau he 1 Korinito 14:33. Hagaao ki ai, ne fakamaopoopo e Iehova e tau tama fakaagaaga ke he tolu e matapatu vahega: (1) ko e tau serafi, ne eke mo tau fekafekau ke he nofoaiki he Atua, ne fakapuloa e tapu haana, mo e fakameā fakaagaaga tumau e tau tagata haana; (2) ko e tau kerupi, ne fakatokoluga e pule ue atu ha Iehova; mo e (3) falu agelu ne taute e finagalo haana. (Salamo 103:20; Isaia 6:1-3; Esekielu 10:3-5; Tanielu 7:10) Ko e heigoa falu puhala ne lauia e tau tagata he tau mena moui fakaagaaga nei?​—Fakakiteaga 5:11.

Ko e Heigoa e Matagahua ne Taute he Tau Agelu?

6. Fakaaoga fēfē e Iehova e tau kerupi he kaina ko Etena?

⁶ Ko e talahauaga fakamua ke he tau mena moui fakaagaaga kua haia he Kenese 3:24, ne totou e tautolu: “Ti vega kehe ai e [Iehova] a Atamu; ne fekau atu foki e ia e tau kerupi ke nonofo ke he fahi tokelau he kaina ko Etena, mo e pelu puhopuho, kua tafeliuaki ke leoleo aki e hala ke he akau he moui.” Ko e tau kerupi nei ati nakai maeke a Atamu mo Eva ke liliu huhū atu ke he kaina fakamua ha laua. Kua tupu e mena ia he kamataaga he fakamauaga tuai he tagata. Ko e heigoa e matagahua ne taute he tau agelu tali mai he magaaho ia?

7. Ko e heigoa e kakano he tau kupu he vagahau fakamua ma e “agelu” ne fakakite hagaao ke he tau matagahua ne taute he tau agelu?

⁷ Ne teitei laga 400 e totoku e tau agelu i loto he Tohi Tapu. Ko e tau kupu Heperu mo e Heleni ma e “agelu” kua maeke ke fakaliliu ko e “fekafekau.” Ati eke e tau agelu mo halavaka he matutakiaga he vahāloto he Atua mo e tau tagata. Tuga ne mailoga he tau paratafa ua fakamua he vala tala nei, ne fakaaoga e Iehova e agelu ke uta e fekau haana ke he aposetolo ko Ioane.

8, 9. (a) Lauia fēfē a Manoa mo e hoana haana he tau ahiahi he agelu? (e) Ko e heigoa ka ako he tau matua mai he feleveiaaga ha Manoa mo e agelu he Atua?

⁸ Ne fakaaoga foki e tau agelu ke lalago mo e fakamafanatia e tau fekafekau he Atua he lalolagi. Mai he vahā he Tau Fakafili i Isaraela, ke fakatai ki ai, ne manako lahi a Manoa mo e hoana tūfua haana ke fai tama. Ne fakafano e Iehova e agelu haana ke tala age ke he hoana ha Manoa to fanau e ia e tama taane. Ne pehē mai e tala ki a tautolu: “Kitiala, to fatu ni a koe, ti fanau ai e koe e tama tane; ti nakai hifi foki hana a ulu, ha ko e mena eke e tama mo naseri ke he Atua, ke kamata mai he hana fanauaga; to kamata foki e ia ke laveaki mai a Isaraela he lima he tau tagata Filisitia.”​—Tau Fakafili 13:1-5.

⁹ Ne fakahiku ai fanau he hoana ha Manoa e tama taane, ko Samisoni, ne talahaua he fakamauaga tuai he Tohi Tapu. (Tau Fakafili 13:24) Fakamua to fanau e tama, ne ole a Manoa ke liu mai e agelu ke fakakite ki a laua e puhala kua lata ke feaki hake e tama. Ne hūhū a Manoa: “Ko e heigoa e mena kua lata ai mo e tama, mo e mena ke eke ai e . . . ia?” Ne liu fatiaki he agelu ha Iehova e tau fakaakoaga ne tala age e ia ke he hoana ha Manoa. (Tau Fakafili 13:6-14) Ko e mafanatia ha ia he logona e Manoa! Kua nakai aahi mai pihia e tau agelu ke he tau tagata takitokotaha he vahā nei, ka e ke tuga a Manoa, maeke he tau matua ke kumi e finagalo ha Iehova he fakaako e fanau ha lautolu.​—Efeso 6:4.

10, 11. (a) Ne lauia fēfē a Elisaio mo e fekafekau haana he kau Suria ne agaagai ia laua? (e) Aoga fēfē a tautolu he manamanatu ke he mena nei ne tupu?

 ¹⁰ Ne ha ha ai e fifitakiaga nava lahi he lalago fakaagelu he vahā ha Elisaio ko e perofeta. Ne nofo a Elisaio i Totana, ko e maaga i Isaraela. He taha aho ne uhu matike e fekafekau ha Elisaio he magaaho pogipogi ti ono ki fafo, ne kitia e ia kua agaagai e maaga he tau solofanua mo e tau kariota tau. Ne fakafano he patuiki a Suria e kau malolō ke tapaki a Elisaio. Fēfē mogoia e onoonoaga he fekafekau ha Elisaio? Kua hopoate lahi, liga matakutakuina, ti ui fakalahi a ia: “Oi te fakaalofa! ko e iki na e, ko e heigoa kia e mena ke eke ai e tau[a]?” Ki a ia, kua tuga nakai fai puipuiaga. Ka e tali e Elisaio: “Ua matakutaku a koe, ha kua mua he tokologa ha ha ia tau[a], kia lautolu ha ha ia lautolu.” Ko e heigoa e kakano haana?​—2 Tau Patuiki 6:11-16.

¹¹ Ne iloa e Elisaio kua ha ha ai e tau kau fakaagelu ke lalago a ia. Pete ia, ne nakai kitia he fekafekau haana ha mena. “Ti liogi e Elisaio, kua pehe atu, Iehova na e, kia fakaala e koe hana tau mata ke kitia ai e ia. Ti fakaala ai e Iehova e tau mata he fuata, ti kitia e ia, kitiala, kua puke e mouga ke he tau solofanua mo e tau kariota afi, kua agaagai a lautolu kia Elisaio.” (2 Tau Patuiki 6:17) Ne maeke agataha he fekafekau ke kitia e tau kau fakaagelu. Mo e maama fakaagaaga, kua maeke foki ia tautolu ke kitia ko e tau agelu, i lalo oti he takitakiaga ha Iehova mo Keriso ne lalago mo e puipui e tau tagata ha Iehova.

Lalago Fakaagelu he Vahā he Keriso

12. Ko e heigoa e lalagoaga ne moua e Maria mai he agelu ko Kaperielu?

¹² Manamanatu ke he lalagoaga ne moua he tamafine taopou Iutaia ko Maria he logona e tala nei: “Ko e fatu ne fai a koe, ti fanau e koe e tama tane, ti fakahigoa e koe a ia, ko Iesu.” Ato fakapuloa e fekau fakaofogia nei, ne pehē e agelu ko Kaperielu ne fakafano he Atua ki a ia: “Ma Maria na e, ua matakutaku a koe, ha kua ofania he Atua a koe.” (Luka 1:26, 27, 30, 31) Nukua mafanatia mo e fakamalolō ha ia ha Maria he fakamooli he tau kupu nei e fiafia he Atua ki a ia!

13. Lalago fēfē he tau agelu a Iesu?

¹³ Ko e taha lalago fakaagelu, ne tupu he mole e totoko e Iesu e tolu e kamatamata ne tuku e Satani i mua Haana he tutakale. Ne pehē mai e tala ki a tautolu, he fakahiku he tau kamatamata ne “toka ai he [T]iapolo a ia, kitiala, kua o mai e tau agelu mo e fekafekau mai kia ia.” (Mataio 4:1-11) Ne pihia foki e mena ne tupu he pō fakahiku ato mate a Iesu. He tupetupe lahi, ne fakatokotui e Iesu e tau tulihui haana ti kamata ke liogi, he pehē: “Ma Matua na e, ka finagalo a koe, kia  uta kehe e koe e kapiniu nai ia au; ka e aua neke eke hoku loto, ka ko e hau a finagalo. Ati fakakite mai ai kia ia e agelu mai he lagi, kua fakamalolo a ia.” (Luka 22:42, 43) Ka ko e puhala fe ne moua e tautolu he vahā nei e lalago fakaagelu?

Lalago Fakaagelu he Vahā Nei

14. Ko e heigoa e favale ne fakauka e Tau Fakamoli a Iehova ki ai he vahā nei, ti ko e heigoa e fua?

¹⁴ Ka manamanatu a tautolu ke he fakamauaga he vahā nei ke he gahua fakamatala he Tau Fakamoli a Iehova, kua nakai kia kitia mooli e tautolu e lalago fakaagelu? Ke fakatai ki ai, kua maeke he tau tagata ha Iehova ke fakauka ke he fakakikiveka he tau Nasi i Sihamani mo Europa Lalo, fakamua to hoko mo e magahala he Felakutaki II he Lalolagi (1939-45). I lalo he tau pule Fasisi he lotu Katolika i Italia, Sepania, mo Potukala, ne leva lahi e fakauka ha lautolu ke he favaleaga. Ti ke he tau hogofulu tau ne fakauka a lautolu ke he favaleaga he Kautaha Soviete mo e tau motu ne pule a ia ki ai. Nakai manimo foki, ko e favaleaga ne fakauka e Tau Fakamoli ki ai he falu motu i Aferika. * He tau vahā e ne mole, ne matematekelea e tau fekafekau ha Iehova ke he favale kelea muitui he motu ko Siotia. Ne fakaaoga e Satani e malolō katoatoa haana he lali ke fakaoti e gahua he Tau Fakamoli a Iehova. Ka e, kua hao mai a lautolu he tau totokoaga pihia mo e tupu olaola ko e fakatokatokaaga. Ati pihia foki ai ha ko e akau-punuti puipui ne foaki mai he tau agelu.​—Salamo 34:7; Tanielu 3:28; 6:22.

15, 16. Ko e heigoa e lalago fakaagelu ne moua he Tau Fakamoli a Iehova he fekafekauaga ha lautolu he lalolagi katoa?

¹⁵ Kua uho lahi ke he Tau Fakamoli a Iehova e poakiaga ha lautolu ke fakamatala e tala mitaki he Kautu he Atua ke he lalolagi katoa mo e ke taute tutaki he fakaako e kupu mooli he Tohi Tapu ke he tau tagata fiafia he tau matakavi oti  kana. (Mataio 28:19, 20) Pete ia, na iloa lahi e lautolu kua nakai fakaai a lautolu ke fakamooli e poakiaga nei ane mai nakai lalago he tau agelu. Ati ko e mena ne tohi he Fakakiteaga 14:6, 7 kua eke mo punaaga tumau he fakamalolōaga ki a lautolu. Kua totou e tautolu: “Ne kitia foki e au [ko e aposetolo ko Ioane] e taha agelu kua lele ke he pulagi, ha ia ia e vagahau mitaki tukulagi ke fakamatala atu kia lautolu kua nonofo ke he lalolagi, mo e tau motu kehe oti, mo e tau magafaoa, mo e tau vagahau kehekehe, mo e tau motu, kua pehe atu mo e leo lahi, Kia matakutaku a mutolu ke he Atua; mo e ta age kia ia e fakahekeaga, ha kua hoko mai e magaaho he hana fakafiliaga; kia hufeilo foki a mutolu kia ia ne eke e lagi, mo e lalolagi, mo e tahi, mo e tau vai puna.”

¹⁶ Kua fakakite maaliali he tau kupu nei ko e gahua evagelia he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa kua ha ha ai e lalago mo e takitaki fakaagelu. Kua fakaaoga e Iehova e tau agelu haana ke takitaki e tau tagata loto fakamooli ke he Tau Fakamoli haana. Kua takitaki atu foki he tau agelu e Tau Fakamoli ki a lautolu kua lata. Kua fakamaama he mena nei e kakano ne fa lagaloga e feleveia e Tau Fakamoli a Iehova he magaaho tonu ia ni mo e taha tagata ha he tuaga matematekelea ne lata ke moua e lagomatai fakaagaaga, ti ko e mena tupu tumau anei ke fakaheu ko e mena noa.

Ko e Matagahua Ofoofogia he Vahā Tata Anoiha

17. Fēfē e tau Asuria he fakatatai ke he taha e agelu?

¹⁷ Lafi ke he gahua fekafekau mo e fakamafanatia ke he tau tagata tapuaki ha Iehova, kua fai gahua foki e tau agelu. He tau vahā kua mole, ne taute e lautolu e tau fakafiliaga faka-Atua. Mai he senetenari ke valu aki F.V.N., ke fakatai ki ai, ne fakamatakutaku he tau kautau tokologa ha Asuria a Ierusalema. Ti tali fēfē a Iehova? Ne talahau e ia: “Ko e mena fakamalu e au e maga nai ke fakamoui ai a ia, ha ko au nai ni, ha ko Tavita foki haku a fekafekau.” Ne talamai he Tohi Tapu ki a tautolu e mena ne tupu: “Ko e po ia ni ne fina age ai e agelu a Iehova, ti kelipopo ai e ia ke he heaga api a Asuria e tau tagata ne taha e teau e afe ti valugofulu e afe ti lima e afe tagata. Kua uhu matike a lautolu ne toe ke he magaaho pogipogi, kitiala, ko e tau tagata mamate a lautolu oti.” (2 Tau Patuiki 19:34, 35) Ko e lolelole ha ia e tau matakautau he tagata ka fakatatai ke he malolō he taha e agelu!

18, 19. Ko e heigoa e matagahua ofoofogia ka taute he tau agelu he vahā anoiha ne tata mai, mo e to lauia fēfē e tau tagata?

¹⁸ To fakahoko he matakau he tau agelu he Atua e moumouaga he vahā anoiha ne tata mai. Nakai leva mogonei, to o mai a Iesu ‘mo e tau agelu malolo hana, ke he afi puhopuho.’ Ko e fekau ha lautolu ke “taui atu kia lautolu kua nakai iloa e Atua, mo lautolu kua nakai omaoma ke he vagahau mitaki he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (2 Tesalonia 1:7, 8) To lauia mooli e tau tagata ha ko e matagahua nei! Ko lautolu ne fakaheu ke talia e tala mitaki he Kautu he Atua hane fakapuloa mogonei ke he lalolagi katoa ka matematekelea ke he moumouaga. Ko lautolu ni ne kumi a Iehova, tututonu, mo e mahani molū ka ‘galo ke he aho he ita a Iehova’ ti nakai pakia.​—Sefanaia 2:3.

¹⁹ Kua lata ke oue tulutulou a tautolu he fakaaoga e Iehova e tau agelu malolō lahi haana ke lalago mo e fakamalolō e tau tagata tapuaki haana he lalolagi. Ko e loto fakaaue ha tautolu ma e matagahua ne taute he tau agelu ma e finagalo he Atua kua mafanatia lahi, ha kua fai agelu ne totoko ki a Iehova ti o mai ki lalo he takitakiaga ha Satani. Ko e vala tala ka mui mai to fakatutala ke he tau fuafuaaga kua lata ma e tau Kerisiano mooli ke puipui mai he fakaohoohoaga malolō lahi ha Satani ko e Tiapolo mo e tau temoni haana.

[Matahui Tala]

Ko e Heigoa ne Ako e Koe?

• Fēfē e kamataaga he tau agelu?

• Fakaaoga fēfē e tau agelu he tau vahā Tohi Tapu?

• Ko e heigoa ne talahau he Fakakiteaga 14:6, 7 hagaao ke he gahua he tau agelu he vahā nei?

• Ko e heigoa e matagahua ofoofogia ka taute he tau agelu he vahā anoiha ne tata mai?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 9]

Manoa mo e hoana haana ne fakamafanatia he agelu

[Fakatino he lau 10]

“Kua mua he tokologa ha ha ia tau[a], kia lautolu ha ha ia lautolu”