‘Fakatapulu a Mutolu ke he Loto Holoilalo’

KO E tagata ne hau he maaga talahaua. Ne moua e ia e tuaga haana ha kua fanau ko e tagata Roma mo e liga tupu mai he magafaoa talahaua. Ko e tagata ia ko Saulo, ne moua e ia e tau fakaakoaga tokoluga lahi ne gahoa ni ne moua he senetenari fakamua V.N. Ne liga ua e vagahau haana ne iloa ti ko ia taha he matakau talahaua he lotu Iutaia​—ko e tau Farasaio.

Ne liga ako a Saulo ke onoono hifo ke he tau tagata noa mo e ne fakatokoluga ha ko e tututonu haana ni. (Luka 18:11, 12; Gahua 26:5) Ne moua he kau Farasaio ha Saulo e aga fakatokoluga mo e fiafia ke he tuaga tokoluga mo e tau matahigoa talahaua. (Mataio 23:6, 7; Luka 11:43) Ko e lafi mo e tau tagata pihia ne liga taute a Saulo ke fakaikaluga. Iloa e tautolu ko ia ko e tagata malolō he favale ke he tau Kerisiano. He tau tau fakamui, he eke mo aposetolo ko Paulo, ne talahau ke he vahā fuata haana “ko au ne vagahau kelea fakamua, to favale.”​—1 Timoteo 1:13.

E, ne eke a Saulo mo Kerisiano, ko e aposetolo ko Paulo, ti hiki katoatoa e aga haana. Ko e aposetolo Kerisiano, ne talahau fakatokolalo ko ia “kua muikau fakaoti ke he tau tagata tapu oti kana.” (Efeso 3:8) Ko e tagata fakamatala lauia mitaki a ia, ka e nakai nava ni e ia a ia ha ko e mena nei. Ka kua uta e ia e fakahekeaga katoa ke he Atua. (1 Korinito 3:5-9; 2 Korinito 11:7) Ko Paulo foki ne tomatoma e tau matakainaga Kerisiano: “Kia fakatapulu a mutolu ke he fakaalofa hohofi noa, mo e mahani totonu, mo e loto holoilalo, mo e mahani molu, mo e fakauka.”​—Kolose 3:12.

Hagaao nakai e fakatonuaga ia ke he senetenari 21 aki ha tautolu? Mitaki nakai ke mahani fakatokolalo? Ko e mahani fakatokolalo mooli kia ko e fakamailoga he malolō?

 Fakatokolalo Nakai e Tufuga Malolō Ue Atu?

Ko e tau fakatutalaaga ke he mahani fakatokolalo kua lata ke manamanatu ke he onoonoaga he Atua. Ko e ha? Kakano ko ia e Pule Katoatoa mo e Tufuga ha tautolu. He nakai tatai mo ia, kua lata ia tautolu ke mailoga e tau kūkū ni ha tautolu. Nukua falanaki a tautolu ki a ia. “Ka ko Ia hana e [“Malolō Ue Atu,” NW], nakai ni maeke kia tautolu ke iloa a ia; kua mua ue atu hana malolo,” he talahau he tagata pulotu i tuai ko Elihu. (Iopu 37:23) He manamanatu ni ke he lahi ue atu he lagi mo e lalolagi katoatoa ne viko takai ia tautolu ko e logonaaga fakatokolalo! “Hahaga hake a ki luga mo e kitekite ā mutolu,” he uiina he perofeta ko Isaia. “Po ko hai ne eke e tau mena nai? Kua takitaki mai ha lautolu a tau kau kua totou, ti ui e ia a lautolu oti ke he tau higoa ha lautolu, ko e hana malolo lahi mo e hana mana lahi; nakai ni galo taha ia lautolu.”​—Isaia 40:26.

Lafi ke he malolō ue atu, ko Iehova ko e Atua kua fakatokolalo. Ne liogi atu e Patuiki ko Tavita ki a Ia: “Kua foaki mai foki e koe e akau punuti he fakamouiaga mai ia koe; ko e hau a holoilalo [po ke mahani fakatokolalo] kua fakamatalahi ai au.” (2 Samuela 22:36) Kua mahani fakatokolalo e Atua he kakano kua manamanatu a ia ke he tau tagata tokolalo hane lali ke fakafiafia a ia, ti foaki ai e fakaalofa noa ki a lautolu. Mai he lagi ne tukutuku hifo a Iehova, he vagahau fakatai, ke maeke ke fehagai fakatotonu mo lautolu ne matakutaku Atua.​—Salamo 113:5-7.

Lafi ai, kua ofania e Iehova e mahani fakatokolalo he tau fekafekau haana. Ne tohi he aposetolo ko Peteru: “Nukua, totoko he Atua ke he tau tagata fakatokoluga, ka e foaki mai e fakaalofa noa kia lautolu kua holoilalo [po ke fakatokolalo].” (1 Peteru 5:5) Hagaao ke he onoonoaga he Atua ke he fakatokoluga, ne mailoga he tagata tohia Tohi Tapu: “Kua vihiatia e Iehova a lautolu oti, takitaha ne loto fakatokoluga.” (Tau Fakatai 16:5) Puhala fe mogoia he mahani fakatokolalo ka kitia ai ko e malolō?

Mena ne Nakai ko e Mahani Fakatokolalo

Nakai tatai e mahani fakatokolalo mo e tuaga fakamā. He falu aga fakamotu i tuai, ko e tagata fakatokolalo ko e tupa a ia​—ko e tagata fakateaga, kelea, mo e timotua. Kehekehe ai, ne peehi he Tohi Tapu kua takitaki atu e loto holoilalo ke he lilifu. Tuga anei, ne tohi he tagata  pulotu: “Ko e taui he mahani fakatokolalo mo e matakutaku kia Iehova, hanai, ko e koloa, mo e lilifu mo e moui.” (Tau Fakatai 22:4) Mo e he Salamo 138:6, totou e tautolu: “Kua tokoluga ni a Iehova, ka kua fioia e ia e tagata fakatokolalo; ka ko e tagata fakatokoluga, kua fioia fakamamao e ia.”

Ke mahani fakatokolalo kua nakai kakano ma e tagata ke ai fai taleni po ke tau mouaaga. Ma e fakatai, ne nakai lagataha e fakatikai e Iesu Keriso ko ia ko e Tama fuataha ha Iehova, ti nakai fakatupua a ia kua fakateaga e fekafekauaga haana he lalolagi. (Mareko 14:61, 62; Ioane 6:51) Ka e, ne fakakite e Iesu e mahani fakatokolalo he foaki e lilifu ke he Matua ma e tau gahua haana mo e he fakaaoga e malolō haana ke fekafekau mo e lagomatai falu ka e nakai pule mo e favale ki a lautolu.

Ko e Fakamailoga he Malolō

Nakai fakauaua ai, ne talahaua a Iesu Keriso ke he tau tagata he magahala haana ha ko e “tau mana.” (Gahua 2:22) Ka e, ke he onoonoaga he falu, ko ia “ko e tagata fakateaga.” (Tanielu 4:17) Ne nakai ni moui fakatokolalo a ia ka kua fakaako lagaloga e ia e aoga he mahani fakatokolalo. (Luka 9:48; Ioane 13:2-16) Pete ia, ne nakai taute he mahani fakatokolalo haana a ia ke lolelole. Ne nakai matakutaku a ia he lalago e higoa he Matua haana mo e taute e fekafekauaga haana. (Filipi 2:6-8) I loto he Tohi Tapu, nukua fakatino a Iesu ke he leona malolō. (Fakakiteaga 5:5) Ko e fakafifitakiaga ha Iesu kua fakakite ko e mahani fakatokolalo kua lautatai mo e malolō he mahani mitaki mo e malolō e aga fakatagata.

He fakamakamaka a tautolu ke feaki e mahani fakatokolalo mooli, kua mailoga e tautolu e lata ke lali fakalahi ke taute e loto holoilalo mo puhala moui. Kua putoia e omaoma tumau ke he finagalo he Atua ka e nakai taute fakamukamuka po ke kaumahala ke he tau manako he tino. Ke feaki e mahani fakatokolalo kua lata ke mitaki e mahani, ha kua lata ia tautolu ke tuku he mafoa e tau manako fakatagata ke maeke ke fekafekau katoatoa ki a Iehova mo e falu.

Tau Aoga he Mahani Fakatokolalo

Kua putoia ke he mahani fakatokolalo e atāina mai he fakatokoluga po ke fakaikaluga. Kua fakaaoga he tau Tohiaga Tapu e tau kupu ‘loto holoilalo’ ke fakamaama aki. (Efeso 4:2) Kua moua e loto fakatokolalo ha ko e kumikumi hifo fakamooli ki a tautolu​—ha tautolu a tau mena ne malolō mo e lolelole ki ai, tau mena kua kautū mo e kaumahala ki ai. Ne foaki e Paulo e fakatonuaga mitaki hagaao ke he mena nei he tohi e ia: “Ko e mena tala atu e au kia mutolu oti, . . . aua neke homo e manatu he taha ke he mena kua lata ke manatu ai, ka kia fakatekiteki e tau manatu.” (Roma 12:3.) Ko lautolu ne muitua ke he fakatonuaga ia kua hane fakakite e mahani fakatokolalo.

Kua kitia foki e mahani fakatokolalo ka tuku mua mooli e tautolu e manako he falu ke he ha tautolu ni. He omoomoi he agaaga, ne tomatoma e Paulo e tau Kerisiano: “Aua neke manatu ha mena mo e fetoko mo e hula noa, ka kia igatia a mutolu mo e manatu he loto fakatokolalo kua mua e faoa oti kia ia.” (Filipi 2:3) Kua lautatai e mena nei mo e poakiaga ha Iesu ke he tau tutaki haana: “Ko e tagata ia mutolu kua mua, kia eke a ia mo fekafekau ha mutolu. Ko ia ne fakatokoluga e ia a ia, to fakatokolalo a ia; ka ko ia ne fakatokolalo e ia a ia, to fakamatalahi a ia.”​—Mataio 23:11, 12.

E, ko e loto holoilalo kua takitaki atu ke he matalahi ki mua he Atua. Ne peehi he tutaki ko Iakopo e manatu ia he tohi e ia: “Kia fakatokolalo a mutolu ki mua [ha Iehova], to fakamatalahi e ia a mutolu.” (Iakopo 4:10) Ko hai ne nakai manako ke fakamatalahi he Atua?

Kua fakatupu he nakai fakatokolalo e fakagogoa mo e miha lahi ke he tau matakau mo e tau tagata takitokotaha. Ke he taha faahi, kua mitaki e tau fua ne moua mai he mahani fakatokolalo. Kua maeke ia tautolu ke olioli he mafanatia kua talia he Atua. (Mika 6:8) Maeke ia tautolu ke olioli he fakamafola e loto ha ko e tau tagata fakatokolalo kua mukamuka ke fiafia mo e loto fakaaue ka fakatatai ke he tagata fakatokoluga. (Salamo 101:5) Ko e fakafehagai ha  tautolu mo e magafaoa, tau kapitiga, tau tagata gahua, mo e falu to holo mitaki ai ti mua e fiafia. Ko e tau tagata fakatokolalo kua kalo mai a lautolu he taufetoko mo e he fia pule, ko e tau mahani kua mukamuka ke takitaki atu ke he ita, feveheveheaki, fakavihia, mo e loto kelea.​—Iakopo 3:14-16.

E, ko e feaki e loto holoilalo ko e puhala mitaki lahi ke fakatumau aki e tau fakafetuiaga mitaki mo e falu. Maeke ke lagomatai a tautolu ke fahia ke he tau paleko he lalolagi lotokai mo e taufetoko. Mo e lagomatai he Atua, ne maeke e aposetolo ko Paulo ke kautū ke he fakaikaluga mo e fakatokoluga ne moua e ia he magaaho fakamua. Pihia foki, kua mitaki ma tautolu ke tiaki ha hihiga ke he fakaikaluga po ke manamanatu kua mua hake a tautolu ke he falu. “Kua mua atu e mahani fakatokoluga ke he malaia; kua mua atu foki e mahani fakahakehake he loto ke veli ai e tagata,” he hataki he Tohi Tapu. (Tau Fakatai 16:18) He muitua ke he fakafifitakiaga mo e fakatonuaga ha Paulo, to kitia e tautolu e pulotu he ‘fakatapulu a tautolu ke he loto holoilalo.’​—Kolose 3:12.

[Fakatino he lau 4]

Ne maeke ia Paulo ke kautū mai he fakaikaluga mo e fakatokoluga

[Fakatino he lau 7]

Ko e loto holoilalo ka lagomatai a tautolu ke tumau e tau fakafetuiaga mitaki mo e falu

[Fakatino Credit Line he lau 5]

Anglo-Australian Observatory/David Malin Images