Nakai Tō ha Kupu Taha ha Iehova

“Nakai to ha kupu taha he tau kupu mitaki oti ne vagahau mai ai e Iehova ha mutolu a Atua kia mutolu; kua hoko oti kia mutolu.”​—IOSUA 23:14.

1. Ko hai a Iosua, mo e ko e heigoa ne taute e ia he matahiku he moui haana?

KO IA ko e takitaki kautau ne mua atu e malolō ti nakai matakutaku, ko e tagata ne tua mo e loto fakamooli. Ne o fano a ia mo Mose ti fifili ni e Iehova a ia ke takitaki e motu ko Isaraela mai he tutakale matakutakuina ke he motu ne tafe ai e puke huhu mo e meli. Ke he matahiku he moui haana, ko e tagata nei ne mua e fakalilifu ki ai, ko Iosua, ne taute e lauga fakamavehe ne omoomoi ke he tau patu ha Isaraela. Nakai fakauaua, ne atihake he lauga ia e tua ha lautolu ne fanogonogo ki a ia. Ti maeke foki ke atihake a koe.

2, 3. He magaaho ne vagahau a Iosua ke he tau patu ha Isaraela, ko e heigoa e tuaga ha Isaraela, mo e ko e heigoa ne talahau e Iosua?

² Manamanatu ke he tuaga ia ne talahau he Tohi Tapu: “Kua mole tuai e tau aho loga tali he eke e Iehova ke okioki ai a Isaraela mai ia lautolu oti ne fai fi kia lautolu ne agaagai mai kia lautolu; kua motua foki a Iosua kua loga tuai hana tau tau; ti ui age ai a Iosua kia Isaraela oti, ko e tau patu, mo e tau iki, mo e tau fakafili, mo e tau takitaki, kua pehe age a ia kia lautolu, Kua motua tuai au, kua loga haku tau tau.”​—Iosua 23:1, 2.

³ Kua teitei ke 110 e tau tau moui ha Iosua, kua moui ke he taha magahala he tau vahā ofoofogia lahi he fakamauaga tuai he tau tagata he Atua. Ne kitia mata e ia e tau gahua malolō ue atu he Atua, mo e kitia e tau maveheaga loga ha Iehova ne fakamooli. Ha ko e tau mena ia ne kitia ati talahau mauokafua e ia: “Kua iloa e mutolu mo e ha mutolu a tau loto katoa, mo e ha mutolu a tau agaaga katoa, nakai to ha kupu taha he tau kupu mitaki oti ne vagahau mai ai e Iehova ha mutolu a Atua kia mutolu; kua hoko oti kia mutolu, nakai ni to ha kupu taha.”​—Iosua 23:14.

4. Ko e heigoa e tau maveheaga ne foaki e Iehova ke he tau Isaraela?

⁴ Ko e heigoa e tau kupu ha Iehova ne fakamooli he vahā ne moui a Iosua? To fakatutala a tautolu ke he tolu e maveheaga ne foaki e Iehova ke he tau Isaraela. Fakamua, to laveaki he Atua a lautolu mai he fakatupa. Ke uaaki, to puipui e ia a lautolu. Ke toluaki, to leveki e ia a lautolu. Kua mavehe pihia foki a Iehova ke he tau tagata haana he vahā foou nei, ti kua kitia e tautolu e tau maveheaga ia kua hoko mai he vahā hane momoui ai a tautolu. Ka e fakamua to fakatutala ke he tau mena ne taute e Iehova he tau vahā foou nei, kia fakatutala a tautolu ke he matagahua haana he vahā a Iosua.

Ne Laveaki e Iehova e Tau Tagata Haana

5, 6. Laveaki fēfē e Iehova e tau Isaraela mai i Aikupito, ti ko e heigoa ne fakatātā he mena nei?

⁵ He magaaho ne tagi e tau Isaraela ke he Atua ha kua fakatupa a lautolu i Aikupito, ne fioia ai e Iehova. (Esoto 2:23-25) Ne tala age a Iehova ki a Mose he akau puhopuho: “To hifo au, ti laveaki e au [e tau tagata haaku] mai he tau lima a Aikupito, to ta hake e au a lautolu mai he motu ia ke he motu mitaki mo e lahi, ko e motu ne tafe ai e puke huhu mo e meli.” (Esoto 3:8) Kua liga mua atu e olioli he kitia a Iehova ne taute e mena nei! He magaaho ne nakai mafai a Farao ke toka e tau Isaraela ke o kehe mai i Aikupito, ne tala age a Mose ki a ia to fakafaliu he Atua e vai he Naila ke he toto. Ne nakai ni tō ha kupu taha ha Iehova. Ne faliu e Vailele Naila ke he toto. Ne mamate e tau ika, ti nakai maeke ke inu mai he vailele. (Esoto 7:14-21) Ne fakatumau e loto ha Farao ke maō, ti tamai e Iehova hiva foki e malaia,  ne talahau tuai e ia e tau malaia takitaha nei. (Esoto, veveheaga 8-12) He mole e tamate e tau tama uluaki ha Aikupito he malaia ke hogofulu aki, ne fekau e Farao e tau Isaraela ke ō​—ti ō mooli a lautolu!—​Esoto 12:29-32.

⁶ Ne hafagi he laveakiaga ia e puhala ma Iehova ke hiki mai a Isaraela mo motu fifili haana. Ne fakamatalahi ai a Iehova ko e Fakamooli he tau maveheaga, ko ia ne nakai tō ha kupu taha. Ne fakatātā ai e tokoluganea ha Iehova ke he tau atua he tau motu. He totou hagaao ke he laveakiaga ia ne fakamalolō e tua ha tautolu. Manamanatu la, kaeke ke fakalataha a tautolu ki ai! Ne kitia mooli e Iosua ko Iehova ‘kua Mua Ue Atu ke he lalolagi oti.’​—Salamo 83:18.

Puipui e Iehova e Tau Tagata Haana

7. Puipui fēfē e Iehova e tau Isaraela mai he kau ha Farao?

⁷ Ka e kua e maveheaga ke uaaki​—to puipui e Iehova e tau tagata haana? Kua fakamahino e maveheaga nei ke he talahauaga a Iehova to laveaki e ia a lautolu mai i Aikupito mo e fakaatā a lautolu ke huhū atu ke he Motu he Maveheaga. Manatu ne tutuli e Farao ne ita lahi e tau Isaraela fakalataha mo e kau malolō haana ne totou teau e tau kariota. Kua lahi e mauokafua he tagata fakatokoluga nei ti mahomo atu he magaaho ne tuga kua apitia e tau Isaraela he vahāloto he tau mouga mo e tahi! Mogonei ne lalago mai e Atua ke puipui e tau tagata haana he fakatū e aolagi fakatūpou he vahāloto he tau heaga api ne ua. Ne pouli e faahi he tau Aikupito; ka e maama e faahi he tau Isaraela. He fakatuai he aolagi e fenoga he tau Aikupito, ne nikiti ki luga e Mose e tokotoko haana ti veveheua e vai he Tahi Kula, foaki ai e hala ke fakahao e tau Isaraela mo e hele ma e tau Aikupito. Ne fakaotioti katoatoa e Iehova e kau malolō lahi ha Farao, he puipui e tau tagata Haana mai he kaumahala pauaki.​—Esoto 14:19-28.

8. Ko e heigoa e puipuiaga ne olioli he tau Isaraela (a) he tutakale mo e (e) he magaaho ne huhū atu a lautolu ke he Motu he Maveheaga?

⁸ He mole e o atu ke he taha faahi he Tahi Kula, ne o fano e tau Isaraela he motu ne talahau ko e “tutakale lahi mo e matakutakuina, ne ha i ai e tau gata gagau vevela mo e tau akarava, ko e motu pakula foki, nakai fai vai.” (Teutaronome 8:15) Ne puipui foki e Iehova e tau tagata haana i ai. Ka e kua he huhū atu a lautolu ke he Motu he Maveheaga? Ne totoko e tau kau malolō ha Kanana ki a lautolu. Ka e tala age a Iehova ki a Iosua: “Kia matike a koe, ti fano ke he fahi atu a Ioritana na, ko koe, katoa mo e motu oti nai, ke he motu kua foaki atu e au kia lautolu, ko e fanau a Isaraela. Nakai tu mai ha tagata ke totoko atu kia koe ke he tau aho oti he hau a moui; tuga ne fakalataha au mo Mose, to fakalataha pihia au mo koe; nakai tiaki e au a koe, to nakai toka e au a koe.” (Iosua 1:2, 5) Ne nakai tō ha kupu taha ia ha Iehova. Kavi ke he ono e tau, ne keli e Iosua 31 e patuiki mo e fofō e tau fonua  lalahi he Motu he Maveheaga. (Iosua 12:7-24) Kua nakai kautū e matagahua ia ka nakai fai puipuiaga a Iehova.

Leveki e Iehova e Tau Tagata Haana

9, 10. Leveki fēfē e Iehova e tau tagata haana he tutakale?

⁹ Fakatutala mogonei ke he maveheaga ke toluaki​—to leveki e Iehova e tau tagata haana. Nakai leva he laveaki mai a lautolu i Aikupito, ne mavehe e Atua ke he tau Isaraela: “Kitiala, to fakato hifo e au e mena kai ma mutolu mai he lagi, to o atu foki e motu ke okooko, takitaha e aho mo e mena ke lata ai.” Ti mooli ni, ne fakatō hifo he Atua e ‘mena kai ia mai he lagi.’ “Kua kitia he fanau a Isaraela, ti pehe age a lautolu; ko e taha ke he taha, Heinoa e mena nei?” Ko e manai, ko e mena kai ne mavehe e Iehova ma lautolu.​—Esoto 16:4, 13-15.

¹⁰ He 40 e tau tau he tutakale, ne leveki e Iehova e tau Isaraela, he foaki ki a lautolu e tau mena kai mo e vai ke inu. Ne nakai toka foki e ia e tau tapulu ha lautolu ke popo mo e tau hui ke fua. (Teutaronome 8:3, 4) Ne kitia mata e Iosua e tau mena oti nei. Ne laveaki, puipui, mo e leveki e Iehova e tau tagata haana, tuga ne mavehe e ia ki a lautolu.

Laveakiaga he Tau Vahā Foou Nei

11. Ko e heigoa ne tupu i Brooklyn, New York, he 1914, ti ko e vahā ma e heigoa ne hoko mai he magaaho ia?

¹¹ Ka e kua e vahā ha tautolu? He pogipogi Faraile, Oketopa 2, 1914, ne fano a Charles Taze Russell, ne takitaki e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he magahala ia, ke he poko kai he Peteli i Brooklyn, New York. “Fakaalofa atu ki a mutolu oti he pogipogi nei,” he talahau fiafia e ia. Ato nofo hifo a ia, ne fakapuloa fiafia e ia: “Kua fakaoti tuai e tau vahā he Tau Motu Kehe; kua fakaoti foki e tau vahā he tau patuiki ha lautolu.” Ati liu hoko mai e magaaho ma Iehova, ko e Pule Katoatoa he lagi mo e lalolagi, ke lalago e tau tagata haana. Ti taute pihia mooli e ia!

12. Ko e heigoa e laveakiaga ne tupu he 1919, ti ko e heigoa e fua ne moua mai ai?

¹² He lima ni e tau he mole, ne laveaki e Iehova e tau tagata haana mai i ‘Papelonia Lahi,’ ko e kautu malolō ue atu he tau lotu fakavai he lalolagi. (Fakakiteaga 18:2) Kua tokofiha ni ia tautolu ne motua ke kitia mata e laveakiaga ofoofogia ia. Ka kua kitia maaliali e tautolu e tau fua. Ne liu fakatū e Iehova e tapuakiaga meā mo e fakalataha mai a lautolu ne manako lahi ke tapuaki ki a ia. Kua talahau tuai e mena nei puhala he perofeta ko Isaia: “To hoko ni ke he tau aho a mui, to fakamau ai e mouga ha i ai e fale a Iehova ke he tapunu mouga ha atu mouga, to fakatokoluga ai foki ki luga he tau matiketike, ti tafe atu ki ai e tau motu oti kana.”​—Isaia 2:2.

13. Ko e heigoa e malikiti hane kitia e koe he tau tagata ha Iehova?

¹³ Ne nakai tō ha kupu taha ha Isaia. He 1919 ne kamata he tau tagata fakauku ne toe e matagahua fakamatala mauokafua ke he lalolagi katoa ne fakatokoluga aki e tapuakiaga he Atua mooli. He atu tau 1930, ne kitia maali ai kua  hane fakapotopoto mai e ‘tau mamoe kehe.’ (Ioane 10:16) Fakamua ne o mai e tau afe, ti mumui mai e totou teau afe, mogonei kua totou miliona hane lalago e tapuakiaga mooli! He fakakiteaga ne foaki ke he aposetolo ko Ioane, ne fakakite a lautolu ko e “moto tagata tokologa, kua nakai maeke ia taha ke totou, mai he tau motu oti, mo e tau faoa, mo e tau tagata kehekehe, mo e tau vagahau kehekehe.” (Fakakiteaga 7:9) Ko e heigoa haau hane kitia he vahā ne moui a koe? Ti tokofiha e Fakamoli ha Iehova he lalolagi he magaaho ne ako fakamua e koe e kupu mooli? He vahā nei, ko lautolu ne fekafekau ki a Iehova kua molea e numera 6,700,000. He laveaki e tau tagata haana mai i Papelonia Lahi, ne hafagi e Iehova e puhala ma e malikiti ofoofogia hane kitia e tautolu mogonei ke he lalolagi katoa.

14. Ko e heigoa e laveakiaga ne nakai la hoko mai?

¹⁴ Ko e taha laveakiaga foki ka hoko mai​—to putoia ai e tau tagata oti kana he lalolagi. He fakatātāaga he malolō ue atu haana, to tatafi kehe e Iehova a lautolu oti ne totoko ki a ia, ti uta e tau tagata haana ke he lalolagi foou ka nofo ai e tututonu. Ko e fiafia ha ia ke maeke ke kitia e fakaotiaga he tau mahani kelea mo e ataata mai he vahā homo ue atu he fakamauaga katoa he tagata!​—Fakakiteaga 21:1-4.

Puipuiaga ha Iehova he Vahā ha Tautolu

15. Ko e ha ne kua lata ke moua e puipuiaga ha Iehova he tau vahā foou nei?

¹⁵ Tuga ne kitia e tautolu, kua lata e tau Isaraela he vahā a Iosua ke moua e puipuiaga ha Iehova. Kua kehe kia e tau tagata ha Iehova he tau vahā foou nei? Nakai pihia! Ne hataki e Iesu e tau tutaki haana: “Ati tuku atu ai e lautolu a mutolu ke he matematekelea, mo e kelipopo a mutolu; to vihiatia foki a mutolu he tau motu oti ha ko e haku a higoa.” (Mataio 24:9) Ke he tau tau kua mole, ne fakauka e Tau Fakamoli a Iehova he tau motu loga ke he tau totoko velagia mo e favale kelea muitui. Pete ia, nukua fakamooli ai ne lalago e Iehova e tau tagata haana. (Roma 8:31) Kua mavehe mai e Kupu haana ki a tautolu​—‘to nakai fai kanavaakau ne taute ke tau ki a tautolu’—​ka fakaoti e gahua fakamatala mo e fakaako ha tautolu ke he Kautu.​—Isaia 54:17.

16. Ko e heigoa e mena ne kitia mooli e koe na puipui e Iehova e tau tagata haana?

¹⁶ Pete he fakavihia he lalolagi, kua monuina e tau tagata ha Iehova. Ko e Tau Fakamoli a Iehova kua tupu olaola ke he 236 e motu​—ko e fakakiteaga mooli, ko Iehova kua fakalataha mo tautolu ke puipui a tautolu mai ia lautolu ne manako ke moumou po ke fakanono a tautolu. Maeke nakai a koe ke manatu e tau higoa he tau  takitaki politika po ke tau takitaki lotu pule malolō ne velagia e ekefakakelea ke he tau tagata he Atua he magahala he vahā hane moui a koe? Ko e heigoa ne tupu ki a lautolu? Ko fe a lautolu he mogonei? Ko e laulahi kua fakahiku ke mamate, ke tuga a Farao he vahā ha Mose mo Iosua. Ka e kua e tau fekafekau he Atua he vahā foou nei ne mamate tua fakamooli? Ko lautolu ia kua puipui ke he manamanatuaga ha Iehova. Ti nakai fai matakavi foki ka moua e lautolu e haohao mitaki. Maaliali ai, he hagaao ke he puipuiaga, kua fakamooli tumau e tau kupu ha Iehova.

Leveki e Iehova e Tau Tagata Haana he Vahā Nei

17. Ko e heigoa e maveheaga ne foaki mai e Iehova hagaao ke he tau mena kai fakaagaaga?

¹⁷ Ne leveki e Iehova e tau tagata haana he tutakale, mo e leveki e ia a lautolu he vahā nei. Kua fagai fakaagaaga he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” a tautolu. (Mataio 24:45) Moua ai e tautolu e iloilo ke he tau kupu mooli fakaagaaga ne ufiufi tali mai he tau senetenari loga. Ne pehē e agelu ki a Tanielu: “Kia puipui a e koe e tau kupu, mo e fakamau fakamailoga ai e koe e tohi, ato hoko ke he vaha ke fakahiku ai; to tafepoi tafeliuaki foki e tau tagata tokologa, to tupu lahi ai foki e mahani iloilo.”​—Tanielu 12:4.

18. Ko e ha ne pehē kua tupu lahi e iloilo mooli he vahā nei?

¹⁸ Kua nonofo a tautolu mogonei ke he vahā fakahiku, ti kua tupu lahi e iloilo mooli. Ke he lalolagi katoa, ko lautolu ne ofania e kupu mooli kua takitaki atu he agaaga tapu ke he iloilo tonu he Atua mooli mo e tau finagalo haana. Kua loga lahi e tau Tohi Tapu he vahā nei, ti pihia foki e tau tohi ne lagomatai e tau tagata ke maama e alito he tau kupu mooli ne toka i loto he Tohi Tapu. Ke fakatai ki ai, onoono ke he tau mataulu tala i loto he tohi fakaako Ko e Heigoa ne Fakaako Moli he Tohi Tapu? * I loto he tau veveheaga: “Ko e Heigoa e Kupu Moli Hagaao ke he Atua?,” “Ko Fe a Lautolu ne Mamate?,” “Ko e Heigoa e Kautu he Atua?,” mo e “Ko e Ha ne Fakaata he Atua e Matematekelea?” Ne manamanatu e tau tagata ke he tau hūhū pihia ke he afe he tau tau. Mogonei kua mukamuka ke moua e tau tali. Pete foki he mole e tau senetenari pouliuli mo e he tau fakaakoaga tiaki taofiaga ha Kerisitenitome, kua kautū agaia e Kupu he Atua, he leveki a lautolu oti ne manako ke fekafekau ki a Iehova.

19. Ko e heigoa e tau maveheaga ne kua kitia e koe he fakamooli, ti ko e heigoa e talahauaga fakahiku haau?

¹⁹ Mooli, ha ko e tau mena ne kitia he tau mata ni ha tautolu, kua maeke ia tautolu ke talahau: “Nakai to ha kupu taha he tau kupu mitaki oti ne vagahau mai ai e Iehova ha mutolu a Atua kia mutolu; kua hoko oti kia mutolu, nakai ni to ha kupu taha.” (Iosua 23:14) Ne laveaki, puipui, mo e leveki e Iehova e tau fekafekau haana. Maeke nakai a koe ke talahau taha maveheaga haana ne nakai fakamooli he magaaho kotofa ni haana? Kua nakai maeke ke talahau. Kua pulotu a tautolu he falanaki ke he moolioli he Kupu he Atua.

20. Ko e ha kua lata ia tautolu ke mauokafua ke he vahā anoiha?

²⁰ Ka e kua e vahā anoiha? Ne talamai e Iehova ki a tautolu kua maeke he laulahi ia tautolu ke amaamanaki ke momoui he lalolagi ka fakafoou ke he parataiso fulufuluola. Kua tokogahoa a tautolu ne moua e amaamanakiaga ke pule mo Keriso i luga he lagi. Ko e heigoa ni e amaamanakiaga ha tautolu, kua ha ha ia tautolu e tau kakano loga ke tumau ke tua fakamooli tuga a Iosua. To hoko mai e aho ka fakamooli e amaamanakiaga ha tautolu. Ti liliu a tautolu ke onoono ki tua ke he tau maveheaga oti ne taute e Iehova, ti pehē foki a tautolu: “Kua hoko oti.”

[Matahui Tala]

Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?

• Ko e heigoa e tau maveheaga ha Iehova ne kitia e Iosua he fakamooli?

• Ko e heigoa e tau maveheaga faka-Atua ne kitia e koe he fakamooli?

• Ko e heigoa kua iloa mooli e tautolu hagaao ke he kupu he Atua?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 23]

Ne lalago mai a Iehova ke laveaki e tau tagata haana

[Fakatino he lau 23]

Puipui fēfē e Iehova e tau tagata haana he Tahi Kula?

[Fakatino he lau 24]

Leveki fēfē e Iehova e tau tagata haana he tutakale?

[Tau Fakatino he lau 25]

Ne leveki e Iehova e tau tagata haana he vahā nei