Skip to content

Skip to table of contents

Pule Katoatoa a Iehova mo e Kautu he Atua

Pule Katoatoa a Iehova mo e Kautu he Atua

Pule Katoatoa a Iehova mo e Kautu he Atua

“Iehova na e, ko e hau ni e mua ue atu mo e malolo, mo e fulufuluola, mo e lilifu, mo e fakahekeaga . . . Iehova na e, hau ni e kautu.”​—1 NOFOAGA HE TAU PATUIKI 29:11.

1. Ko e ha kua tonuhia a Iehova ko e Pule Katoatoa he lagi mo e lalolagi?

“KUA fakatu e Iehova hana nofoaiki ke he lagi, kua pule okooko foki hana kautu.” (Salamo 103:19) Mo e tau kupu ia, ne hagaao e salamo ke he matapatu manatu he tuaga pule. Ko Iehova ko e Atua, ko e Tufuga, kua tonuhia ko e Pule Katoatoa he lagi mo e lalolagi.

2. Fakamaama fēfē e Tanielu e takatakaiaga fakaagaaga a Iehova?

2 Mooli, ke maeke e pule ke fakagahuahua e takitakiaga haana, kua lata ke fai tagata. Ke kamata aki, ne fakagahuahua e Iehova e pule okooko haana ke he tau mena momoui fakaagaaga ne tufuga e ia​—fakamua ko e Tama fuataha ni haana mo e matakau agelu foki. (Kolose 1:15-17) He magaaho fakamui, ne fakakite age ke he perofeta ko Tanielu e fakatino he lagi. Ne talahau e ia: “Ne kitekite au ato tuku mai e tau nofoaiki, ne nofo ai foki [a] ia mai i tuai hana tau aho, . . . ko e afe ni e afe ne fekafekau kia ia, ti hogofulu e afe kua taki hogofulu e afe ne tutu ki mua hana.” (Tanielu 7:9, 10) Ke he tau tau loga ko Iehova, ‘Mai i Tuai Hana Tau Aho,’ ne takitaki ko e Pule Katoatoa ke he magafaoa lahi mahaki mo e maopoopo haana he tau tama fakaagaaga, kua eke mo “tau fekafekau” ne taute e finagalo haana.​—Salamo 103:20, 21.

3. Fakalaulahi atu fēfē e pule ha Iehova ke he lagi mo e lalolagi katoatoa?

3 Fakahiku, ne fakalaulahi e Iehova e pule haana he tufuga e tau mena momoui loga mo e halavihi he lagi mo e lalolagi katoatoa, putoia ai e lalolagi. (Iopu 38:4, 7) Ke he tagata kitekite he lalolagi, ko e tau mena momoui he lagi kua gahuahua maopoopo mo e tonutika ai ti tuga ke nakai fai tagata ke takitaki po ke pule ki a lautolu. Ka e, fakapuloa he salamo: “Ha ko [Iehova] ne vagahau, ti eke ai ni a lautolu. Ne fakamau foki e ia a lautolu ke tukulagi tukumuitea; ne eke e ia e fakatufono, nakai tuai holia.” (Salamo 148:5, 6) Ne fakagahuahua tumau e Iehova e pule katoatoa haana ke he puhala fakahako, hataki, mo e takitaki e tau gahuahuaaga he takatakaiaga fakaagaaga ti pihia mo e lagi mo e lalolagi katoatoa.​—Nehemia 9:6.

4. Fakagahuahua fēfē e Iehova e pule katoatoa haana ke he tau tagata?

4 Mo e tufugaaga he hoa tagata fakamua, ne fakagahuahua he Atua e pule katoatoa haana ke he taha puhala foki. He nakai ni foaki ke he tau tagata e tau mena oti ne manako a lautolu ki ai ke momoui fai kakano mo e fiafia, ne foaki e Iehova e pule ki a lautolu ke he tau mena momoui tokolalo he lalolagi​—ko e foakiaga he pule. (Kenese 1:26-28; 2:8, 9) Ti kua maama ai ne nakai ni fakamokoi mo e totonu e pule he Atua ka e pihia foki kua fakatatau ke he lilifu mo e tokoluga he tau mena momoui haana. He tumau a Atamu mo Eva ke omaoma e pule katoatoa a Iehova, kua ha ha ia laua e amaamanakiaga ke momoui tukulagi he kaina parataiso he lalolagi.​—Kenese 2:15-17.

5. Ko e heigoa ka talahau e tautolu hagaao ke he fakagahuahua he pule katoatoa a Iehova?

5 Ko e heigoa ka fakaoti e tautolu mai he tau mena oti nei? Fakamua, ne fakagahuahua tumau e Iehova e pule katoatoa haana ki luga he tau tufugatia oti kana haana. Uaaki, ko e tuaga pule he Atua kua fakamokoi mo e lilifu. Fakahiku aki, ko e omaoma mo e lalago ha tautolu ke he tuaga pule he Atua to fua mai e tau monuina tukulagi. Ko e mena ia ati omoi e Patuiki ko Tavita ha Isaraela i tuai ke talahau: “Iehova na e, ko e hau ni e mua ue atu mo e malolo, mo e fulufuluola, mo e lilifu, mo e fakahekeaga; ha ko e mena ha ha ia koe e tau mena oti ke he lagi, mo e lalolagi; Iehova na e, hau ni e kautu, kua tokoluga ue atu a koe kua mua ue atu ni a koe he tau mena oti kana.”​—1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:11.

Ko e Ha kua Lata e Kautu he Atua?

6. Ko e heigoa e fakafetuiaga he pule katoatoa he Atua mo e Kautu haana?

6 Ha ko Iehova, ko e Pule Katoatoa he Lagi mo e Lalolagi, kua fakagahuahua tumau e pule mo e malolō haana, ti ko e ha kua lata ma e Kautu he Atua? Kua fa fakagahuahua he pule e takitakiaga haana he puhala he matakau ne tuku age ke he tau tagata haana. Ko e mena ia, ko e Kautu he Atua, ko e fakakiteaga po ke gahuahuaaga he pule katoatoa he Atua ke he lagi mo e lalolagi ke he tau tufugatia oti haana, ko e puhala po ke matakau ne fakaaoga e ia ke fakahoko e tuaga pule haana.

7. Ko e ha ne fakatū e Iehova e talahauaga foou he pule katoatoa haana?

7 Kua fakakite e Iehova e pule haana ke he tau puhala kehekehe he tau magaaho kehekehe. Ne fakatū e ia e talahauaga foou he pule katoatoa haana ke lata mo e tupuaga foou. Ko e magaaho anei he totokoaga he tama fakaagaaga he Atua, ko Satani, ne kautū he fakaohooho a Atamu mo Eva ke totoko atu ke he pule a Iehova. Ko e totokoaga ia ko e paleko ke he pule katoatoa he Atua. Ke he puhala fe? He tala age ki a Eva ‘to nakai mate’ a ia ka kai e fua he akau ne fakatapu, ne talahau e Satani, kua pikopiko mo e nakai falanaki mooli a Iehova. Ne tala age foki a Satani ki a Eva: “Ha kua fioia he Atua ko e aho ka kai ai e mua, ti fakaala ai ha mua a tau mata; ti eke ai ni a mua ke tuga ne tau atua ke iloa ai e mitaki mo e kelea.” Ne hagaao a Satani to kautū a Atamu mo Eva he fakaheu e poakiaga he Atua mo e mumui ke he puhala tu tokotaha ha laua. (Kenese 3:1-6) Ko e paleko fakahako a ia ke he tonuhia he pule he Atua. Ko e heigoa ka taute e Iehova?

8, 9. (a) To fehagai fēfē e tagata ne pule mo e totokoaga he takatakaiaga haana? (e) Ko e heigoa ha Iehova ne taute he tali atu ke he totokoaga i Etena?

8 Ko e heigoa kua amanaki a tautolu ke taute he pule he magaaho ka ha ha i ai e totoko fakahako ke he takatakaiaga haana? Ko lautolu ne mahani mo e fakamauaga tuai kua manatu falu mena pihia. He nakai fakaheu e matakupu, fa mahani e pule katoatoa​—po ke pule fakamokoi—​ka fakahoko e fakafiliaga ke he tau tagata totoko, he fakailoa kua agahala a lautolu he fakafualoto. Ti liga tuku age he pule ke he taha tagata e malolō ke akonaki e matakau totoko ti liuaki mai e mafola. Pihia foki, ne fakakite e Iehova kua pule okooko a ia ke he tuaga he magaaho ka taute fakamafiti mo e fakahoko e ia e fakafiliaga ki luga he tau tagata totoko. Ne fakailoa e ia e nakai latatonu ha Atamu mo Eva ke moua e mena fakaalofa he moui tukulagi, ti vega kehe e Ia a laua mai he kaina ko Etena.​—Kenese 3:16-19, 22-24.

9 He fakailoa e fakafiliaga ki a Satani, ne fakakite e Iehova e talahauaga foou he pule katoatoa haana, ko e puhala ka liuaki mai e ia e mafola mo e maopoopo ke he tau takatakaiaga oti kana haana. Ki a Satani, ne pehē e Atua: “Mo e to tuku e au e faitaua ke he vahaloto hau mo e fifine, mo e vahaloto he hau a tega mo e hana tega. To fakaunoko e ia a koe i loto he ulu mo e to fakaunoko e koe a ia i loto he muihui.” (Kenese 3:15, NW) Ti fakakite e Iehova ko e finagalo haana ke foaki e pule ke he “tega” ke tuki malipilipi a Satani mo e tau kau haana mo e to fakamooli e tonuhia he pule katoatoa Haana.​—Salamo 2:7-9; 110:1, 2.

10. (a) Ti ko hai mogoia e “tega”? (e) Ko e heigoa ha Paulo ne talahau hagaao ke he fakamooliaga he perofetaaga fakamua?

10 Ko e “tega” ia ko Iesu Keriso, fakalataha mo e vahega pauaki ia lautolu ka pule fakalataha. Ne fakalataha tokoua ai mo Kautu faka-Mesia he Atua. (Tanielu 7:13, 14, 27; Mataio 19:28; Luka 12:32; 22:28-30) Ko e tau mena oti nei, mogoia, ne nakai fakakite mafiti. Ko e gahuahuaaga he perofetaaga fakamua ne tumau e “mena galo ne ufia tali mai he kamataaga.” (Roma 16:25) Ke he tau senetenari loga, ne manako lahi e tau tagata he tua ke kitia e magaaho ka fakakite e “mena galo” mo e fakamooli e perofetaaga fakamua ke fakatokoluga e pule katoatoa a Iehova.​—Roma 8:19-21.

Fakakite Fakahaga e “Tau Mena Galo”

11. Ko e heigoa ne fakailoa e Iehova ki a Aperahamo?

11 Ne fai magaaho he mole, ne fakailoa fakahaga e Iehova e tau vala he “tau mena galo he kautu he Atua.” (Mareko 4:11) Ia lautolu ne fakakite e Iehova ki ai ko e tagata ko Aperahamo, ne fakahigoa “ko e kapitiga he Atua.” (Iakopo 2:23) Ne mavehe age a Iehova ki a Aperahamo to eke e Ia e “motu lahi” mai ia Aperahamo. Fakahiku, ne fakailoa atu foki he Atua ki a Aperahamo: “To tupu mai foki ia koe e tau patuiki,” mo e mai he “hau a fanau foki ke monuina ai e tau motu oti kana he lalolagi.”​—Kenese 12:2, 3; 17:6; 22:17, 18.

12. Kitia fēfē e tega a Satani he mole e Fakapuke?

12 He magahala a Aperahamo, ne fita e lali e tagata ke pule okooko mo e kautū ke he falu. Ma e fakatai, hagaao ki a Nimorota, ko e mokopuna ha Noa, ne pehē e Tohi Tapu: “Ko ia ne kamata ke eke mo toa ke he lalolagi; ko e toa foki a ia ke tutuli manu ki mua a Iehova.” (Kenese 10:8, 9) Maaliali ai, ko Nimorota mo e falu pule ne fifili ne lautolu kua vihi he pule a Satani. Ko lautolu mo e falu ne lalago ki a lautolu ko e vala he tega a Satani.​—1 Ioane 5:19.

13. Ko e heigoa ne tuhi atu a Iehova ki ai he puhala ia Iakopo?

13 Pete he tau laliaga a Satani ke fakatū e tau pule he tagata, kua holo ki mua e finagalo a Iehova. Puhala he mokopuna a Aperahamo ko Iakopo, ne fakakite e Iehova: “Nakai uta kehe e tokotoko ia Iuta, po ke ekepule mai hana tau hui, ato haele mai a Sailo; to omaoma e tau motu kia ia.” (Kenese 49:10) Ko e kupu “Sailo” kua kakano “Ko e Hana Ni; Ko Ia ne kua Pule ki Ai.” Ti, ko e tau kupu fakaperofeta nei ne fakakite to hau a ia ne ha ha ai e tututonu ke moua “e tokotoko,” po ke “pule,” ki luga he “tau motu,” po ke tau tagata oti kana. Ko hai a Ia nei?

“Ato Haele Mai a Sailo”

14. Ko e heigoa e maveheaga ne taute e Iehova mo Tavita?

14 Mai he ohi a Iuta, ko ia fakamua ne fifili e Iehova ke eke mo patuiki ke he tau tagata haana ko e leveki mamoe ko Tavita, ko e tama taane a Iese. * (1 Samuela 16:1-13) Pete ne tau agahala mo e tau hehē ha Tavita, ne fiafia agaia a Iehova ha ko e haana a mahani fakamooli ke he pule katoatoa a Iehova. He fakatoka fakalahi mai e maama ke he perofetaaga i Etena, ne taute e Iehova e maveheaga mo Tavita, he pehē: “Ti fakatutu ai e au hau a [“tega,” NW] ka mole atu a koe, ko lautolu ke tutupu mai ia koe, to fakatumau foki e au hana kautu.” To tokologa atu ka putoia he mena ia nakai ni ko e tama taane a Tavita mo ia ka mui mai, ko Solomona, ha kua pehē e maveheaga: “Ti fakatumau e au e nofoaiki he hana kautu tukulagi.” Ne maaliali e maveheaga faka-Tavita ia ko e “tega” ne mavehe he Kautu ka nakai leva ti moua mai he ohi a Tavita.​—2 Samuela 7:12, 13.

15. Ko e ha e kautu a Iuta kua onoono ki ai ko e puhala he Kautu he Atua?

15 He kamata e Tavita e kautu he tau patuiki, ko hai ne fakauku aki he ekepoa ne mua e lolo tapu. Ko e tau patuiki nei kua fakahigoa ai ko lautolu ne fakauku, po ke tau mesia. (1 Samuela 16:13; 2 Samuela 2:4; 5:3; 1 Tau Patuiki 1:39) Kua talahau ai ke nonofo a lautolu he nofoa patuiki a Iehova mo e pule ko e tau patuiki ma Iehova i Ierusalema. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 9:8) Kua kakano ai, ko e kautu ha Iuta ne hukui e Kautu he Atua, ko e talahauaga he pule katoatoa a Iehova.

16. Ko e heigoa e tau fua he pule he tau patuiki a Iuta?

16 He magaaho ne omaoma e patuiki mo e tau tagata ke he pule katoatoa a Iehova, ne olioli e lautolu e puipuiaga mo e monuina Haana. Ko e pule a Solomona ko e magaaho pauaki ne mafola mo e monuina lahi mahaki ai, ti foaki e fakakiteaga fakaperofeta he pule he Kautu he Atua ka utakehe katoatoa e fakaohoohoaga a Satani mo e fakatokoluga e pule katoatoa a Iehova. (1 Tau Patuiki 4:20, 25) Momoko ai, laulahi he tau patuiki he mataohi ha Tavita ne kaumahala ke fakatatau ke he tau poakiaga a Iehova, ti mokulu ai e tau tagata ke he tapuaki tupua mo e mahani feuaki. Fakahiku ai, ne fakaatā e Iehova e kautu ke moumou he tau Papelonia he 607 F.V.N. Ne tuga kua kautū a Satani he laliaga haana ke ekefakakelea e pule katoatoa a Iehova.

17. Ko e heigoa ka fakakite ko Iehova agaia kua pule okooko pete he kaumahala e kautu faka-Tavita?

17 Ko e kaumahala he kautu faka-Tavita​—mo e kaumahala fakamua he kautu ha Isaraela he faahi tokelau—​ne fakakite e fakamooliaga, kua nakai temotemoai po ke kaumahala e pule katoatoa a Iehova, ka ko e tau fua kelea he fakaohoohoaga a Satani mo e tu tokotaha he tagata mai he Atua. (Tau Fakatai 16:25; Ieremia 10:23) Ke fakakite kua fakagahuahua agaia e ia haana pule katoatoa, ne fakapuloa e Iehova he puhala he perofeta ko Esekielu: “Kia uta kehe a e potiki ie, ti aki a e foufou. . . . To fuluhi e au, fuluhi, fuluhi, nakai tuai ha i ai a ia, ato haele mai a ia, ha ha i ai e tututonu, ti ta atu ai e au kia ia.” (Esekielu 21:26, 27) Kua fakakite he tau kupu ia ko e “tega” ne mavehe mai, ko Ia ne “ha ha i ai e tututonu,” ka hoko mai.

18. Ko e heigoa e fakailoaaga ne tala age he agelu ko Kaperielu ki a Maria?

18 Kia holo atu a tautolu ki mua kavi ke he tau 2 F.V.N. Ne fakafano atu e agelu ko Kaperielu ki a Maria, ko e tamaāfine tote i Nasareta, he maaga ha Kalilaia he faahi tokelau a Palesitaina. Ne fakapuloa e ia: “Kitiala, ko e fatu ne fai a koe, ti fanau e koe e tama tane, ti fakahigoa e koe a ia, ko Iesu. To homo a ia, to talahaua a ia ko e Tama hana ne Mua ue atu; to foaki atu he Iki ko e Atua kia ia e nofoaiki a Tavita hana matua; To eke a ia mo Patuiki he faoa a Iakopo tukulagi; ko e hana kautu foki nakai fai fakaotiaga ia.”​—Luka 1:31-33.

19. Ko e magaaho he tau mena tutupu fiafia fe hane tata mai?

19 Fakahiku ai, kua tata mai e magaaho ke fakakite e “mena galo.” Ko Ia e matapatu he “tega” ne mavehe to nakai leva ti kitia mai. (Kalatia 4:4; 1 Timoteo 3:16) To fakaunoko e Satani a ia he muihui. Ka ko e “tega,” to fakaunoko a Satani ke he ulu, he tamate a ia mo e tau ekegahua oti haana. To fakamooli foki e ia he puhala he Kautu he Atua, to holoholo kehe e ia e tau matematekelea oti ne taute e Satani ti fakatokoluga e pule katoatoa a Iehova. (Heperu 2:14; 1 Ioane 3:8) To fakakatoatoa fēfē e Iesu e mena nei? Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne toka e ia ma tautolu ke muitua? To moua e tautolu e tau tali he vala tala ka mui mai.

[Matahui Tala]

^ para. 14 Ko Saulo, ko ia ne fifili fakamua he Atua ke pule ki a Isaraela, kua mai he magafaoa a Peniamina.​—1 Samuela 9:15, 16; 10:1.

Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?

• Ko e heigoa kua taute a Iehova ko e Pule Katoatoa tonuhia he lagi mo e lalolagi?

• Ko e ha ne finagalo a Iehova ke fakatū e Kautu?

• Fakailoa fakahaga fēfē e Iehova e “mena galo”?

• Ko e heigoa ne fakakite kua pule katoatoa a Iehova pete kua kaumahala e kautu faka-Tavita?

[Tau Hūhū he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 5]

Ko e heigoa ne tuhi e Iehova ka puhala ia Aperahamo?

[Fakatino he lau 7]

Ko e ha e kaumahala he kautu faka-Tavita ne nakai fai fakamooliaga kua kaumahala e pule katoatoa a Iehova?