Skip to content

Skip to table of contents

Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Malaki

Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Malaki

Kua Moui e Kupu ha Iehova

Tau Fakamaamaaga Mai he Tohi a Malaki

KO E faituga ne liu ati hake i Ierusalema nukua mau ke molea e 70 he tau. He mole atu e tau tau mogoia, ko e tuaga fakaagaaga he tau Iutaia ne lolelole lahi mahaki. Ti kua kolokolovao foki e tau ekepoa. Ko hai ka fakalaga a lautolu ke he tuaga mooli ha lautolu mo e lali ke lagaki hake fakaagaaga a lautolu? Kua age e Iehova e matagahua ke he perofeta ko Malaki.

He tohia e Malaki ke he puhala malolō, ko e tohi fakahiku he tau Tohiaga Tapu Heperu kua ha ha i ai e perofetaaga omoomoi faka-Atua. He fanogonogo ke he kupu fakaperofeta ha Malaki kua maeke ke lagomatai a tautolu ke tauteute ma e “aho a Iehova, ne mua ue atu mo e matakutakuina,” he magaaho ka fakaotioti e fakatokaaga kelea nei.​—Malaki 4:5.

KO E TAU EKEPOA NE ‘FAKATUPETUPE E TAU TAGATA TOKOLOGA’

(Malaki 1:1–2:17)

Ne talahau e Iehova e tau logonaaga ki a Isaraela, he pehē: “Kua fakaalofa atu au kia mutolu.” Ka e fakavihia he tau ekepoa e higoa he Atua. Fēfē? ‘Kua ta mai e tau mena kai kelea ke he haana a fatapoa’ mo e he foaki e “mena kulikuli mo e mena gagao” ma e poa.​—Malaki 1:2, 6-8.

Ko e tau ekepoa ne ‘fakatupetupe e tau tagata tokologa ke he fakatufono.’ Ko e tau tagata kua ‘fakavai e taha ke he taha.’ Kua uta he falu e tau fifine motu kehe mo hoana. Ko e falu kua fakavai e “hoana ne mau ai a [lautolu] ke he vaha fuata.”​—Malaki 2:8, 10, 11, 14-16.

Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:

2:2​—Ke he puhala fe ne ‘fakamalaia e Iehova e tau monuina’ he tau ekepoa matahavala? Ne taute e Iehova e mena nei he puhala ne ole e tau ekepoa nei ma e monuina ka fua mai ko e malaia.

2:3​—Ko e heigoa e kakano ke ‘gana e tau otaota he tau manu ke he tau mata’ he tau ekepoa? Hagaao ke he Fakatufono, ko e otaota he tau manu ne poa ne uta ki fafo he heaga api mo e tugi ai. (Levitika 16:27) Ke gana e tau otaota he tau manu ke he tau mata he tau ekepoa ne kakano kua tiaki e Iehova e tau poa mo e ko lautolu nukua foaki ai ne fakalialia ki a Ia.

2:13​—Ha hai e tau hihina mata ne ufiufi e fatapoa a Iehova? Ko e tau hihina mata he tau hoana ne o mai ke he lotopā he faituga mo e liligi e tau loto ha lautolu ki mua a Iehova. Ko e heigoa ne fakatupu a lautolu ke momoko pihia? Ko e tau taane Iutaia ha lautolu ne taute e tau vevehe nakai matafakatufono mo e tiaki a lautolu, liga ke mau e tau fifine fuata motu kehe.

Tau Fakaakoaga ma Tautolu:

1:10. Ne nakai fiafia a Iehova ke he tau poa he tau ekepoa lotokai, ne totogi ma e tau gahua ikiiki tuga e pā e tau gutuhala po ke tafu e afi he fatapoa. Ko e aoga ha ia he tau gahua ha tautolu he tapuakiaga, ne putoia e tau mena ne taute e tautolu he fekafekauaga faka-Kerisiano, ke fakalagalaga he fakaalofa nakai lotokai ma e Atua mo e katofia, he nakai ke moua tupe!​—Mataio 22:37-39; 2 Korinito 11:7.

1:14; 2:17. Nakai tokanoa e Iehova e aga fakatupua.

2:7-9. Ko lautolu ne foaki ki ai e kotofaaga ke fakaako he fakapotopotoaga kua lata ke mailoga ko e mena ne fakaako e lautolu kua lagotatai mo e Kupu he Atua, ko e tau Tohiaga Tapu, mo e tau tohi ne fakavē ke he Tohi Tapu he “fekafekau pule.”​—Luka 12:42; Iakopo 3:11.

2:10, 11. Kua amanaki a Iehova ke he tau tagata tapuaki haana ke uta fakahokulo e fakatonuaga ke mau “kia lata mo e Iki.”​—1 Korinito 7:39.

2:15, 16. Ko e tau tagata tapuaki mooli kua lata ke fakalilifu e maveheaga he fakamauaga mo e hoana mai he vahā fuata ha lautolu.

‘TO HOKO MAI E IKI MOOLI KE HE HAANA FAITUGA’

(Malaki 3:1–4:6)

“To hoko fakalutukia mai foki e Iki [Iehova ko e Atua] ke he hana faituga” mo e “Agelu he maveheaga [Iesu Keriso].” Ko e Atua “to fakatata ai kia [l]autolu ke he fakafiliaga” ti talahau fakaave he totoko ke he tau mahani kelea oti kana he tau tagata. Mua atu ai, kua tohia e “tohi ke fakamanatu” ma lautolu ne matakutaku ki a Iehova.​—Malaki 3:1, 3, 5, 16.

Ko e aho kua “huhunu ai tuga ne gutuumu” ka hoko mai mo e to fakamahaikava a lautolu oti ne mahani kelea. Ato hoko mai e aho ia, ko e perofeta to fakafano atu ke “fakamafoki ai e tau loto he tau matua ke he fanau, mo e tau loto he fanau ke he ha lautolu a tau matua.”​—Malaki 4:1, 5, 6.

Tali he Tau Hūhū Faka-Tohiaga Tapu:

3:1-3​—Magaaho fe he ‘Iki mooli’ mo e “Agelu he maveheaga” ne o mai ke he faituga, ti ko hai ne fakafano mua mai ia laua? Ne hau a Iehova ko e hukui ke he faituga haana mo e fakameā ai he Nisana 10, 33 V.N. Ko e magaaho a ia ne hū atu a Iesu ke he faituga mo e tolo a lautolu oti ne fakatau mo e fakafua i loto. (Mareko 11:15) Kua tolu mo e hafa e tau anei he mole e fakauku a Iesu ko e Patuiki-Fifili. Tatai ai, kua tuga ko e tolu mo e hafa e tau he mole e fakafoufou a ia ko e Patuiki he lagi, ne o mai a Iesu mo Iehova ke he faituga fakaagaaga mo e moua ai kua lata e tau tagata he Atua ke fakameā. He senetenari fakamua, ne fakafano atu a Ioane ko e Papatiso ke tauteute e tau Iutaia ke lata mo e hauaga a Iesu Keriso. He vahā foou nei, ne fitā e fakafano mai e agelu ke tauteute e puhala ka hau ai a Iehova ke he faituga fakaagaaga haana. Fakamua atu he atu tau 1880, ko e matakau he tau tagata fakaako Tohi Tapu ne kamata ke taute e gahua fakaako Tohi Tapu ke liuaki mai e tau kupu mooli he Tohi Tapu ke he tau loto he tau tagata loto fakamooli.

3:10​—Ko e tamai kia he “tau mena ke hogofulu aki” kua fakakite ko e foaki he tau mena oti ha tautolu ki a Iehova? Kua utakehe e Fakatufono faka-Mose he magaaho ne mate a Iesu, ti nakai lata ke foaki e tau mena ke hogofulu aki ke he puhala fakatupe. Ka e fai kakano fakatai e tau mena hogofulu aki. (Efeso 2:15) Ne nakai ko e fakakiteaga he foaki e tau mena oti ha tautolu. Ha kua foaki e tau mena ke hogofulu aki he tau tau takitaha, kua foaki e tautolu ki a Iehova e tau mena oti ha tautolu lagataha ni​—he magaaho ne tukulele e tautolu a tautolu ki a ia mo e fakamailoga e tukuleleaga ha tautolu he papatiso ke he vai. Tali mai he magaaho ia, ko e tau mena oti ha tautolu kua pule a Iehova ki ai. Kua fakaatā agaia e ia a tautolu ke fifili e vala ne ha ha ia tautolu​—ko e fakatai he mena ke hogofulu aki—​ke fakaaoga he fekafekauaga haana. Ko e ha mena kua maeke he tau tuaga ha tautolu mo e omoomoi he tau loto ni ha tautolu ke taute. Ko e tau poa ne uta e tautolu ki a Iehova kua putoia e magaaho, malolō, mo e tau koloa ne fakaaoga he fakamatala he Kautu mo e gahua taute tutaki. Putoia foki e ō ke he tau feleveiaaga Kerisiano, ahiahi e tau matakainaga fakahele ne gagao mo e momotua, ti foaki e lalagoaga fakatupe ke he tapuakiaga mooli.

4:3​—Ke he puhala fe he tau tagata tapuaki a Iehova ka ‘taholi a lautolu ne mahani kelea’? Ko e tau tagata he Atua he lalolagi to nakai ‘taholi mooli a lautolu ne mahani kelea’ he fakahoko e fakafiliaga ki a lautolu. Ka e, kua talahau he mena nei ko e tau fekafekau a Iehova he lalolagi to taute fakatai he fakalataha loto katoatoa ke fakamanatu e kautūaga ka mole atu e moumou he lalolagi a Satani.​—Salamo 145:20; Fakakiteaga 20:1-3.

4:4​—Ko e ha kua lata ia tautolu ke ‘manatu e fakatufono a Mose’? Ko e Fakatufono ia ne nakai lata ke līlī ki ai e tau Kerisiano, ka kua eke mo “ata he tau mena mitaki ne tatali.” (Heperu 10:1) Ti, ko e fanogonogo ke he Fakatufono faka-Mose ka lagomatai a tautolu ke kitia e puhala hane fakamooli e tau mena kua tohi. (Luka 24:44, 45) Lafi ki ai, kua ha ha he Fakatufono e “tau mena fakatai he tau mena ha he lagi.” Kua latatonu ke fakaako ai kaeke ke moua e tautolu e maamaaga he tau fakaakoaga mo e mahani Kerisiano.​—Heperu 9:23.

4:5, 6​—Ko hai ne hukui he “perofeta ko Elia”? Kua fitā he talahau ko “Elia” to taute e gahua fakafoouaga, ko e tauteute he tau loto he tau tagata. He senetenari fakamua V.N., ne fakakite e Iesu Keriso a Ioane ko e Papatiso ko “Elia.” (Mataio 11:12-14; Mareko 9:11-13) Ne fakafano mai e ia e tagata pihia he vahā foou nei “ka e nakaila hoko mai e aho a Iehova, ne mua ue atu mo e matakutakuina.” Ko Elia he vahā nei ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mataio 24:45) Ko e vahega nei he tau Kerisiano fakauku ne taute fakamakai e gahua fakafoou fakaagaaga.

Tau Fakaakoaga ma Tautolu:

3:10. Ke kaumahala ke foaki katoatoa ki a Iehova kua fakatikai e tautolu a tautolu mai he fakamonuinaaga haana.

3:14, 15. Ha ko e fakafifitakiaga kelea he tau ekepoa, ne kamata e tau Iutaia ke onoono ke he fekafekauga ke he Atua ko e mena fakateaga. Ko lautolu he tuaga mau kotofa he fakapotopotoaga Kerisiano kua lata mo tau fakafifitakiaga mitaki.​—1 Peteru 5:1-3.

3:16. Kua fakamau hifo e Iehova a lautolu ne matakutaku ki a ia mo e mahani tua fakamooli ki a ia. Kua manatu e ia a lautolu mo e to fakahao a lautolu ka fakahoko e fakaotiaga ke he lalolagi kelea a Satani. Ko e mena ia, kia nakai fakalolelole a tautolu he fifili ke fakatumau e mahani fakamooli ha tautolu ke he Atua.​—Iopu 27:5.

4:1. Ka hoko mai e aho ke fai fakalagoaga ki a Iehova, ko e “la akau” mo e “vaka akau” kua tatai e fakahikuaga​—to tatai ni e fakafiliaga ka moua he tau tama ikiiki mo e tau matua ha lautolu. Ko e kotofaaga mooli ha a ia he tau matua ke he tau tama ikiiki ha lautolu! Ko e tau matua taane mo e tau matua fifine Kerisiano kua lata ke gahua malolō ke tutuli e taliaaga he Atua mo e ke fakatumau e tuaga mitaki mo ia.​—1 Korinito 7:14.

‘Kia Matakutaku ke he Atua Mooli’

Ko hai ka hao mai he “aho a Iehova, ne mua ue atu mo e matakutakuina”? (Malaki 4:5) “Ko mutolu kua matakutaku ke he haku a higoa,” he talahau e Iehova, “to hake kia mutolu e La ko e tututonu; ha ha i ai foki ke he hana tau tapakau e mena ke fakamalolo ai; to o atu foki a mutolu mo e hopohopo tuga ne tau punua povi mai he fale povi.”​—Malaki 4:2.

Ko Iesu Keriso ko e ‘La he tututonu’ kua kikila atu ki a lautolu ne fakalilifu he matakutaku ke he higoa he Atua, ti moua e lautolu e fiafia a Iehova. (Ioane 8:12) Ma lautolu, ha ha i ai foki e ‘tau tapakau fakamalolo’​—ko e fakamalolō fakaagaaga mogonei mo e fakamalolō katoatoa he tino, manamanatuaga mo e logonaaga he lalolagi foou he Atua. (Fakakiteaga 22:1, 2) He fiafia mo e olioli, ne mahani a lautolu “tuga ne tau punua povi mai he fale povi.” He tatali atu ke he tau monuina ia, kia tokaloto e tautolu e tomatomaaga he Patuiki ko Solomona: “Kia matakutaku a ke he Atua, mo e omaoma ke he hana tau fakatufono; ha ko e mena ia kua lata ke eke he tau tagata oti kana.”​—Fakamatalaaga 12:13.

[Fakatino he lau 28]

Ko e perofeta ko Malaki, ko e fekafekau makai mo e fakamooli he Atua

[Fakatino he lau 31]

Ko e mena ne fakaako e tautolu kua lata ke lagotatai mo e Tohi Tapu

[Fakatino he lau 31]

Kua fakalilifu he tau fekafekau a Iehova e maveheaga he fakamauaga