Skip to content

Skip to table of contents

Puipui e Iehova a Lautolu ke he Ata he Tau Mouga

Puipui e Iehova a Lautolu ke he Ata he Tau Mouga

KUA hū ki fafo he gutuhala he faahi mua haana he pogipogi kī, ne mailoga he fifine e afī he gutuhala haana. Ne lagaki e ia ti onoono viko, ka e nakai fai tagata he puhalatū. Fai tagata ahiahi ne liga toka ai he pō. Ne hafagi fakatote e ia e afī ti liu fakamafiti ki loto mo e pā e gutuhala. Ko e mena ia ni! Ko e tau koloa ko e tau tohi faka-Tohi Tapu ne pā! He kuku e afī, ne liogi fakaeneene a ia he fakaaue ki a Iehova ma e mena kai fakaagaaga uho.

Ko e tau mena tutupu tuga ia ne tupu i Sihamani he atu tau 1930. He mole e tū hake he pule ha Nasi he 1933, ne pā e gahua he Tau Fakamoli a Iehova he tau motu loga. “Ne talitonu a mautolu ko e fakapuloaaga ki a Iehova mo e haana higoa to nakai taofi he ha fakatufono ne taute he tagata,” he talahau e Richard Rudolph, ne kua molea e 100 tau he mogonei. a “Ko e kanavaakau aoga ma e fakaako mo e gahua he fonua ha mautolu ko e tau tohi faka-Tohi Tapu. Ka e, nakai mafiti ke moua ha kua pā tuai. Ti manamanatu noa a mautolu to matutaki fēfē e gahua.” Nakai leva he fakaako e Richard to lalago e ia he fakapuke e manako nai he puhala ofoofogia. To taute ai ke he ata he tau mouga.​​​—Fakafili 9:36.

TAU LĀHALA HE TAU TAGATA KAIHĀ FUFŪ

Hake mai he mena ne matutaki e vailele Elbe (po ko Labe) mo e Tahi Tokelau, to fakahiku ni ti hoko ke he tau Giant Mountain (Krkonoše). Ko e magaaho nei ha ha i ai he vahāloto he tau motu Repapiliki a Sekolovakia mo Polani. Pete ni kua 1,600 mita, ko e tau mouga ne fakahigoa ko e aelani makalili he lotouho ha Europa. Kua sinō ai ke he tolu e mita he hokulo ti maluia e tau mouga ke hafa e tau. Ko lautolu ne fakateaga ke he matagi kelea ka liga lauia he tōhau lahi ka amanaki ti tanumia e tau tapunu mouga.

Ke he tau tau loga, ko e mouga nei ne talaga e tau katofia pauaki he vahāloto he tau magamotu, tau kautu, mo e tau motu. Ko e kelekele hagahaga kelea kua uka ke holo ai, ti ko e vahā i tuai, loga he matakavi ne kaihā fufū e tau koloa ke he tau mouga nei. He atu tau 1930, mogo ne vevehe he tau Giant Mountain a Sekolovakia mo Sihamahi, ne kamata e Tau Fakamoli fakamakutu ke fakaaoga e tau lāhala ne tiaki he tau tagata kaihā fufū. Ke taute e heigoa? Ke uta e tau tohi faka-Tohi Tapu uho mai he mena ne mukamuka ke moua ai. Ko e fuata tote ko Richard ko e taha ia he Tau Fakamoli.

Tauteute e tau matakainaga tuga e tau tagata ō hui ke uta e tau tohi he tau Giant Mountain ki Sihamani

“TAU Ō HUI” HAGAHAGA KELEA

“He tau matahiku faahi tapu, ne o hake a mautolu ke he tau mouga ne tokofitu he matakau po ke tau matakainaga taane fuata ne tui ke he tau taute ō hui,” he ui e Richard. “He faahi he tau Sihamani, kavi ke he tolu e tulā he ō he tau mouga ke hoko ki Špindlerův Mlýn”​​—ko e matakavi ne teitei 16.5 e kilomita ke he faahi ha Sekolovakia. He magahala ia, tokologa e Sihamani ne nonofo he matakavi ia. Taha ko e tagata gahua faama ne talia ke kaufakalataha mo e tau matakainaga ha tautolu. Ko e fata fakataveli ne toho he nua ne fa fakaaoga ke lau aki e tau tagata evaeva, ne uta e ia e tau puha tohi mai he taone tata mai, ko e mena ke fakafano ai e tau puha he tuleni mai i Prague. Ne liuaki e ia e tau puha ke he faama haana ti fufū ai he fale ne toka ai e tau kai manu ke leo ke he tau tagata lau koloa ke ta atu e tau tohi ke he faahi ha Sihamani.

Ne matutaki e Richard: “He mole e hohoko atu ha mautolu ke he faama ia, ti fafao e mautolu e tau kato fafa ne talaga pauaki ke tuku aki e tau kavega mamafa. Igatia a mautolu mo e fafa kavi 50 e kilokuleme.” Ke nakai moua, ne ō a lautolu he pouli he pō, kamata he toaga laā mo e hohoko atu to hake e laā. Ko Ernst Wiesner, ko e leveki takaiaga i Sihamani he magahala ia, ne fakamaama falu puipuiaga: “Tokoua e matakainaga taane ne ō mua, ka feleveia a laua mo e ha tagata, ne fakalupa agataha e tau kasa ha laua. Ko e fakamailoga anei ma e tau matakainaga ne fafa e tau kato mamafa ne mumui i tua kavi ke he 100 mita ke fakamumuli he uluvao he hala ato liliu mai e tau matakainaga taane tokoua ke he puhala mo e tala age e fakamailgoa pauaki, ne hiki tumau he tau faahi tapu takitaha.” Ka ko e leoleo Sihamani ne tui he taute taha lanu moana ne nakai ni ko e fakahagahaga kelea.

“Taha afiafi ne lata au ke gahua loa,” he ui e Richard, “ti mule au he fano ke he faahi Sekolovakia ke he tau matakainaga haaku. Kua pouli mo e tōhau, ti kua tutututu au he fano he uha tuli. Ne galo au he tau paina kūkū lahi, ti nakai kitia mitaki e au e puhala haaku ne fano ai ke he tau tulā loga. Tokologa e tagata ō hui ne mamate he hala nei. Ko e magaaho laia ne liliu mai e tau matakainaga haaku he pogipogi kī ne feleveia au mo lautolu.”

Kavi ke he ua e tau, ko e matakau tote he tau matakainaga taane loto toa ne ō ke he tau mouga he tau faahi tapu takitaha. He vahā makalili, ne lau e lautolu e tau kavega uho ha lautolu he fakaaoga e tau sikī po ke tau mena heke sinō. Ko e matakau ne kavi ke he 20 e matakainaga taane ne fa o atu ke he taha faahi he aho agaia, he fakaaoga e tau hala ō hui ne fakamailoga. Ke kitia ko e matakau nakai fakahagahaga kelea a lautolu he tau tagata ō hui, ne o atu foki e falu he tau matakainaga fifine. Falu ia lautolu ne ō i mua ti tolo hake e tau pulou ha lautolu ke he pulagi ka tuahā ai kua fai hagahaga kelea.

Uka e ō hui ha kua maluia e tau Giant Mountain he sinō

Ko e heigoa ne tupu he mole e liliu mai he tau tagata uta tohi he tau fenoga ha lautolu he pō fakamua? Ha ha i ai e tau fakaholoaga ke iloa tonu ko e tau tohi kua tufatufa agataha. Fēfē? Ne peke e tau tohi tuga e tau vala moli koukou ti uta ke he tuaga tuleni i Hirschberg. Ti fakafano e tau afī ke he tau faahi kehekehe ha Sihamani ne uta fakamataala ai he tau matakainaga tuga ne fakamaama he kamataaga. Ka moua e matutakiaga nei ne tufatufa fufū to hagahaga kelea lahi. Mooli, ne hiki fakalutukia ai he taha aho.

He 1936, ko e tokaaga tohi ne moua tata ki Berlin. He tau mena ne moua i ai ko e tolu e afī mai he tagata ne nakai iloa i Hirschberg. Ne fakaaoga he leoleo e tagata kumikumi tohitohi ke kitia e takitaki he matakau kaihā fufū ti tapaki a ia. Nakai leva he mogo fakamui, ne tapaki foki tokoua e tagata tuahā kua putoia a Richard Rudolph. Ha kua talia he tau matakainaga taane e tau matagahua oti, fai magaaho kua maeke he falu ke matutaki ke taute e tau fenoga loga ne hagahaga kelea.

FAKAAKOAGA MA TAUTOLU

Fai magaaho ai, ko e tau tohi ne tamai he tau kato fafa he o atu ai he tau Giant Mountain ne fakakite ko e tau tohi faka-Tohi Tapu aoga ma e Tau Fakamoli Sihamani. Ka e nakai ni ko e lāhala he tau Giant Mountain ne fakaaoga. Ato hoko e 1939, ko e tau kautau Sihamani ne pule ki a Sekolovakia, ko e tau hala taha ne haia ke he katofia he motu ia. He falu motu ne katofia mo Sihamani, tuga a Falani, Netelani, mo Suisalani, ko e Tau Fakamoli he tau faahi ne ua kua fakahagahaga kelea lahi ke uta e tau lagaki he tau mena kai fakaagaaga ke he tau matakainaga ha lautolu ne matematekelea.

Laulahi ia tautolu he vahā nei kua maeke ke moua e tau tohi faka-Tohi Tapu loga mo e ke he tau puhala kehekehe. He moua e koe e tohi foou he Fale he Kautu po ke moua mai ai he Faahi Kupega Hila he jw.org, he ha he manamanatu ke he mena ne putoia e tauteaga ke maeke a koe ke moua ai? Liga nakai uka ke tuga e o atu he tuloto pō ke he taha faahi he tapunu mouga ne maluia he sinō, ka ko e gahua uka mooli ke he tokologa he tau matakainaga ne fekafekau nakai lotokai ma haau.

a Ne fekafekau a ia he fakapotopotoaga Hirschberg i Silesia. Ko e maaga ha Hirschberg mogonei ko Jelenia Góra he faahi toga ki lalo ha Polani.