1. Ko e heigoa e fakatokatokaaga ne hukui e motu ha Isaraela ko e tau tagata fifili he Atua? (Kikite fakatino he kamataaga.)

 KO E tau tagata ha Iehova he lalolagi he vahā nei kua tapuaki ki a ia he puhala kua fakafiafia a ia. He vahā kua mole, ko e tau tagata he motu ha Isaraela ko e tau tagata fifili he Atua. Ka e eke a lautolu mo tau tagata tiaki taofiaga. Ti fakatū mogoia e Iehova e motu foou ne ha ha i ai e tau tutaki he Keriso. Ne eke a lautolu mo fakatokatokaaga ne hukui a Iehova. Pete he moumou a Ierusalema he tau 70, ne nakai moumou e fakatokatokaaga ia. (Luka 21:20, 21) He tau aho fakahiku nei, kua fakatokatoka e motu foou ke hukui a Iehova. To nakai moumou ai ka utakehe tukulagi e lalolagi ha Satani. (2 Timo. 3:1) Mauokafua mooli fēfē a tautolu?

2. Fakamaama fēfē e Iesu e ‘matematekelea lahi’? To kamata fēfē ai?

² Ne talahau tuai e Iesu e mena ka tupu he tau aho fakamui: “Ko e vaha ia ke lahi ai e matematekelea, nakai pihia taha mena tali mai he kamataaga he lalolagi, kua hoko ni ke he vaha nai; ti nakai tuai pihia foki.” (Mata. 24:3, 21) Ko e matematekelea nei to kamata ka moumou e Iehova a ‘Papelonia Lahi,’ ko e kautu he lotu fakavai he lalolagi. To fakaaoga e ia e tau  fakatufono he tagata ke taute e mena nei. (Fakakite. 17:3-5, 16) Ko e heigoa ka mui mai?

3. He mole e moumou he lotu fakavai, ko e heigoa ka tupu ke he tau tagata ha Iehova?

³ He mole e moumou e lotu fakavai, ko e Tau Fakamoli a Iehova ni e fakatokatokaaga fakalotu ka toe hifo he lalolagi. Ti totoko e Satani mo e lalolagi haana e tau fekafekau he Atua. To tuga kua nakai fai puipuiaga e tau tagata mafola ha Iehova. Talahau he Tohi Tapu hagaao ki a “Koku he motu a Makoku”: “To hoko mai a koe tuga ne afā; to tatai a koe mo e aolagi kua ufiufi ai e motu, ko koe, mo e hāu a tau kau oti, mo e tau motu loga ne fakalataha mo koe.” Ka ko e totokoaga ia ko e hehē makimaki!​—Eseki. 38:1, 2, 9-12.

4, 5. Ko e heigoa ha Iehova ka taute he magaaho ka totoko ke he tau tagata haana?

⁴ Ka totoko e Satani mo e tau tutaki haana e tau tagata ha Iehova, to tuga kua totoko atu a lautolu ki a Iehova. (Totou Sakaria 2:8.) To tali atu fēfē a Iehova? To laveaki fakamafiti e ia e tau tagata Haana. To nakai fakaatā e ia a lautolu ke moumou. He mole e laveaki e Iehova e tau tagata haana, to kamata e ia e tauaga i Amaketo mo e to moumou katoatoa e lalolagi ha Satani.​—Fakakite. 16:14, 16.

⁵ Ne perofeta e Ieremia to tau atu a Iehova ke he tau motu i Amaketo: “To fakafili e ia e tau tagata oti; to tuku atu e ia ke he pelu a lautolu ne mahani kelea, kua pihia mai a Iehova. Kua pehe mai e vagahau a Iehova Sapaota, Kitiala, to fina atu e malaia ke kamata mai he taha motu ke hoko atu ke he taha motu, to hake mai e afa lahi mai he tau kala he lalolagi. To ha i ai ke he aho ia a lautolu kua keli e Iehova ke kamata mai he taha potu he lalolagi ke hoko atu ke he taha potu he lalolagi; nakai tagi tatuki ai ha ko lautolu, to nakai fakapotopoto ai a lautolu, to nakai tanu a lautolu; to eke ni a lautolu mo otaota ke he fuga kelekele.” (Iere. 25:31-33) To fakaoti e lalolagi a Satani i Amaketo. Ka ko e fakatokatokaaga ha Iehova to tumau.

6, 7. (a) O mai i fe e “moto tagata tokologa”? (e) Ko e heigoa e tau tupuaga he tau tau e kua mole?

⁶ He vahā nei, kua matutaki e vala he fakatokatokaaga he Atua he lalolagi ke tupu ha kua puke he tau tagata tututonu ne moua e taliaaga he Atua. Pehē e Tohi Tapu: “Kua hagao e na fofoga he Iki [Iehova] ke he tau tagata tututonu, kua fanogonogo mai foki hana tau teliga ke he tau liogi ha lautolu.” (1 Pete. 3:12) Ko lautolu nei ne tututonu kua putoia e “moto tagata tokologa” ko e numera lahi he tau tagata, ka hao he “matematekelea lahi.” (Fakakite. 7:9, 14) Manamanatu la ke he logonaaga haau ka hao he matematekelea lahi nei ko e tagata he moto tagata tokologa!

⁷ Ko e moto tagata tokologa nei kua mai he tau tagata he tau motu oti. Ko e gahua fakamatala ne fakapotopoto auloa a lautolu. Ne talahau tuai e Iesu: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti; ti hoko mai ai e fakaotiaga.” (Mata. 24:14) Ko e kakano haia ko e matapatu gahua he tau tagata he Atua ko e fakamatala e tala mitaki he Kautu he Atua. Ti ko e fua, totou miliona e tau tagata kua tapuaki ki a Iehova he “agaga mo e fakamoli.” (Ioane 4:23, 24) Ma e fakatai, he vahāloto he 2003 mo e 2012, molea e  2,707,000 tagata ne tukulele a lautolu ki a Iehova ti papatiso ai. He vahā nei, kua molea tuai e 7,900,000 he Tau Fakamoli, ti ko e tau tau takitaha totou miliona ne o atu ke he Fakamanatuaga he mate he Keriso. Fiafia a tautolu ha kua tupu mafiti e moto tagata tokologa, ti iloa e tautolu ko Iehova ne fakatupu ai.​—1 Kori. 3:5-7.

8. Ko e ha kua tupu lahi mahaki e fakatokatokaaga ha Iehova?

⁸ Kua fifili e Iehova e fakatokatokaaga ke hukui a ia. Ti kua tupu mafiti ai. (Totou Isaia 43:10-12.) Ne talahau tuai e Isaia hagaao ke he tau aho fakamui: “Ko e tokogahoa to eke ia mo tokoafe, mo e maga fakateaga to eke ia mo motu malolo; ko au ko Iehova to fakaave au ke eke ke he hana ni a aho.” (Isaia 60:22) Ko lautolu ne fakauku ne toe, ko e “Isaraela he Atua,” ne tuga kua “tokogahoa,” ka e fakamonuina e Iehova e gahua fakamatala ha lautolu. Ne lahi fakahaga e numera ha lautolu he tamai e falu ia lautolu ne fakauku ke he fakatokatokaaga he Atua. (Kala. 6:16) He tau tau kua mole, totou miliona ne ha ha ai e amaamanakiaga ke he lalolagi kua talia foki e kupu mooli.

9. Ko e heigoa ha tautolu ka taute ke aoga mai he maveheaga he Atua ke he vahā homo ue atu anoiha?

⁹ Ne mavehe e Iehova e vahā homo ue atu anoiha ma tautolu oti, ko tautolu ne fakauku po ke moto tagata tokologa. Ke aoga mai he maveheaga nei, kua lata ia tautolu ke omaoma ke he tau poakiaga haana. (Isaia 48:17, 18) Ma e fakatai, ne manako a Iehova ke he tau Isaraela ke omaoma ke he Fakatufono haana. To puipui he Fakatufono a lautolu mo e fakaako a lautolu ke he puhala ke moua e tau magafaoa fiafia mo e tau kapitiga mitaki, puhala ke taute fakamooli e gahua, mo e puhala ke mahani totonu ke he falu. (Esoto 20:14; Levi. 19:18, 35-37; Teu. 6:6-9) Mena taha ia foki ma tautolu he vahā nei. Kua puipui he tau poakiaga he Atua a tautolu mo e kua mitaki ai ma tautolu. Kua nakai uka lahi ai ma tautolu ke omaoma. (Totou 1 Ioane 5:3.) Ka omaoma a tautolu ki ai, to fiafia atu e tau momoui ha tautolu mo e mua atu, kua malolō lahi e tua ha tautolu ki a Iehova.​—Tito 1:13.

10. Ko e ha kua lata ia tautolu ke mailoga kua fakaako tumau e tautolu e Tohi Tapu mo e fai afiafi ma e tapuakiaga he magafaoa?

¹⁰ Hane holo ki mua e vala he fakatokatokaaga he Atua he lalolagi. Kua lagomatai a tautolu ke maama mahino atu foki e kupu mooli he Tohi Tapu. Mena tonu ia ne mavehe he Tohi Tapu: “Ko e puhala he tau tagata tututonu, kua lata ia mo e maama he aho, kua tupu tolomaki atu hana maama ke hoko ke he tupoula.” (Fakatai 4:18) Ka e igatia a tautolu mo e lata ke hūhū hifo: ‘Mataala nakai au ke he tau hikiaga foou he puhala kua maama e tautolu e tau kupu tohi pauaki? Totou nakai e au e Tohi Tapu he tau aho takitaha? Kua makai nakai au ke totou e tau tohi foou takitaha? Fai afiafi nakai au he tau faahi tapu takitaha ma e tapuakiaga he magafaoa?’ Nakai ko e tau mena uka anei ke taute, ka e latatonu ia tautolu ke fakatoka e magaaho ma e tau mena ia. Kua aoga lahi ai ke matutaki a tautolu ke fakaako e kupu he Atua, fakagahua ai, ti holo ki mua mo e fakatokatokaaga he Atua. Kua latatonu ia tautolu ke taute e mena nei, mua atu mogonei ha kua tata lahi e matematekelea lahi!

11. Ko e ha e tau tagata ha Iehova kua ō ke he tau feleveiaaga, tau takaiaga, mo e tau fonoaga?

¹¹ Fakamalolō he fakatokatokaaga ha Iehova a tautolu ke muitua e fakatonuaga ha Paulo: “Kia manatu foki a tautolu  ko e taha ke he taha, ke fakalagalaga ai e fakaalofa mo e tau gahua mitaki; Aua neke tiaki e fakapotopotoaga ha tautolu tuga ne mahani he falu, ka kia fefakamafanaaki; kia au atu ai foki he pihia ha kua kitia e mutolu kua tata tuai e aho.” (Hepe. 10:24, 25) Ne fakapotopoto tumau e tau Isaraela i tuai ke tapuaki ki a Iehova mo e fakaako e ia. Ko e fakamanatuaga he Galue he Tau Fale Api he magahala ha Nehemia ko e taha he tau magaaho fiafia anei. (Esoto 23:15, 16; Nehe. 8:9-18) He vahā nei, ha ha i ai foki ia tautolu e tau feleveiaaga, tau toloaga, mo e tau fonoaga. Latatonu a tautolu ke lali ke fakalataha ke he tau magaaho oti nei ha kua lagomatai ai a tautolu ke fakatata tumau ki a Iehova mo e ke fiafia he fekafekauaga ha tautolu ki a ia.​—Tito 2:2.

12. Lata ke fēfē e logonaaga ha tautolu ke he gahua fakamatala?

¹² Ha ko e tau tagata he fakatokatokaaga ha Iehova, kua latatonu ia tautolu ke fakamatala e tala mitaki. Ko e lilifu lahi mooli anei ma tautolu. Na fakahigoa he Tohi Tapu e mena nei ko e gahua tapu. (Roma 15:16) Ka fakamatala a tautolu, kua gahua a tautolu mo ‘Ia ne tapu,’ ko Iehova. (1 Pete. 1:15; 1 Kori. 3:9) Fai vala foki a tautolu ke he fakalilifuaga he higoa tapu ha Iehova. Kua foaki ki a tautolu e fiafia ke fakamatala e “vagahau mitaki he lilifu, he Atua monuina, [po ke fiafia].”​—1 Timo. 1:11.

13. Fakavē ke he heigoa e tau momoui mo e tuaga kapitiga ha tautolu mo Iehova?

¹³ Manako a Iehova ma e mitaki lahi ma tautolu. Ko e kakano haia ne manako a ia ki a tautolu ke fakatata tumau ki a ia mo e haana a fakatokatokaaga. Fehagai a tautolu mo e fifiliaga taha ia tuga e tau Isaraela he mogo ne tala age a Mose ki a lautolu: “Kua tuku atu e au ki mua ha mutolu e moui mo e mate, ko e monuina mo e malaia; ko e hanai, kia fifili la e moui, kia moui ai a koe katoa mo e hau a fanau; Kia fakaalofa atu a koe kia Iehova hau a Atua, mo e fanogonogo ke he hana leo, mo e pipiki atu a koe kia ia; ha ko e hau a moui haia.” (Teu. 30:19, 20) Fifili e moui. Fakaalofa ki a Iehova, ti fakamooli tumau ki a ia mo e haana fakatokatokaaga.

14. Fēfē e logonaaga he taha matakainaga taane hagaao ke he fakatokatokaaga he Atua?

¹⁴ Ko e Matakainaga ko Pryce Hughes, ne iloa e kupu mooli ato hoko e 1914 ne fakatumau e fakamooli ki a Iehova mo e Haana fakatokatokaaga, he moui katoa haana. He talahau e ia e tala ke he haana a moui, ne pehē a ia ko e fakaakoaga aoga ne mua atu ne iloa e ia ko e fakatata lahi ke he fakatokatokaaga ha Iehova mo e nakai falanaki ke he manamanatuaga he tagata. Lagomatai he mena nei a ia ke fakauka ke he tau kamatamata he tua he moui katoa haana. Talahau he Matakainaga ko Hughes ko e puhala ni ke moua e taliaaga ha Iehova ko e muitua tumau ke he takitakiaga he fakatokatokaaga Haana.

15. Ko e heigoa e fakafifitakiaga he Tohi Tapu kua fakaako a tautolu ke he puhala kua lata ia tautolu ke tali atu he mogo ka fai hikiaga ke he ha tautolu a maamaaga?

¹⁵ Manako a Iehova ki a tautolu ke lalago e fakatokatokaaga haana ti talia e tau hikiaga he puhala kua maama e tautolu e kupu mooli he Tohi Tapu mo e puhala fakamatala ha tautolu. He senetenari fakamua, ne manako agaia e tau Kerisiano Iutaia ke mumui ke he Fakatufono. (Gahua 21:17-20) Ka e fakatonu e Paulo a lautolu ti lagomatai a lautolu ke kitia ko e poa ha Iesu, nakai he tau manu, ne maeke  ke fakamagalo e tau agahala. (Hepe. 10:5-10) Tokologa he tau Kerisiano Iutaia nei ne talia e fakatonuaga ha Paulo mo e hiki e tau manamanatuaga ha lautolu. Maeke a tautolu ke iloa e fakaakoaga aoga mai he ha lautolu a fakafifitakiaga. Kua lata ia tautolu ke fakaako fakamitaki e Tohi Tapu mo e ha tautolu a tau tohi, ti ka taute he fakatokatokaaga ha Iehova e tau hikiaga, kua lata ia tautolu ke talia fakatokolalo ai.

16. (a) Ko e ha e moui he Parataiso ka homo ue atu ai? (e) Ko e heigoa haau ka amaamanaki lahi atu ke he lalolagi foou?

¹⁶ Ko lautolu oti kua fakatumau ke fakamooli ki a Iehova mo e haana a fakatokatokaaga to moua e tau monuina. To fekafekau a lautolu ne fakauku mo tau patuiki fakalataha mo Iesu Keriso ke he lagi. (Roma 8:16, 17) Ko lautolu kua amaamanaki ke momoui ke he lalolagi kua amaamanaki ke he moui tukulagi he Parataiso. Ko e tau tagata oti ha Iehova ne nonofo viko he lalolagi kua moua e magaaho uho lahi ke tala age e amaamanakiaga nei ke he falu. (2 Pete. 3:13) “Ko e tau tagata mahani molu, to eke ma lautolu e motu; ti fakafiafia foki e lautolu a lautolu ha ko e monuina kua lahi.” (Sala. 37:11) To moua he tau tagata e gahua fiafia. “To ta fale e lautolu, mo e nonofo ai a lautolu.” (Isaia 65:21, 22) To nakai fai tagata ka taute fakakelea ke he falu. To nakai fai ka nofogati, ti lahi e mena ke kai he tau tagata oti. (Sala. 72:13-16) To nakai liu e lotu fakavai ke fakaako e tau pikopiko hagaao ke he Atua, ha kua mole atu e tau mena oti ia. (Fakakite. 18:8, 21) To fakaliu tu mai a lautolu ne mamate mo e moua e magaaho ke momoui tukulagi he lalolagi. (Isaia 25:8; Gahua 24:15) Ka fakamalolō e tautolu e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova mo e fakatumau ke fakatauō mo e fakatokatokaaga haana, to fakamooli e tau maveheaga homo ue atu nei ma tautolu.

17. Lata ke fēfē e logonaaga ha tautolu hagaao ki a Iehova mo e haana fakatokatokaaga?

¹⁷ To nakai leva ti moumou e fakatokaaga ha Satani. Ke hao, kua lata ia tautolu ke fakamalolō tumau e tua ha tautolu mo e tapuaki fakamooli ki a Iehova mo e haana a fakatokatokaaga. Logona hifo a tautolu tuga a Tavita he magaaho ne lologo a ia: “Taha mena ne ole au mai ia Iehova, ko e mena ia ni ke kumi atu e au ki ai; kia nofo au ke he fale a Iehova ke he tau aho oti he haku a moui, kia kitia ai e au e fulufuluola a Iehova, mo e kumikumi ke he hana faituga.” (Sala. 27:4) Kia igatia a tautolu takitokotaha mo e fakatata lahi ki a Iehova mo e fakatauō mo e haana a fakatokatokaaga.