1, 2. Puhala fe ne manako e Atua ke he tau tagata haana, fuata mo e momotua, ke tapuaki a ia?

 KO E tama fuata nakai a koe? Ka pihia, maeke a koe ke iloa tonu ko e vala aoga lahi a koe he fakapotopotoaga ha Iehova he lalolagi katoa. He tau motu loga, ko e lahi he numera ha lautolu ne papatiso ko e tau fuata. Kua fakamalolō lahi ke kitia e tau fuata tokologa ne fifili ke fekafekau ki a Iehova!

² Ha ko e fuata, fiafia nakai a koe he fakaaoga e magaaho mo e falu he atu haau? Liga fiafia a koe. Loto a tautolu ke fakalataha mo e tau kapitiga he atu ni ha tautolu. Pihia foki, kua manako a Iehova ke tapuaki fakalataha a tautolu mo e ha tautolu a tau matakainaga oti ki a ia. Manako a ia ke he tau tagata haana ke kaufakalataha, pete ni e tau tau momoui ha lautolu po ke tupumaiaga ha lautolu. Ne tohi he aposetolo ko Paulo ko e finagalo he Atua “ke fakamomoui e tau tagata oti kana, mo e hokotia a lautolu he maama ke he kupu moli.” (1 Timo. 2:3, 4) Ti fakamaama he Fakakiteaga 7:9 ko lautolu kua tapuaki ke he Atua ne mai he “tau motu oti, mo e tau faoa, mo e tau tagata kehekehe, mo e tau vagahau kehekehe.”

3, 4. (a) Ko e heigoa e aga ne moua he tau fuata he vahā nei? (e) Ia Efeso 4:25, fakamaama fēfē e Paulo e fakapotopotoaga?

³ Ha ha i ai e kehe lahi he tau fuata ne fekafekau mo lautolu  ne nakai fekafekau ki a Iehova. Tokologa ne nakai fekafekau ki a Iehova kua fiafia ni a lautolu ke he tau mena ne loto ki ai. Ti talahau he falu tagata kumikumi kua mua atu e lotokai he tau fuata he vahā nei. Ko e puhala vagahau mo e tau mena tui ha lautolu ne fakakite kua nakai fakalilifu e lautolu e falu, mua atu ke he tau tagata momotua.

⁴ Ha ha e aga ia he tau mena oti, ti lata ke lali fakalahi ke kalo kehe mai ai mo e fakafiafia a Iehova. He senetenari fakamua foki, ne hataki e Paulo e tau Kerisiano hagaao ke he moua e aga pihia. Ne ui e ia ko e “agaga haia kua gahua ai ni ainei kia lautolu kua faliuliu.” (Totou Efeso 2:1-3.) Kua atihake ke kitia a lautolu ne fuata he fakapotopotoaga ne nakai pihia. Manako a lautolu ke fekafekau ki a Iehova mo e tau matakainaga ha lautolu. Maama e lautolu kua tuga e tino e fakapotopotoaga ne loga e alaga kua gahua auloa. He tohi e Paulo, “ko e tau fahi tino a tautolu ko e taha kia taha.” (Efeso 4:25) To aoga lahi foki ke kaufakalataha mo e tau matakainaga ha tautolu he tata lahi ke he moumouaga he lalolagi ha Satani. Ko e tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu to lagomatai a tautolu ke kitia e kakano ne lata ia tautolu ke pipiki fakalataha he kaufakalataha.

5, 6. Ko e heigoa e fakaakoaga kua ako mai e tautolu ia Lota mo e magafaoa haana?

⁵ He vahā i tuai, ne fakauka e tau tagata ha Iehova ke he falu tuaga hagahaga kelea lahi. Ne puipui e Iehova a lautolu he mogo ne kaufakalataha a lautolu mo e felagomataiaki. Igatia a tautolu, fuata mo e momotua ke fakaako mai he tau fakafifitakiaga nei he Tohi Tapu. Kitekite la tautolu ke he mena ne tupu ki a Lota.

⁶ Ne hagahaga kelea a Lota mo e magafaoa haana. Amanaki a Iehova ke moumou a Sotoma, ko e maaga ne nonofo ai a lautolu. Ne fakafano e ia e tau agelu ke hataki a Lota ke toka e maaga mo e fehola ke he tau mouga. “Kia hola a ke moui ai a koe,” he tala age e lautolu ki a ia. (Kene. 19:12-22) Ne omaoma a Lota mo e tau tama fifine tokoua haana ke he tau poakiaga. Momoko ai, ne nakai pihia e falu he magafaoa ha Lota. He tala age a Lota ke he tau tagata taane ne amanaki ke mau e tau tama fifine haana kua lata a laua ke ō auloa, ne manatu a laua ko e fuakau a ia ti “tuga ne tagata fefeua a ia.” Ne uta fakateaga e laua a Lota, ti mamate a laua he mogo ne moumou e maaga. (Kene. 19:14) Ko Lota ni mo e tau tama fifine tokoua haana ne hao ha kua omaoma a lautolu mo e pipiki fakalataha.

7. Lagomatai fēfē e Iehova e matakau auloa he tau tagata ne toka a Aikupito?

⁷ Maeke foki a tautolu ke ako mai he fakafifitakiaga he tau Isaraela he mogo ne toka e lautolu a Aikupito. Nakai vehe a lautolu ke he tau matakau ikiiki, he fifili ni he matakau e puhala ha lautolu ke he Motu he Maveheaga. Ka e fenoga auloa a lautolu he taha e matakau. Ti ko e magaaho ne iihi e Iehova e Tahi Kula, ne nakai fano tokotaha a Mose po ke tokogahoa ni he tau Isaraela. Ne ō e motu katoa mo Mose, ti puipui e Iehova a lautolu. (Esoto 14:21, 22, 29, 30) Pihia foki mo e tau tagata tokologa ne nakai ko e tau Isaraela kua fifili ke fekafekau ki a Iehova ne toka a Aikupito ke ō mo lautolu. Ne pipiki auloa e tau tagata oti. (Esoto 12:38) To goagoa ma e matakau tote he tau tagata, liga ko e tau fuata, ke ō na lautolu hoko lautolu ke he puhala ne manatu a lautolu kua mitaki lahi ma lautolu. Ko e ha tagata ne fano ni he puhala haana to nakai puipui e Iehova.​—1 Kori. 10:1.

8. He vahā ha Iehosafata, kaufakalataha fēfē e tau tagata he Atua?

⁸ He vahā he Patuiki ko Iehosafata, ne o mai e kautau lahi mo e malolō ke kelipopo e tau tagata he Atua. (2 Nofo. 20:1, 2) Ko e heigoa he tau Isaraela ne taute he mogo ne pātakai he fī matakutakuina nei? Ne falanaki a lautolu ki a Iehova mo e liogi ma e takitakiaga haana. (Totou 2 Nofoaga he Tau Patuiki 20:3, 4.) Ko e tau Isaraela takitaha ne nakai lali ke kumi ne lautolu e tali, ka e fakapotopoto fakalataha a lautolu oti. Pehē e Tohi  Tapu: “Kua tutu a Iuta oti ki mua a Iehova, mo e tau tama ikiiki ha lautolu, ko e tau hoana ha lautolu, mo e fanau ha lautolu.” (2 Nofo. 20:13) Ko e motu katoa, fuata mo e momotua, ne falanaki ki a Iehova mo e taute e mena ne tala age ki a lautolu. Ne nonofo fakalataha a lautolu ti puipui mai ai e Iehova a lautolu he tau fī. (2 Nofo. 20:20-27) Ko e fakafifitakiaga mitaki anei he tau tagata he Atua ka fehagai auloa ke he totokoaga ko e matakau.

9. Ko e heigoa ha tautolu ka ako mai he tau Kerisiano he senetenari fakamua?

⁹ He senetenari fakamua, ne kaufakalataha e tau Kerisiano ke he mafola mo e fakatatau he tapuaki ki a Iehova. Ma e fakatai, he mole e eke e tokologa he tau Iutaia mo lautolu ne nakai ko e tau Iutaia mo Kerisiano, ne mumui oti a lautolu ke he fakaakoaga he tau aposetolo. Ne fai magaaho auloa a lautolu, kai auloa a lautolu, mo e liogi auloa a lautolu. (Gahua 2:42) He mogo ne favale ke he tau Kerisiano, ne fakatumau a lautolu ke kaufakalataha. Ko e magaaho tonu a ia kua manako lahi mahaki a lautolu ko e taha ke he taha. (Gahua 4:23, 24) Ka ekefakakelea ki a tautolu, kua lata foki ia tautolu ke kaufakalataha mo e felagomataiaki.

10. Magaaho fe ka lata ia tautolu ke kaufakalataha nakaila pihia fakamua?

¹⁰ Nakai leva to fehagai a tautolu mo e tau magaaho ne mua atu e vihi he fakamauaga tuai. Ne fakamaama ai he perofeta ko Ioelu “ko e aho pouli mo e pouli kikio.” (Ioelu 2:1, 2; Sefa. 1:14) He magaaho ia, to lata e tau tagata he Atua ke kaufakalataha nakaila pihia fakamua. Manatu e tau kupu ha Iesu: “Ko e tau kautu oti kua feveheaki, takitaha mo e fakaoti ni.”​—Mata. 12:25.

11. Ko e heigoa he tau tagata he Atua kua ako hagaao ke he kaufakalataha mai he Salamo 122:3, 4? (Kikite fakatino he kamataaga.)

¹¹ To lahi fēfē e kaufakalataha ha tautolu? Maeke ia tautolu ke iloa e fakaakoaga he puhala ne talaga e tau fale i Ierusalema i tuai. Ne talaga fetataaki lahi ai ati fakamaama he salamo e maaga kua “tutaki fakalataha.” Ne logona he tau tagata e haohao mitaki ha kua nonofo fetataaki a lautolu ti mukamuka lahi ke felagomataiaki mo e fepuipuiaki. Ko e fetataaki he tau fale ne liga fakamanatu foki ke he salamo e tau magafaoa ha Isaraela he mogo ne fakapotopoto a lautolu ke he taha e motu ke tapuaki ki a Iehova. (Totou Salamo 122:3, 4.) He magaaho nei mo e tau aho uka ka hohoko mai, kua aoga lahi ke he tau tagata ha Iehova ke fakatumau ke “tutaki fakalataha.”

12. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke hao ka totoko e Koku e tau tagata ha Iehova?

¹² Ko e ha e kaufakalataha ha tautolu kua aoga lahi he vahā i mua? Ne perofeta he Esekielu veveheaga 38 to totoko atu a “Koku he motu a Makoku” ke he tau tagata ha Iehova. Nakai ko e magaaho a ia ke fakaatā ha mena ke vehe aki a tautolu. Ko e hehē lahi mahaki foki ke manamanatu to puipui he lalolagi ha Satani a tautolu. Ka e to lata a tautolu ke pipiki fakatata ke he tau matakainaga ha tautolu. Mooli, to nakai hao a tautolu ha ko e vala he matakau. Kua lata ia tautolu ke falanaki ki a Iehova mo e omaoma ki a ia. Ti to fakahao e Iehova a tautolu mai he totokoaga ia mo e ke he lalolagi foou. (Ioelu 2:32; Mata. 28:20) Ka e lata foki a tautolu ke fakatumau ke kaufakalataha mo e tau tagata he Atua. Manatu nakai a koe to fakahao e Iehova a lautolu kua fifili ke ō ni he puhala ha lautolu?​—Mika 2:12.

13. Ko e heigoa e tau fakaakoaga ka ako he tau fuata mai he tau fakafifitakiaga ne fakatutala a tautolu ki ai?

¹³ Kaeke ko e fuata a koe, maeke nakai a koe ke kitia e pulotu he nofo tata ke he tau matakainaga haau? Totoko e aga ke fakalataha ni mo e atu taha haau po ke fakamamao a koe mai he tau tagata ne viko takai ia koe. Nakai leva ko tautolu oti, fuata mo e momotua, to manako lahi ko e taha ke he taha nakaila pihia fakamua. Fakamalolō e fakafetuiaga haau mo e tau matakainaga mogonei, ti fiafia auloa mo lautolu he fekafekau  ki a Iehova. He vahā anoiha, ko e kaufakalataha mo e tau tagata ha Iehova to fakahao e moui haau!

14, 15. (a) Ko e ha ne fakamahani e Iehova a tautolu ke kaufakalataha? (e) Ko e heigoa e fakatonuaga ne tuku mai e Iehova ki a tautolu ke maeke a tautolu ke kaufakalataha?

¹⁴ Kua lagomatai e Iehova a tautolu ke ‘fekafekau kia ia mo e loto fakalataha’ mo e tau matakainaga ha tautolu. (Sefa. 3:8, 9) Kua fakamahani e ia a tautolu ma e vahā anoiha ka “fakamaopoopo ai e ia e tau mena oti kia Keriso.” (Totou Efeso 1:9, 10.) Ko e finagalo ha Iehova ke fakalataha e tau mena oti he lagi mo e lalolagi ko e magafaoa taha kua tapuaki ki a ia. To taute moolioli e Iehova e mena nei. Tau fuata ikiiki, maeke a mutolu ke fai vala tukulagi he magafaoa ia. Manako nakai a koe ke kaufakalataha mo e fakatokatokaaga ha Iehova?

¹⁵ Kua fakamahani e Iehova a tautolu mogonei ke kaufakalataha ke nonofo mafola ke he taha mo e taha he lalolagi foou. Ne fakaako totonu e ia a tautolu ke “feleoleoaki e tau fahi tino oti kana,” ke “fakafeheleaki ke he feofanaki,” ke “fefakamafanaki,” mo e ke fetomaaki. (1 Kori. 12:25; Roma 12:10; 1 Tesa. 4:18; 5:11) Iloa e Iehova e mena ia ha kua nakai mitaki katoatoa a tautolu, kua nakai mukamuka tumau ma tautolu ke kaufakalataha. Kakano haia ne pehē a ia ki a tautolu ke tumau e “fefakamagaloaki.”​—Efeso 4:32.

16, 17. (a) Ko e heigoa e taha kakano kua fai feleveiaaga a tautolu? (e) Ko e heigoa he tau fuata ikiiki ka ako mai he fakafifitakiaga ha Iesu?

¹⁶ Taha puhala ne lagomatai e Iehova a tautolu ke pipiki fakalataha he puhala he tau feleveiaaga. Fakamanatu mai he Heperu 10:24, 25 ki a tautolu ko e taha he tau kakano kua feleveia auloa a tautolu ke fefakamafanaaki ke taute e mena mitaki. To lata lahi a tautolu mo e tau feleveiaaga he tata lahi mahaki a tautolu ke he aho ha Iehova.

¹⁷ Ko e fakafifitakiaga mitaki a Iesu ma tautolu ha kua fiafia a ia he feleveia mo e tau tagata ha Iehova. He 12 e tau he moui haana, ne fano a ia mo e tau matua haana ke he feleveiaaga lahi he faituga. He taha mogo, ne nakai moua he tau matua ha Iesu a ia. Fano kehe kia a ia ke fai magaaho mo e falu fuata? Nakai. He moua he tau matua ha Iesu a ia, ko ia mo e tau ekepoa he faituga hane tutala ke he tau Tohi.​—Luka 2:45-47.

18. Maeke fēfē e liogi ke fakamalolō e kaufakalataha ha tautolu?

¹⁸ Maeke foki ia tautolu ke fakamalolō e kaufakalatahaaga ha tautolu he liogi ma e tau matakainaga ha tautolu ti ole ki a Iehova ke  lagomatai a lautolu he tau puhala pauaki. Ko e liogi ma e tau matakainaga ha tautolu to fakamanatu ki a tautolu e lahi he fakaalofa ha tautolu ma lautolu. Kua aoga ke fakaalofa ke he tau matakainaga ha tautolu, ke fakamafana a lautolu he tau feleveiaaga ha tautolu, ti liogi ma lautolu. Tau fuata ikiiki, kua lali nakai a mutolu ke taute e tau mena nei ke maeke a mutolu ke eke mo tau kapitiga mitaki mo lautolu he fakapotopotoaga ha mutolu? Ke hao ka hoko mai e moumouaga, to lata ia tautolu ke tata ke he tau matakainaga ha tautolu, nakai ke he lalolagi ha Satani.

19-21. (a) Ko e heigoa kua omoomoi a tautolu ke taute ha kua “fakafehagaiaki e tau fahi tino” ha tautolu? Talahau e tau fakafifitakiaga. (e) Ko e heigoa ne ako e koe mai he puhala ne felagomataiaki e tau matakainaga ha tautolu he magaaho ne tutupu pauaki e tau matematekelea?

¹⁹ Loga e fakafifitakiaga ne fakakite ko e tau tagata ha Iehova he vahā nei kua “fakafehagaiaki e tau fahi tino.” (Roma 12:5) Ka hoko e tau mena tutupu pauaki ke he tau matakainaga ha tautolu ti matematekelea, momoko a tautolu ki a lautolu ti manako ke lagomatai a lautolu. Ia Tesemo 2011, ne tō e afā lahi ke he aelani ha Mindanao i Filipaina. He taha e pō, molea 40,000 kaina ne puke he vai, putoia e loga he tau kaina he tau matakainaga. Talahau he la ofisa ato hoko mai ha lalagoaga he tau komiti lagomatai he kavi ia, “ko e tau matakainaga Kerisiano mai he falu matakavi ne fakafano e lagomatai.”

²⁰ I Sapanī, ne matematekelea lahi e tau matakainaga ha tautolu he tō e mafuike lahi mahaki mo e peau kula ke he faahi uta he motu. Tokologa ne ai fai mena ne toe. Ma e fakatai, kua malona e kaina ha Yoshiko. Ne nofo mamao a ia he Fale he Kautu, kavi ke he 40 e kilomita he mamao. Pehē a ia: “Fakamui, ne ofo a mautolu ke kitia he aho hake he mole e mafuike, ne o mai e leveki takaiaga mo e taha matakainaga taane ke kumi a mautolu.” Mo e mamali lahi, ne lafi e ia: “Loto fakaaue mooli a mautolu he moua e levekiaga lahi mahaki ke he tau manako fakaagaaga ha mautolu puhala he fakapotopotoaga. Lafi ki ai, ne moua e mautolu e tau peleue, tau tevae, tau kato, mo e tau taute mohe.” Ko e tagata he komiti lagomatai ne pehē: “Ko e tau matakainaga i Sapanī katoa ne gahua fakalataha he lali ke lagomatai e taha mo e taha. Ko e tau matakainaga foki he tau Faahi Kaufakalataha ne o mai ke lagomatai. He hūhū ke he kakano ne o mai mamao a lautolu, pehē a lautolu, ‘Kaufakalataha a mautolu mo e tau matakainaga ha mautolu i Sapanī, ti kua lata a lautolu mo e lagomatai.’” Matalahi nakai a koe he fakalataha ke he fakatokatokaaga ne fakaalofa mooli e tau tagata ke he taha mo e taha? Manamanatu la ke he fiafia ha Iehova ke kitia e kaufakalatahaaga pihia.

²¹ Ka fakaako a tautolu ke falanaki ke he taha mo e taha mogonei, to mau amaamanaki a tautolu ke fehagai auloa mo e tau tuaga uka anoiha. Pete foki ka mamutu e matutaki ha tautolu mo e tau matakainaga ha tautolu he falu faahi he lalolagi, to fakatumau a tautolu ke kaufakalataha mo e tau matakainaga ha tautolu he fakapotopotoaga. Ko e matakainaga fifine i Sapanī ne higoa ko Fumiko, ne hao mai he tiotio, ne pehē: “Kua tata lahi e moumouaga. Lata ia tautolu ke fakatumau ke lalago e tau matakainaga ha tautolu he onoono atu ai ke he magaaho ka nakai liu fai mena tutupu pauaki.”

22. Maeke fēfē e kaufakalataha ha tautolu ke lagomatai a tautolu anoiha?

²² Mautauteute mogonei ma e aho a Iehova he taute e tau mena oti kana kua maeke ia koe ke kaufakalataha mo e tau matakainaga haau. Ka moumou e lalolagi ha Satani, to fakahao e Iehova e tau tagata haana tuga ni ne taute e ia he vahā i tuai. (Isaia 52:9, 10) He fuata po ke motua a koe, kua lata ia koe ke fakatumau ke kaufakalataha mo e tau tagata he Atua ke hao ai. He vala tala ka mui mai, to fakatutala a tautolu ke he kakano kua lata foki ia tautolu ke fakaaue ke he tau mena kua fitā e moua e tautolu.