1. Ko e ha ne pehē a Paulo “kua eke a Keriso mo malolo he Atua”?

KUA fakakite e Iehova e malolō haana mai ia Iesu Keriso ke he tau puhala ofoofogia. He nofo a Iesu he lalolagi, ne taute e ia e tau mana. Maeke ia tautolu ke totou falu i loto he Tohi Tapu, ti maeke ai ke atihake e tua ha tautolu. (Mataio 9:35; Luka 9:11) Ē, foaki e Iehova e malolō ne mua ki a Iesu, ati pehē e aposetolo ko Paulo: “Kua eke a Keriso mo malolo he Atua.” (1 Korinito 1:24) Ka e lauia fēfē a tautolu he tau mana ha Iesu?

2. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he tau mana ha Iesu?

² Ne pehē e aposetolo ko Peteru na taute e Iesu e “tau mena ke ofo ai,” po ke tau mana. (Gahua 2:22) Ko e heigoa he tau mana nei ne fakaako ki a tautolu? Fakaako ai ki a tautolu e mena ka taute e Iesu he Pule Afe Tau haana. He magaaho ia, to taute e ia e tau mana ne mua ue atu ka aoga ke he tau tagata oti he lalolagi. Lagomatai foki he tau mana haana a  tautolu ke lahi atu e maama ke he tau mahani haana mo e Matua haana. He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he tolu e mana ha Iesu, mo e to fakaako e tautolu e puhala ka lauia ai a tautolu he vahā nei mo e anoiha.

3. (a) Ko e ha ne taute e Iesu e mana fakamua haana? (e) Fakakite fēfē e Iesu e mahani fakamokoi i Kana?

³ Ne taute e Iesu e mana fakamua haana he taonaga he maaga ko Kana. Nakai iloa e tautolu e kakano, ka e nakai lahi e uaina ke lata mo e tau tagata oti ne uiina. Ko e mena fakamā lahi anei ma e hoa mau foou, ha ko e matagahua ha laua a ia ke fakakite e mahani fakamokoi. Ko e matua fifine ha Iesu ko Maria taha ne haia i ai. Ole nakai a ia ki a Iesu ke lagomatai ha kua talitonu a ia na ha ha ia Iesu e malolō ke taute ai? Po kua manamanatu fakahokulo a Maria ke he tau perofetaaga oti hagaao ke he tama haana, ti iloa e Maria to fakahigoa a ia ko e ‘Tama he Mua Ue Atu.’ (Luka 1:30-32; 2:52) Maaliali ai kua manako tokoua a Maria mo Iesu ke lagomatai e hoa. Ti fakafaliu e Iesu 380 e lita he tau vai ke he “uaina mitaki.” (Totou Ioane 2:3, 6-11.) Lata kia a Iesu ke taute e mana nei? Nakai. Ne taute ai e ia he manamanatu a ia ke he tau tagata, ti kua fifitaki a ia ke he Matua haana ne mahani fakamokoi.

4, 5. (a) Ko e heigoa ne fakaako he mana fakamua ha Iesu ki a tautolu? (e) Ko e heigoa he mana i Kana ne fakaako ki a tautolu hagaao ke he vahā anoiha?

⁴ Ne taute fakamana e Iesu lahi e uaina mitaki, ti lata ni mo e toloaga lahi. Kitia nakai e koe e mena kua fakaako he mana nei ki a tautolu? Kua nakai lamakai a Iehova mo Iesu ka e lahi e mahani fakamokoi. Omoomoi he mana nei a tautolu kua hokulo e tau manamanatuaga ha laua ke he tau logonaaga he tau tagata. Fakakite foki ai to fakaaoga e Iehova e malolō haana ke foaki e tau mena kai loga he lalolagi foou, ko e mena fe ni ka nonofo ai a tautolu he lalolagi.​—Totou Isaia 25:6.

⁵ Manamanatu ki ai! Nakai leva to foaki mai e Iehova ki a tautolu e tau mena oti kana ne lata mooli mo tautolu. Igatia e tagata mo e kaina mitaki mo e tau mena kai lolo. Logona e tautolu e loto fakaaue ka manamanatu a tautolu ke he tau mena homo ue atu oti ka foaki fakamokoi e Iehova ki a tautolu he lalolagi Parataiso.

6. Fakaaoga tumau fēfē e Iesu e malolō haana, ti fifitaki fēfē e tautolu a ia?

⁶ Nakai fakaaoga e Iesu e malolō haana ma e tau kakano lotokai. Manamanatu ke he mena ne tupu he kamatamata he Tiapolo a Iesu ke fakafaliu e tau maka mo  tau areto. Nakai fakaatā e Iesu ke fakaaoga e malolō haana ke fakamatalahi a ia. (Mataio 4:2-4) Ka e makai a Iesu ke fakaaoga e malolō haana ke lagomatai e falu. Maeke fēfē a tautolu ke fifitaki e aga nakai lotokai haana? Pehē a Iesu kua lata ia tautolu ke fakamahani ke he aga foaki atu. (Luka 6:38) Taute e tautolu e mena nei he uiina e falu ke o mai ke kai i kaina. Maeke foki a tautolu ke fai magaaho he hili e feleveiaaga ke lagomatai e taha, tuga e fanogonogo ke he matakainaga taane hane fakamahani e lauga haana. Po ke maeke a tautolu ke foaki e lagomatai aoga mo e fakamahani e falu ke he gahua he fonua. Fifitaki e tautolu e mahani fakamokoi ha Iesu ka lagomatai fakamakai e tautolu e falu ka maeke ia tautolu.

7. Ko e heigoa e lekua ka ha ha i ai tumau he lalolagi ha Satani?

⁷ Nakai ko e lekua foou e nofogati. Tala age a Iehova ke he tau Isaraela to “nakai noa e motu mo e tau tagata nonofogati ha ha i ai.” (Teutaronome 15:11) Totou teau tau he mole, pehē a Iesu: “Kua nonofo mau ia mutolu e tau nonofogati.” (Mataio 26:11) Kakano kia a Iesu to fai tagata nofogati tumau e lalolagi? Nakai, kakano a ia to ha ha i ai tumau e nofogati he momoui a tautolu he lalolagi ha Satani. To kehe lahi mahaki ai ka momoui a tautolu he lalolagi foou! He magaaho ia, to nakai liu fai nofogati. To lahi e kai ma e tau tagata oti, mo e to mamakona e tau tagata oti!

8, 9. (a) Ko e ha ne fagai e Iesu e tau tagata tokoafe? (e) Fēfē e logonaaga haau ke he mana nei?

⁸ Pehē e salamo hagaao ki a Iehova: “Kua fakamafola e koe hāu a lima, mo e fakamakona e manako he tau mena momoui oti.” (Salamo 145:16) He ha ha a Iesu he lalolagi, ne fifitaki katoatoa e ia e Matua haana ti fa leveki e tau manako he falu. Nakai taute e ia e mena nei ke fakakite kua malolō lahi a ia. Ne manamanatu mooli a ia ke he tau tagata. Kia fakatutala la tautolu ke he Mataio 14:14-21. (Totou.) Ne mumui atu e moto tagata ki a Iesu, kua o mai he tau māga. (Mataio 14:13) Hoko atu ke he mogo afiafi, ne tupetupe e tau tutaki neke lolelole mo e hoge e tau tagata. Ti tala age a lautolu ki a Iesu ke fekau e moto tagata ke o atu ke fakatau taha mena kai ma lautolu. Ko e heigoa ka taute e Iesu?

⁹ Ne fagai e Iesu kavi ke he 5,000 tagata taane, putoia e tau fifine mo e tau fanau aki e lima e areto mo e ua e ika. Ko e ha ne taute e Iesu e mana nei? Ha kua fakaalofa mooli a ia ke he tau tagata mo e manamanatu ki a lautolu. Liga lahi e mena kai ne foaki age e Iesu ha kua “kai ai a lautolu, kua mamakona oti ni.” Ko e tau mena kai ne kai e lautolu kua foaki ai e malolō kua lata ke maeke a lautolu ke liliu atu he puhala loa ke he tau kaina. (Luka 9:10-17) Mole e makona ha lautolu ne fakapuke foki he tau tutaki 12 e kato he tau valavala mena kai ne toe!

10. He vahā anoiha, ko e heigoa ka tupu ke he nofogati?

¹⁰ Ha ko e tau pule lotokai mo e kolokolovao, totou teau miliona e tau tagata  ne nonofogati. Nakai lahi foki e mena kai he falu matakainaga ha tautolu. Ka e nakai leva, ko e tau tagata ne omaoma ki a Iehova to momoui he lalolagi kua nakai fai kolokolovao po ke nofogati. Ko Iehova ko e Atua mua ue atu, ti ha ha ia ia e malolō mo e manako ke iloa tonu kua fakamakona e tau manako he tau tagata oti. Mavehe e ia ke utakehe mafiti e matematekelea!​—Totou Salamo 72:16.

11. Ko e ha kua iloa mooli e koe to nakai leva ti fakaaoga he Keriso e malolō haana ke he lalolagi katoa, ti ko e fua, ko e heigoa haau kua manako ke taute?

¹¹ He nofo a Iesu he lalolagi, ne taute e ia e tau mana he matakavi tote ke tolu mo e hafa ni e tau. (Mataio 15:24) Ka e he eke mo Patuiki, to lagomatai e Iesu e tau tagata oti he Pule Afe Tau haana. (Salamo 72:8) Kua fakakite mooli he tau mana ha Iesu ki a tautolu kua manako a ia ke fakaaoga e malolō haana ma e mitaki ni ha tautolu. Nakai ha ha ia tautolu e malolō ke taute e tau mana, ka ko e heigoa ha tautolu ka taute? Maeke a tautolu ke fakaaoga e tau magaaho mo e tau malolō ha tautolu ke tala age ke he falu hagaao ke he vahā homo ue atu anoiha ne mavehe mai he Tohi Tapu. Ko e matagahua ha tautolu a ia ko e Tau Fakamoli a Iehova. (Roma 1:14, 15) Ka manamanatu fakahokulo a tautolu ke he mena ka nakai leva ti taute he Keriso, to makai a tautolu ke tala age e mena ia ke he falu.​—Salamo 45:1; 49:3.

12. Ko e ha kua iloa mooli e tautolu kua maama katoatoa e Iesu e takatakaiaga he lalolagi?

¹² He tufuga he Atua e lalolagi mo e tau mena oti kana i ai, ko Iesu kua ha ha i ai mo Ia ko e iki gahua iloilo. (Tau Fakatai 8:22, 30, 31; Kolose 1:15-17) Ti maama katoatoa e Iesu e takatakaiaga he lalolagi. Iloa e ia ke fakaaoga mo e tautaofi e tau tutūaga kehekehe oti he tufugatiaaga.

13, 14. Talahau e fakataiaga he puhala ne tautaofi he Keriso e tau gahuahuaaga he tufugatia.

¹³ He nofo a Iesu he lalolagi, ne fakakite e ia na moua e ia e malolō he Atua he tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia. Manamanatu ma e fakatai, he tautaofi e Iesu e afā. (Totou Mareko 4:37-39.) Taha e pulotu Tohi Tapu ne fakamaama ko e kupu “afa” he tohi ha Mareko ne fakaaoga ke fakamaama aki e afā lahi. Hagaao ai ke he afā ne hau he tau aolū uli, matagi malolō lahi, pakū lagi, mo e puke lahi he uha. Ka milino e afā, kua kiva e tau mena oti. Ne fakamaama he aposetolo ko Mataio e afā nei ko e “afa lahi.”​—Mataio 8:24.

¹⁴ Manamanatu ke he tuaga: Ne papihi e tau peau he foulua, ti pihi tumau e vai ki loto. Pete ne gū lahi e afā ti havilia e foulua, ne tugolo a Iesu ha kua mategūgū a ia. Ka e hopoate e tau tutaki, ti fafagu e lautolu a Iesu mo e pehē: “Ko e mahakava ha ne fai a mautolu.” (Mataio 8:25) Tali atu fēfē a Iesu? Ne matike a ia ti hataki ke he matagi mo e tahi: “Fakamate a kia milino a.” (Mareko 4:39) Ne mate hifo e afā lahi, ti “kua milino lahi tuai.” Ko e fakataiaga ofoofogia mooli e malolō ha  Iesu ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia!

15. Fakamooli fēfē e Iehova kua maeke a ia ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia?

¹⁵ Ko e malolō he Keriso ne moua mai ia Iehova, ti iloa e tautolu ko e Atua Mua Ue Atu ne maeke ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia. Ma e fakatai, ato hoko e Fakapuke, ne pehē a Iehova: “Ha ko e mena toe po fitu to fakato hifo ai e au e uha ke he lalolagi ke he fagofulu e aho ti fagofulu e po.” (Kenese 7:4) Pihia foki ia Esoto 14:21 ne totou e tautolu: “Fakatafe e Iehova e tahi hala kehe ke he matagi lahi mai i uta.” Totou e tautolu ia Iona 1:4: “Ti fakato e Iehova e matagi lahi ke he moana, ti to ai e afa lahi ke he moana, ti tuga ne mena ko e malipilipi ne fai e vaka.” Kua mitaki lahi ke iloa he lalolagi foou, to tautaofi tumau e Iehova e tau tutūaga kehekehe.

16. Ko e ha kua mafanatia ke iloa kua ha ha ia Iehova mo Iesu e malolō ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia?

¹⁶ Kua mafanatia ke iloa kua ha ha ia Iehova mo Iesu e malolō ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia. He Pule Afe Tau he Keriso, to haohao mitaki e tau tagata oti ne nonofo he lalolagi. Nakai fai ka pakia po ke mamate ha ko e tau mena tutupu pauaki tuga e tau tiotio, tau peau kula, tau mouga ne pā, po ke tau mafuike.  To nakai matakutaku a tautolu ke he tau mena tutupu pauaki ha ko e “fale uta fano he Atua” to fakalataha mo e tau tagata oti kana! (Fakakiteaga 21:3, 4) Maeke a tautolu ke mauokafua to foaki e Iehova ki a Iesu e malolō ke tautaofi e tau gahuahuaaga he tufugatia he Pule Afe Tau haana.

17. Ko e heigoa taha puhala mogonei kua maeke ia tautolu ke fifitaki e Atua mo Keriso?

¹⁷ Mooli, nakai maeke a tautolu ke puipui e tau mena tutupu pauaki. Ko Iehova mo Iesu ni ka maeke ke puipui ai. Ka e fai mena kua maeke ia tautolu ke taute. Maeke a tautolu ke fakagahua e Tau Fakatai 3:27. (Totou.) Ka matematekelea e tau matakainaga ha tautolu, maeke a tautolu ke lagomatai ke leveki e tau manako fakatino mo e tau logonaaga ha lautolu, ti maeke ai ke fakamafana a lautolu. (Tau Fakatai 17:17) Ma e fakatai, maeke a tautolu ke lagomatai a lautolu ka mole e mena tupu pauaki. Taha e takape ne malona e kaina he mole e afā ne pehē: “Kua lahi mahaki e loto fakaaue haaku ke fakalataha he fakatokatokaaga ha Iehova, nakai ni ke he lagomatai fakatino ka e pihia foki ke he lagomatai fakaagaaga.” Taha matakainaga fifine nofo tokotaha foki ne momoko lahi mahaki he moumou he afā e kaina haana. He oti e lagomatai he tau matakainaga a ia ke fakafoou ai, pehē a ia: “Ko e mena nakai maeke au ke fakamaama! Nakai maeke au ke fakakite katoatoa e logonaaga haaku.” Lafi e ia: “Fakaaue ma Iehova!” Loto fakaaue a tautolu ha kua leveki mooli he tau matakainaga ha tautolu e tau manako he falu. Mua atu ke he mena ia, loto fakaaue a tautolu ki a Iehova mo Iesu Keriso he leveki mooli a tautolu.

18. Ko e heigoa ne nava a koe hagaao ke he kakano ne taute e Iesu e tau mana?

¹⁸ He fekafekauaga ha Iesu, ne fakamooli e ia ko ia ko e “malolo he Atua.” Nakai fakaaoga e Iesu haana malolō ke fakamatalahi aki a ia po ke aoga ki a ia. Ka e fakaaoga e ia e malolō haana ke taute e tau mana ha kua fakaalofa mooli a ia ke he tau tagata. To fakaako fakalaulahi a tautolu hagaao ke he mena ia he vala tala ka mui mai.