Ko e Ha kua Fakakite e Loto Fakaaue?

“Ke he Fakahele ko Raquel,

Fakaaue lahi mahaki he eke mo punaaga fakamalolō ki a au. Pete kua liga nakai iloa e koe, ko e aga pauaki haau ke atihake mo e tau kupu totonu ne lagomatai lahi.”—Jennifer.

 KUA moua nakai e koe e lau tohi fakaaue ne nakai amanaki a koe ki ai? Ka moua, kua fakamafanatia mooli e loto haau. Ko e aga pauaki ke manako ke moua e logonaaga kua uho mo e loto fakaaue.—Mataio 25:19-23.

Ko e tau talahauaga fakaaue kua fa fakahokulo e tau pipiaga he vahāloto he tagata ne foaki mo e tagata ne moua ai. Lafi ki ai, ko e tagata ne fakakite e loto fakaaue kua muitua ke he tau tuaga hui ha Iesu Keriso, ne nakai kaumahala ke mailoga e tau gahua mitaki he falu.—Mareko 14:3-9; Luka 21:1-4.

Momoko ai, kua lavea lahi ke fakakite e tau manatu fakatagata he loto fakaaue, he puhala vagahau mo e tohi. Ne hataki he Tohi Tapu “to nakai fakaaue” e tau tagata he “tau aho fakamui.” (2 Timoteo 3:1, 2) Ka nakai mataala a tautolu, ko e nakai loto fakaaue ne kitia ke he vahā nei kua holofa ka taofi e tau logonaaga fakaalofa he loto fakaaue ne liga ha ha ia tautolu.

Ko e heigoa e tau lakaaga aoga kua maeke he tau matua ke taute ke fakaako e tau tama ha lautolu ke he puhala ke fakakite e loto fakaaue? Ko hai kua lata ke fakakite e tautolu e loto fakaaue ki ai? Ti ko e ha kua lata ia tautolu ke loto fakaaue, pete ne nakai mahani fakaaue a lautolu ne viko takai ia tautolu?

I loto he Magafaoa

Ne gahua malolō e tau matua ke leveki aki e tau fanau ha lautolu. Falu magaaho, ne liga logona he tau matua kua nakai loto fakaaue ke he tau laliaga ha lautolu. Ko e heigoa ka taute e lautolu ke fakatotoka aki e tuaga nei? Tolu e puhala kua latatonu.

(1) Fakafifitakiaga. Ke he laulahi he feakiaga he tama, ko e fakafifitakiaga ko e faiaoga lauia mitaki. Hagaao ke he matua fifine gahua malolō i Isaraela i tuai, ne pehē e Tohi Tapu: “Kua tutu mai e fanau hana mo e fakaaue atu kia ia.” Iloa mai i fe e tau fanau nei ke fakakite e loto fakaaue? Kua foaki he vala fakahiku he kupu e tali. Pehē mai: “Ko e hana tane foki kua fakaheke atu kia ia.” (Tau Fakatai 31:28) Ko e tau matua ne fefakakiteaki e loto fakaaue kua fakakite ke he tau fanau kua foaki he tau talahauaga pihia e fiafia ke he tagata ne moua ai, tupu ki mua e tau fakafetuiaga he magafaoa, mo e ko e fakamailoga he aga motua.

Ko e matua taane ne higoa ko Stephen kua talahau, “Ne lali au ke fakatoka e fakafifitakiaga ma e tau fanau haaku he fakaaue ke he hoana haaku ma e kai afiafi.” Ko e heigoa e fua? “Ne mailoga he tau tama fifine tokoua haaku e mena nei, ti kua lagomatai ai a laua ke mailoga lahi e fakakite he loto fakaaue,” he talahau e Stephen. Ka fai tokoua a koe, kua fakaaue tumau nakai a koe ke he hoa haau he taute e tau matagahua he tau aho takitaha ne tuga na ikiiki? Fa fakaaue age nakai a koe ke he tau tama haau, pete ne taute e lautolu e tau mena kua lata ia lautolu ke taute?

(2) Fakamahani. Ko e tau logonaaga he fakaaue kua tuga e tau fiti lakau. Kua lata a lautolu ke feaki ke fulufuluola lahi kaeke ke fiti mai.  Lagomatai fēfē he tau matua e tau tama ha lautolu ke feaki mo e fakakite e loto fakaaue? Fakamaama he patuiki pulotu ko Solomona e taha matapatu puhala he tohia e ia: “Kua manamanatu e loto he tagata tututonu, kia tali atu a ia.”—Tau Fakatai 15:28.

Tau matua, maeke nakai ia mutolu ke fakamahani e tau tama ha mutolu ke manamanatu ke he mena ne putoia ke he laliaga mo e fakamokoi ke he tau mena fakaalofa ne moua e lautolu? Ko e vahega manamanatu hokulo nei ko e kelekele kua tupu ai e loto fakaaue. Ko Maria, ne feaki tolu e tama, ne pehē: “Kua lata ke fai magaaho ke nonofo hifo mo e fanau haau ti fakamaama ki a lautolu e mena kua putoia ka foaki he tagata e mena fakaalofa—kua manamanatu a ia ki a koe fakatagata ti manako ke fakakite kua fakaalofa lahi a lautolu ki a koe. Ka kua uho lahi e laliaga.” Ko e tau fakatutalaaga pihia kua lagomatai e fanau ke nakai ni ako e mena kua lata ia lautolu ke talahau ka fakakite e loto fakaaue ka e pihia foki e kakano kua lata ia lautolu ke talahau.

Kua lagomatai he tau matua pulotu e tau tama ha lautolu ke kalo mai he logonaaga kua latatonu tuai ni a lautolu ke moua e tau mena mitaki oti kana ia. a Ko e hatakiaga ne moua he Tau Fakatai 29:21 hagaao ke he fehagai mo e tau fekafekau ne aoga pihia foki ke he tau tama: “Ko ia kua fakahelehele hana fekafekau tali mai he vaha tote hana, to eke fakamui a ia mo tama tane hana.”

Maeke fēfē ke lagomatai e tau tama ikiiki lalahi ke fakakite e loto fakaaue? Ko Linda, ko e matua fifine ne tolu e tama, ne pehē, “Kua atihake e au mo e taane haaku e fanau ha maua ke tohi foki ke he lau tohi fakaaue ne tohi e maua he tā e fakatino ne maeke ke putoia ai po ke saini e tau higoa ha lautolu he lau tohi.” Mooli, kua liga mukamuka e fakatino ka kua uka ke totou e tala, ka kua aoga lahi e fakaakoaga ke iloa ai he tau tama.

(3) Fakamanavalahi. Igatia a tautolu oti mo e hihiga pauaki ke lotokai, ti maeke he hihiga nei ke tautaofi e tau talahauaga fakaaue. (Kenese 8:21; Mataio 15:19) Ka e, tomatoma he Tohi Tapu e tau fekafekau he Atua: “Ka kia fakafou a mutolu ke he manako he tau loto ha mutolu. Mo e tapulu a mutolu ke he tagata fou kua eke ke lata mo e Atua.”—Efeso 4:23, 24.

Ka e iloa he tau matua ne maama, ko e lagomatai e fanau ke ‘tapulu ke he tagata fou’ kua mukamuka lahi ke talahau ka e uka ke taute. Ko Stephen, ne totoku i luga, ne talahau, “Ko e fakaako e fanau fifine ha maua ke talahau ne laua e fakaaue ka e nakai fakamanatu ki ai, kua tuga ke leva lahi.” Ka e nakai mahala a Stephen mo e hoana haana. “Mo e fakamanavalahi,” ne matutaki e Stephen, “ne iloa he tau tama fifine ha maua e fakaakoaga. Kua matalahi a maua mogonei ke he puhala ne fakakite e laua e loto fakaaue ke he falu.”

Ka e Kua e Tau Kapitiga mo e Tau Katofia?

Ka kaumahala a tautolu ke fakaaue, kua nakai liga ko e nakai loto fakaaue ka ko e nimo. Kua aoga mooli kia ma tautolu ke nakai ni logona hifo e loto fakaaue ka e talahau foki e loto fakaaue ha tautolu? Ke tali e hūhū ia, manamanatu ke he mena ne tupu ki a Iesu mo e falu lepela.

He fenoga ki Ierusalema, ne feleveia a Iesu mo e tau tagata taane tokohogofulu ne moua he lepela. Ne talahau he Tohi Tapu: “Kua tauui mai a lautolu, kua pehe, Ko e Iki na e, ma Iesu, kia fakaalofa mai a koe kia mautolu. Kua fioia e ia, ti tala age ai a ia kia lautolu, Ati o a, ti fakakite atu a mutolu ke he tau ekepoa. Kua o a lautolu, ti fakamea ai a lautolu. Ka ko e taha ia lautolu, kua iloa e ia kua fakamalolo tuai a ia, ti liu mai a ia, kua fakaheke atu ke he Atua mo e leo lahi. Kua fakaveli fakafohifo a ia ke he tau ve hana, kua fakaaue kia ia; ko e Samaria foki a ia.”—Luka 17:11-16.

Ne nimo kia e Iesu e kaumahala he falu ne toe ke fakakite e loto fakaaue? Ne matutaki e tala: “Ti tala age ai a Iesu, kua pehe age, Ka e nakai kia ko e mena fakamea e tokohogofulu? ti ko e fe kia e tokohiva? Kua nakai kitia taha kua liu mai ke fakaheke atu ke he Atua, ka ko e tagata kehe nai hokoia.”—Luka 17:17, 18.

Ne nakai ko e tau tagata kelea e tau lepela tokohiva ne toe. He magaaho fakamua, ne fakakite fakamaali e lautolu e tua ki a Iesu mo e makai ke  omaoma e tau fakaakoaga haana, ne putoia e fenoga ki Ierusalema ke fakakite a lautolu ke he tau ekepoa. Pete ne logona hifo mooli e lautolu e loto fakaaue hokulo ke he gahua totonu ha Iesu, kua kaumahala a lautolu ke fakakite e loto fakaaue ki a ia. Kua fakahogohogo manava he mahani ha lautolu a Keriso. Ka e kua a tautolu? Ka taute fakamitaki he taha tagata a tautolu, kua mafiti nakai a tautolu ke talahau fakaaue, ka felauaki ai, ke fakakite e loto fakaaue he fakafano atu e lau tohi?

Kua pehē e Tohi Tapu ko e “[Fakaalofa] nakai mahani fuafuakelea, nakai kumi e ia hana tau mena.” (1 Korinito 13:5) Ko e mena ia, ko e tau talahauaga loto fakaaue mooli kua nakai ni ko e fakamailoga he tau mahani mitaki ka e pihia foki ko e fakamooliaga he fakaalofa. Kua fakaako mai ki a tautolu he mena ne tupu ke he tau lepela, ko lautolu ne manako ke fakafiafia e Keriso kua lata ke fakaalofa mo e loto fakaaue pihia ke he tau tagata oti, pete ne motu, lanu, po ke lotu.

Hūhū hifo ki a koe, ‘I ne fe ne fakaaue fakahiku au ke he katofia, kapitiga gahua, kapitiga aoga, tagata gahua he fale gagao, tagata gahua he fale koloa, po ke ha tagata ne lagomatai au?’ Ko e ha he nakai fakamau hifo ke taha po ke ua e aho he tohi hifo ko e laga fiha mooli e talahau e koe fakaaue po ke tohi e koe e lau tohi fakaaue? Kua liga lagomatai he fakamauaga pihia a koe ke kitia e mena kua lata ia koe ke fakaholo ki mua e fakakite e loto fakaaue.

Mooli, ko ia ne latatonu ke foaki ha tautolu a tau fakaaue lahi ki ai ko Iehova ko e Atua. Ko ia e Foaki he “tau mena mitaki oti . . . mo e tau mena fakaalofa oti kua katoatoa ai e mitaki.” (Iakopo 1:17) I ne fe ne talahau fakahiku e koe e loto fakaaue mooli ke he Atua ma e tau mena pauaki ne taute e ia ma haau?—1 Tesalonia 5:17, 18.

Ko e Ha kua Fakakite e Loto Fakaaue Pete ne Nakai Pihia e Falu?

Liga nakai fakakite he falu e loto fakaaue ka taute e tautolu taha mena ma lautolu. Ti ko e ha mogoia kua lata ia tautolu ke fakakite e loto fakaaue pete ne nakai fakaaue e falu? Manamanatu ke he taha kakano.

He taute e mitaki ke he falu ne nakai loto fakaaue, to fifitaki e tautolu ha tautolu a Tufuga totonu, ko Iehova ko e Atua. Pete kua tokologa ne nakai loto fakaaue ke he fakaalofa ne fakakite e Iehova, kua nakai taofi a ia mai he taute e mitaki ki a lautolu. (Roma 5:8; 1 Ioane 4:9, 10) “Kua fakahake ne ia hana la kia lautolu kua mahani kelea katoa mo lautolu kua mahani mitaki, kua fakato hifo foki e ia e uha kia lautolu kua tututonu katoa mo lautolu kua nakai tututonu.” Ka eketaha a tautolu ke fakakite e loto fakaaue pete ne momoui he lalolagi nakai fakaaue, to eke mooli a tautolu mo “fanau he Matua ha [ta]utolu ha he lagi.”—Mataio 5:45.

[Matahui Tala]

[Blurb he lau 23]

Fakamau hifo ke taha po ke ua e aho he tohi hifo ko e laga fiha mooli e talahau e koe fakaaue

[Fakatino he lau 23]

Fakatoka e fakafifitakiaga ma e fanau haau he talahau e loto fakaaue

[Fakatino he lau 23]

Fakamahani foki e tau tama ikiiki ke fakakite e loto fakaaue