Skip to content

Skip to table of contents

Tau Kei ke Fiafia e Magafaoa

Fakahao e Fakamauaga he Tau Fakamua

Fakahao e Fakamauaga he Tau Fakamua

Pehē e taane: “Ofo lahi au ke iloa kua kehekehe lahi e hoana haaku mo au! Ma e fakatai, manako au ke matike tuai, ka e manako a ia ke ala loa. Uka ia au ke maama e kakano ne hikihiki e logonaaga haana! Mo e taha mena—ka kaitunu au, to lahi e tuhituhi haana, mua atu ke he puhala kua fakameā e au e tau lima haaku aki e kalaie fakamōmō kapiniu.”

Pehē e hoana: “Ko e taane haaku ko e tagata nakai loga e kupu. Ka e mahani au he magafaoa haaku. Tala tumau noa na lautolu, mua atu he tau magaaho kai. Ti ka kaitunu e taane haaku, fakaaoga e ia e kalaie taha ia ke fakamōmō aki e tau kapiniu mo e fakameā aki e tau lima haana! Fakaita he mena ia au! Ko e ha e tau tagata taane ne uka lahi ke maama? Taute fēfē he tau tagata e fakamauaga ke kautū?”

KA MAU foou a koe, kua feleveia kia a koe mo e tau paleko pihia? Tuga kia kua amanaki e hoa haau ti moua e tau hehē mo e tau kūkū ne nakai kitia he mogo ne fakamahani a mua? Maeke fēfē a koe ke fakatote hifo e lauia he “tau lekua ka moua he tau tagata fai tokoua he tau aho takitaha”?—1 Korinito 7:28, Today’s English Version.

Fakamua, ua amanaki ha kua talahau e tau omonuo he fakamauaga, kua eke a koe mo e hoa mau mo tau pulotu he moui fai taane mo e fai hoana. Liga fitā he iloa e koe e tau puhala matutaki aoga lahi he nakaila mau a koe, ti liga holo ki mua he fakamahani a mua. Pete ia, to kamatamata he fakamauaga e tau puhala ia ke he tau tuaga foou ti liga to maeke a koe ke moua e tau puhala foou. To fai mena hepe nakai a koe ka taute? E fai. Maeke nakai a koe ke moua e tau puhala kua lata mo koe? E maeke!

Ko e puhala mitaki lahi mahaki ke holo ki mua ko e tutala ke he pulotu he matakupu ti fakagahua e fakatonuaga ne tala atu e ia. Ko e pulotu mua ue atu he fakamauaga ko Iehova ko e Atua. Mua atu, ko Ia ne tufuga a tautolu aki e manako ke fai taane mo e fai hoana. (Kenese 2:22-24) Mailoga e puhala ka lagomatai he haana Kupu, ko e Tohi Tapu a koe ke kautū mai he tau paleko ti moua e tau puhala kua lata mo koe ke taute e fakamauaga haau ke molea e taha e tau.

PUHALA 1. FAKAAKO KE TUTALA TOKOUA

Ko e heigoa e tau paleko?

Ko Keiji, a ko e taane ne nofo i Sapanī, ne nimo falu mogo kua lauia e hoana haana he tau fifiliaga haana. “To talia e au e tau uiina ka e nakai tutala ke he hoana haaku,” he ui e ia. “Fakamui, iloa e au to nakai maeke he hoana haaku ke taute e tau maveheaga nei.” Ko Allen, ko e taane i Ausetalia, ne pehē: “Manatu au nakai lata e taane ke tutala ke he hoana hagaao ke he tau fifiliaga.” Ne fehagai a ia mo e paleko ha ko e feakiaga haana. Pihia foki a Dianne ne nofo i Peritania. Pehē a ia: “Aga tuai au he hūhū ke he magafaoa haaku ma e fakatonuaga. Ti tutala fakamua au ki a lautolu ka e nakai ke he taane haaku ka taute e tau fifiliaga.”

Ko e heigoa e tali?

Manatu ko e ononoaga a Iehova ko e Atua ke he hoa mau kua “tino taha.” (Mataio 19:3-6) He fofoga haana, nakai fai fakafetuiaga he tagata ne mua atu e aoga ke he fakafetuiaga he vahāloto he taane mo e hoana! Ke tumau e malolō he pipiaga ia, kua latatonu e matutakiaga mitaki.

Maeke e taane mo e hoana ke lahi e mena ka fakaako he kumikumi e puhala ne matutaki a Iehova ko e Atua mo Aperahamo. Ma e fakatai, fakamolemole totou e fakatutala ne fakamau ia Kenese 18:17-33. Mailoga na fakalilifu he Atua a Aperahamo ke he tolu e puhala. (1) Fakamaama e Iehova e mena ne amanaki a ia ke taute. (2) Fanogonogo a ia ka e fakamaama e Aperahamo e manatu haana. (3) Ke maeke ai, na hikihiki e Iehova e puhala gahua haana ke felauaki mo Aperahamo. Maeke fēfē a koe ke muitua e puhala taha ia ka tutala a koe mo e hoa haau?

LALI PEHĒ: Ka fakatutala e tau mena ka lauia e hoa mau haau, (1) fakamaama e puhala kua manako a koe ke fehagai mo e tuaga, ka e fakamaama ko e tau manatu fakakite haau, nakai ko e tau fifiliaga po ke tau poakiaga kua mauokafua; (2) hūhū ke he hoa haau ke talahau e manatu haana, ti talia e tonuhia he hoa mau haau ha kua kehe e onoonoaga; mo e (3) “kia iloa ha mutolu a mahani totonu” he fakaaoga e tau manatu he hoa haau ka maeke.—Filipi 4:5.

PUHALA 2. FAKAAKO KE FAKAILOILO

Ko e heigoa e paleko?

Falanaki ke he haau a magafaoa po ke feakiaga fakamotu, liga to moua e koe e aga ke talahau malolō mo e fakahanoa foki e manatu haau. Ma e fakatai, ko Liam, ne nofo i Europa, kua pehē: “Ko e motu ne hau ai au, na vagahau fakahanoa e tau tagata. Ko e fakahanoa he puhala vagahau haaku kua fa fakahogohogo manava e hoana haaku. Ne fakaako au ke vagahau totonu.”

Ko e heigoa e tali?

Ua manatu noa kua loto e hoa haau ke vagahau age ki a ia tuga he puhala ne fa vagahau a koe. (Filipi 2:3, 4) Ko e fakatonuaga ne age he aposetolo ko Paulo ke he misionare kua lagomatai foki ke he tau hoa mau foou. Ne tohi e ia: “Kua nakai lata ke taufetoko e fekafekau he Iki, ka kia mahani molu a ia.” He vagahau Heleni fakamua, ko e kupu ne fakaliliu “mahani molu” ne talahau foki ko e fakailoilo. (2 Timoteo 2:24) Ko e fakailoilo ko e maamaaga ke iloa e halavihi he tuaga mo e fehagai ki ai ke he puhala totonu, ka e nakai fakaita.

LALI PEHĒ: Ka hogohogo manava a koe ke he hoa haau, manamanatu kua nakai tutala a koe ke he hoa mau haau, ka e tutala a koe mo e kapitiga mitaki po ke takitaki gahua haau. To fakaaoga agaia kia e koe e leo taha ia po ke tau kupu ia? Ti manamanatu ke he tau kakano kua lata e hoa mau haau ke vagahau ki ai mo e fakalilifu mo e fakailoilo fakalahi ne mua ke he kapitiga po ke takitaki gahua haau.—Kolose 4:6.

PUHALA 3. LALI KE FAKAAKO KE HIKI KE HE TAU MATAGAHUA FOOU HAAU

Ko e heigoa e paleko?

Liga ko e taane he mogo fakamua ne fakagahua fakahanoa e pule haana, po ke hoana ne liga nakai mahani ke talahau fakailoilo e tau manatu. Ma e fakatai, ko Antonio, ko e taane i Italia, ne pehē: “Nakai fakafetū e matua taane haaku mo e matua fifine haaku ke he tau fifiliaga fakamagafaoa. Ti ko e mogo fakamua, ne takitaki e au e magafaoa haaku tuga ko au e patuiki.” Ko Debbie ko e hoana i Kanatā, ne pehē: “Ne poaki au ke he taane haaku ke mahani maopoopo. Ka ko e puhala pulelahi haaku kua tuga ni ke taute a ia ke au atu e ulumaō.”

Ko e heigoa e tali ma e taane?

Kua nakai maama mitaki he falu taane e mena ne talahau he Tohi Tapu hagaao ke he omaoma he hoana mo e talahauaga ke he omaoma he tama ke he matua haana. (Kolose 3:20; 1 Peteru 3:1) Pete ia, pehē e Tohi Tapu kua lata e taane ke “fakalataha mo e hana hoana; ati eke ai a laua mo tino taha”; nakai talahau pihia ke he matua mo e tama. (Mataio 19:5) Fakamaama e Iehova ko e hoana kua eke mo lagomatai, po ke lalagoaga he taane haana. (Kenese 2:18) Nakai hagaao a ia ke he tama ko e lagomatai po ke lalagoaga he matua. Fēfē e manatu haau—ka taute he taane e hoana haana tuga e tama, kua fakalilifu nakai e ia e fakatokaaga he fakamauaga?

Ti kua tomatoma he Kupu he Atua a koe ke taute e hoana haau he puhala ne taute e Iesu e fakapotopotoaga Kerisiano. Maeke ia koe ke fakamukamuka lahi e hoana haau ke onoono ki a koe ko e ulu haana kaeke (1) kua nakai amanaki a koe ki a ia ke fakakite fakamafiti mo e katoatoa e omaoma haana ki a koe ti (2) kua leveki e koe a ia tuga ni e tino haau, pete he tutupu e tau mena uka.—Efeso 5:25-29.

Ko e heigoa e tali ma e hoana?

Mailoga ko e taane haau ko e ulu haau mogonei ne kotofa he Atua. (1 Korinito 11:3) Ka fakalilifu e koe e taane haau, kua fakalilifu e koe e Atua. Ka tiaki e koe e tuaga ulu haana, kua fakakite e koe e puhala logona hifo haau ke he taane haau ti pihia foki ke he Atua mo e haana tau poakiaga.—Kolose 3:18.

Ka fakatutala ke he tau lekua uka, fakamahani ke tutala fakatonu ke he lekua—nakai ke he aga he taane haau. Ma e fakatai, ko e Patuiki Fifine ko Eseta ne manako ke he taane haana ko e Patuiki ko Ahasueru ke fakahako e mahani kelea. He nakai totoko e ia e patuiki ka e vagahau fakailoilo a ia. Ne talia he taane e manako haana ti fakahiku taute e mena kua hako. (Eseta 7:1-4; 8:3-8) Kua liga to iloa lahi he taane haau e puhala ke fakaalofa katoatoa ki a koe kaeke kua (1) fakaatā e koe e magaaho ki a ia ke iloa tonuhia e kotofaaga foou haana ko e ulu he magafaoa mo e (2) fakalilifu e koe a ia pete ka taute e ia e tau hepehepe.—Efeso 5:33.

LALI PĒHE: He ua manamanatu ke he tau puhala ne logona hifo e koe na lata e hoa haau ke hiki, kia fakamau e tau mena haau he laupepa kua lata ke hiki. Tau taane: Ka fakaita e koe e hoana haau ke he puhala kua fakagahua po ke kaumahala a koe ke fakagahua e ulu haau, hūhū ki a ia ke he puhala ke maeke ia koe ke holo ki mua, ti tohi hifo e tau manatu. Tau hoana: Ka logona hifo he taane kua nakai fakakite e koe e fakalilifu ki a ia, hūhū ki a ia ke he puhala ke maeke ia koe ke holo ki mua, ti tokaloto e manatu.

Fakatumau e Tau Amaamanakiaga kua Lata

Ko e fakaako ke fakatumau e fakafetuiaga lagotatai mo e fiafia he fakamauaga kua tuga e fakaako ke heke pasikala taholi. Amanaki a mua ke he falu mafenū he moua fakahaga e mua e mauokafua ko e tagata heke pasikala taholi. Pihia foki, kua lata ia mua ke amanaki to taute e mua falu hepehepe fakamā he lotomatala fakahaga a mua ke he fakamauaga.

Fakatumau e aga vaiga. Uta fakahokulo e tau manatu he hoa haau, ka e iloa ke fekī ke he tau hehē ni haau. Kumi puhala ke taute e hoa haau ke fiafia he mau ha mua he tau fakamua. (Teutaronome 24:5) Mua atu, fakaatā e Kupu he Atua ke takitaki e fakafetuiaga ha mua. Ka taute pihia e mua, to tupu malolō lahi e fakamauaga ha mua he tau tau takitaha.

a Hiki tuai falu higoa.

HŪHŪ KI A KOE NI . . .

  • Taute nakai e au e hoa mau haaku mo hoa fakafetū tata lahi mahaki haaku, po ke tutala au ke he falu?

  • He 24 e tulā kua mole, ko e heigoa tonu haaku ne taute ke fakakite kua ofania mo e fakalilifu e au e hoa mau haaku?