Skip to content

Skip to table of contents

VEVEHEAGA 9

‘Kia Fehola Kehe he Feuaki!’

‘Kia Fehola Kehe he Feuaki!’

“Hanai, kia tamate e mutolu ha mutolu a tau fahi tino ha he lalolagi, ko e feuaki, ko e mahani kelea, ko e manako kelea, ko e foli kelea, mo e mahekeheke, ko e hufeilo ke he tupua haia.”​—KOLOSE 3:5.

1, 2. Ko e heigoa e lagatau ne taute e Palaamo ke hele aki e tau tagata a Iehova?

KO E tagata hī ika ne hifo ke he matakavi mahuiga haana ke hī ika. Fai ika pauaki a ia ne toka he loto. Ne fifili e ia e matapage haana, ti liti atu e afo ke he vai. Fai magaaho he mole, ne matoho e afo, malokuloku e akau hī, ti futi mai e ia e ika haana. Mamali a ia he iloa kua hako e matapage haana ne fakaaoga.

2 He tau 1473 F.V.N., ko e tagata taane ne higoa ko Palaamo ne manamanatu lahi ke he matapage po ke matahele ke fakaaoga. Kua amanaki a ia ke hele e tau tagata he Atua, hane heapi he Kelekele Tatai a Moapi, ne tata ke he Motu he Maveheaga. Pehē a Palaamo ko ia ko e perofeta a Iehova, ka ko e tala mooli ko ia ko e tagata lotokai ne fakaaoga ke fakamalaia a Isaraela. Ka kua fioia e Iehova, ti fakamonuina ni e Palaamo a Isaraela. Ne manamanatu lahi a Palaamo ke he palepale ka moua e ia, ti lali a ia ke fakaohooho e Atua ke fakamalaia e haana tau tagata, he kamatamata a lautolu ke taute e agahala muitui. Mo e lagatau ia, ne liti atu e Palaamo e matahele​​—ko e tau fifine fuata ha Moapi ne mahani kalahī.​​—Numera 22:1-7; 31:15, 16; Fakakiteaga 2:14.

3. Lauia lahi fēfē e lagatau ne taute e Palaamo?

3 Gahua nakai e lagatau nei? E, ka e fai kaupāaga. Molea e hogofulu afe he tau tagata taane Isaraela ne lauia he matahele ti taute e mahani “feuaki mo e tau fifine Moapi.” Ne kamata foki a lautolu ke tapuaki ke he tau atua Moapi, putoia a Paala Peoro, ko e atua fakalialia he fanafanau loga po ke mahani fakataane mo e fifine. Ko e fua ne moua, 24,000 tagata Isaraela ne mamate ka kua tata lahi ke he Motu he Maveheaga. Ko e matematekelea lahi mahaki a ia!​​—Numera 25:1-9.

4. Ko e ha e tau tagata Isaraela ne afe mo afe ne kaumahala ke he feuaki?

4 Ko e heigoa e tuaga ne takitaki atu ke he matematekelea lahi nei? Tokologa e tau tagata ne ō kehe mai ia Iehova ha ko e tau loto kelea ha lautolu, ko ia ko e Atua ne fakahao mai a lautolu i Aikupito, fagai a lautolu he tutakale, mo e takitaki atu a lautolu mo e haohao mitaki ke he motu he maveheaga. (Heperu 3:12) He manamanatu ke he mena ia, ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Aua foki neke feuaki a tautolu, tuga ne falu ia lautolu ne feuaki, mo e mahaikava ke he aho taha ne uafulu e afe, ti tolu e afe.” *​​—1 Korinito 10:8.

5, 6. Ko e ha ne aoga ki a tautolu he vahā nei e tala hagaao ke he agahala ha Isaraela he Kelekele Tatai a Moapi?

5 Loga e tau fakaakoaga aoga ne fakamau he tohi ha Numera ke lata mo e tau tagata he Atua he vahā nei, hane teitei ke hohoko ke he motu he maveheaga ne mua atu. (1 Korinito 10:11) Ma e fakatai, ko e mahani fakataane mo e fifine he lalolagi kua tatai mo e tau tagata Moapi i tuai, ka kua hufia e lalolagi katoa. He pihia, ko e tau tau oti, ne afe mo afe e tau Kerisiano ne mokulu ke he matahele he mahani feuaki​​—ko e matahele taha ia ne putoia ai e tau tagata Isaraela. (2 Korinito 2:11) He tuga a Semeri, ne loto toa he uta e fifine Mitiana ke he haana kaina i loto he heagaapi he tau tagata Isaraela, ko e falu he vahā nei ne fakalataha mo e tau tagata he Atua, kua fakaohooho e mahani kelea i loto he fakapotopotoaga Kerisiano.​​—Numera 25:6, 14; Iuta 4.

6 Kitia nakai e koe a koe he Kelekele Tatai a Moapi he vahā nei? Kitia nakai e koe e palepale haau​​—ko e lalolagi foou ne kua leva e fakatali ki ai​​—hane tata mai? Ka pihia, kia fakamalolō a koe ke taute e tau mena oti ke tumau ke he fakaalofa he Atua ke omaoma e poakiaga: “Kia fehola kehe a mutolu he feuaki!”​​—1 Korinito 6:18.

Ono atu ke he taha faahi he Kelekele Tatai a Moapi

KO E HEIGOA E MAHANI FEUAKI?

7, 8. Ko e heigoa e “mahani feuaki,” ti ko e heigoa ha lautolu ia ne mahani feuaki ne helehele mai he tau mena ne gana e lautolu?

7 Tuga ne fakaaoga he Tohi Tapu, ko e “mahani feuaki” (faka-Heleni, por·neiʹa) ne hagaao ke he matutakiaga fakahanoa he mahani fakataane mo e fifine i fafo he fakamauaga faka-Tohi Tapu. Putoia ai e mahani faivao, mahani fakataka, mo e feuaki he tau tagata ne nakaila mau, mo e mahani fakataane mo e fifine ke he puhala halagutu mo e mahani fakasotoma mo e mulumō he taha tagata ne nakai ko e hoa mau. Pihia foki e mahani feuaki he fifine mo e fifine, taane mo e taane, mo e tagata mo e manu. *

8 Maaliali e tau talahauaga mai he Tohi Tapu: Ko lautolu ne taute e tau mahani feuaki to nakai nonofo he fakapotopotoaga Kerisiano mo e nakai moua e moui tukulagi. (1 Korinito 6:9; Fakakiteaga 22:15) Lafi ki ai, kua fakamamahi e lautolu a lautolu he nakai fai falanaki mo e fakalilifu, taufetoko e fakamauaga, agahala e manamanatuaga, fatu noa, gagao, mo e mate foki. (Totou Kalatia 6:7, 8.) Ko e kamata he ha ke fano he puhala ne loga e fakaatukehe? Momoko ai, tokologa ne nakai manamanatu ki mua he magaaho ne kamata ke fano he puhala hepe​​—ne putoia tumau e tau ata telefua.

TAU ATA TELEFUA—KO E LAKAAGA FAKAMUA

9. Fai lauiaaga nakai e tau ata telefua tuga he talahau he falu? Fakamaama.

9 He tau motu loga, ko e tau ata telefua ne fakatātā he tau fatatohi, he tau leo kofe, mai he televisoni, mo e hufia lahi he Initanete. * Mooli nakai na ai fai lauiaaga, tuga he talahau he falu? Nakai mooli! Ko e tau tagata kua onoono tumau ke he tau ata telefua ne liga feaki e aga mau ke mulumō mo e moua e “tau manako lahi kua ma ai,” ti fua mai e hufia ke he mahani fakataane mo e fifine, tau manako fakalialia, lahi e taufetoko i loto he fakamauaga, mo e tau vevehe foki. * (Roma 1:24-27; Efeso 4:19) Taha e tagata kumikumi ne fakatai e hufia he mahani fakataane mo e fifine ke he gagao kenesā. “Kua tupu ai mo e totolo,” he talahau e ia. “Lavea ke galo katoatoa, ti uka lahi foki ke tului ti malolō.”

Kua pulotu ke fakakaupā ni e Initanete ke he poko ne fakaaoga auloa he tau tagata he kaina

10. Fakagahua fēfē e tautolu e matapatu fakaakoaga he Iakopo 1:14, 15? (Kikite foki e puha “ Moua e Malolō ke Mahani Meā.”)

10 Manamanatu ke he tau kupu ne fakamau ia Iakopo 1:14, 15, ne pehē: “Ka e takitokotaha mo e kamatamata a ia ka toho mo e hele a ia he hana tau manako lahi; Ka fatu e manako lahi ti fanau mai ai e ia, ko e hala; ka motua foki e hala ti fanau mai ai, ko e mate.” Ti ka tupu hake e manako kelea ke he loto haau, utakehe fakamafiti ai! Ma e fakatai, ka kitia puleheu e koe e tau fakatino fakaohooho feuaki, fakamafiti ke haga kehe, po ke tamate e komopiuta, po ke hiki e polokalama he televisoni. Eketaha ke kalo kehe mai neke kaumahala ke he tau manako kelea, ti hufia lahi a koe mo e nakai maeke ke tautaofi ai!​​—Totou Mataio 5:29, 30.

11. He totoko ke he tau manatu kelea, fakakite fēfē e tautolu e falanaki ha tautolu ki a Iehova?

11 Ma e kakano mitaki, kua tomatoma mai e Ia ne iloa mooli a tautolu: “Hanai, kia tamate e mutolu ha mutolu a tau fahi tino ha he lalolagi, ko e feuaki, ko e mahani kelea, ko e manako kelea, ko e foli kelea, mo e mahekeheke, ko e hufeilo ke he tupua haia.” (Kolose 3:5) Mooli ai, liga to uka ke taute pihia. Ka e manatu, kua fakaalofa mo e fakauka e Matua he lagi, kia olelalo a tautolu ki a ia. (Salamo 68:19) Ti fuluhi fakamafiti ki a ia ka tupu hake e tau manatu kelea he manamanatuaga haau. Liogi ke moua e “lahi ue atu he malolo,” ti fakamakamaka ke hiki e manamanatuaga haau.​​—2 Korinito 4:7; 1 Korinito 9:27; kikite e puha “ Maeke Fēfē ke Fakaoti e Aga Kelea Haaku?

12. Ko e heigoa e “loto” ha tautolu, mo e ko e ha kua lata ia tautolu ke puipui ai?

12 Ko e tagata pulotu ko Solomona ne tohia: “Kia mua he leveki e koe e loto hāu ke he tau mena oti kua leveki ai; ha kua tupu mai ai e mahani,” ke moua e moui. (Tau Fakatai 4:23) Ko e “loto” ha tautolu ko e tagata galo i loto, ko e tuaga mooli ha tautolu ki mua he Atua. Lafi ki ai, ko e onoonoaga he Atua ke he “loto” ha tautolu​​—nakai ko e kitiaaga he falu​​—ka fifili ko e moua e tautolu e moui tukulagi po ke nakai. Na mukamuka pihia. Ka ko e mena hokulo lahi foki. Ko e mena ia, ke nakai onoono kalahī a Iopu ke he fifine, ne taute e ia ko e tagata fakamooli e maveheaga mo e tau mata haana. (Iopu 31:1) Ko e fakafifitakiaga mitaki mooli ma tautolu! He pihia foki e manatu, ne liogi e tagata ne tohia e tau salamo: “Kia fakamafoki kehe e koe hoku mata neke kitekite ke he tau mena nakai aoga.”​​—Salamo 119:37.

KO E FIFILIAGA NAKAI PULOTU HA TINA

13. Ko hai a Tina, mo e ko e ha ne nakai pulotu a ia he fifili e tau kapitiga haana?

13 Tuga ne kitia e tautolu he Veveheaga 3, na maeke e tau kapitiga ha tautolu ke fakaohooho a tautolu ke he mena mitaki po ke mena kelea. (Tau Fakatai 13:20; totou 1 Korinito 15:33.) Manamanatu ke he fakataiaga ha Tina, ko e tama fifine he tupuna ko Iakopo. Pete he tupu hake a Tina mo e tau fakaakoaga mitaki, ne nakai pulotu a ia he kapitiga mo e tau tama fifine Kanana. Tuga e tau Moapi, ko e tau Kanana kua tō lahi e fakalialia he mahani feuaki. (Levitika 18:6-25) Ke he onoonoaga he tau tagata taane Kanana, putoia foki a Sikema​​—“kua mua foki he fakalilifu” ke he magafaoa he matua taane haana​​—tuga kua hihiga a Tina ke he mahani feuaki.​​—Kenese 34:18, 19.

14. Puhala fe ne matematekelea a Tina ha ko e tau kapitiga ne fifili e ia?

14 Liga nakai manamanatu a Tina ke he mahani feuaki he magaaho ne kitia e ia a Sikema. Ka ko Sikema, ne taute e ia e mahani ne aga e tau Kanana ke taute ka tupu hake e manako ke feuaki. Ko e totoko ha Tina he magaaho fakamui ne nakai aoga, ha kua “uta e ia a [Tina]” mo e “fakakelea e ia a [Tina].” Fai magaaho he mole, kua liga “loto ni” a Sikema ki a Tina, ka e nakai hiki ai e mena kelea ne taute e ia ki a Tina. (Totou Kenese 34:1-4.) Ti nakai ko Tina ni hokoia ne matematekelea ha ko e tuaga ia. Ko e tau kapitiga haana ne fifili, ne kamata e tau lekua, ti tamai ke he haana a magafaoa katoa e fakamā mo e fakavihia.​​—Kenese 34:7, 25-31; Kalatia 6:7, 8.

15, 16. Moua fēfē e tautolu e iloilo mooli? (Kikite foki e puha “ Tau Kupu Tohi Tapu ke Manamanatu Fakahokulo ki Ai.”)

15 Kaeke kua fai fakaakoaga aoga a Tina ne moua, kua fakaako a ia he mole e matematekelea. Ko lautolu kua fakaalofa mo e omaoma ki a Iehova kua nakai lata ke moua mai e tau fakaakoaga ma e moui he mole e lauia he tau matematekelea. Ha kua fanogonogo a lautolu ke he Atua, kua fifili a lautolu ke “feoaki mo e tau tagata iloilo.” (Tau Fakatai 13:20a) Ti maama ai e lautolu e “tau puhala mitaki oti ni” mo e kalo mai he tau lekua mo e tau mena mamahi.​​—Tau Fakatai 2:6-9; Salamo 1:1-3.

16 Ko e iloilo mai he Atua kua maeke ke moua he tau tagata oti ne manako ki ai mo e lali ke moua ai he fakamakamaka ke liogi, mo e fakaako tumau ke he Kupu he Atua mo e tau koloa ne foaki mai he fekafekau fakamoli mo e lotomatala. (Mataio 24:45; Iakopo 1:5) Aoga foki e mahani fakatokolalo, ne kua kitia he makai ke omaoma ke he fakatonuaga he Tohi Tapu. (2 Tau Patuiki 22:18, 19) Ma e fakatai, liga talia noa ni he Kerisiano na mua he fakavai e loto haana mo e fakaatukehe. (Ieremia 17:9) Ka fakatonu, kua fakatokolalo mooli nakai a ia ke talia e tau fakatonuaga mo e lagomataiaga fakaalofa?

17. Fakamaama e tuaga ka liga tupu i loto he magafaoa, ti fakakite e puhala ka fakatutala e matua taane ke he tama fifine haana.

17 Manamanatu la ke he tuaga nei. Ne nakai fakaatā he matua taane e tama fifine haana ke fano mo e fuata taane Kerisiano ka e nakai fai tagata ne faihoani a laua. Ti tali atu e tama fifine: “Ma Tete, ai kia falanaki a koe ki a au? To ai taute e maua ha mena kelea!” Liga fakaalofa a ia ki a Iehova mo e manako ke taute e mena mitaki, ka kua fano nakai a ia “mo e iloilo [he Atua]”? Kua ‘hola kehe nakai a ia mai he mahani feuaki’? Po ke goagoa ni a ia he falanaki ke he “hana loto”? (Tau Fakatai 28:26) Liga maeke a koe ke manamanatu foki ke he falu matapatu fakaakoaga, ka lagomatai e matua taane ia mo e tama fifine haana ke manamanatu ke he tuaga nei.​​—Kikite e Tau Fakatai 22:3; Mataio 6:13; 26:41.

HOLA KEHE A IOSEFA HE MAHANI FEUAKI

18, 19. Ko e heigoa e kamatamata ne tupu ke he moui a Iosefa, ti fehagai fēfē a ia ki ai?

18 Ko e tama fuata mahani mitaki ko Iosefa ne fakaalofa ke he Atua ti hola kehe he mahani feuaki, ko e tugaane ha Tina. (Kenese 30:20-24) Fitā he kitia e Iosefa e fua he mahani goagoa he mahakitaga haana. Nakai noa ko e tau mena nei ne manatu e Iosefa, mo e manako haana ke fakatumau ke he fakaalofa he Atua, ne puipui a ia he tau tau fakamui i Aikupito he lali e hoana he iki haana ke fakataki a ia ke he “taha aho mo e taha aho.” Ha ko Iosefa ko e fekafekau, ti nakai maeke a ia ke talaage ko e fakaoti fai e gahua haana ti fano kehe! Ne fakailoilo mo e loto malolō a ia he fehagai ke he tuaga ia. Taute pihia e ia he lagaloga e talaage, nakai, ke he hoana ha Potifara ti fakahiku ne hola kehe a Iosefa mai he fifine ia.​​—Totou Kenese 39:7-12.

19 Manamanatu la: Ane mai fakatumau a Iosefa ke manamanatu ke he fifine po ke mohe miti ke he mahani fakataane mo e fifine, to maeke nakai a ia ke tumau e mahani fakamooli haana? Liga nakai pihia. Ne nakai manamanatu a Iosefa ke he tau manatu agahala, kua mua e fakafetuiaga haana mo Iehova, ne kitia ai ke he tau kupu ne talaage e ia ke he hoana ha Potifara. Talahau e ia: “[Ko e] haku iki . . . nakai taofi e ia ha mena taha neke eke au, ko koe hokokoe ni, ha ko e hana hoana a koe; to maeke fefe ia au ke eke e, mena kelea lahi ia mo e hala au ke he Atua?”​​—Kenese 39:8, 9.

20. Omoomoi fēfē e Iehova e tau tuaga ke lata mo Iosefa?

20 Manamanatu ke he fiafia ne logona e Iehova he kitia e tama fuata ko Iosefa, ne nofo mamao mai he magafaoa haana ka kua tumau e mahani fakamooli he tau aho takitaha. (Tau Fakatai 27:11) He magaaho fakamui, ne omoomoi e Iehova ke fakatoka mai a Iosefa he fale puipui, mo e fakatū hake a ia ke eke mo pule ke uaaki i Aikupito, mo e pule ke he tau mena kai! (Kenese 41:39-49) Kua mooli ni e tau kupu he Salamo 97:10: “Ko mutolu kua fakaalofa atu kia Iehova, kia fakavihia e mutolu e tau mena kelea; kua leoleo e ia e tau agaga he hana tau tagata tapu, kua laveaki e ia a lautolu mai he tau lima he tau tagata mahani kelea”!

21. Fakakite fēfē he matakainaga taane fuata he motu Aferika e loto malolō ke mahani mitaki?

21 Pihia foki he vahā nei, tokologa e tau fekafekau he Atua ne fakakite kua “fakavihia e [la]utolu e kelea, ka e manako ke he mitaki.” (Amosa 5:15) Ko e matakainaga taane fuata he motu Aferika ne talahau hagaao ke he tama fifine he poko aoga haana, ne loto malolō he tala age ka lagomatai he fuata taane nei a ia he kamatamata ke he tau mata numera, to totogi aki e ia e mahani fakataane mo e fifine. “Ne fakamafiti au ke nakai talia e tala haana,” he talahau he fuata taane. “Ha ko e fakatumau ke mahani fakamooli, ne leveki e au e matalahi mo e fakalilifu haaku, ne mua atu e uho ke he auro mo e ario.” Mooli ai, kua liga “fiafia ke he hala kua mole vave,” ka ko e tau fiafia kū ia ne fa moua e tau mena mamahi lahi. (Heperu 11:25) Lafi ki ai, ko e tau mena fakateaga a ia ka fakatatai ke he fiafia tumau he omaoma ki a Iehova.​​—Tau Fakatai 10:22.

TALIA E LAGOMATAI MAI HE ATUA FAKAALOFA HOFIHOFI

22, 23. (a) Ka taute he Kerisiano e agahala kelea lahi, ko e ha kua nakai tiaki katoatoa a ia ha ko e tuaga haana? (e) Ko e heigoa e lagomatai kua maeke ke moua he tagata ne taute e mena kelea?

22 Ha kua nakai mitaki katoatoa, kua taufetului a tautolu oti ke ua mahala ke he tau manako he tino ka e taute e mena hako ki mua he Atua. (Roma 7:21-25) Mailoga e Iehova e mena nei ti “kua manatu e ia ko e kelekele ni a tautolu nai.” (Salamo 103:14) Ka e liga fai magaaho ne taute he Kerisiano e agahala kelea lahi. Kua tiaki katoatoa kia a ia ha ko e tuaga haana? Nakai pihia! Ka e liga helehele he tagata ne taute mena kelea e tau fua mamahi, tuga ne moua he Patuiki ko Tavita. Pete ia, kua mautali tumau e Atua ke “fakamagalo” a lautolu kua tokihala mooli mo e “fefakakiteaki” e tau agahala ha lautolu.​​—Salamo 86:5; Iakopo 5:16; totou Tau Fakatai 28:13.

23 Lafi ki ai, kua fakaalofa e Atua he foaki mai e fakapotopotoaga Kerisiano mo e “tau mena fakaalofa ke he tau tagata”​​—ko e tau leveki kua motua fakaagaaga ne kua kotofa pauaki mo e makai ke foaki e lagomatai. (Efeso 4:8, 12; Iakopo 5:14, 15) Ko e foliaga ha lautolu ke lagomatai e tagata ne taute e mena kelea ke liu moua e fakafetuiaga mo e Atua, ti talahau he tau kupu he tagata iloilo, ka moua e “pulotu” to nakai liu foki a ia ke agahala.​​—Tau Fakatai 15:32.

“MOUA E ILOILO”

24, 25. (a) Fakakite fēfē he tama fuata ne fakamaama he Tau Fakatai 7:6-23 kua “nakai fai manamanatu [mitaki]” a ia? (e) Puhala fē ha tautolu ka “moua e iloilo”?

24 Talahau he Tohi Tapu hagaao ke he tagata “kua nakai fai manamanatu [mitaki]” mo e taha “kua moua ai e ia e pulotu.” (Tau Fakatai 7:7) Ha kua nakaila motua fakaagaaga mo e lotomatala lahi ke he fekafekauaga he Atua, ko e tagata “kua nakai fai manamanatu [mitaki]” ne liga nakai hokulo e manamanatuaga mo e nakai mitaki e tau fifiliaga haana. Tuga e fuata taane ne fakamaama mai he Tau Fakatai 7:6-23, ne liga hihiga lahi a ia ke taute e agahala kelea lahi. Pete ia, “ko ia kua moua e iloilo” kua leveki fakamitaki e tagata i loto ia ia he liogi mo e fakaako fakahokulo tumau ke he Kupu he Atua. Ti kua eketaha fakalahi a ia pete e nakai mitaki katoatoa, ke fakalautatai e tau manatu, tau manako, tau logonaaga, mo e tau foliaga haana he moui ke felauaki mo e tau puhala kua talia he Atua. Ti “kua fakaalofa a ia kia ia ni,” po ke fakamonuina e ia a ia, mo e “moua e ia e mena mitaki.”​​—Tau Fakatai 19:8.

25 Hūhū hifo ki a koe ni: ‘Mauokafua katoatoa nakai au kua hako e tau tuaga he Atua? Talitonu mooli nakai au ko e omaoma ke he tau tuaga ia to moua e monuina lahi mahaki?’ (Salamo 19:7-10; Isaia 48:17, 18) Ka fai tama vala tote agaia ne fakauaua a koe ki ai, kumi e puhala ke moua e lagomatai. Manamanatu fakahokulo ke he tau mena ka tutupu he fakaheu e tau fakatufono he Atua. Lafi ki ai, “kia kamata e [tautolu] mo e kitekite, kua mitaki a Iehova” he momoui fakatatau ke he kupu mooli mo e manamanatu tumau ke he tau manatu mitaki​​—tau mena kua mooli, tututonu, meā, fulufuluola, mo e talahaua mitaki. (Salamo 34:8; Filipi 4:8, 9) To iloa mooli e koe ka eketaha a koe ke taute pihia, to tupu e fakaalofa haau ke he Atua, ke fiafia ke he tau mena ne fiafia a ia ki ai, mo e vihiatia e tau mena ne vihiatia e ia. Ne nakai mitaki katoatoa a Iosefa. Ka e maeke a ia ke ‘hola kehe he feuaki’ ha kua fakaatā e ia a Iehova ke fakahakohako a ia he loga e tau tau, ti moua e ia e iloilo ke fakafiafia a Iehova. Kia pihia foki a koe.​​—Isaia 64:8.

26. Ko e heigoa e matakupu aoga ka fakatutala ki ai he tau veveheaga i mua?

26 Tufugatia he ha tautolu a Tufuga e tau vala tino galo, nakai ko e tau toi (toys) mo pelē fakafiafia noa ni, ka e ke fanau e tau tama mo e fetataaki e hoa mau i loto he fakamauaga. (Tau Fakatai 5:18) Ko e onoonoaga he Atua ke he fakamauaga to fakatutala he ua e veveheaga ka mui mai.

^ para. 4 Ko e numera ha lautolu ne tamate he tau fakafili, ko e liga 1,000 tagata taane ne fakakite mai he tohi a Numera, putoia foki e “tau iki,” fakalataha mo e tau tagata ne kelipopo e Iehova.​​—Numera 25:4, 5.

^ para. 7 Ke fakatutala ke he kakano he mahani kelea mo e matahavala fakalialia, kikite e “Tau Hūhū he Tau Tagata Totou” he The Watchtower ia Iulai 15, 2006, ne taute fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

^ para. 9 Ko e “tau ata po ke tau mena telefua” kua hagaao ke he tau fakatino, tau tohi, po ke fanogonogo e tau tapakiaga ke he tau tala feuaki fakalialia, ke fakaohooho e manako ke taute e mahani fakataane mo e fifine. Ko e tau ata telefua kua putoia e tau fakatino he tagata ne fakatātā e tau puhala fakaohooho feuaki, ke hoko atu ke fakakite e tau puhala he taute e mahani feuaki ne mua atu e fakateteki he tokoua po ke tokologa e tagata.

^ para. 9 Ko e mulumō kua fakamaama he vala tala he Apenetiki “Kia Kautū ke Tiaki e Aga Mulumō.”