Studies over de geïnspireerde geschriften en hun achtergrond

Studie nummer 7 — De bijbel in deze tijd

De geschiedenis van bijbelgenootschappen; de activiteiten van het Wachttorengenootschap op het gebied van drukken en uitgeven van bijbels; de vervaardiging van de „Nieuwe-Wereldvertaling”

1. (a) Met welke oogmerken werden goddelijke boodschappen gegeven, en waarom werden sommige derhalve niet op schrift gesteld? (b) Welke specifieke opdracht gaf Jehovah aan vele profeten, en met welk nut voor ons in „de laatste dagen”?

DE Heilige Schrift, de 66 geïnspireerde boeken die wij thans als de bijbel kennen, bevat het op schrift gestelde „woord van Jehovah” (Jes. 66:5). Vele eeuwen achtereen vloeide dit „woord” onbelemmerd van Jehovah naar zijn profeten en dienstknechten op aarde. Deze goddelijke boodschappen beantwoordden aan hun onmiddellijke doel en verschaften tevens een indrukwekkende voorafschaduwing van gebeurtenissen die in de toen nog verre toekomst stellig zouden plaatsvinden. Er werd niet altijd van Gods profeten verlangd dat zij het aan hen doorgegeven „woord van Jehovah” op schrift stelden. Zo zijn bijvoorbeeld sommige van de uitspraken van Elia en Elisa, die voor de generatie van hun tijd golden, niet in geschreven vorm bewaard gebleven. Daarentegen ontvingen de profeten Mozes, Jesaja, Jeremia, Habakuk en anderen de specifieke opdracht het aan hen geopenbaarde „woord van Jehovah” ’op te schrijven’ of ’in een boek of boekrol te schrijven’ (Ex. 17:14; Jes. 30:8; Jer. 30:2; Hab. 2:2; Openb. 1:11). Zo werden „de woorden die vroeger door de heilige profeten gesproken zijn”, te zamen met andere heilige geschriften, bewaard teneinde het vermogen van Jehovah’s dienstknechten om helder te denken op te wekken en vooral om met het oog op „de laatste dagen” in leiding te voorzien. — 2 Petr. 3:1-3.

2. Welke periodes in de geschiedenis staan bekend wegens een toegenomen activiteit op het gebied van het afschrijven en vertalen van de bijbel?

² Vanaf Ezra’s tijd werden er veel afschriften gemaakt van de geïnspireerde Hebreeuwse Geschriften. Sinds de eerste eeuw van de gewone tijdrekening hebben de vroege christenen bijbelafschriften alsook afschriften van zulke afschriften gemaakt, en zij gebruikten de bijbel om in de gehele destijds bekende wereld getuigenis af te leggen omtrent Jehovah’s voornemens met betrekking tot Zijn Christus. Toen de boekdrukkunst opkwam, (vanaf de 15de eeuw), kreeg het vermenigvuldigen en verspreiden van de bijbel grotere stuwkracht. In de 16de en 17de eeuw werd er door particuliere groepen veel gedaan op het gebied van vertalen en drukken. Reeds in 1800 was de bijbel geheel of gedeeltelijk in 71 talen verschenen.

BIJBELGENOOTSCHAPPEN

3. Welke factor heeft er veel toe bijgedragen dat de bijbelverspreiding sinds het begin van de 19de eeuw enorm is toegenomen?

³ In de 19de en 20ste eeuw, toen pas opgerichte  bijbelgenootschappen de gigantische taak om de bijbel te verspreiden ter hand namen, werd er nog meer vaart aan dit werk gegeven. Een van de eerste bijbelgenootschappen was de British and Foreign Bible Society, die in 1804 te Londen werd opgericht. De oprichting van dit bijbelgenootschap was het signaal voor de oprichting van nog veel meer van zulke genootschappen. *

4. (a) Uit welke statistische gegevens blijkt dat het woord des levens zich werkelijk over de hele aarde heeft verbreid? (b) Welke nuttige inlichtingen worden in de tabel op bladzijde 322 verstrekt over de diverse bijbelvertalingen? Licht dit toe aan de hand van een specifieke bijbelvertaling.

⁴ Nu er zo veel bijbelgenootschappen werkzaam waren, nam de verspreiding van de bijbel een grote vlucht. Tegen het jaar 1900 was de bijbel geheel of gedeeltelijk in 567 talen verschenen en tegen 1928 in 856 talen. Tegen 1938 werd de mijlpaal van 1000 talen overschreden, en nu is de bijbel in meer dan 1900 talen beschikbaar. Jehovah’s verfrissende woord des levens heeft zich over de hele aarde verbreid! Op deze wijze is het voor mensen van alle natiën mogelijk geworden gehoor te geven aan de oproep: „Looft Jehovah, al gij natiën, en laten alle volken hem loven” (Rom. 15:11). De tabel op bladzijde 322, „Enkele bijbelvertalingen in zeven belangrijke talen”, verschaft verdere inlichtingen over de hedendaagse verbreiding van de bijbel.

5. Wat is zelfs nog belangrijker dan het verspreiden van de bijbel, maar waarvoor zijn Jehovah’s Getuigen dankbaar?

⁵ Hoewel het een prijzenswaardig werk is de bijbel toegankelijk te maken voor de vele mensen op aarde, is het nóg belangrijker zich van deze bijbels te bedienen om de mensen te helpen de inhoud ervan te begrijpen. Zowel in de joodse als in de vroeg-christelijke tijd, toen er weinig bijbels beschikbaar waren, ging het erom „de betekenis” van het woord over te dragen, en dit is nog steeds het belangrijkste (Matth. 13:23; Neh. 8:8). Dit onderwijzen van Gods Woord aan mensen van de gehele aarde is echter bespoedigd door de wereldomvattende verspreiding van de bijbel. Terwijl Jehovah’s Getuigen in deze tijd krachtig voorwaarts gaan met hun wereldomspannende bijbelse onderwijzingswerk, zijn zij heel dankbaar dat er nu in vele landen en in vele talen miljoenen bijbels beschikbaar zijn.

JEHOVAH’S GETUIGEN ALS BIJBELUITGEVERS

6. Door welke activiteit worden Jehovah’s Getuigen thans, evenals in de oudheid, gekenmerkt?

⁶ Getuigen van Jehovah hebben zich altijd voor de verbreiding van de bijbel geïnteresseerd. In de dagen van Ezra was dit al zo. En het was ook het geval in de dagen van de vroege discipelen van Jezus Christus, die de wereld uit de oudheid zo overspoelden met hun afschriften van de bijbel dat hun rijke nalatenschap aan handschriften die van alle andere geschriften uit de oudheid overtreft. Nu, in deze tijd, worden Jehovah’s Getuigen door dezelfde energieke activiteit op het gebied van het verbreiden van de bijbel gekenmerkt.

7. Welke corporatie vormden Jehovah’s Getuigen, en wanneer? Hoe begonnen zij hun bediening destijds tot ontwikkeling te brengen?

⁷ In 1884 vormden Jehovah’s Getuigen een corporatie ter verbreiding van de bijbel, welke corporatie thans bekendstaat als de Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. In het begin werden er bijbels betrokken van andere bijbelgenootschappen voor herdistributie door deze Getuigen, die toen reeds hun karakteristieke van-huis-tot-huisbediening tot ontwikkeling begonnen te brengen. De King James Version van 1611 werd als hun basisvertaling voor bijbelstudie gebruikt.

8. (a) In welk opzicht heeft de Watch Tower Bible and Tract Society in overeenstemming met haar naam gehandeld? (b) In welke mate heeft het Genootschap gebruik gemaakt van vele bijbelvertalingen, en met welk oogmerk?

⁸ In overeenstemming met haar naam heeft de Watch Tower Bible and Tract Society niet alleen bijbels verspreid, maar ook boeken, traktaten en andere christelijke lectuur uitgegeven. Dit is gedaan met het oogmerk de mensen in de juiste leringen van Gods Woord te onderwijzen. Door dit bijbelse onderricht zijn mensen die rechtvaardigheid liefhebben geholpen zich los te maken van vals-religieuze overleveringen en wereldse filosofieën en terug te keren tot de vrijheid schenkende bijbelse waarheid, zoals die door Jezus en andere toegewijde woordvoerders van Jehovah is geopenbaard (Joh. 8:31, 32). Vanaf de tijd dat het tijdschrift The Watchtower in 1879 voor het eerst werd uitgegeven, zijn in de publikaties van het Wachttorengenootschap teksten uit tientallen verschillende bijbelvertalingen geciteerd, aangehaald of vermeld. Aldus heeft het Genootschap de waarde van al deze vertalingen erkend en de goede punten in al deze vertalingen gebruikt om religieuze verwarring uit de weg te ruimen en de boodschap van God uiteen te zetten.

9. Hoe begaf het Genootschap zich op het terrein van het uitgeven van de bijbel?

⁹ De vertaling van Rotherham en die van Holman. Reeds in 1890 begaven Jehovah’s Getuigen zich door middel van het Wachttorengenootschap rechtstreeks op het terrein van zowel het uitgeven als het verspreiden van de bijbel. Tegen die tijd had het Genootschap van de Engelse bijbelvertaler Joseph B. Rotherham het kopijrecht verkregen voor de publikatie van de tweede uitgave van zijn New Testament in de Verenigde Staten. Op de titelpagina van deze gedrukte exemplaren verscheen de naam van de Watch Tower Bible and Tract Society, Allegheny (Pennsylvania), aangezien het hoofdbureau van het  Genootschap destijds aldaar gevestigd was. In 1901 werden er regelingen getroffen voor een speciale uitgave van de Holman Linear Bible met verklarende kanttekeningen uit de publikaties van het Genootschap uit de jaren 1895 tot en met 1901. De bijbeltekst zelf presenteerde de King James Version en de Revised Version van de Hebreeuwse en de Griekse Geschriften. De hele oplage van 5000 exemplaren was tegen 1903 verspreid.

10. Van welke vertaling van de Griekse Geschriften werd het Genootschap in 1902 de uitgever?

¹⁰ The Emphatic Diaglott. In 1902 kwam het Wachttorengenootschap in het bezit van het kopijrecht op The Emphatic Diaglott alsook het alleenrecht op het uitgeven en verspreiden ervan. Deze vertaling van de christelijke Griekse Geschriften was door de in Geneva (Illinois, VS) woonachtige Engelse bijbelvertaler Benjamin Wilson vervaardigd en in 1864 voltooid. Ze bevatte de Griekse tekst van J. J. Griesbach met een letterlijke Engelse interlineaire vertaling en Wilsons eigen van speciale klemtoontekens voorziene vertaling aan de rechterkant.

11. Wanneer publiceerde het Genootschap de „Bible Students Edition”, en wat bevatte deze?

¹¹ Een uitgave voor bijbelonderzoekers. In 1907 publiceerde het Wachttorengenootschap een „Bible Students Edition” van de bijbel. Deze uitgave bevatte in duidelijke druk de tekst van de King James Version alsook uitstekende kanttekeningen en een waardevol, door Jehovah’s Getuigen ontworpen appendix. Het appendix, dat later tot ruim 550 bladzijden werd uitgebreid, werd het „Bereeërhandboek voor bijbelonderricht” genoemd en werd ook als afzonderlijk boek uitgegeven. Het bevatte korte commentaren op vele bijbelteksten, met verwijzingen naar De Wachttoren en de leerboeken van het Genootschap, en een overzicht van leerstellige onderwerpen die met behulp van aangegeven sleutelteksten gemakkelijk aan anderen uiteengezet konden worden. Dit boekwerk kwam in vorm overeen met „Vergewist u van alles”, een latere publikatie van het Genootschap. Het bevatte ook nog een onderwerpenindex, verklaringen van moeilijke teksten, een lijst met onechte passages, een schriftplaatsenindex, een vergelijkende chronologie en 12 kaarten. Deze uitstekende bijbel heeft Jehovah’s Getuigen tientallen jaren achtereen goede diensten bewezen in hun openbare predikingswerk.

EEN GENOOTSCHAP DAT BIJBELS DRUKT

12. Wanneer begon het Genootschap met het drukken van bijbels?

¹² Dertig jaar lang liet het Wachttorengenootschap zijn bijbels bij commerciële firma’s drukken. Maar in december 1926 was The Emphatic Diaglott de eerste bijbelvertaling die op de eigen persen van het Genootschap te Brooklyn (New York) werd gedrukt. Het drukken van deze uitgave van de christelijke Griekse Geschriften deed de hoop rijzen dat op zekere dag een volledige bijbel door het Genootschap zelf gedrukt zou worden.

13. (a) Wat was de eerste door het Genootschap gedrukte volledige bijbel, en wanneer werd deze vrijgegeven? (b) Welke hulpmiddelen bevatte deze bijbel?

¹³ De King James Version. De Tweede Wereldoorlog onderstreepte de noodzaak de bijbel onafhankelijk van anderen te publiceren. Terwijl het wereldomvattende conflict op z’n hevigst woedde, slaagde het Genootschap erin de drukplaten van de volledige King James Version te kopen. Op 18 september 1942, tijdens het Theocratische Nieuwe-Wereldcongres van Jehovah’s Getuigen, met Cleveland (Ohio, VS) als de sleutelstad, sprak de president van het Genootschap een lezing uit over het onderwerp „’Het zwaard van de geest’ presenteren”. Als hoogtepunt van deze toespraak gaf hij deze eerste in de drukkerij van het Wachttorengenootschap te Brooklyn gedrukte volledige bijbel vrij. Het appendix verschafte een lijst van eigennamen met hun betekenis, een speciaal ontworpen „Concordantie van bijbelse woorden en uitdrukkingen” en andere hulpmiddelen. Boven aan elke bladzijde stond een passende paginatitel. Zo was het traditionele „Jefta’s overhaaste gelofte” bij Rechters 11 bijvoorbeeld vervangen door „Jefta’s ernstige gelofte”, terwijl bij Johannes hoofdstuk 1 „Voormenselijk bestaan en menselijke geboorte van Gods Woord” verscheen.

14. Welke verbeterde bijbelvertaling werd in 1944 door het Genootschap gedrukt, en welke kenmerken bevat deze bijbel?

¹⁴ De American Standard Version. Nog een belangrijke bijbelvertaling is de American Standard Version van 1901. Ze bezit het bijzonder lofwaardige kenmerk dat Gods naam in de Hebreeuwse Geschriften bijna 7000 maal met „Jehovah” wordt weergegeven. Na lange onderhandelingen kon het Wachttorengenootschap in 1944 het recht op het gebruik van de drukplaten van de volledige American Standard Version kopen om deze vertaling op zijn eigen persen te drukken. Op 10 augustus 1944 bracht de president van het Genootschap zijn grote gehoor te Buffalo (New York) — de sleutelstad van 17 door particuliere telefoonlijnen met elkaar verbonden congressen van Jehovah’s Getuigen — in verrukking door de vrijgave van de Wachttoren-uitgave van de American Standard Version. Het appendix bevat een uiterst nuttige, uitgebreide „Concordantie van bijbelse woorden, namen en uitdrukkingen”. In 1958 werd een zakuitgave van deze zelfde bijbel uitgegeven.

15. Welke vertaling werd in 1972 door het Genootschap gedrukt?

¹⁵ The Bible in Living English. In 1972 drukte het Wachttorengenootschap The Bible in Living English, een vertaling door wijlen Steven T. Byington. De goddelijke naam wordt er consequent in weergegeven met „Jehovah”.

16. Met welk tweeledige werk houden Jehovah’s Getuigen zich dus bezig?

¹⁶ Jehovah’s Getuigen prediken dus niet alleen het goede nieuws van Gods opgerichte koninkrijk in meer dan 200 landen en eilanden overal op aarde, maar zij zijn ook op grote schaal drukkers en uitgevers  geworden van het onschatbare Boek dat deze boodschap van het Koninkrijk bevat, namelijk de door Jehovah God geïnspireerde Heilige Schrift.

NIEUWE-WERELDVERTALING VAN DE HEILIGE SCHRIFT

17. (a) In welk opzicht zijn de vele bijbelvertalingen nuttig geweest, en welke gebreken bevatten ze niettemin? (b) Waarnaar was de president van het Wachttorengenootschap sinds 1946 op zoek geweest?

¹⁷ Jehovah’s Getuigen erkennen dat zij dank verschuldigd zijn aan de vele bijbelvertalingen die zij hebben gebruikt om de waarheid van het Woord van God te bestuderen. Toch hebben al deze vertalingen — ook de allernieuwste — hun gebreken. Ze bevatten bepaalde inconsequenties of onbevredigende weergaven, die tot stand gekomen zijn onder invloed van sektarische overleveringen of wereldse filosofieën en derhalve niet volledig overeenstemmen met de heilige waarheden die Jehovah in zijn Woord heeft laten optekenen. Vooral sinds 1946 is de president van de Watch Tower Bible and Tract Society op zoek geweest naar een nauwkeurige vertaling van de Schrift uit de oorspronkelijke talen, een vertaling die voor hedendaagse lezers even begrijpelijk zou zijn als de oorspronkelijke geschriften dit waren voor de gewone, intelligente mensen uit de tijd waarin de bijbel werd geschreven.

18. Hoe kwam het Genootschap ertoe de New World Translation uit te geven en te drukken?

¹⁸ Op 3 september 1949 stelde de president op het hoofdbureau van het Genootschap te Brooklyn de Raad van Bestuurders op de hoogte van het bestaan van het vertaalcomité van de New World Translation en deelde hij mee dat het was gereedgekomen met een hedendaagse vertaling van de christelijke Griekse Geschriften. De akte van het comité werd voorgelezen, waarin het comité het bezit van het manuscript dat de vertaling bevatte, de volledige beschikking erover en de publikatie ervan aan het Genootschap overdroeg in erkenning van het door dit Genootschap verrichte onsektarische werk dat erin bestaat over de gehele aarde bijbelonderricht te bevorderen. Er werden ook gedeelten van het manuscript voorgelezen als voorbeeld van de aard en de kwaliteit van de vertaling. De bestuurders namen deze schenking unaniem aan en er werden regelingen getroffen om deze vertaling onmiddellijk te drukken. Op 29 september 1949 werd een aanvang gemaakt met het zetten van het manuscript en in de vroege zomer van 1950 waren tienduizenden exemplaren in gebonden vorm gereedgekomen.

19. (a) Wanneer verscheen de New World Translation in afzonderlijke delen? (b) Welke inspanningen heeft men zich getroost bij het gereedmaken van deze delen?

¹⁹ De vrijgave van de New World Translation in afzonderlijke delen. Op woensdag 2 augustus 1950, de vierde dag van hun internationale congres in het Yankee Stadion te New York, gaf een totaal verrast publiek van 82.075 getuigen van Jehovah enthousiast te kennen zeer ingenomen te zijn met de vrijgave van de Engelse uitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling van de Christelijke Griekse Geschriften (de Nederlandse uitgave verscheen in 1963). Aangemoedigd door deze enthousiaste ontvangst alsook door latere uitingen van waardering voor de voortreffelijke kenmerken van de vertaling, nam het comité vervolgens het omvangrijke werk ter hand de Hebreeuwse Geschriften te vertalen. Deze verschenen in vijf aparte delen, die successievelijk van 1953 tot 1960 werden vrijgegeven. De serie van zes delen vormde een bibliotheek van de gehele bijbel in hedendaags Engels. Bovendien bevatte elk deel waardevolle hulpmiddelen voor bijbelstudie. Hierdoor kreeg de hedendaagse onderzoeker van de bijbel toegang tot een grote schatkamer van bijbelse inlichtingen. Er waren ijverige inspanningen in het werk gesteld om elke betrouwbare bron van informatie over de grondtekst aan te boren, opdat de New World Translation de krachtige boodschap van de oorspronkelijke geïnspireerde geschriften duidelijk en nauwkeurig tot uitdrukking zou brengen.

20. Welke waardevolle hulpmiddelen bevatte de zesdelige eerste Engelse uitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling in (a) de voetnoten, (b) de kruisverwijzingen en (c) het voorwoord en het appendix?

²⁰ Tot de hulpmiddelen voor bijbelstudie in de zesdelige eerste Engelse uitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling behoorde het onschatbare voetnotenapparaat, waarin de achtergrond voor bepaalde weergaven werd verschaft. In deze voetnoten werden krachtige argumenten ter verdediging van de Schrift aangevoerd. Ook was er een waardevol systeem van kettingverwijzingen in opgenomen. Deze kettingen van belangrijke, met de leer verband houdende woorden hadden ten doel de onderzoeker naar een reeks sleutelteksten over deze onderwerpen te verwijzen. In de marges van de bladzijden stonden talrijke kruisverwijzingen. Deze vestigden de aandacht van de lezer op (a) parallelle woorden, (b) parallelle gedachten, denkbeelden en gebeurtenissen, (c) biografische inlichtingen, (d) aardrijkskundige informatie, (e) vervullingen van profetieën en (f) rechtstreekse citaten in of uit andere bijbelgedeelten. De delen bevatten ook een belangrijk voorwoord, afbeeldingen van enkele oude handschriften, nuttige appendices en indexen, en kaarten van bijbelse landen en plaatsen. Deze eerste Engelse uitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling was voor persoonlijke bijbelstudie en voor het door Jehovah’s Getuigen aan oprechte personen gegeven nuttige onderwijs als een goudmijn. Een speciale studieuitgave in één band met een oplage van 150.000 exemplaren werd later op 30 juni 1963 bij de opening van het „Eeuwig goed nieuws”-congres van Jehovah’s Getuigen te Milwaukee (Wisconsin, VS) vrijgegeven.

21. (a) Bij welke gelegenheid werd de herziene Nieuwe-Wereldvertaling (Engels) vrijgegeven? (b) Wat waren enkele kenmerken ervan?

²¹ Herziene uitgave in één band. In de zomer van 1961, tijdens een in de Verenigde Staten en Europa gehouden serie congressen van Jehovah’s Getuigen,  werd een herziene Engelse uitgave van de complete Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift in één handzame band voor de verspreiding vrijgegeven. (In het Nederlands verscheen ze in 1969.) Deze uitgave werd door de honderdduizenden die deze congressen bezochten, met vreugde ontvangen. Ze was in een groene vinylband gebonden, telde 1472 bladzijden en bevatte een uitstekende concordantie, een appendix over bijbelse onderwerpen, en kaarten.

22, 23. Welke verdere uitgaven werden vrijgegeven, en wat zijn enkele kenmerken ervan?

²² Verdere uitgaven. In 1969 werd The Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures vrijgegeven, en een tweede uitgave volgde in 1985. Deze publikatie biedt zowel een letterlijke Engelse woord-voor-woordvertaling van de Griekse tekst van Westcott en Hort, alsook de weergave in hedendaags Engels van de New World Translation (uitgave 1984). Voor de serieuze bijbelonderzoeker ontsluit zich aldus de letterlijke of fundamentele betekenis van de oorspronkelijke Griekse tekst.

²³ Een tweede herziene uitgave van de New World Translation werd in 1970 uitgegeven, en een derde herziene uitgave met voetnoten volgde in 1971. Tijdens de in 1984 gehouden „Koninkrijkstoename”-districtscongressen van Jehovah’s Getuigen werd in het Engels een herziene uitgave met studieverwijzingen uitgegeven. (De Nederlandse uitgave verscheen in 1988.) Ze biedt een volledige nieuwe bewerking en herziening van de verwijsteksten (kruisverwijzingen) die oorspronkelijk in de van 1950 tot 1960 in het Engels verschenen afzonderlijke delen opgenomen waren. Deze uitgave is voor de serieuze bijbelonderzoeker bestemd, want ze bevat meer dan 125.000 verwijsteksten, meer dan 11.000 voetnoten, een uitgebreide concordantie, kaarten en een appendix met 43 artikelen. Ook werd in 1984 (in het Nederlands in 1986 en 1990) een uitgave in standaardformaat van de herziening van 1984, met verwijsteksten maar zonder voetnoten, verkrijgbaar gesteld.

24. (a) Wat zijn enkele voordelen van zowel de standaarduitgave als de Studiebijbel? (b) Illustreer het gebruik van de paginatitels.

²⁴ Enkele voordelen. Om de lezer te helpen snel een gewenst schriftgedeelte te vinden, bevat zowel de standaarduitgave als de Studiebijbel boven aan elke bladzijde een zorgvuldig ontworpen paginatitel. Deze paginatitels beschrijven het eronder staande materiaal, en ze zijn speciaal bedoeld om de Koninkrijksverkondiger te helpen snel teksten te vinden als antwoord op vragen die hem wellicht gesteld worden. Stel dat hij naar raad zoekt over het opvoeden van kinderen. Wanneer hij in de standaarduitgave bij bladzijde 864 in het boek Spreuken komt, ziet hij als eerste sleuteluitdrukking „Goede naam”. Aangezien dit het eerste deel van de paginatitel is, wordt hierdoor te kennen gegeven dat het onderwerp in de eerste kolom van die bladzijde te vinden is, en wel in Spreuken 22:1. Het volgende deel van de paginatitel luidt „Spaar de roede niet”. Dit materiaal staat in de tweede kolom, in vers 15. Deze paginatitels boven aan de bladzijden kunnen een grote hulp zijn voor de Koninkrijksverkondiger die ongeveer weet waar hij de schriftplaatsen die hij zoekt, kan vinden. Ze maken het mogelijk snel iets in de bijbel te vinden.

25. Hoe is er in een concordantie voorzien, en welk gebruik kan men ervan maken?

²⁵ Zowel in de standaarduitgave als in de Studiebijbel bevindt zich achterin een gedeelte dat „Index van bijbelwoorden” heet. Hier treft men duizenden belangrijke bijbelwoorden aan, met een verkort stukje omringende tekst. Zo beschikt men als het ware over een concordantie waarin vele nieuwe, in de tekst voorkomende woorden zijn opgenomen. Degenen die aan bepaalde uitdrukkingen in oudere bijbelvertalingen zoals de Statenvertaling gewend zijn, worden geholpen woorden uit de oude bijbeltaal in hedendaagse bijbelse termen over te zetten. Neem bijvoorbeeld het woord „genade” in de Statenvertaling. Dit woord staat in de index vermeld, maar de bijbelonderzoeker wordt verwezen naar „onverdiende goedheid”, de moderne uitdrukking die in de nieuwe vertaling wordt gebruikt. De woordenindex maakt het mogelijk schriftplaatsen te vinden over belangrijke leerstellige onderwerpen, zoals „ziel” of „losprijs”, waardoor het mogelijk wordt om rechtstreeks aan de hand van de bijbelteksten diep op het onderwerp in te gaan. Wanneer een Koninkrijksverkondiger wordt gevraagd over een van deze belangrijke onderwerpen te spreken, kan hij dit meteen doen aan de hand van de korte omringende tekst die in deze concordantie bij de vermelde woorden wordt verschaft. Bovendien worden voor bijzondere eigennamen, bijvoorbeeld de namen van aardrijkskundige plaatsen en bekende bijbelse figuren, de belangrijkste schriftplaatsen vermeld. Op deze wijze wordt alle bijbelonderzoekers die van deze vertaling gebruik maken, een onschatbare hulp geboden.

26. Toon aan de hand van een voorbeeld het nut van het appendix van de Nieuwe-Wereldvertaling.

²⁶ In een wetenschappelijk appendix staan nog meer nauwkeurige inlichtingen waarvan bij het onderwijzen goed gebruik gemaakt kan worden. De artikelen in het appendix zijn zo gerangschikt dat ze gebruikt kunnen worden als een hulp bij het verklaren van fundamentele bijbelse leerstellingen en daarmee verband houdende onderwerpen. Over het onderwerp „ziel” staan in het appendix bijvoorbeeld onder acht verschillende kopjes schriftplaatsen vermeld die tonen op welke verschillende manieren het woord „ziel” (Hebreeuws: neʹfesj) gebruikt wordt. In de appendix-artikelen worden ook tabellen en kaarten verschaft. De Studiebijbel bevat een uitgebreider appendix, alsook nuttige voetnoten die op eenvoudige wijze belangrijke informatie over de tekst geven. De Nieuwe-Wereldvertaling is derhalve uniek wegens de grote verscheidenheid van manieren waarop ze nauwkeurige kennis snel binnen het bereik van haar lezers brengt.

27. Is de New World Translation slechts een herziening van eerdere vertalingen, en waardoor wordt uw antwoord ondersteund?

 ²⁷ Een nieuwe vertaling. De New World Translation is een geheel nieuwe vertaling uit de oorspronkelijke talen van de bijbel — het Hebreeuws, het Aramees en het Grieks. Deze bijbelvertaling is in geen enkel opzicht een herziening van welke andere Engelse vertaling maar ook, noch volgt ze welke andere vertaling maar ook na met betrekking tot stijl, woordenschat of ritme. (De Nederlandse uitgave werd uit de Engelse uitgave vertaald met getrouwe raadpleging van de oude Hebreeuwse, Aramese en Griekse tekst.) Voor het Hebreeuws-Aramese gedeelte werd de goed gezuiverde en algemeen aanvaarde tekst van Rudolf Kittels Biblia Hebraica, zevende, achtste en negende uitgave (1951–1955), gebruikt. Een in 1977 verschenen nieuwe Hebreeuwse tekstuitgave, de Biblia Hebraica Stuttgartensia, werd gebruikt om de inlichtingen in de voetnoten van zowel de Engelse als de Nederlandse uitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling — met studieverwijzingen up to date te brengen. Het Griekse gedeelte werd voornamelijk vertaald uit de in 1881 gepubliceerde Griekse tekstuitgave van Westcott en Hort. Het vertaalcomité van de New World Translation heeft echter ook andere Griekse tekstuitgaven geraadpleegd, zoals die van Nestle (1948). In Studie 5 en 6 van dit boek worden deze uitstekende tekstuitgaven beschreven. Het vertaalcomité heeft de bijbel met grote uitdrukkingskracht en nauwkeurig vertaald, en dit heeft geresulteerd in een duidelijke en levendige tekst die de weg opent tot een dieper en meer voldoening schenkend begrip van het Woord van God.

28. Hoe beoordeelde één criticus deze vertaling?

²⁸ Merk op hoe één criticus deze vertaling beoordeelt: „Oorspronkelijke weergaven van de Hebreeuwse Geschriften in het Engels zijn zeer schaars. Daarom begroeten wij met grote vreugde de publikatie van het eerste deel van de New World Translation [van de Hebreeuwse Geschriften], Genesis tot en met Ruth. . . . Er zijn kennelijk speciale krachtsinspanningen gedaan om deze vertaling goed leesbaar te maken. Niemand zou kunnen zeggen dat het de vertaling aan frisheid en originaliteit ontbreekt. De terminologie is beslist niet gebaseerd op die van voorgaande vertalingen.” *

29. Hoe beoordeelde een hebraïcus de Nieuwe-Wereldvertaling?

²⁹ In een interview met een vertegenwoordiger van het Wachttorengenootschap beoordeelde de hebraïcus professor dr. Benjamin Kedar uit Israël de Nieuwe-Wereldvertaling als volgt: „In mijn taalonderzoek in verband met de Hebreeuwse bijbel en vertalingen ervan, raadpleeg ik dikwijls de Engelse uitgave van de zogenoemde Nieuwe-Wereldvertaling. Daarbij vind ik keer op keer een bevestiging van mijn indruk dat dit werk een eerlijk streven weerspiegelt om een zo nauwkeurig mogelijk begrip van de tekst te bereiken. Het geeft blijk van een uitstekende beheersing van de oorspronkelijke taal en het geeft de oorspronkelijke woorden begrijpelijk in een andere taal weer, zonder onnodig van de specifieke structuur van het Hebreeuws af te wijken. . . . Alles wat in taal uitgedrukt is, laat enige ruimte voor interpretatie of vertaling. In elk afzonderlijke geval kan er dus over de taalkundige oplossing gediscussieerd worden. Nooit echter heb ik in de Nieuwe-Wereldvertaling een tendentieuze opzet ontdekt om iets in de tekst te lezen wat er niet staat.” *

30. In hoeverre is de Nieuwe-Wereldvertaling een letterlijke vertaling, en welk voordeel heeft dit?

³⁰ Een letterlijke vertaling. Een vertaling getuigt ook van een getrouwe weergave door haar letterlijkheid. Dit vereist een bijna woordelijke overeenstemming tussen de Engelse of Nederlandse weergave en de Hebreeuwse en Griekse tekst voor zover het tegenwoordige taalgebruik dat toelaat. De in een andere taal overgezette tekst dient in zijn weergave zo letterlijk te zijn als de taal van de vertaler dat toelaat. Bovendien vereist de letterlijkheid dat er aandacht wordt geschonken aan de woordvolgorde van het Hebreeuws of Grieks, waardoor de nadruk van de oorspronkelijke geschriften behouden blijft. Door middel van een letterlijke vertaling kunnen de gevoelswaarde, de kleur en het ritme van de oorspronkelijke geschriften nauwkeurig worden overgedragen.

31. Hoe wordt de lezer attent gemaakt op de af en toe voorkomende afwijkingen van de letterlijke tekst?

³¹ Af en toe moest er van de letterlijke tekst worden afgeweken om moeilijk te begrijpen Hebreeuws of Grieks taaleigen in begrijpelijke termen weer te geven. In de studieuitgave van de Nieuwe-Wereldvertaling wordt de lezer echter in de voetnoten, die de letterlijke weergave bevatten, op zulke afwijkingen attent gemaakt.

32. (a) Wat is het gevolg wanneer er van een letterlijke vertaling wordt afgestapt? (b) Illustreer dit.

³² Veel bijbelvertalers hebben letterlijkheid prijsgegeven ten gunste van wat zij als sierlijke taal en stijl beschouwen. Zij betogen dat letterlijke weergaven houterig, stroef en beperkend zijn. Maar dat zij van een letterlijke vertaling zijn afgestapt en zijn gaan parafraseren en interpreteren, heeft tot gevolg dat zij in veel gevallen van de nauwkeurige, oorspronkelijke waarheidsverklaringen zijn afgeweken. Zij hebben in werkelijkheid de gedachten van God verwaterd. Een emeritus decaan van een grote Amerikaanse universiteit heeft Jehovah’s Getuigen er bijvoorbeeld eens van beschuldigd afbreuk te hebben gedaan aan de schoonheid en sierlijke stijl van de bijbel. Met de bijbel bedoelde hij de King James Version, die lange tijd als maatstaf van welluidend Engels was vereerd. Hij zei: ’Zie eens wat u met Psalm 23 hebt gedaan. Door uw „Je/ho/vah/ is/ mijn/ her/der” hebt u de cadans en de schoonheid ervan tenietgedaan. Zeven  lettergrepen in plaats van zes. Het is ontzettend. De tekst is uit zijn evenwicht. Het ritme is verloren gegaan. De King James gebruikt terecht zes evenwichtige lettergrepen: „De/ Heer/ is/ mijn/ her/der.”’ Bij de hoogleraar werd hiertegen ingebracht dat het belangrijker was de tekst zo weer te geven als David, de bijbelschrijver, deze tot uitdrukking had gebracht. Gebruikte David de algemene uitdrukking „Heer”, of gebruikte hij de goddelijke naam? De hoogleraar gaf toe dat David de goddelijke naam had gebruikt, maar hij betoogde nog steeds dat het gebruik van het woord „Heer” ter wille van de schoonheid en sierlijkheid gerechtvaardigd was. Wat een slap excuus voor de verwijdering van Jehovah’s roemrijke naam uit deze tot zijn lof gecomponeerde psalm!

33. Waarvoor kunnen wij God dankbaar zijn, en wat hopen en bidden wij?

³³ Op deze wijze is in duizenden gevallen de nauwkeurige tekstweergave op het altaar van menselijke opvattingen over taalschoonheid geofferd, wat in de vele bijbelvertalingen tot onnauwkeurigheden heeft geleid. God zij gedankt dat hij in de Nieuwe-Wereldvertaling, met haar duidelijke en nauwkeurige bijbeltekst, heeft voorzien! Moge in het hart van allen die deze vertaling lezen, zijn grote naam, Jehovah, geheiligd worden!

[Voetnoten]

[Studievragen]

 [Tabel op blz. 322]

ENKELE BIJBELVERTALINGEN IN ZEVEN BELANGRIJKE TALEN

Naam van Oorspronkelijk Basistekst Goddelijke Basistekst

vertaling gepubliceerd voor Naam voor

Hebreeuwse weergegeven Griekse

Geschriften Geschriften

ENGELS

Rheims-Douay* 1582–1610 Vulgaat Lord Vulgaat

(ADONAI,

tweemaal)

King James 1611 M LORD Textus

Version* (Jehovah, receptus

enkele

malen)

Young 1862–1898 M Jehovah Textus

receptus

English 1881–1895 M LORD Westcott en

Revised* (Jehovah, Hort

enkele

malen)

Emphasised 1878–1902 M Yahweh Westcott en

Bible (Ginsburg) Hort,

Tregelles

American 1901 M Jehovah Westcott en

Standard Hort

An American 1923–1939 M LORD Westcott en

Translation (Yahweh, Hort

(Smith-Goodspeed)* enkele

malen)

Revised 1946–1952 M LORD Westcott en

Standard* Hort,

Nestle

New English 1961–1970 M (BHK) LORD Nieuwe

Bible* (Jehovah, eclectische

enkele tekst

malen)

Today’s 1966–1976 M (BHK) LORD UBS

English Version

New King James 1979–1982 M (BHS) LORD Textus

Bible/Revised (YAH, receptus

Authorised enkele

Version malen)

New Jerusalem 1985 M Yahweh Grieks

Bible*

 

SPAANS

Valera 1602 M Jehová Textus

receptus

Moderna 1893 M Jehová Scrivener

Nácar-Colunga* 1944 M Yavé Grieks

Evaristo 1964 M Yavé Grieks

Martín Nieto*

Serafín de 1965 M (BHK) Yahvéh, Nestle-Aland

Ausejo* Señor

Biblia de 1967 M Yahveh Grieks

Jerusalén*

Cantera- 1975 M (BHK) Yahveh Grieks

Iglesias*

Nueva Biblia 1975 M Señor Grieks

Española*

PORTUGEES

Almeida 1681, 1750 M Jehovah Textus

receptus

Figueiredo* 1778–1790 Vulgaat Senhor Vulgaat

Matos Soares* 1927–1930 Vulgaat Senhor Vulgaat

Pontifício 1967 M Javé Merk

Instituto

Bíblico*

Jerusalém* 1976, 1981 M Iahweh Grieks

DUITS

Luther* 1522, 1534 M HERR Erasmus

Zürcher 1531 M Herr, Grieks

Jahwe

Elberfelder 1855, 1871 M Jehova Textus

receptus

Menge 1926 M HErr Grieks

Luther 1964, 1984 M HERR Grieks

(herzien)*

Bibel in 1967 M (BHS) Herr Nestle-

heutigem Aland, UBS

Deutsch (Gute

Nachricht)*

Einheitsübersetzung*

1972, 1974 M Herr, Grieks

Jahwe

Revidierte 1975, 1985 M HERR, Grieks

Elberfelder Jahwe

FRANS

Darby 1859, 1885 M Éternel Grieks

Crampon* 1894–1904 M Jéhovah Merk

Jérusalem* 1948–1954 Vulgaat, Yahvé Vulgaat,

Hebreeuws Grieks

TOB 1971–1975 M (BHS) Seigneur Nestle, UBS

(Traduction

Oecuménique

de la Bible)*

Osty* 1973 M Yahvé Grieks

Segond 1978 M (BHS) Éternel Nestle-

(herzien) Aland,

Black,

Metzger,

Wikgren

Français 1982 M (BHS) Seigneur Nestle, UBS

courant

NEDERLANDS

Statenvertaling

1637 M HEERE Textus

receptus

Leidse 1899–1912 M Jahwe Nestle

Vertaling

Petrus-Canisiusvertaling*

1929–1939 M Jahweh Nestle

NBG-vertaling 1939–1951 M HERE Nestle

Willibrordvertaling*

1961–1975 M Jahwe Nestle

Groot Nieuws 1972–1983 M Heer Nestle

Bijbel*

ITALIAANS

Diodati 1607, 1641 M Signore Grieks

Riveduta 1925 M Eterno Grieks

(Luzzi)

Nardoni* 1960 M Signore, Grieks

Jahweh

Pontificio 1923–1958 M Signore, Merk

Istituto Jahve

Biblico*

Garofalo* 1960 M Jahve, Grieks

Signore

Concordata* 1968 M (BHK) Signore, Nestle,

Iavè Merk

CEI* 1971 M Signore Grieks

Parola del 1976–1985 M (BHS) Signore UBS

Signore*

* Een sterretje geeft aan dat de Apocriefen zijn opgenomen, maar wellicht niet in alle uitgaven voorkomen.

„M” duidt op de masoretische tekst. Wanneer het alleen staat, wordt er geen speciale uitgave van de masoretische tekst vermeld.

„BHK” staat voor Kittels Biblia Hebraica.

„UBS” staat voor The Greek New Testament door de United Bible Societies.

„BHS” staat voor Biblia Hebraica Stuttgartensia.

„Grieks” duidt op een vertaling uit het Grieks, maar zonder dat er een speciale tekst wordt vermeld.