Hoofdstuk 8

Hoe men het gezinsleven tot een succes kan maken

Wat kunnen wij doen om ons gezinsleven tot een succes te maken? (1-3)

VERREWEG de meeste mensen zijn het erover eens dat het gezinsleven en geluk verband houden met elkaar. Bij een enquête gaf 85 procent van de mannen de mening weer „dat het ’gezinsleven’ uitermate belangrijk is voor een gelukkig en voldoeningschenkend leven”. Toch kent u misschien veel mannen die voor een echtscheiding hebben gekozen. Ook zijn er steeds meer vrouwen die voor echtscheiding kiezen om een eind te maken aan een huwelijk dat gekenmerkt wordt door verveling, conflicten of onderdrukking.

² Wij kunnen niets veranderen aan wat anderen doen. Maar wij dienen erin geïnteresseerd te zijn ons eigen gezinsleven te verbeteren, vooral de verhouding tussen man en vrouw. Wij zouden er allen goed aan doen onszelf af te vragen: ’Hoe is de sfeer bij ons thuis?’

³ De Schepper is de Insteller van de gezinsregeling (Efeziërs 3:14, 15). Hij geeft praktische raad die reeds vele echtparen geholpen heeft hun gezinsleven tot een succes te maken. Die raad kan ook u tot voordeel strekken.

PRAKTISCHE LESSEN UIT HET EERSTE HUWELIJK

Hoe belangrijk was het voor het eerste huwelijk dat er een verbintenis bestond tussen de man en de vrouw, en waarom is dit zo belangrijk? (4-6)

⁴ In het begin van de bijbel vinden wij opgetekend hoe  God het eerste menselijke gezin tot stand bracht. Enige tijd nadat Jehovah God de eerste man, Adam, had geschapen, zei Hij:

„’Het is niet goed dat de mens alleen blijft. Ik zal een hulp voor hem maken, als zijn tegenhanger.’ Daarna bouwde Jehovah God de rib die hij uit de mens had genomen tot een vrouw en bracht haar tot de mens. Toen zei de mens: ’Dit is eindelijk been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees. . . .’ Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en hij moet zich hechten aan zijn vrouw en zij moeten één vlees worden.” — Genesis 2:18, 22-24.

⁵ Merk op dat het eerste gezin niet ontstond doordat twee personen eenvoudig besloten te gaan samenwonen. God bekrachtigde het huwelijk en zij werden in een blijvende verbintenis verenigd. Voor de hoogste Autoriteit in het universum aanvaardde Adam Eva als zijn vrouw.

⁶ Wanneer een man en een vrouw de vereiste stappen doen om een geldig en erkend huwelijk te sluiten, gaan zij openlijk een verbintenis aan (Genesis 24:4, 34-67; Matthéüs  25:1-10). Zo’n verbintenis wordt niet aangegaan wanneer een stel eenvoudig samenwoont zonder getrouwd te zijn. In plaats daarvan noemt de bijbel zo’n verhouding „hoererij” of „overspel” (Hebreeën 13:4). Ook al beweren zij van elkaar te houden, dan zal hun verhouding na verloop van tijd waarschijnlijk toch schade lijden omdat de krachtige binding van een huwelijk, welke volgens de bijbel zo onontbeerlijk is, ontbreekt. Hier volgen enkele voorbeelden:

Een 34-jarige vrouw verklaart: „Misschien ben ik ouderwets, maar de binding van een huwelijk geeft mij een gevoel van grotere zekerheid. . . . Ik ben blij het bewustzijn te hebben dat wij voor elkaar en voor de wereld officieel hebben verklaard dat wij van plan zijn bij elkaar te blijven.”

Een 28-jarige onderwijzer zei over zijn ervaring: „Na enkele jaren begon ik een leegte te voelen. Samenwonen [zonder getrouwd te zijn] verschafte geen oriëntatie voor de toekomst.”

Sociologe Nancy M. Clatworthy maakte een studie van deze aangelegenheid en kwam tot de bevinding dat paren die een verbintenis aangingen door te trouwen, maar die vóór hun huwelijk niet hadden samengewoond, „een groter gevoel van geluk en tevredenheid” bleken te bezitten.

Wat kunnen wij uit het eerste huwelijk leren in verband met ouders en schoonouders? (7-9)

⁷ Het bijbelse verslag omtrent het eerste huwelijk kan ons ook helpen problemen in verband met ouders en schoonouders te vermijden. Volgens een huwelijksadviseur komen zulke problemen zeer algemeen voor. Maar reeds voordat er problemen in verband met ouders en schoonouders konden rijzen, zei de bijbel over het eerste huwelijk: „Een man [zal] zijn vader en zijn moeder verlaten en hij moet zich hechten aan zijn vrouw.” — Genesis 2:24.

⁸ In de meeste gevallen houden wij natuurlijk van onze ouders. De bijbel moedigt ons er zelfs toe aan om hen, wanneer zij op leeftijd zijn gekomen, zo nodig materieel  te ondersteunen (1 Timótheüs 5:8; Deuteronomium 27:16; Spreuken 20:20). Maar de Schrift beklemtoont ook dat wanneer u eenmaal getrouwd bent, uw huwelijkspartner uw nauwste bloedverwant wordt, zodat u die in de eerste plaats moet liefhebben, verzorgen en raadplegen.

⁹ Deze zienswijze zal een gehuwd persoon ervan weerhouden naar het ouderlijke huis te vluchten als er problemen rijzen. En ouders worden erdoor geholpen te beseffen dat wanneer hun kinderen eenmaal getrouwd zijn, zij hun ouders „verlaten” en een zelfstandig gezin vormen, ook al blijven zij misschien uit traditioneel of financieel oogpunt een tijdlang bij of in de buurt van hun ouders wonen. Het is passend dat kinderen waardering voor de wijsheid en ervaring van hun ouders hebben en er zo mogelijk profijt van trekken (Job 12:12; 32:6, 7). Niettemin houdt Genesis 2:24 de waarschuwing in dat ouders niet moeten trachten het leven van hun gehuwde kinderen te besturen of te controleren. Ja, het toepassen van deze bijbelse raad kan tot een succesvol huwelijk bijdragen.

HOEVEEL HUWELIJKSPARTNERS?

Welke praktische les kunnen wij uit Genesis leren in verband met het aantal huwelijkspartners? (10, 11)

¹⁰ Uit het Genesisverslag blijkt ook duidelijk dat God Adam slechts één huwelijkspartner gaf. In sommige beschavingen mag een man er meer vrouwen op na houden. Maar leidt polygamie tot gezinsgeluk? Integendeel, de ervaring toont aan dat hierdoor dikwijls intense jaloezie of wedijver ontstaat, terwijl in vele gevallen de oudere vrouwen slecht worden behandeld (Spreuken 27:4; Genesis 30:1). Onder de Hebreeën in de oudheid was niet alleen polygamie gebruikelijk, maar konden mannen zich ook door echtscheiding van hun vrouwen ontdoen. Hoewel God dit toeliet, gaf hij de Israëlieten wetten om te verhinderen dat hier op grove wijze misbruik van werd gemaakt.  Toen Jezus de kwestie echter besprak, liet hij uitkomen wat Gods wil was, zoals die in Genesis te kennen werd gegeven. Als antwoord op de vraag of men op allerlei gronden mocht scheiden, zei Jezus:

„Hebt gij niet gelezen dat hij die hen van het begin af heeft geschapen, hen als man en als vrouw heeft gemaakt en gezegd heeft: ’Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw . . .’? . . . Wat God derhalve onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen. . . . Mozes heeft u [de Hebreeën] met het oog op de hardheid van uw hart [in Gods wet] de concessie gedaan uw vrouw door echtscheiding te ontslaan, maar dit is van het begin af niet zo geweest. Ik zeg u dat al wie zich van zijn vrouw laat scheiden, behalve op grond van hoererij, en een ander trouwt, overspel pleegt.” — Matthéüs 19:3-9.

¹¹ Jezus maakte duidelijk wat onder zijn volgelingen de maatstaf moest zijn: niet polygamie, maar slechts één huwelijkspartner, zoals God dit in het begin had geregeld (1 Timótheüs 3:2). Gods wijsheid en autoriteit in dit opzicht te erkennen, is een stap op de weg tot geluk.

Tot welke zienswijze omtrent echtscheiding moedigt de bijbel aan? (12, 13)

¹² Hetzelfde geldt voor wat Jezus over echtscheiding zei. Wanneer de mogelijkheid bestaat om gemakkelijk van elkaar te scheiden, nemen echtscheidingen toe. Dat zien wij tegenwoordig. Maar God beschouwt het huwelijk als een blijvende verbintenis. Jezus zei weliswaar dat als een van de huwelijkspartners zich schuldig maakt aan „hoererij” (Grieks: porneia, wat op grove seksuele immoraliteit duidt) en aldus „één vlees” met een andere persoon wordt, de onschuldige partij mag scheiden en hertrouwen. Maar anderszins beschouwt de Schepper een echtpaar als permanent verenigd. Degenen die Gods autoriteit in deze aangelegenheid erkennen, hebben dus reden te meer  er moeite voor te doen hun huwelijk te verstevigen en eventuele problemen te overwinnen (Prediker 4:11, 12; Romeinen 7:2, 3). In plaats dat deze zienswijze dus ongelukkig maakt, draagt ze veeleer tot een succesvol huwelijk bij. De ervaring toont dit aan.

¹³ ’Maar’, zullen sommigen zeggen, ’toch heersen er in enkele huwelijken ernstige problemen, of kunnen de beide partners eenvoudig niet goed met elkaar opschieten.’ Wat dan? De bijbel heeft ons nog meer praktische raad te bieden.

 EEN ECHTGENOOT DIE ZIJN VROUW WERKELIJK LIEFHEEFT

Hoe kunnen echtgenoten de voor hen bestemde raad van de bijbel toepassen? (14-16)

¹⁴ Heel belangrijk voor een succesvol gezinsleven is hoe een echtgenoot zijn vrouw beziet en behandelt. Maar wie kan zeggen wat de beste manier is? Wederom komt de bijbel ons te hulp. In het verslag over het eerste huwelijk wordt verklaard dat God uit iets van Adams eigen lichaam een metgezellin voor hem maakte. Later weidde de bijbel als volgt hierover uit:

„Mannen [behoren] HUN VROUW LIEF TE HEBBEN ALS HUN EIGEN LICHAAM. Wie zijn vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief, want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt en koestert het, zoals ook de Christus met de gemeente doet.”

Na Genesis 2:24 te hebben aangehaald, zei Paulus vervolgens: „Laat . . . een ieder van u afzonderlijk zijn vrouw zo liefhebben als zichzelf.” — Efeziërs 5:28-33.

¹⁵ Sommige mannen denken misschien dat zij hun vrouw hardvochtig dienen te bejegenen of gereserveerd tegen haar moeten zijn. Maar de Insteller van het huwelijk zegt dat een echtgenoot zijn vrouw innig moet liefhebben en die liefde moet tonen. Om echt gelukkig te kunnen zijn, moet een vrouw het gevoel hebben dat haar man werkelijk van haar houdt.

¹⁶ Een echtgenoot die ’zijn vrouw voedt en koestert als zijn eigen lichaam’, zal ernaar streven een goede verzorger te zijn. Aan de andere kant dient hij zich ook weer niet zo druk met het verdienen van de kost bezig te houden dat hij in gebreke blijft tijd met zijn vrouw door te brengen en warme belangstelling voor haar als persoon te tonen. Ook zal geen enkele man die goed bij zijn verstand is, zelfs al is hij geïrriteerd, zijn eigen lichaam haten of mishandelen. Volgens de bijbel is het dus uitgesloten dat een man zo boos is op zijn vrouw dat hij haar mishandelt. — Psalm 11:5; 37:8.

Wat dient het voor een echtgenoot te betekenen dat de vrouw zijn „tegenhanger” is? (17-19)

 ¹⁷ De eerste vrouw werd als een aanvulling van haar man of „als zijn tegenhanger” gemaakt (Genesis 2:18). God erkende dat de man en de vrouw verschillend van maaksel waren. Dit is nog steeds zo. Vrouwen verschillen gewoonlijk van mannen in hun hoedanigheden en manieren. Hij is misschien resoluut, en zij geduldiger. Zij houdt misschien van gezelschap, hij van alleenzijn. Hij hecht misschien veel waarde aan punctualiteit, terwijl zij het misschien niet zo nauw neemt met de tijd. Dat de bijbel zegt dat God Eva als „tegenhanger” schiep, dient echtgenoten te helpen zulke verschillen te begrijpen.

¹⁸ De apostel Petrus spoort echtgenoten ertoe aan ’bij hun vrouw te wonen overeenkomstig kennis, haar eer toekennend als aan een zwakker vat’ (1 Petrus 3:7). Dit toekennen van „eer” betekent ook haar verschillende smaak te respecteren. De man houdt misschien van sport, maar zijn vrouw vindt het misschien fijn om etalages te bekijken of naar een schouwburg te gaan. Haar smaak geldt evenzeer als de zijne. Wie zijn vrouw eert, staat haar dat toe.

¹⁹ Het humeur van een vrouw, dat door haar maandelijkse cyclus wordt beïnvloed, kan haar man, en misschien ook wel haarzelf, soms verbijsteren. Hij kan echter tot hun gezamenlijke geluk bijdragen door begrip te tonen en ’bij haar te wonen overeenkomstig kennis’. Wat zij dikwijls het meeste nodig heeft, is dat haar man haar teder in de armen neemt, terwijl hij liefdevol met haar spreekt.

EEN VROUW DIE HAAR ECHTGENOOT RESPECTEERT

Hoe dient de vrouw volgens de bijbelse aansporing haar man te bezien? (20-22)

²⁰ Aangezien de vrouw ook haar deel tot een gelukkig gezin moet bijdragen, heeft de Schepper eveneens raad voor vrouwen verschaft.

 ²¹ Vlak nadat tot echtgenoten is gezegd dat zij hun vrouw moeten liefhebben, voegt de bijbel eraan toe: „De vrouw daarentegen moet diepe achting voor haar man hebben” (Efeziërs 5:33). In het geval van het eerste huwelijk waren er factoren die Eva als vanzelfsprekend naar haar man hadden moeten doen opzien. Adam werd het eerst geschapen. Hij had meer kennis en levenservaring, ja, hij had zelfs richtlijnen van God ontvangen.

²² Maar hoe staat het met huwelijken in deze tijd? Wanneer een echtgenoot er oprecht moeite voor doet de eerder besproken bijbelse raad toe te passen, zal hij hoogstwaarschijnlijk het respect van zijn vrouw winnen. Zelfs wanneer een vrouw haar man in bepaalde opzichten wellicht overtreft, of wanneer haar man misschien te kort schiet, is er reden om respect te ontwikkelen — uit achting voor Jehovah’s regeling, waar het gezin deel van uitmaakt. De apostel Paulus schreef:

„Laten vrouwen onderworpen zijn aan hun man als aan de Heer, want de man is het hoofd van zijn vrouw, evenals ook de Christus het hoofd van de gemeente is.” — Efeziërs 5:22, 23.

Waarom kunnen vrouwen erop vertrouwen dat deze raad zal helpen? (23, 24)

²³ Dit wil niet zeggen dat de echtgenoot de alwetende gezinstiran moet zijn. Dit zou in strijd zijn met het door Christus gestelde voorbeeld van liefde, consideratie en begrip. God spoort vrouwen ertoe aan voor leiding naar hun man op te zien. Wanneer het om belangrijke gezinsaangelegenheden gaat, kunnen man en vrouw elkaar raadplegen en zo samenwerken als de verschillende delen van een lichaam. Niettemin stelt God de man hoofdzakelijk verantwoordelijk voor het gezin. — Kolossenzen 3:18, 19.

²⁴ De ervaring toont aan dat wat de bijbel over dit onderwerp zegt, deugdelijk is. Wanneer de vrouw er moeite voor doet de liefde en zorg van haar man te verdienen,  en zij voor leiding in gezinsaangelegenheden naar hem opziet, zal zij dikwijls bemerken dat hij bereidwilliger zijn verantwoordelijkheid op zich neemt en zich er op liefdevolle wijze van kwijt. — Spreuken 31:26-28; Titus 2:4, 5.

GEZAMENLIJK AAN EEN SUCCESVOL GEZINSLEVEN WERKEN

Hoe draagt communicatie tot een succesvol gezinsleven bij? (25-28)

²⁵ Communicatie is een uitermate belangrijk element dat helaas in te veel gezinnen ontbreekt. Een socioloog merkte op: „De meeste echtparen luisteren niet naar elkaar en velen krijgen daardoor ruzie.” Irritaties, frustraties en teleurstellingen zijn in het leven onvermijdelijk. Hoe kunnen wij voorkomen dat ons huwelijk erdoor wordt geschaad? Goede communicatie helpt. Pas ervoor op dat u dit niet als iets vanzelfsprekends aanneemt, anders zou u wel eens tot de ontdekking kunnen komen dat u geleidelijk aan steeds minder met elkaar spreekt.

²⁶ Doe er moeite voor om met elkaar te praten. Maakt u er werkelijk een gewoonte van om over datgene wat u hebt gedaan en over uw gevoelens te spreken? Dikwijls zijn wij er te zeer op bedacht om zelf te spreken en horen wij niet eens wat de ander te zeggen heeft (Spreuken 10:19, 20; Jakobus 1:19, 26). Wacht niet eenvoudig af tot u de kans krijgt om te spreken, maar luister veeleer, tracht de ander te begrijpen en reageer door misschien te vragen: ’Bedoel je . . .?’ of: ’Wil je daarmee zeggen . . .?’ (Spreuken 15:30, 31; 20:5; 21:28) Wanneer de man of de vrouw oprecht luistert naar de gedachten en gevoelens die de ander tot uitdrukking brengt, bestaat er veel minder kans dat hij of zij op een zelfzuchtige of onbuigzame wijze zal handelen.

²⁷ Communicatie speelt een nog grotere rol wanneer een echtpaar gemeenschappelijke problemen in het licht van de bijbelse raad bespreekt. Een uitstekende basis voor  het bespreken van het gezinsinkomen en plannen in verband met grote uitgaven vindt men bijvoorbeeld in 1 Timótheüs 6:6-10, 17-19 en Matthéüs 6:24-34. Ook in het boek Een gelukkig gezinsleven opbouwen * treft men veel schriftuurlijke raad over de belangrijkste terreinen van het gezinsleven aan.

²⁸ Aangezien de raad van de bijbel afkomstig is van Jehovah God, de beste autoriteit op het gebied van het huwelijk en het gezinsleven, kunnen wij terecht succes verwachten indien wij deze raad geduldig en consequent toepassen. Duizenden christelijke echtparen over de gehele aarde hebben dit gedaan en geluk in hun huwelijk geoogst.

[Voetnoten]

[Studievragen]

[Kader op blz. 80]

„Tijdens mijn huwelijk”, zo verklaart een man uit het westen van de Verenigde Staten, „had ik alles verworven wat ik in materieel opzicht begeerde — een prachtig huis, auto’s, boten en paarden. Toch schonk dit alles mij geen geluk. Mijn vrouw was niet in dezelfde dingen geïnteresseerd als ik. Wij maakten altijd ruzie. Ik rookte marihuana om vrede des geestes te vinden.

De meeste weekeinden bracht ik buitenshuis door met jagen. Ook was ik door mijn werk nog wel eens weg van huis. Dit leidde tot een leven van overspel. Ik dacht dat mijn vrouw niet van mij hield, dus ging ik het huis uit en hield het met de ene vrouw na de andere totdat mijn leven op een dood spoor scheen te zijn geraakt.

Gedurende deze tijd las ik af en toe in de bijbel. Efeziërs hoofdstuk 5 overtuigde mij ervan dat ik moest proberen het weer goed te maken met mijn vrouw. Ik besefte dat zij niet onderdanig was geweest, maar dat ik ook niet de juiste leiding had genomen. Toen ik de daaropvolgende week op een zakenreis was, pleegde ik echter weer overspel.”

Een vriend suggereerde dat als hij werkelijk belangstelling had voor God, Jehovah’s Getuigen hem konden helpen. Hij vervolgt: „De Getuigen hielpen mij inderdaad. Een van de opzieners in de gemeente nam er de tijd voor om de bijbel met mij te bestuderen. Toen mijn vrouw de grote verandering in mijn levenswijze zag, deed zij mee met de studie. Nu hebben wij voor het eerst een gelukkig gezinsleven, en zelfs onze twee dochtertjes kunnen het verschil zien. Het is niet onder woorden te brengen hoe gelukkig mijn vrouw en ik zijn geworden doordat wij de bijbel in ons leven zijn gaan toepassen.”

[Illustratie op blz. 85]

Communicatie — onontbeerlijk voor een gelukkig huwelijk