De waarde van liefdevol streng onderricht
Hoofdstuk 10
De waarde van liefdevol streng onderricht
1. Wat is ervoor nodig om gehoorzame kinderen te hebben?
GEHOORZAME, liefdevolle en goedgemanierde kinderen krijgt men niet automatisch. Ze moeten gevormd worden door het voorbeeld dat ze zien en het strenge onderricht dat ze ontvangen.
2. Hoe zijn de zienswijzen van veel kinderpsychologen in strijd met de raad van de bijbel?
2 Veel kinderpsychologen zijn de mening toegedaan dat men met betrekking tot kinderen de handen thuis moet houden, zoals blijkt uit de woorden van een van hen: „Beseft u wel, moeders, dat u telkens wanneer u uw kind een pak slaag geeft, blijk geeft van haat jegens uw kind?” Maar God zegt in zijn Woord: „Wie zijn roede inhoudt, haat zijn zoon, maar wie hem liefheeft, díe zoekt hem werkelijk met streng onderricht” (Spreuken 13:24). Enkele tientallen jaren geleden werd, vooral in westerse natiën, de markt overstroomd met boeken over kinderopvoeding waarin deze psychologen hun theorieën inzake toegeeflijkheid lanceerden. Door streng onderricht werd het kind in zijn ontwikkeling geremd, aldus de psychologen; en alleen al de gedachte aan het geven van een pak slaag aan een kind, was weerzinwekkend voor hen. Hun theorieën waren lijnrecht in strijd met de raad van Jehovah God. In zijn Woord staat dat men ’oogst wat men zaait’ (Galáten 6:7). Wat geven de resultaten thans, nadat men enkele tientallen jaren de zaden van toegeeflijkheid heeft gezaaid, te zien?
3, 4. Wat is het resultaat van het feit dat er thuis niet op juiste wijze streng onderricht wordt gegeven, en wat wordt derhalve door velen aanbevolen?
3 De buitengewoon rijke oogst aan misdaad is maar al te goed bekend. In veel geïndustrialiseerde natiën kan meer dan 50 percent van de ernstige misdrijven aan jeugdcriminaliteit worden toegeschreven. In sommige delen van de wereld zijn de campussen van hogescholen broeinesten van wanordelijkheden en misdaad, zoals vechtpartijen, scheldpartijen en obsceniteiten, vandalisme, aanranding, afpersing, brandstichting, beroving, verkrachting, drugs en moord. Een woordvoerder van een federatie van onderwijzers in een van de grotere landen voerde het probleem inzake het gemis aan discipline terug tot het feit dat de school er niet in was geslaagd vat te krijgen op de kinderen toen ze nog jong waren en zocht de schuld voor de misdadigheid bij de achteruitgang van het gezin en de laksheid van de ouders, die niet bereid zijn om redelijke maatstaven van gedrag voor hun kinderen aan te leggen. In The Encyclopædia Britannica wordt de vraag beschouwd ’waarom sommige leden van een gezin misdadig worden en andere niet’, waarop dan het commentaar wordt gegeven: „Het kan zijn dat gezinnen er met betrekking tot het geven van streng onderricht gedragslijnen op na houden die hetzij te slap, te streng of te inconsequent zijn. Onderzoekingen in Amerika hebben aangetoond dat ongeveer 70 percent van de misdadigers in hun jeugd geen gedegen streng onderricht hebben gehad.”
4 De resultaten die men heeft ondervonden, hebben ertoe geleid dat velen van gedachten zijn veranderd en streng onderricht weer in zwang raakt.
DE ROEDE VAN STRENG ONDERRICHT
5. Wat is de bijbelse zienswijze inzake een pak slaag?
5 Een pak slaag kan het leven van een kind redden, want Gods Woord zegt: „Onthoud geen streng onderricht aan wie nog maar een knaap is. Ingeval gij hem met de roede slaat, zal hij niet sterven. Met de roede dient gijzelf hem te slaan, opdat gij zijn zíel van Sjeool [het graf] zelf moogt bevrijden.” Ook lezen wij: „Dwaasheid is aan het hart van een knaap gebonden; de roede van streng onderricht is wat ze ver van hem zal verwijderen” (Spreuken 23:13, 14; 22:15). Als ouders werkelijk de levensbelangen van hun kinderen op het oog hebben, zullen zij niet laks of onverschillig zijn wat het toedienen van streng onderricht betreft.
6. Wat omvat streng onderricht?
6 Streng onderricht als zodanig is niet beperkt tot het toedienen van straf. De grondbetekenis van streng onderricht is ’onderricht en opleiding waarbij aan een bepaalde orde of stelselmatigheid wordt vastgehouden’. In Spreuken 8:33 staat dan ook niet ’voelt streng onderricht’, maar „luistert naar streng onderricht en wordt wijs”. Een christen moet volgens 2 Timótheüs 2:24, 25 „vriendelijk zijn jegens allen, bekwaam om te onderwijzen, zich onder het kwade in bedwang houdend, met zachtaardigheid degenen onderrichtend die niet gunstig gezind zijn”. Het woord „onderrichtend” in deze tekst is een vertaling van het Griekse woord voor „streng onderricht”. In Hebreeën 12:9 is het Griekse woord aldus weergegeven.
7. Welke voordelen werpt door de ouders gegeven streng onderricht af?
7 Een ouder die in gebreke blijft streng onderricht toe te dienen, zal evenmin het respect van een kind winnen als regeerders het respect van burgers zullen winnen wanneer zij kwaaddoen ongestraft door de vingers zien. Streng onderricht dat terecht wordt toegediend, is voor een kind een bewijs dat zijn ouders om hem geven. Het draagt bij tot een vredig tehuis, want „het [werpt] later voor hen die erdoor geoefend zijn een vreedzame vrucht af, namelijk rechtvaardigheid” (Hebreeën 12:11). Ongehoorzame, slechtgemanierde kinderen zijn in elk huisgezin een bron van irritatie en zulke kinderen zijn nooit werkelijk gelukkig, ook niet met zichzelf. „Tuchtig uw zoon en hij zal u rust verschaffen en uw ziel veel genot schenken” (Spreuken 29:17). Nadat een kind ferm maar liefdevol is terechtgewezen, kan het een wat andere kijk en een nieuwe start krijgen en is het dikwijls veel aangenamer in de omgang. Streng onderricht werpt inderdaad „een vreedzame vrucht” af.
8. Hoe kunnen ouders streng onderricht in liefde toedienen?
8 „Die Jehovah liefheeft, wordt door hem streng onderricht” (Hebreeën 12:6). Zo is het ook met een ouder die werkelijk de beste belangen van zijn kinderen op het oog heeft. Streng onderricht behoort uit liefde te worden toegediend. Het is misschien wel normaal om boos te worden als men door het kwaaddoen van een kind geërgerd raakt, maar de bijbel toont aan dat men ’zich onder het kwade in bedwang moet houden’ (2 Timótheüs 2:24). Nadat men bedaard is, lijkt de zonde van een kind misschien niet meer zo groot: „Het inzicht van een mens vertraagt stellig zijn toorn, en het is luister van zijn kant, de overtreding voorbij te gaan” (Spreuken 19:11; zie ook Prediker 7:8, 9). Er kunnen verzachtende omstandigheden zijn: Misschien is het kind oververmoeid of voelt het zich niet erg lekker. Misschien is het echt vergeten wat hem gezegd was; dat overkomt volwassenen ook wel eens, niet waar? Maar ook al kan de overtreding niet door de vingers worden gezien, dan nog is een onbeheerste woedeuitbarsting of een draai om de oren waarmee de ouder slechts stoom afblaast, zeker niet een vorm van streng onderricht te noemen. Streng onderricht houdt lering in, en door een woedeuitbarsting leert een kind geen les in zelfbeheersing, maar in gebrek aan zelfbeheersing. Het kind heeft dan niet, zoals bij juist toegediend streng onderricht, het gevoel dat men om hem geeft. Evenwicht is derhalve noodzakelijk en bevordert de vrede.
OP VASTBERADEN WIJZE BEPERKINGEN OPLEGGEN
9. Wat dienen ouders, in overeenstemming met Spreuken 6:20-23, hun kinderen te geven?
9 Ouders dienen hun kinderen richtlijnen te geven. „Bewaar, o mijn zoon, het gebod van uw vader, en verlaat de wet van uw moeder niet. Bind ze voortdurend op uw hart; wind ze om uw keel. Wanneer gij rondtrekt, zal het u leiden; wanneer gij neerligt, zal het de wacht over u houden; en wanneer gij wakker zijt geworden, zal het u tot het voorwerp van zijn intense belangstelling maken. Want het gebod is een lamp, en een licht is de wet, en de terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens.” Deze ouderlijke voorschriften dienen tot leiding en bescherming van het kind, en ze weerspiegelen de bezorgdheid van de ouders voor het welzijn en het geluk van het kind. — Spreuken 6:20-23.
10. Wat kan er gebeuren wanneer ouders in gebreke blijven hun kinderen streng te onderrichten?
10 Een vader die in dit opzicht in gebreke blijft, draagt een zware verantwoordelijkheid. Eli, een hogepriester in het oude Israël, liet toe dat zijn zonen zich overgaven aan hebzucht, oneerbiedigheid en immoraliteit; hij liet wel een zwak protest van zijn kant horen, maar trad niet daadwerkelijk op om een eind aan hun kwaaddoen te maken. God zei: „Ik [oordeel] zijn huis tot onbepaalde tijd . . . om de dwaling waarvan hij heeft geweten, omdat zijn zonen God kwaad toewensen, en hij hen niet heeft bestraft” (1 Samuël 2:12-17, 22-25; 3:13). Ook als een moeder haar plicht verzaakt, wordt zij te schande gemaakt: „De roede en terechtwijzing, díe geven wijsheid; maar een aan zichzelf overgelaten jongen [of meisje] zal [de] moeder beschaamd maken.” — Spreuken 29:15.
11. Waarom moet men kinderen beperkingen opleggen?
11 Kinderen kunnen het niet zonder beperkingen stellen, anders voelen zij zich niet op hun gemak. Doordat hun beperkingen zijn opgelegd en zij zich eraan houden, voelen zij dat zij deel uitmaken van een groep; zij horen erbij en worden geaccepteerd omdat zij aan de gestelde vereisten voldoen. Door toegeeflijkheid worden de jongeren aan hun lot overgelaten en moeten zij zelf maar zien hoe zij zich redden. De resultaten tonen aan dat kinderen volwassenen nodig hebben die zelf krachtig in beperkingen geloven en die deze zullen doorgeven. Kinderen moeten beseffen dat iedereen op aarde aan beperkingen onderhevig is en dat dit tot persoonlijk geluk en welzijn leidt. Men kan zich slechts in vrijheid verheugen wanneer anderen ons terrein van vrijheid erkennen en wij het hunne. — 1 Thessalonicenzen 4:6.
12. Waarom is zelfdiscipline belangrijk, en hoe zouden ouders hun kinderen kunnen helpen zelfdiscipline te ontwikkelen?
12 Wanneer kinderen leren dat het negeren van juiste grenzen de een of andere vorm van streng onderricht tot gevolg heeft, gaan zij beseffen dat zij niet te ver mogen gaan, en door vastberaden leiding van de ouders ontwikkelen zij de zelfdiscipline die nodig is om een voldoeningschenkend leven te leiden. Wij moeten onszelf hetzij van binnenuit disciplineren of streng onderrichten, of anders zullen wij door een bron van buitenaf streng onderricht worden (1 Korinthiërs 9:25, 27). Als wij leren onszelf van binnenuit streng te onderrichten en onze kinderen helpen hetzelfde te doen, zullen zowel wij als zij een gelukkiger leven leiden en minder moeilijkheden en hartzeer hebben.
13. Wat zijn enkele belangrijke factoren die ouders in gedachten moeten houden wanneer zij richtlijnen voor hun kinderen vaststellen?
13 Het is belangrijk dat kinderen duidelijk weten aan welke richtlijnen en beperkingen zij zich te houden hebben, maar wees hierin ook billijk en zie op barmhartige wijze dingen door de vingers. Verwacht niet te veel, maar ook niet te weinig. Houd hun leeftijd in gedachten, want zij zullen dienovereenkomstig handelen. Verwacht niet dat zij kleine volwassenen zijn. De apostel zei dat hij toen hij een klein kind was, als een klein kind handelde (1 Korinthiërs 13:11). Maar wanneer er eenmaal redelijke regels zijn vastgesteld en uw kinderen ze begrijpen, dient u ze ook prompt en consequent toe te passen. „Laat uw woord Ja gewoon Ja betekenen, en uw Neen, Neen” (Matthéüs 5:37). Kinderen waarderen het in werkelijkheid ouders te hebben die zich aan hun woord houden en consequent zijn en op wie zij aankunnen, want zij voelen dan dat hun ouders hen krachtig ondersteunen en weten dat als er moeilijkheden komen en zij hulp nodig hebben, zij ook op die steun kunnen rekenen. Wanneer de ouders billijk maar toch positief zijn in het corrigeren van kwaaddoen, geeft dit kinderen een gevoel van zekerheid en stabiliteit.
14. Waarom is vastberadenheid belangrijk wanneer kinderen niet op leiding van hun ouders reageren?
14 Er is vastberadenheid van de zijde van de ouders voor nodig om voet bij stuk te houden wanneer een kind weigert een ouderlijk bevel te gehoorzamen. Sommige ouders nemen dan hun toevlucht tot bedreiging met eventuele straf of beginnen vergeefs met het kind te argumenteren of trachten het kind er door omkoperij toe te bewegen te doen wat zij hem gezegd hebben. Dikwijls is het al voldoende eenvoudig voet bij stuk te houden en het kind met overtuiging te zeggen dat hij het moet doen en nu direct. Als een kind op het punt zou staan de straat over te steken en er een auto aan zou komen, zouden de ouders het in niet mis te verstane bewoordingen zeggen wat het moest doen. Enkele onderzoekers op dit terrein wijzen dan ook op het volgende: „Bijna alle ouders krijgen hun kinderen zover dat zij naar school gaan, . . . hun tanden poetsen, niet op het dak klimmen, zich wassen, enzovoort. Dikwijls verzetten de kinderen zich wel, maar toch gehoorzamen zij, omdat zij weten dat wat de ouders zeggen, bittere ernst is.” U kunt slechts verwachten dat uw kinderen uw richtlijnen en geboden ’voortdurend op hun hart zullen binden’, als u er consequent de hand aan houdt. — Spreuken 6:21.
15. Welke uitwerking kan het op de kinderen hebben wanneer ouders niet consequent de hand houden aan richtlijnen?
15 Wanneer ouders slechts zo nu en dan, afhankelijk van hun bui, de hand houden aan richtlijnen, of wanneer zij ongehoorzaamheid lang door de vingers zien alvorens streng onderricht toe te dienen, zullen kinderen de stoute schoenen aantrekken en proberen hoe ver zij met sommige overtredingen kunnen gaan zonder gestraft te worden. Wanneer straf achterwege schijnt te blijven, worden kinderen net als volwassenen vermetel in kwaaddoen. „Omdat het vonnis over een slecht werk niet spoedig is voltrokken, daarom is het hart der mensenzonen in hen er volkomen op gericht kwaad te doen” (Prediker 8:11). Zeg dus wat u bedoelt, en bedoel wat u zegt. Dan zal uw kind beseffen dat u het werkelijk meent en dat pruilen en tegenspreken niet zal baten.
16. Wat dienen ouders te doen om geen onredelijke geboden uit te vaardigen?
16 Dit betekent dat u moet denken voordat u spreekt. Regels of geboden die overijld worden uitgevaardigd, zijn dikwijls onredelijk. ’Wees vlug om te horen, langzaam om te spreken, langzaam met betrekking tot gramschap’ (Jakobus 1:19). Als het strenge onderricht niet billijk en consequent is, zal het gevoel voor rechtvaardigheid dat kinderen van nature bezitten, gekrenkt worden en zal er een gevoel van wrevel gaan groeien.
HOUD TOEZICHT OP ONTSPANNING
17. Hoe dienen kinderen werk en spel te gaan bezien?
17 Een kind speelt van nature graag (Zacharia 8:5). Hoewel ouders dit beseffen, zullen zij het kind toch geleidelijk een begrip voor werk en verantwoordelijkheidsgevoel bijbrengen. Ook is het gewoonlijk het beste dat het kind de taak die het opgedragen krijgt, eerst doet; spelen komt op de tweede plaats.
18. Welke uitwerking kan omgang buitenshuis op kinderen hebben?
18 Sommige kinderen worden „straatkinderen” of worden thuis vrijwel vreemden omdat zij hun ontspanning elders zoeken. Als de omgang slecht is, zullen de gevolgen slecht zijn (1 Korinthiërs 15:33). Enige omgang buitenshuis is natuurlijk nuttig voor het kind omdat het daardoor een ruimere kijk op mensen krijgt. Maar wanneer er te veel omgang buitenshuis is of er geen toezicht op wordt gehouden, verzwakt de gezinskring of valt deze zelfs uiteen.
19. Wat zijn enkele dingen die ouders zouden kunnen overdenken om vast te stellen of zij het thuis prettig voor hun kinderen maken?
19 Behalve dat de ouders streng onderricht toedienen wanneer hun kinderen op dit terrein correctie nodig hebben, zullen zij er goed aan doen zichzelf af te vragen wat zij zouden kunnen doen om het thuis prettiger voor hun kinderen te maken; of zij wel voldoende tijd met hen doorbrengen, niet slechts om hen te onderwijzen of streng te onderrichten, maar ook door ware vrienden en metgezellen van hun kinderen te zijn. Hebt u het gewoonlijk „te druk” om tijd met uw kinderen door te brengen of met hen te spelen? Gelegenheden die men heeft laten voorbijgaan om dingen samen met een kind te doen, komen niet terug. De tijd beweegt zich slechts in één richting en het kind staat niet stil, maar blijft groeien en veranderen. De jaren vliegen voorbij en hoewel het misschien als de dag van gisteren lijkt dat uw zoon nog een baby was en leerde lopen, komt u plotseling tot het besef dat hij een jongeman wordt en dat uw dochtertje in een jongedame is veranderd. Alleen als u een goed evenwicht bewaart en zelfdiscipline oefent met betrekking tot het gebruik van uw tijd, kunt u het vermijden de gelegenheden die deze kostbare periode biedt, voorbij te laten gaan — of voorkomen te zien dat uw kinderen in hun prille jeugd van u vervreemden. — Spreuken 3:27.
20, 21. Welke verantwoordelijkheid dienen ouders op zich te nemen als er televisie in huis is, en waarom?
20 Wanneer televisie een algemene bron van ontspanning is, kan het nodig zijn het gebruik ervan te beperken. Sommige ouders gebruiken de tv als babysitter. Dit mag dan gemakkelijk zijn en goedkoop schijnen, maar in werkelijkheid kan het zeer kostbaar blijken te zijn. Televisieprogramma’s zijn dikwijls doordrenkt van geweld en seks. De indruk wordt gegeven dat geweld een aanvaardbare manier is om problemen op te lossen; onwettige seks wordt als een aanvaardbare norm van het dagelijks leven voorgeschoteld. Veel onderzoekingen hebben aangetoond dat dit iemand, en vooral jonge mensen, ongevoelig kan maken voor dergelijke praktijken. U bekommert zich erom dat uw kinderen gezond en niet verontreinigd voedsel eten. U dient zich zelfs nog meer te bekommeren om datgene waarmee zij hun geest voeden. Zoals Jezus aantoonde, komt voedsel niet in ons hart terecht, maar datgene wat wij in onze geest opnemen, kan wel in ons hart terechtkomen. — Markus 7:18-23.
21 Toezicht uitoefenen op de soort van programma’s waarnaar wordt gekeken en ook op de hoeveelheid tijd die er voor de tv wordt doorgebracht, kan van groot belang zijn voor de ontwikkeling van een kind. Televisie kan in aangename ontspanning voorzien en kan zelfs onderwijzend zijn, maar als er geen paal en perk aan wordt gesteld, kan men eraan verslaafd raken en kan ze een enorme tijdverslindster zijn. Tijd is leven, en een gedeelte van die tijd zou beslist op andere nuttiger manieren besteed kunnen worden. Dit komt doordat televisie doen door slechts zien vervangt. Ze verdringt niet alleen fysieke activiteit, maar ook lezen en conversatie. Een gezin heeft communicatie en saamhorigheid nodig, en aan die behoefte zal niet worden voldaan door alleen maar stil bij elkaar te zitten in dezelfde kamer en naar de televisie te kijken. Wanneer te veel tv-kijken een probleem vormt, kunnen de ouders in hun kinderen een waardering voor andere activiteiten — zoals gezonde spelletjes, lezen, gezinsactiviteiten — opbouwen.
LAAT ER EEN UITWISSELING VAN GEDACHTEN ZIJN ALS U STRENG ONDERRICHT GEEFT!
22. Waarom is het belangrijk dat kinderen de door hun ouders gebruikte woorden begrijpen?
22 Een ouder vertelt de volgende ervaring:
„Toen mijn zoontje nog maar drie jaar oud was, nam ik hem flink onder handen omdat hij had gelogen en vertelde, aan de hand van Spreuken 6:16-19 en andere schriftplaatsen, dat God leugenaars haat. Hij luisterde en scheen goed te reageren. Maar ik had het gevoel dat hij het toch niet snapte. Dus vroeg ik hem: ’Weet je wel wat een leugen is?’ Hij zei: ’Nee.’ Daarna vergewiste ik mij er altijd van dat hij wist wat de woorden betekenden en waarom hij streng werd onderricht.”
23. Wat zou erbij betrokken kunnen zijn kinderen te helpen de juistheid van een bepaalde handelwijze of daad in te zien?
23 Wanneer kinderen nog heel klein zijn, kunnen ouders wellicht niet meer doen dan bepaalde dingen, zoals het aanraken van een hete kachel, te verbieden met de woorden „nee-nee”. Maar zelfs die eerste eenvoudige waarschuwingen kan men met redenen omkleden. Al is het maar dat u zegt dat een kachel „heet!” is en dat het aanraken ervan „zeer!” zal doen. Houd het kind echter van meet af aan het beginsel voor ogen dat zijn welzijn erbij betrokken is; beklemtoon vervolgens de wenselijkheid van zulke hoedanigheden als vriendelijkheid, bedachtzaamheid en liefde. Help het kind te beseffen dat deze hoedanigheden aan alle juiste vereisten of beperkingen ten grondslag liggen. Beklemtoon ook waarom men door een bepaalde handelwijze deze wenselijke eigenschappen al dan niet ten toon spreidt. Wanneer dit consequent wordt gedaan, zult u wellicht in staat zijn niet alleen de geest van het kind, maar ook zijn hart te bereiken. — Matthéüs 7:12; Romeinen 13:10.
24. Waarom is het belangrijk dat een kind autoriteit respecteert?
24 Ook dient het kind geleidelijk aan te worden ingeprent dat zowel gehoorzaamheid als respect voor autoriteit vereisten zijn. Tijdens het eerste levensjaar van een kind zal reeds aan het licht treden of het al dan niet bereid is naar volwassenen te luisteren. Breng het kind, zodra zijn verstandelijke ontwikkeling het toelaat, het besef bij dat de ouders verantwoordelijkheid verschuldigd zijn aan God. Dit kan een groot verschil maken in de wijze waarop het kind reageert. Anders zouden kinderen de gedachte kunnen hebben dat zij hun ouders slechts moeten gehoorzamen omdat die groter en sterker zijn dan zij. Wordt het kind daarentegen geholpen in te zien dat de ouders niet hun eigen ideeën naar voren brengen, maar het kind slechts voorhouden wat de Schepper zegt en wat in zijn Woord staat, dan zal dit meer dan iets anders kracht bijzetten aan de raad en de leiding die door de ouders worden gegeven. Het kan werkelijk een bron van benodigde kracht zijn wanneer er zich op bepaalde terreinen in het jonge leven van een kind moeilijkheden beginnen voor te doen en hij of zij de druk en spanning begint te voelen waaraan men wordt blootgesteld wanneer men ondanks verleiding of pressie aan juiste beginselen vasthoudt. — Psalm 119:109-111; Spreuken 6:20-22.
25. Hoe zou de raad in Spreuken 17:9 ouders kunnen helpen hun kinderen op de juiste wijze streng te onderrichten?
25 „Wie de overtreding bedekt, zoekt liefde, en hij die over een zaak blijft praten, scheidt hen die vertrouwelijk met elkaar omgaan” (Spreuken 17:9). Dit geldt ook ten aanzien van de ouder-kindverhouding. Wanneer men een kind eenmaal zijn fout onder de aandacht heeft gebracht en het begrijpt waarom het streng onderricht moet worden, en het strenge onderricht is gegeven, dient liefde de ouder ertoe te bewegen niet op de overtreding te blijven hameren. Wat er ook voorgevallen is, zorg ervoor dat u duidelijk maakt dat u het kwáád haat, niet het kind (Judas 23). Het kind zou kunnen menen dat het zijn straf heeft ondergaan en zou herhaalde verwijzingen naar het voorval als een onnodige vernedering kunnen bezien. Het zou ertoe kunnen leiden dat het van de ouders of andere kinderen in het gezin vervreemdt. Als de ouder zich bezorgd maakt dat het kind een verkeerd patroon ontwikkelt, kan de aangelegenheid later in een gezinsbespreking behandeld worden. Haal dan niet slechts dingen aan die in het verleden zijn gebeurd, maar beschouw in plaats daarvan welke beginselen erbij betrokken zijn en waarom ze zo belangrijk zijn voor blijvend geluk.
VERSCHILLENDE MANIEREN OM STRENG TE ONDERRICHTEN
26. Waarom reageren sommige kinderen niet op de gewenste wijze op een bepaald soort van streng onderricht?
26 „Een bestraffing maakt een diepere indruk op wie verstand heeft, dan een verstandeloze honderd maal te slaan” (Spreuken 17:10). Kinderen zijn verschillend en derhalve zal ook het strenge onderricht wellicht van kind tot kind moeten verschillen. Het temperament en de aard van het afzonderlijke kind moeten in aanmerking genomen worden. Het ene kind kan heel gevoelig zijn, zodat lichamelijke straf, zoals een pak slaag, misschien niet altijd noodzakelijk is. Bij een ander kind zal een pak slaag wellicht niet helpen. Of misschien is een kind zoals de knecht die in Spreuken 29:19 wordt beschreven en zal het „zich niet door louter woorden laten corrigeren, want hij begrijpt ze maar stoort zich er niet aan”. In zo’n geval zou een kind lichamelijke straf nodig hebben.
27. Hoe hielp een vader zijn zoontje om geen krabbels meer op de muur te zetten?
27 Een moeder bericht:
„Mijn zoontje was nauwelijks twee jaar oud toen hij op de muur schreef, dat wil zeggen kleine rode krabbels op de muur zette, vlak bij de grond. Zijn vader wees hem erop en vroeg hoe ze daar kwamen. Hij keek zijn vader alleen maar met een paar grote ogen aan, zonder Ja of Nee te zeggen. Ten slotte zei zijn vader: ’Weet je, kereltje, toen ik zo oud was als jij, deed ik dat ook. Het is leuk, hè?’ Toen relaxte onze kleine jongen, zijn gezicht straalde en hij begon enthousiast te vertellen hoe leuk het wel was. Hij wist dat pappie hem begreep! Hem werd echter aan het verstand gebracht dat hoe leuk het ook was, de muren daar niet de plaats voor waren. Er was een gesprek op gang gebracht en voor dit kind was het al voldoende om er slechts even verder over te redeneren.”
28. Hoe zou een ouder het kunnen vermijden met een kind te argumenteren?
28 Het is goed wanneer men streng onderricht met redenen omkleedt, zodat men het kind kan onderwijzen en onderrichten, maar gewoonlijk is het niet raadzaam om met een kind te argumenteren. Toen een kind een werkje opgedragen kreeg maar tegenpruttelde, zei de moeder eenvoudig: „Als je ermee klaar bent, gaan we naar het park”, wat voor het kind iets was waar het die dag naar had uitgekeken. Eerst moest de toegewezen taak klaar zijn, dan pas zou het kind zijn pretje of uitje mogen hebben. Als de moeder kwam kijken en het werk nog steeds niet gedaan was, zei ze: „O, nog niet klaar? Zodra je klaar bent, gaan we weg.” Ze argumenteerde niet, maar ze had resultaat.
29. Wat zou er gedaan kunnen worden om een kind de ongewenste gevolgen van zijn verkeerde handelwijze te doen voelen?
29 De ongewenste gevolgen van verkeerde daden te voelen, kan kinderen helpen de wijsheid van juiste beginselen te leren. Heeft een kind rommel gemaakt? De rommel zelf te moeten opruimen, zal wellicht de diepste indruk maken. Is het kind oneerlijk of onbeleefd geweest? Door het te leren zijn excuses aan te bieden, zal men wellicht het beste een verkeerde tendens kunnen corrigeren. Misschien heeft het kind in een vlaag van woede iets gebroken. Als het kind oud genoeg is, zou men van hem kunnen eisen het geld te verdienen om de schade te vergoeden. Sommige kinderen zullen de benodigde les leren wanneer men hun een poosje bepaalde voorrechten ontzegt. In de christelijke gemeente is de ontzegging van vriendschappelijke omgang een manier die wordt gebruikt om sommige overtreders tot schaamte te bewegen (2 Thessalonicenzen 3:6, 14, 15). Jongeren tijdelijk van gezinsomgang uit te sluiten, kan soms doeltreffender zijn dan een pak slaag. Uitersten, zoals een kind buitenshuis te sluiten, kan men natuurlijk niet meer onder liefde rekenen. Welke methode ook wordt gebruikt, kinderen dient getoond te worden dat zij de consequenties van hun gedrag moeten dragen. Aldus leren zij verantwoordelijkheid.
DIEN STRENG ONDERRICHT TOE IN LIEFDE
30. Waarom is evenwicht belangrijk wanneer ouders richtlijnen voor hun kinderen vaststellen?
30 ’Vergewis u van de belangrijkere dingen’ en houd in gedachten dat „de wijsheid van boven . . . redelijk [is]” (Filippenzen 1:10; Jakobus 3:17). Bedenk dat jonge kinderen één bundel energie zijn die zij kwijt moeten, en dat zij begerig zijn om te leren en te onderzoeken en nieuwe dingen uit te proberen. Gebruik derhalve een goed oordeel en wees selectief bij het vaststellen van beperkingen en richtlijnen. Er moet evenwicht worden gezocht tussen wat wel en wat niet noodzakelijk is. Weet het kind eenmaal waaraan het zich te houden heeft, tracht dan niet toezicht uit te oefenen op elk kleinste detail, maar geef het de kans zich vrijuit en vol vertrouwen binnen de gestelde grenzen te bewegen (Spreuken 4:11, 12). Anders is het heel goed mogelijk dat uw kinderen ’getergd’ en „moedeloos” worden, en zult u tot de ontdekking komen dat u zich hebt afgemat door geschilpunten te maken van dingen die feitelijk niets om het lijf hebben. — Kolossenzen 3:21.
31. Welk voorbeeld stelt Jehovah God wat het geven van streng onderricht betreft?
31 Dus, ouders, „tuchtig uw zoon [of dochter] terwijl er nog hoop bestaat”, maar doe het op Gods wijze, in liefde. Volg Hem na: „Die Jehovah liefheeft, wordt door hem terechtgewezen, evenals een vader dit doet met een zoon aan wie hij een welgevallen heeft.” Zorg ervoor dat uw strenge onderricht zowel nuttig als liefdevol is, zoals dit in het geval van uw Schepper gezegd kan worden, want zulke „terechtwijzingen van streng onderricht zijn de weg des levens”. — Spreuken 19:18; 3:12; 6:23.
[Studievragen]
