Uw rol als ouders
Hoofdstuk 8
Uw rol als ouders
1-3. (a) Welke invloed kan de geboorte van een baby op ouders hebben? (b) Waarom is het belangrijk dat zowel de vader als de moeder hun rol als ouder begrijpen?
VEEL gebeurtenissen in het leven zijn slechts in zeer geringe mate op ons van invloed. Andere hebben een grote en blijvende invloed. Het laatstgenoemde geldt zeer zeker voor de geboorte van een kind. Voor een echtpaar zal het leven daarna nooit meer hetzelfde zijn. Het nieuwe persoontje in het huis mag dan wel heel klein zijn, maar het zal zijn aanwezigheid op een onmiskenbare wijze doen horen en voelen.
2 Het leven van de ouders zal er rijker en gelukkiger door worden. Maar het vormt beslist een uitdaging, en om de beste resultaten te bereiken, moet deze uitdaging door beide ouders aanvaard worden. U hebt er samen voor gezorgd dat er een kind werd geboren en nu zult u vanaf de geboorte ook samen een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van uw baby. Nu komt het meer dan ooit tevoren op eensgezinde, oprechte — en nederige — samenwerking aan.
3 Een begrip van de rol die elke ouder speelt en hoe zij elkaar hierin kunnen aanvullen, zal er ten zeerste toe bijdragen aan de behoeften van uw baby te voldoen en dit zal tot vreugdevolle resultaten leiden. Men moet evenwichtig zijn. Hoewel het verstand ernaar streeft om redelijk te zijn, raken wij door gevoelens vaak uit ons evenwicht. Wij zijn dan wellicht geneigd om tot uitersten te vervallen, de ene keer te weinig van iets, de andere keer te veel, en dan weer terug naar te weinig. Het is wenselijk dat de vader zijn gezag als hoofd uitoefent, maar als hij hierin overdrijft, wordt hij bazig. Het is goed dat de moeder meehelpt om de kinderen op te leiden en streng te onderrichten, maar als zij deze taken helemaal van de vader overneemt, ondermijnt zij de gezinsstructuur. Goed is goed, maar iets goeds kan slecht worden wanneer het te ver wordt doorgevoerd. — Filippenzen 4:5.
DE BELANGRIJKE ROL VAN DE MOEDER
4. Voor welke dingen is een baby zoal van zijn moeder afhankelijk?
4 Een pasgeboren baby is voor zijn onmiddellijke behoeften totaal afhankelijk van zijn moeder. Als zij op liefdevolle wijze in deze behoeften voorziet, voelt de baby zich geborgen (Psalm 22:9, 10). De baby moet goed gevoed, alsook schoon en warm gehouden worden; het is evenwel niet voldoende alleen maar in de fysieke behoeften te voorzien. De emotionele behoeften zijn net zo belangrijk. Als de baby geen liefde ontvangt, gaat hij zich onzeker voelen. Een moeder leert al gauw onderscheiden hoe groot de behoefte werkelijk is wanneer haar zuigeling om aandacht vraagt. Maar als het gehuil van de baby constant wordt genegeerd, kan hij ziek worden. Als er gedurende geruime tijd niet aan de emotionele behoeften van de baby voldaan wordt, kan hij voor de rest van zijn leven in emotioneel opzicht geschaad zijn.
5-7. Hoe blijkt uit recente onderzoekingen dat de liefde en de aandacht van de moeder een grote invloed op een baby hebben?
5 Experimenten op veel verschillende plaatsen hebben bevestigd dat baby’s inderdaad ziek worden en zelfs kunnen sterven als zij verstoken zijn van liefde, zoals die tot uiting wordt gebracht door met de baby te praten, hem aan te raken, te strelen en te knuffelen. (Vergelijk Jesaja 66:12; 1 Thessalonicenzen 2:7.) Hoewel anderen hem die aandacht kunnen geven, is toch ongetwijfeld de moeder, in wier schoot de baby tot leven is gekomen en de eerste maanden van zijn leven werd gevoed, hiervoor de meest geschikte persoon. Er ontstaat een natuurlijke wisselwerking tussen moeder en kind, welke onder andere haar weerspiegeling vindt in het instinctieve verlangen van de moeder om de pasgeboren baby dicht tegen zich aan te houden en het instinctieve zoeken van de baby naar de borst van zijn moeder.
6 Onderzoekingen hebben aangetoond dat de hersenen van een zuigeling zeer actief zijn en dat de mentale ontwikkeling wordt bevorderd wanneer zijn zintuigen van gevoel, gehoor, gezicht en reuk worden gestimuleerd. Wanneer een kind bij de moeder drinkt, wordt het de warmte en geur van de moederhuid gewaar. Bijna constant neemt het tijdens het voeden haar gezicht op. Het hoort niet alleen haar stem, wanneer zij het kind toespreekt of toezingt, maar ook haar hartslag, welk geluid het ook hoorde toen het zich nog in haar schoot bevond. In een Noorse publikatie merkt kinderpsychologe Anne-Marit Duve het volgende op:
„Aangezien de pupilactiviteit een duidelijke aanwijzing vormt voor de mate van hersenactiviteit, hebben we reden te geloven dat sterke huidstimulatie, veel lichamelijk contact — vooral tijdens de voeding — de mentale activiteit van het kind kan stimuleren, wat op zijn beurt weer kan leiden tot een groter intellectueel vermogen wanneer het volwassen is.”
7 Wanneer dus een kind dikwijls de aanraking van de moeder voelt, wanneer zij het oppakt, knuffelt of baadt en afdroogt, speelt de stimulatie die het hierdoor ontvangt, een belangrijke rol in zijn ontwikkeling en in wat er later van hem zal worden. Hoewel het niet bepaald aangenaam is om ’s nachts uit bed te moeten ten einde een huilende baby te kalmeren, kan de wetenschap dat het later voordelen zal afwerpen, het slaapverlies aanmerkelijk compenseren.
LEREN LIEFHEBBEN DOOR GELIEFD TE WORDEN
8-10. (a) Wat leert een baby van de liefde van zijn moeder? (b) Waarom is dit belangrijk?
8 Het ontvangen van liefde is van zeer groot belang voor de emotionele ontwikkeling van een baby. Hij leert liefhebben door geliefd te worden, door voorbeelden van liefde waar te nemen. In 1 Johannes 4:19, waar wordt gesproken over liefde jegens God, staat: „Wat ons betreft, wij hebben lief omdat hij ons eerst heeft liefgehad.” De eerste lessen in liefde worden hoofdzakelijk door de moeder gegeven. De moeder buigt zich over de baby in zijn wiegje, legt haar hand op zijn lijfje en schudt hem zachtjes heen en weer terwijl zij haar gezicht dicht bij de baby houdt en misschien zegt: ’Ben je daar? Ben je daar?’ Natuurlijk verstaat de baby de woorden niet (die trouwens niet bepaald logisch zijn). Maar hij kronkelt en kraait van plezier, want hij beseft dat de spelende hand en de toon van de stem duidelijk tot hem zeggen: ’Ik houd van je! Ik houd van je!’ De baby voelt zich geborgen.
9 Baby’s en kleine kinderen waarderen het wanneer hun liefde wordt betoond en zij zullen die liefde imiteren door hun armpjes om hun moeders hals te slaan en haar enthousiaste kusjes te geven. Zij zijn blij met de hartverwarmende emotionele reactie die zij hierop van hun moeder ontvangen. Zij beginnen de belangrijke les te leren dat het geluk schenkt om zowel liefde te geven als liefde te ontvangen en dat zij door liefde te zaaien, ook liefde zullen oogsten (Handelingen 20:35; Lukas 6:38). Er zijn aanwijzingen dat als een kind niet reeds vroeg aan zijn moeder verknocht raakt, het kind het later heel moeilijk zal vinden een diepe verknochtheid aan en verbondenheid met anderen te voelen.
10 Daar kinderen onmiddellijk na de geboorte beginnen te leren, zijn de eerste jaren het belangrijkst. Tijdens die jaren is de liefde van de moeder van groot belang. Als zij erin slaagt het kind liefde — niet toegeeflijkheid — te tonen en te leren, kan zij blijvend goed doen, maar zo niet, dan kan zij blijvende schade aanrichten. Een goede moeder te zijn, is een van de meest uitdagende en lonende taken die een vrouw kan hebben. Is er, ondanks alle spanningen die de taak van het moeder-zijn met zich brengt en de hoge eisen die eraan worden gesteld, ook maar enige carrière in de wereld die er in betekenis en wat blijvende voldoening betreft, zelfs maar aan kan tippen?
DE BELANGRIJKE ROL VAN DE VADER
11. (a) Hoe kan de vader een plaats in de geest van het kind gaan innemen? (b) Waarom is dit van groot belang?
11 Het spreekt vanzelf dat als de baby pas geboren is, de moeder een belangrijkere rol in het leven van het kind speelt. Maar ook de vader dient vanaf de geboorte van de baby een plaats in diens kleine wereldje in te nemen. Zelfs wanneer het kind nog maar een zuigeling is, kan en moet de vader erbij betrokken worden door af en toe voor de baby te zorgen, met hem te spelen en hem te troosten als hij huilt. Op deze wijze gaat de vader een plaats in de geest van het kind innemen. Na verloop van tijd dient de vader geleidelijk aan een belangrijkere rol te gaan spelen. Als hij hier te lang mee wacht, kan dit het begin zijn van een probleem dat vooral aan de oppervlakte komt wanneer het kind de tienerleeftijd bereikt en het moeilijker wordt hem streng te onderrichten. Vooral de tienerzóón kan de hulp van zijn vader nodig hebben. Maar als er voordien geen goede verstandhouding is opgebouwd, kan de kloof die gedurende ettelijke jaren is gevormd, niet in een paar weken worden overbrugd.
12, 13. (a) Welke rol speelt de vader in het gezin? (b) Hoe kan het feit dat een vader zich op de juiste wijze van zijn verantwoordelijkheden kwijt, van invloed zijn op de wijze waarop zijn kinderen autoriteit bezien?
12 De invloed van de manlijke hoedanigheden van de vader kan, ongeacht of het kind nu een jongen of een meisje is, op een belangrijke wijze tot de ontwikkeling van een volwassen, evenwichtige persoonlijkheid bijdragen. Gods Woord toont aan dat de vader het hoofd van het gezin dient te zijn. Hij heeft de verantwoordelijkheid om in de stoffelijke behoeften van het gezin te voorzien (1 Korinthiërs 11:3; 1 Timótheüs 5:8). De mens leeft echter ’niet van brood alleen, maar van elke uiting uit Jehovah’s mond’. In verband met zijn kinderen heeft de vader ook het gebod ontvangen „hen in het strenge onderricht en de gezaghebbende raad van Jehovah [groot te brengen]” (Deuteronomium 8:3; Efeziërs 6:4). Hoewel hij hier feitelijk reeds door een natuurlijke genegenheid voor zijn nakomelingen toe gedreven dient te worden, zal hij er bovenal door een gevoel van verantwoordelijkheid tegenover zijn Schepper toe bewogen worden zich zo goed mogelijk van de hem door God gegeven opdracht te kwijten.
13 De moeder zal warmte, tederheid en mededogen tot uitdrukking brengen, maar de vader kan daarnaast een stabiliserende invloed bijdragen, waar kracht en wijs beleid van uitgaan. De wijze waarop hij zich van zijn door God geschonken toewijzing kwijt, kan een onmiskenbare uitwerking hebben op het gedrag dat zijn kinderen later ten opzichte van zowel menselijke als goddelijke autoriteit aan de dag zullen leggen, zodat dan zal blijken of zij er respect voor tonen en hoe goed zij onder leiding van iemand anders kunnen werken zonder geërgerd te raken of in opstand te komen.
14. Welke uitwerking kan het goede voorbeeld van de vader op zijn zoon of dochter hebben?
14 Als hij een zoon heeft, kan het voorbeeld van de vader en de wijze waarop hij aangelegenheden behandelt, zeer bepalend zijn voor het feit of de jongen tot een zwak en besluiteloos persoon zal opgroeien, of tot iemand die manlijk en stabiel is, voor zijn overtuiging durft uit te komen en bereid is verantwoordelijkheid te dragen. Het kan bepalen wat voor echtgenoot of vader de zoon ten slotte zal worden — iemand die onbuigzaam, onredelijk en hardvochtig is, of iemand die onderscheidingsvermogen bezit en evenwichtig en vriendelijk is. Als er een dochter in het gezin is, kan de invloed van haar vader en zijn verhouding ten opzichte van haar bepalend zijn voor haar hele kijk op het manlijke geslacht en hetzij tot haar toekomstige succes in het huwelijk bijdragen of er afbreuk aan doen. De uitwerking van deze vaderlijke invloed begint zich reeds vanaf de vroegste kinderjaren te doen voelen.
15, 16. (a) Welke verantwoordelijkheid inzake het geven van onderwijs heeft een vader volgens de bijbel? (b) Hoe kan hij zich van deze verantwoordelijkheid kwijten?
15 Dat de vader een zeer grote verantwoordelijkheid heeft om zijn gezin te onderwijzen, blijkt uit Gods instructies aan zijn volk in Deuteronomium 6:6, 7: „Deze woorden, die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn; en gij moet ze uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.”
16 Men moet het kind niet alleen dagelijks de wóórden inprenten die in Gods Woord worden aangetroffen, maar ook de boodschap die ze bevatten. Er doen zich hiertoe altijd gelegenheden voor. Men kan de aandacht vestigen op bloemen in een tuin, insekten in de lucht, vogels of eekhoorntjes in de bomen, schelpen op het strand, denappels in de bergen, sterren die aan de nachtelijke hemel schitteren — al deze wonderen zijn getuigen van het feit dat er een Schepper bestaat, en u dient uw kinderen hierop attent te maken (Psalm 19:1, 2). Door erop bedacht te zijn deze dingen te benutten en door vooral aan de hand van de dagelijkse aangelegenheden van het leven juiste beginselen te illustreren en te beklemtonen, alsook te tonen hoe wijs en nuttig Gods raad is, kan de vader in de geest en het hart van zijn kind de belangrijkste basis voor de toekomst leggen: de overtuiging dat God niet alleen bestaat, maar dat ’hij ook degenen beloont die hem ernstig zoeken’. — Hebreeën 11:6.
17, 18. (a) Hoe dient een vader zijn kinderen streng te onderrichten? (b) Wat is doeltreffender dan veel regels op te stellen?
17 Het geven van streng onderricht behoort ook tot de taak van de vader. „Wat voor een zoon is hij die niet door een vader streng wordt onderricht?” zo luidt de vraag die in Hebreeën 12:7 wordt gesteld. Maar hij dient hierin niet te ver te gaan door zijn kinderen zo overmatig te bestraffen dat zij geïrriteerd raken of zelfs getergd worden. Gods Woord zegt tot vaders: „Tergt uw kinderen niet, zodat zij niet moedeloos worden” (Kolossenzen 3:21). Beperkingen zijn noodzakelijk, maar soms kunnen we zo’n lange lijst van regels aanleggen dat de kinderen eronder gebukt gaan en ontmoedigd worden.
18 De Farizeeën uit de oudheid hielden ervan om regels op te stellen; zij maakten regels bij de vleet, maar brachten een rijke oogst aan huichelaars voort. Het is een menselijke fout te denken dat problemen opgelost kunnen worden door eenvoudig meer regels te maken. De ervaring uit het werkelijke leven heeft veeleer aangetoond dat het hart bereikt moet worden. Wees dus spaarzaam met regels, maar tracht uw kinderen daarentegen beginselen in te prenten en daarbij op hetzelfde aan te sturen als God: „Ik wil mijn wetten in hun verstand leggen, en in hun hart zal ik ze schrijven.” — Hebreeën 8:10.
VADER EN MOEDER ZIJN PARTNERS
19. Wat zou er gedaan kunnen worden om voor een goede communicatie in het huisgezin te zorgen?
19 De vader is gewoonlijk de kostwinner, en het kan zijn dat hij vermoeid van zijn werk thuiskomt en zich bovendien nog van andere plichten moet kwijten. Maar hij dient tijd voor zijn vrouw en zijn kinderen te maken. Hij moet met zijn gezin praten en tijd opzij zetten voor gezinsbesprekingen en gezinsprojecten, voor gezinsontspanning of uitjes. Op deze wijze bouwt men gezinseenheid en saamhorigheid op. Misschien hebben hij en zijn vrouw voordat er kinderen kwamen, veel tijd buitenshuis doorgebracht. Maar wanneer zij op deze zelfde voet zouden voortgaan, door veel uit te gaan en misschien laat thuis te komen, zouden zij zich niet van de verantwoordelijkheid van het ouderschap kwijten. Het zou heel onbillijk tegenover hun nakomelingen zijn. Vroeg of laat zullen de ouders beslist de prijs voor hun gebrek aan regelmaat en verantwoordelijkheid betalen. Zowel voor volwassenen als voor kinderen is een stabiel en geregeld leven beter; dit draagt tot de mentale, fysieke en emotionele gezondheid bij. Er zullen in de dagelijkse routine van het gezinsleven al genoeg ups en downs zijn zonder dat de ouders daar nog eens onnodig een schepje bovenop doen. — Vergelijk Matthéüs 6:34; Kolossenzen 4:5.
20. Wat kunnen ouders in verband met het streng onderrichten van hun kinderen doen zodat zij hierin eensgezind zullen handelen?
20 De vader en de moeder dienen volkomen met elkaar samen te werken. ’Een huis dat tegen zichzelf verdeeld is, kan geen stand houden’ (Markus 3:25). Ouders doen er goed aan met elkaar te bespreken welke gedragslijn zij in verband met streng onderricht zullen volgen; aldus kunnen zij het vermijden dat hun kinderen zullen zien dat zij het op het gebied van streng onderricht niet met elkaar eens zijn. Het anders te doen, zou een uitnodiging voor de kinderen kunnen inhouden om te trachten het spelletje ’verdeel en overwin’ te spelen. Weliswaar kan het voorkomen dat een ouder bij een bepaalde gelegenheid haastig of boos reageert en streng onderricht toedient dat een beetje te ver gaat of dat, wanneer alle feiten in aanmerking worden genomen, misschien wel helemaal niet nodig was. De ouders zouden dit wellicht onder vier ogen kunnen bespreken, waarna de ouder die onverstandig heeft gehandeld, het misschien zal verkiezen de kwestie persoonlijk met het kind in orde te brengen. Of als een dergelijk privé-gesprek niet mogelijk is, zou de ouder die meent dat de partner in deze onrechtvaardigheid niet ondersteund kan worden, zo iets kunnen zeggen als: ’Ik begrijp waarom je boos bent, dat zou ik ook zijn. Maar misschien is er iets waar je niet aan hebt gedacht, en dat is . . .’, waarna dan de uiteenzetting volgt van datgene wat misschien over het hoofd is gezien. Dit kan een kalmerende invloed hebben zonder dat er in aanwezigheid van het kind dat streng werd onderricht, getoond wordt dat de ouders het niet met elkaar eens zijn. De geïnspireerde spreuk zegt terecht: „Door overmoed veroorzaakt men slechts strijd, maar bij hen die te zamen beraadslagen, is wijsheid.” — Spreuken 13:10; zie ook Prediker 7:8.
21. Moet het toedienen van streng onderricht aan slechts één ouder worden overgelaten? Waarom antwoordt u aldus?
21 De Hebreeuwse Geschriften tonen aan dat zowel de vader als de moeder de taak hebben hun kinderen streng te onderrichten: „Luister, mijn zoon, naar het strenge onderricht van uw vader en verlaat de wet van uw moeder niet.” Ook in de christelijke Griekse Geschriften wordt dit beklemtoond: „Kinderen, weest gehoorzaam aan uw ouders in eendracht met de Heer, want dit is rechtvaardig.” Soms meent de vader dat het de taak van zijn vrouw is om de kinderen streng te onderrichten. Of misschien meent de vrouw dat het precies andersom moet zijn en zal zij een ondeugend kind slechts dreigen met de woorden: ’Wacht maar tot je vader thuiskomt!’ Maar wil er geluk in het gezin heersen en willen beide ouders liefde en achting van de kinderen ontvangen, dan moeten beiden zich van deze taak kwijten. — Spreuken 1:8; Efeziërs 6:1.
22. Wat dient vermeden te worden wanneer men vragen van een kind behandelt, en waarom?
22 De kinderen moeten zien dat hun ouders hierin eensgezind samenwerken. Als een kind dat bij zijn vader komt om iets te vragen, altijd te horen krijgt: ’Vraag het maar aan je moeder’, of de moeder de beslissing altijd aan de vader overlaat, wordt de ouder die vindt dat hij (of zij) eigenlijk „Nee” had moeten zeggen, feitelijk de rol van boeman toegedeeld. Natuurlijk kan het wel eens voorkomen dat de vader zal zeggen: ’Ja, je mag een poosje buiten spelen, maar vraag eerst aan je moeder hoe laat we gaan eten.’ Of misschien zal de moeder soms geen bezwaar tegen een bepaald verzoek hebben, maar toch menen dat haar man erin gekend moet worden. Maar beiden zullen er goed op toezien dat zij het kind geenszins aanmoedigen of toestaan de ene ouder tegen de andere uit te spelen om zijn doel te bereiken. De verstandige vrouw zal er ook voor zorgen niet met haar man in de uitoefening van autoriteit te wedijveren en te trachten door middel van toegeeflijkheid ten koste van haar man de genegenheid van het kind voor zich te winnen.
23. Is het nemen van beslissingen in een gezin noodzakelijkerwijs tot de vader beperkt?
23 Wanneer het op gezinsbeslissingen aankomt, kunnen er in feite terreinen zijn waarop elk gezinslid wat in de melk te brokkelen heeft. De vader heeft de verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen inzake kwesties die verband houden met het algehele welzijn van het gezin, welke beslissingen hij vaak zal nemen na de kwestie met de anderen besproken te hebben en hun wensen en voorkeur in aanmerking te hebben genomen. De moeder zal wellicht de beslissingen nemen in verband met de keuken en vele andere huishoudelijke aangelegenheden (Spreuken 31:11, 27). De kinderen zal men, naarmate zij opgroeien, kunnen toestaan bepaalde beslissingen te nemen in verband met hun spelletjes, de keuze van kleding of andere dingen van persoonlijke aard. Maar er dient voldoende ouderlijk toezicht te zijn om ervoor te zorgen dat er deugdelijke beginselen worden gevolgd, de veiligheid van de kinderen niet in gevaar wordt gebracht en er geen inbreuk op de rechten van anderen wordt gemaakt. Aldus kan men de kinderen geleidelijk aan leren beslissingen te nemen.
IS HET GEMAKKELIJK JE OUDERS TE EREN?
24. Welke verantwoordelijkheid legt het feit dat kinderen hun vader en hun moeder moeten eren, de ouders op?
24 Kinderen krijgen het gebod: „Eer uw vader en uw moeder” (Efeziërs 6:2; Exodus 20:12). Wanneer zij dit doen, eren zij tevens Gods gebod. Maakt u het hun gemakkelijk dit gebod na te komen? De vrouw wordt geboden haar man te eren en te respecteren. Vindt u als vrouw dit niet erg moeilijk als uw man er weinig of geen moeite voor doet om te leven zoals Gods Woord dit van hem verlangt? De man heeft de plicht om zijn vrouw als zijn geliefde helpster te koesteren en te eren. Vindt u als man dit niet moeilijk als zij niet hulpvaardig is? Maak het uw kinderen derhalve gemakkelijk om u als hun ouders te eren en aldus Gods gebod te gehoorzamen. Verwerf hun achting door te voorzien in een vredig tehuis, goede maatstaven, een goed voorbeeld wat uw eigen gedrag betreft, gedegen onderwijs en deugdelijke opleiding, alsook liefdevol streng onderricht wanneer dit nodig is.
25. Welke problemen kunnen er rijzen wanneer de ouders het niet eens zijn over de wijze waarop de kinderen opgeleid dienen te worden?
25 „Twee zijn beter dan één”, zo merkte koning Salomo op, „omdat zij een goede beloning hebben voor hun harde werk” (Prediker 4:9). Wanneer twee mensen samen wandelen en de een valt, kan de ander hem overeind helpen. Zo kunnen ook in het gezin man en vrouw elkaar in hun respectieve taken ondersteunen en aanmoedigen. Op heel veel terreinen vallen de taken van de ouders gedeeltelijk samen en dit is goed voor de eenheid van het gezin. Ouders die kinderen hebben, dienen hierdoor feitelijk dichter tot elkaar te worden gebracht daar zij verenigd zijn in een gemeenschappelijk opleidingswerk. Maar soms kunnen er verdeeldheid veroorzakende vragen rijzen over de wijze waarop het kind opgeleid en streng onderricht dient te worden. Soms overstelpt een vrouw het kind met zoveel aandacht dat haar man zich verwaarloosd en zelfs wrevelig voelt. Dit kan zijn houding ten aanzien van het kind beïnvloeden. Hij kan het koel bejegenen, of het in plaats daarvan met genegenheid overstelpen, doch minder aandacht schenken aan zijn vrouw. Er wordt een hoge prijs betaald wanneer de man of de vrouw uit het evenwicht raakt.
26. Wat zou er gedaan kunnen worden om te voorkomen dat een ouder kind jaloers wordt wanneer de moeder veel van haar tijd aan een nieuwe baby moet besteden?
26 Weer een ander probleem kan wellicht rijzen als er een nieuwe baby komt terwijl er al een ouder kind in het gezin is. De moeder moet heel veel tijd aan de nieuwe baby besteden. Om te voorkomen dat het oudere kind zich achteruitgezet voelt en jaloers wordt, zou de vader extra aandacht aan het oudere kind kunnen schenken.
27. Hoe kunnen kinderen in geestelijk opzicht geholpen worden wanneer een van de huwelijkspartners een ongelovige is?
27 Twee zijn stellig beter dan één, maar één is beter dan geen. Het kan zijn dat, door omstandigheden, de moeder de kinderen moet grootbrengen zonder de hulp van een vader. Of het kan zijn dat de vader het zonder de hulp van een moeder moet stellen. Ook is het vaak zo dat huisgezinnen in religieus opzicht verdeeld zijn doordat de ene ouder een dienstknecht van Jehovah God is en volledig in de raad van de bijbel gelooft, maar de andere ouder niet. Is de echtgenoot een opgedragen christen, dan is de situatie wat eenvoudiger, daar hij als gezinshoofd gemakkelijker kan bepalen welke gedragslijn er met betrekking tot het opleiden en streng onderrichten van de kinderen gevolgd dient te worden. Niettemin kan hij veel geduld, zelfbeheersing en volharding aan de dag moeten leggen; hij dient ferm te zijn wanneer er een ernstige kwestie bestaat, maar zal toch redelijk en vriendelijk zijn, ook al is hij geprikkeld, en hij dient plooibaar te zijn als de omstandigheden het toelaten. Is de vrouw een gelovige en derhalve onderworpen aan haar man, dan zal de wijze waarop zij te werk gaat, grotendeels van zijn houding afhangen. Is het slechts zo dat hij geen interesse voor de bijbel heeft, of is hij een tegenstander, die niet wil dat zijn vrouw haar geloof beoefent en de kinderen erin tracht te onderwijzen? Als hij haar tegenstaat, moet zij zich verlaten op de handelwijze die door de apostel werd uiteengezet en trachten haar man ’zonder woord te winnen’ door zich op een voorbeeldige wijze van haar plichten te kwijten en een respectvolle houding aan de dag te leggen. Zij zal ook elke gelegenheid die voor haar openstaat, benutten om haar kinderen bijbelse beginselen bij te brengen. — 1 Petrus 3:1-4.
DE HUISELIJKE OMGEVING
28, 29. Wat voor huiselijke omgeving is wenselijk, en waarom?
28 Beide ouders hebben de taak een huiselijke sfeer van liefde te scheppen. Als deze sfeer door de kinderen wordt gevoeld, zullen zij niet met hun onzekerheden of fouten blijven rondlopen omdat zij bang zijn er met hun ouders over te spreken. Zij weten dat zij hun hart kunnen luchten en begrepen zullen worden, en dat aangelegenheden met liefdevolle bezorgdheid behandeld zullen worden. (Vergelijk 1 Johannes 4:17-19; Hebreeën 4:15, 16.) Ouderlijke genegenheid zal ertoe bijdragen dat de kinderen opgeruimd van geest zijn.
29 U kunt een spons niet in azijn dompelen en dan verwachten dat ze zich met water zal vullen. Ze kan slechts de vloeistof opzuigen die haar omringt. Alleen als de spons in water wordt gedompeld, zal ze water opzuigen. Zo nemen ook kinderen hun omgeving in zich op. Zij zijn wat dit betreft als een spons, want zij voelen aan wat voor sfeer er hangt en merken wat er om hen heen gebeurt, en zij nemen dit in zich op. Kinderen bespeuren uw gevoelens en merken of u zenuwachtig en gespannen bent, of dat u ontspannen bent en in een vredige gemoedsstemming verkeert. Zelfs baby’s nemen de sfeer die er thuis heerst in zich op, dus is het van onschatbare waarde ervoor te zorgen dat er thuis een sfeer van geloof, liefde, geestelijke gezindheid en vertrouwen in God heerst.
30. Wat zouden ouders zichzelf kunnen afvragen om vast te stellen of zij in voortreffelijke leiding voor hun kinderen voorzien?
30 Overdenk de volgende vragen eens: Aan welke maatstaven verwacht u dat uw kind zal voldoen? Beantwoordt u als ouders beiden aan deze maatstaven? Wat voor beginselen staat uw gezin voor? Wat voor voorbeeld stelt u het kind? Klaagt u, maakt u aanmerkingen, bekritiseert u anderen en blijft u bij negatieve gedachten stilstaan? Wilt u zulke kinderen hebben? Of houdt u er hoge maatstaven met betrekking tot uw gezin op na en leeft u dienovereenkomstig, zodat u dit ook van uw kinderen kunt verwachten? Begrijpen zij dat zij om tot uw gezin te behoren, aan bepaalde vereisten moeten voldoen, dat een bepaald gedrag aanvaardbaar is, maar dat er ook bepaalde handelingen en houdingen zijn die niet worden geaccepteerd? Kinderen willen de zekerheid voelen erbij te horen, dus laat hen voelen dat zij door u goedgekeurd en aanvaard worden wanneer zij aan de gezinsmaatstaven voldoen. Mensen hebben de gewoonte om zo te leven als er van hen verwacht wordt. Geef uw kind te kennen dat hij niet deugt en hij zal waarschijnlijk bewijzen dat u gelijk hebt. Verwacht het goede van uw kind, en u moedigt hem aan om dienovereenkomstig te leven.
31. Waardoor dient ouderlijke leiding altijd ondersteund te worden?
31 Mensen worden eerder beoordeeld naar hun daden dan naar hun woorden. Zo zullen ook kinderen wellicht minder aandacht schenken aan woorden dan aan daden, en zij ontdekken dikwijls heel vlug huichelarij. Te veel woorden kunnen kinderen in verwarring brengen. Zorg ervoor dat u uw woorden ondersteunt door zelf dienovereenkomstig te handelen. — 1 Johannes 3:18.
32. Wiens raad dient altijd opgevolgd te worden?
32 Of u nu een vader of een moeder bent, uw taak vormt een uitdaging. Maar wanneer u deze uitdaging aanvaardt en de raad van de Gever van het leven opvolgt, kunt u gelukkige resultaten verwachten. Kwijt u op een gewetensvolle wijze van de u toegewezen taak, als deed u dit voor Hem (Kolossenzen 3:17). Vermijd uitersten, bewaar uw evenwicht en ’laat uw redelijkheid bekend worden aan allen’, met inbegrip van uw kinderen. — Filippenzen 4:5.
[Studievragen]
[Illustratie op blz. 100]
De moeder zegt door haar blik, aanraking en de klank van haar stem tot haar baby: „Ik houd van je”
[Illustratie op blz. 104]
Maakt u plannen voor gezinsontspanning?
