Studie 4

Hoe te lezen en te onthouden

1, 2. Waarom is het belangrijk datgene wat wij lezen te onthouden?

¹ Voor hen die slechts lezen als tijdverdrijf, voor hun eigen genoegen, is het onthouden van wat zij lezen niet zo belangrijk. Maar voor iemand die een beroep leert, is het belangrijk datgene wat hij in zijn leerboeken leest te onthouden. Hiervan zal het afhangen of hij voor het examen slaagt en het gekozen beroep kan gaan uitoefenen. Voor een christelijke bedienaar van het evangelie bestaat er echter een nog grotere noodzaak te onthouden wat hij leest, of hij iets nu vluchtig of serieus leest. Zijn doel is, dichter tot Jehovah te komen en zijn bediening te verbeteren, tot lof van Jehovah. — Deut. 17:19.

² Het voornaamste leesmateriaal van een christen is de bijbel en die publikaties waardoor men werkelijk geholpen wordt de bijbel te begrijpen. Hij weet dat alleen de kennis die in de bijbel wordt gevonden tot eeuwig leven leidt. Het is dan ook door het lezen van de bijbel en de bijbelverklarende lectuur dat hij wordt toegerust een doeltreffende prediker te zijn, en op de theocratische bedieningsschool houden wij ons voornamelijk met het lezen hiervan bezig.

3, 4. Waarom dienen wij selectief te zijn met betrekking tot hetgeen wij lezen?

 ³ Het opnemen van inlichtingen in de geest door middel van lezen kan vergeleken worden met het tot zich nemen van voedsel in de maag. In beide gevallen moeten wij selectief zijn. Het is dwaas om, zelfs wanneer men alleen maar zijn eetlust bevredigt, iets in zijn maag op te nemen wat niet verteerd kan worden of wat het lichaam niet werkelijk ten goede komt of, wat nog erger is, iemand zelfs kan vergiftigen. Om de beste resultaten en duurzame voordelen te verwerven, moet voedsel licht verteerbaar zijn en gemakkelijk door ons lichaam verwerkt kunnen worden.

⁴ Zo is het ook met ons lezen. Of wij iets nu vluchtig of serieus lezen, wat wij in ons opnemen dienen wij te kunnen verwerken en het dient iets te zijn dat blijvende voordelen voor onze geest zal afwerpen. Het is vanzelfsprekend onverstandig de geest te voeden met dat wat onwaarachtig, goddeloos of immoreel is en zodoende geestelijke indigestie kan veroorzaken (Fil. 4:8). En waarom zou men tijd verspillen aan het lezen van materiaal dat weinig waarde heeft? Net zoals wij selectief zijn met betrekking tot hetgeen wij eten, dienen wij dit ook te zijn met betrekking tot hetgeen wij lezen.

5, 6. Waarom dienen wij een schema voor persoonlijk lezen op te stellen, en op welke tijden zouden wij zoal kunnen lezen?

⁵ Schema voor persoonlijk lezen. Heb je eenmaal het juiste soort van leesmateriaal uitgekozen, dan dien je de volgende stap te doen, namelijk een leesschema op te stellen dat in jouw eigen levensomstandigheden zal passen. Als je geen specifieke dagen, of avonden, voor leesperiodes opzij zet, zullen je pogingen waarschijnlijk te veel aan het toeval worden overgelaten om succesvol te zijn. — Hand. 17:11.

⁶ Voor bedachtzaam lezen heeft men zowel ruimschoots de tijd nodig als een omgeving die gunstig is om over de stof die men aan een onderzoek onderwerpt na te denken. Maar niet al je lezen zal gedurende lange studieperiodes worden gedaan. Als je geregeld elke dag zelfs maar tien of vijftien minuten opzij kunt zetten om iets te lezen, zul je verbaasd zijn hoeveel je kunt doen. Sommigen nemen deze tijd om te lezen ’s morgens vroeg of ’s avonds voordat zij naar bed gaan. Anderen lezen wanneer zij zich met het openbaar vervoer naar hun werelds werk of naar school begeven of tijdens de lunchpauze. In sommige huizen gebruikt het hele gezin elke dag na één maaltijd of vlak voor het naar bed gaan vijf of tien minuten om gezamenlijk te lezen. Geregeldheid, door elke dag wat te lezen, werpt goede resultaten af.

7. Met welk doel dienen wij de bijbel te lezen?

⁷ Op je persoonlijke schema dient tijd te worden ingeruimd om de bijbel zelf te lezen. De bijbel van begin tot eind te lezen, is van grote waarde. Dit kan worden bereikt door elke dag of elke week een bepaald aantal hoofdstukken of bladzijden te lezen.  Je dient echter nooit alleen maar te lezen om een bepaalde hoeveelheid stof door te werken, doch om er een algemeen beeld van te krijgen en met de bedoeling het gelezene te onthouden. Neem tijd om over de stof na te denken. Wanneer je de bijbel leest, kun je er altijd verzekerd van zijn dat je het beste geestelijke voedsel in je opneemt dat er te verkrijgen is.

8, 9. Welk ander materiaal zou eveneens nuttig zijn om in ons leesprogramma op te nemen?

⁸ Ook is er tijd nodig om bij wijze van voorbereiding het materiaal te lezen dat op de Wachttoren-studie en andere gemeentevergaderingen behandeld zal worden. Het is goed om in gedachten te hebben commentaar op de vergaderingen te geven, maar laat het vinden van de antwoorden niet je voornaamste doel zijn. Probeer veeleer datgene wat je leest te begrijpen en beschouw hoe het van invloed is op je eigen leven.

⁹ Dan zijn er nog de andere Wachttoren-artikelen, die niet op de wekelijkse gemeentestudie worden behandeld. En ook het tijdschrift Ontwaakt! bevat heel veel inlichtingen. En heb je de oudere publikaties van het Genootschap in jouw taal gelezen? In de mate dat je tijd kunt vrijmaken om dat alles te lezen, zullen er zegeningen voor je zijn weggelegd. De mate van iemands geestelijke groei wordt grotendeels bepaald door de geregeldheid en de hoedanigheid van iemands leesgewoonten.

10-17. Welke gewoonten zullen ons helpen datgene wat wij lezen beter te onthouden?

¹⁰ Geheugensteuntjes. Willen wij ten volle profijt trekken van wat wij lezen, dan moeten wij het gelezene onthouden. Mensen zeggen vaak dat zij zich iets niet kunnen herinneren omdat zij een slecht geheugen hebben. In veel gevallen is het echter slechts een kwestie van een ongeoefend geheugen. Men is verstandig wanneer men tracht zoveel mogelijk nut uit het lezen te putten. Er zou veel goeds verloren gaan als het gelezene snel werd vergeten. Wij moeten zo leren lezen dat wij het gelezene onthouden. Er zijn een aantal suggesties waar ervaren lezers veel succes mee hebben gehad. Ze kunnen ook voor jou een hulp zijn.

¹¹ Tracht wanneer je leest, zinsneden of woordgroepen te lezen in plaats van afzonderlijke woorden. Je zult hierdoor je leestempo kunnen opvoeren en het zal je ook helpen gedachten te vatten in plaats van met woorden te worstelen. Wanneer je gewoon leest, dien je de woorden niet uit te spreken noch je lippen te bewegen en ook dien je er geen gewoonte van te maken je ogen over het gelezene te laten teruggaan, tenzij je een hoofdgedachte goed tot je wilt laten doordringen. Bij het lezen van zware, moeilijke stof dien je het tempo natuurlijk te verlagen om er zeker van te zijn dat je de juiste gedachte begrijpt. Je zult de stof misschien zelfs hardop of met gedempte stem willen lezen (Ps. 1:2). De Psalmen  en Spreuken bijvoorbeeld werden niet geschreven om snel gelezen te worden, maar om erover te mediteren. — Ps. 77:11, 12.

¹² Nog een hulp is, met een potlood in de hand te lezen en kernwoorden te onderstrepen of andere speciale punten aan te tekenen die je misschien nog eens wilt herhalen. Het onderstrepen dient echter spaarzaam te geschieden, want door te veel te onderstrepen, wordt het doel van het isoleren van de hoofdgedachten voorbijgestreefd. Als je een bijzonder waardevolle uitleg tegenkomt of een argument leest dat gebruikt zou kunnen worden om een veel voorkomende tegenwerping in de van-huis-tot-huisbediening te ontzenuwen, zou het nuttig zijn achter in je boek een aantekening van de bladzijde en paragraaf te maken. Dan kun je het zo nodig vlug terugvinden. Maak natuurlijk nooit aantekeningen in een boek dat niet je eigendom is.

¹³ Je kunt een artikel of boek niet zo maar doorlezen zonder te pauzeren, na te denken en de inlichtingen te vergelijken met de feiten die je reeds over het onderwerp weet — althans niet als je de belangrijkste punten werkelijk wilt onthouden. Leer datgene wat je leest te analyseren door nota te nemen van de redenen die er worden gegeven en van de argumenten waardoor bepaalde conclusies worden ondersteund. Let ook op beginselen die van toepassing zijn op je leven en die een gids voor het dagelijks leven zijn. Sta erbij stil hoe je ze kunt toepassen.

¹⁴ Wanneer je een van de boeken van het Genootschap serieus gaat lezen, is het dikwijls nuttig eerst de titel en de logische volgorde van de inhoudsopgave te beschouwen. Hierdoor kun je het algemene thema in je geest prenten. Kijk voordat je een tijdschriftenartikel of een hoofdstuk in een boek gaat lezen, eerst naar de verschillende onderkopjes. Deze tonen de volgorde waarin het thema ontwikkeld zal worden. Wees erop uit aandacht te schenken aan themazinnen, die gewoonlijk aan het begin van elke paragraaf verschijnen. Daarin wordt gewoonlijk in een paar woorden verteld waar de paragraaf over gaat. Concentreer je erop het algemene beeld te krijgen van het onderwerp dat je leest.

¹⁵ Nog een suggestie is, te trachten datgene wat je leest aanschouwelijk voor te stellen door er als geheugensteun een beeld van in je geest te vormen. Zie in je verbeelding de spelers en de achtergrond, hoor de geluiden en de stemmen, ruik de geuren, proef het voedsel en de drank, deel in het geluk of de droefheid van een situatie. Tracht jezelf in het beschreven tafereel te verplaatsen. Elk zintuig kan worden aangewend om het bijbelverslag in je verbeelding te doen leven. Op deze wijze kunnen passages  uit de bijbelse geschiedenis gemakkelijker in het geheugen worden geprent.

¹⁶ Wanneer je aan het einde van een hoofdstuk bent gekomen, tracht de stof dan in het kort voor jezelf te herhalen. Vergelijk de punten die jij in je hoofd hebt vervolgens weer met het geschreven materiaal.

¹⁷ Bespreek de punten die je hebt doorgenomen indien mogelijk met iemand anders en doe dit terwijl ze nog vers in het geheugen liggen. Hierdoor zullen ze dieper in je geest worden gegrift, terwijl de ander misschien heel goed iets aan jouw kennis over het onderwerp kan toevoegen. Als je enkele praktische velddienstpunten hebt ontdekt, gebruik die dan zo spoedig mogelijk in je predikingsdienst. Hierdoor zal de stof eveneens stevig in je geheugen worden geprent.

18-20. Waarom is het zo belangrijk goed te leren lezen?

¹⁸ De waarde van doeltreffend lezen. Lezen is rechtstreeks van invloed op ons leven. Het soort van werk dat wij verrichten, de bekwaamheden die wij ontwikkelen, de vreugde die wij uit het leven putten en onze geestelijke groei houden allemaal verband met onze leesbekwaamheid. Zonder deze leesbekwaamheid is men van veel van de rijkdom van kennis en ervaring verstoken. Ouders kunnen hun kinderen helpen zich te oefenen in het lezen door thuis een systematisch leesprogramma te volgen. Van tijd tot tijd zou het goed zijn je kinderen hardop te laten lezen door hen bijvoorbeeld de dagtekst en het commentaar uit de brochure Dagelijks de Schrift onderzoeken te laten voorlezen. Als je niet vloeiend kunt lezen, zou het beslist de moeite waard zijn elke dag vijftien tot dertig minuten te oefenen. In enkele maanden zul je voldoeningschenkende resultaten zien.

¹⁹ Goede leesgewoonten, vastgestelde tijden om te lezen en nazoekwerk te verrichten en het toepassen van de diverse suggesties die hier zijn uiteengezet, zullen je bekwaamheid in de bediening ten zeerste verbeteren. Je zult meer van de kostbare woorden van God kunnen onthouden zodat je ze in je leven en in de bediening kunt toepassen. Zelfs oudere personen kunnen hun vermogen om te onthouden verbeteren indien zij de hier besproken punten toepassen. Niemand dient zich te oud te voelen om er voordeel van te trekken.

²⁰ De reden waarom God zijn grootse voornemens in een boek heeft laten optekenen, was opdat al zijn wonderwerken aan de mensenkinderen bekendgemaakt zouden worden en lang in de herinnering zouden voortleven (Ps. 78:5-7). Wij kunnen onze waardering voor zijn edelmoedigheid in dit opzicht het beste tonen  door dat levengevende Woord naarstig te lezen en er moeite voor te doen het te onthouden.

[Studievragen]