Studie 21

Leerzame stof, duidelijk gebracht

1-3. Waarom is specifiek materiaal nodig om een lezing leerzaam te maken?

¹ Lezingen die de moeite waard zijn, beginnen met ijverige voorbereiding en dat vergt tijd en krachtsinspanningen. Maar hoe lonend is het! Je neemt toe in nauwkeurige kennis en hebt iets werkelijk nuttigs met je toehoorders te delen. In plaats van algemeenheden te vertellen, heb je verlichtende details te bieden en je weet dat wat je zegt juist is. Hierdoor wordt de waardering van  de toehoorders voor Gods Woord opgebouwd en het strekt dus tot eer van Jehovah. Onze beschouwing van leerzame stof heeft vooral betrekking op wat je in je lezing zegt. Beschouw in het kort de diverse aspecten van deze aangelegenheid. Het is het eerste punt op het raadgevingenbriefje.

² Specifiek materiaal. Een lezing die over algemeenheden handelt, mist gewicht en autoriteit. Ze is vaag en houdt de toehoorders in onzekerheid. Willen gedachten onthouden worden, dan dienen ze specifiek en nauwkeurig te zijn. Dit getuigt van nazoekwerk en kennis van het onderwerp.

³ Deze hoedanigheid kan bij de voorbereiding verkregen worden door zich af te vragen: Waarom? Wanneer? Waar? enzovoort. Het is gewoonlijk niet genoeg te zeggen dat iets gebeurd is. Vermeld plaatsnamen, datums en misschien redenen. Het is niet voldoende bepaalde waarheden te vermelden. Toon aan waarom ze waar zijn; toon aan waarom het waardevol is ervan op de hoogte te zijn. Als je instructies of onderricht geeft, leg dan uit hoe iets gedaan moet worden. In hoeverre dit nodig is, wordt bepaald door hetgeen de toehoorders reeds weten. Neem het publiek dus in aanmerking om vast te stellen welke details er wellicht worden vereist.

4-6. Welke factoren moet je in gedachten houden om je lezing leerzaam te doen zijn voor jouw speciale publiek?

⁴ Leerzaam voor jouw publiek. Wat voor het ene publiek leerzaam is, zal voor een andere groep misschien niets aan hun kennis toevoegen of zou hen zelfs volkomen in het duister kunnen laten. Het is dus duidelijk dat de stof aan een bepaald publiek moet zijn aangepast. In een lezing over de wijze waarop ons werk wordt geleid, zou de stof bijvoorbeeld op een dienstvergadering heel anders worden behandeld dan wanneer men tot een persoon spreekt die zich aan Jehovah wil opdragen of wanneer men tot een groep wereldse mensen spreekt.

⁵ Met al deze factoren moet ook rekening worden gehouden bij de diverse toewijzingen op de theocratische bedieningsschool. Bij het beschouwen van de stof die in elke toegewezen lezing wordt gebracht, dienen de toehoorders, de setting en het doel van de lezing in aanmerking te worden genomen. Deze factoren zullen worden bepaald door de soort van lezing en de setting die de spreker heeft gekozen. De instructielezing zal natuurlijk een lezing gericht tot de gemeente zijn. Andere lezingen kunnen variëren, waarbij uit de setting blijkt wat voor soort van publiek en welk doel men in gedachten heeft. Bij elke lezing kunnen zowel de leerling als de raadgever zich afvragen: Is de stof aan de betreffende toehoorders aangepast? Is de stof leerzaam voor de toehoorders en zullen zij erdoor onderricht worden?

 ⁶ Vraag jezelf bij de voorbereiding af: Wat wil ik in deze lezing bereiken? Hoeveel van wat ik wil zeggen, weet deze persoon of groep al? Welke basis moet ik leggen voordat deze punten duidelijk gemaakt kunnen worden? Hoe zou ik het voor een heel andere groep anders zeggen? Vergelijkingen maken onze zienswijze vaak duidelijker. Probeer tijdens je voorbereiding verschillende groepen op verschillende manieren te benaderen, enkel en alleen om er een idee van te krijgen wat voor verschil het maakt met het publiek rekening te houden en de stof leerzaam te maken voor het bepaalde publiek dat je gaat toespreken.

7, 8. Hoe kunnen wij onze lezingen praktisch maken?

⁷ Stof van praktische waarde. Er is veel te leren, maar niet alles is praktisch. Voor ons houdt leerzame stof datgene in wat wij moeten weten met het oog op een christelijke leefwijze en onze bediening. Wij willen weten hoe wij de verkregen inlichtingen kunnen gebruiken.

⁸ Dit punt zou zowel door de leerling wanneer hij zich voorbereidt als door de schoolopziener wanneer hij raad geeft, beschouwd kunnen worden door zich af te vragen: Welke tot richtsnoer dienende beginselen worden er in de lezing aangetroffen? Zou de stof gebruikt kunnen worden bij het nemen van beslissingen? Kunnen de geboden inlichtingen aan de velddienst worden aangepast? Wordt Gods Woord erdoor verheerlijkt en wordt de aandacht op zijn voornemen gevestigd? Er zijn maar weinig lezingen die al deze inlichtingen kunnen bevatten, maar om praktisch te zijn, dient de geboden stof op de een of andere wijze door het publiek gebruikt te kunnen worden.

9-11. Waarom is nauwkeurigheid van beweringen zo belangrijk?

⁹ Nauwkeurigheid van beweringen. Jehovah’s getuigen vormen een organisatie van waarheid. Wij dienen de waarheid te willen spreken en dienen te allen tijde in elk detail absoluut nauwkeurig te zijn. Dit dient niet alleen zo te zijn met betrekking tot leerstellingen, maar ook ten aanzien van onze aanhalingen, wat wij over anderen zeggen of hoe wij hen voorstellen, alsook in aangelegenheden waarbij wetenschappelijke gegevens of gebeurtenissen uit het nieuws betrokken zijn.

¹⁰ Onjuiste beweringen die tegenover een publiek worden geuit, zouden herhaald kunnen worden, waardoor de fout vergroot wordt. Onnauwkeurigheden die door het publiek worden opgemerkt, doen vragen rijzen met betrekking tot de autoriteit van de spreker ten aanzien van andere punten, terwijl misschien de waarheid van de boodschap zelf wel in twijfel wordt getrokken. Een pas geïnteresseerde die zulke beweringen hoort en die bij een vroegere gelegenheid een andere zienswijze heeft gehoord, zou tot de conclusie kunnen komen dat er onder Jehovah’s getuigen  geen eenheid van gedachten is en hij zou de omgang kunnen verbreken zonder zelfs de reden daarvoor op te geven.

¹¹ De raadgever dient niet elke bewering die de leerling doet scherp te kritiseren, vooral niet van iemand die pas in de waarheid is en de diepere dingen van Gods Woord daarom nog niet volledig beheerst. Hij zal de leerling veeleer tactvol helpen zijn denkwijze op de juiste wijze te vormen en hem tonen hoe hij zijn nauwkeurigheid kan verbeteren door zich zorgvuldig voor te bereiden.

12, 13. Wat is de waarde van aanvullend verklarend materiaal?

¹² Aanvullend verklarend materiaal. Gedachten die worden weergegeven als gevolg van meditatie of die zijn verkregen door verder nazoekwerk over een onderwerp, kunnen veel tot een lezing bijdragen en kunnen soms voorkomen dat er een niet leerzame herhaling wordt gegeven van stof waarmee de toehoorders al vertrouwd zijn. Het maakt de voordracht fris, verlevendigt de belangstelling van het publiek en kan een zeer vertrouwd onderwerp werkelijk tot een verrukking maken. Bovendien schenkt het de spreker vertrouwen. Hij benadert zijn lezing met een enthousiasme dat voortspruit uit de wetenschap dat hij iets te brengen heeft dat net een tikkeltje anders is.

¹³ Er is een gevaar dat vermeden moet worden, namelijk persoonlijke bespiegelingen. De publikaties van het Genootschap dienen te worden gebruikt en men dient zich daarop te verlaten. Raadpleeg de Indexen van het Genootschap en de voetnoten in de Nieuwe-Wereldvertaling van de Heilige Schrift — met studieverwijzingen. Vergewis je ervan dat wat je zegt verhelderend is en geen verkeerde voorstelling van zaken geeft.

**********

14-16. Wat moet er bij het voorbereiden van een lezing worden gedaan om de stof eenvoudig te brengen?

¹⁴ Bij het voorbereiden van je materiaal is het ook belangrijk er zorgvuldig aandacht aan te schenken hoe je datgene gaat zeggen wat je te zeggen hebt. Dit valt onder het punt „Duidelijk, begrijpelijk” op het raadgevingenbriefje. Door hier niet voldoende aandacht aan te schenken, kan het zijn dat je niet tot de geest van de toehoorders doordringt of dat zij het gehoorde niet onthouden. Er zijn drie voorname aspecten die in dit verband beschouwd moeten worden.

¹⁵ Eenvoudig gesteld. Dit betekent niet dat de zinnen van tevoren uitgedacht moeten worden. Maar de gedachten die naar voren gebracht zullen worden, moeten geanalyseerd worden en er moeten bepaalde factoren in aanmerking worden genomen. Dit zal gewoonlijk een compacte lezing tot gevolg hebben en de gedachten zullen in eenvoudige en klare taal onder woorden worden  gebracht. Een onderwerp dat in de geest van de spreker ingewikkeld is, zal ook ingewikkeld naar voren worden gebracht.

¹⁶ Zich op het laatste nippertje voorbereiden moet vermeden worden. Elk punt van de lezing moet grondig worden doordacht totdat het voor de spreker eenvoudig en duidelijk is. Door deze punten opnieuw door te nemen wanneer hij zich voorbereidt om de lezing uit te spreken, zullen ze zo scherp in zijn geest zijn gegrift dat hij ze zich gemakkelijk te binnen kan roepen wanneer hij ze nodig heeft, terwijl ze voor de toehoorders net zo glashelder zullen zijn als voor de spreker zelf.

17, 18. Waarom moeten onbekende uitdrukkingen worden verklaard?

¹⁷ Onbekende uitdrukkingen verklaard. Onze studie van de Schrift en de publikaties van het Wachttorengenootschap heeft ons een vocabulaire van uitdrukkingen verschaft die nogal vreemd zijn voor degenen die onbekend zijn met ons werk. Als wij dergelijke termen zouden gebruiken bij het uitleggen van de bijbelse waarheden aan sommige soorten van publiek, zou er òf veel van wat wij zeggen verloren gaan òf onze lezing zou volkomen onbegrijpelijk zijn.

¹⁸ Houd rekening met je publiek. Tot hoever reikt hun begrip? Hoeveel weten zij van ons werk af? Hoeveel van deze uitdrukkingen zullen door hen net zo gemakkelijk begrepen worden als door de spreker zelf? Termen als „theocratie”, „overblijfsel”, „andere schapen”, zelfs „Armageddon” en „Koninkrijk” kunnen hetzij een andere gedachte of helemaal geen gedachte aan de geest van de toehoorder overdragen. Zelfs termen als „ziel”, „hel” en „onsterfelijkheid” dienen verklaard te worden wanneer de toehoorder onbekend is met ons werk. Als de lezing echter voor de gemeente wordt gehouden, behoeven dergelijke uitdrukkingen niet te worden verklaard. Er dient dus rekening te worden gehouden met het publiek.

19, 20. Hoe kunnen wij voorkomen dat wij te veel materiaal gebruiken?

¹⁹ Niet te veel materiaal. Een lezing kan zoveel inlichtingen bevatten dat de toehoorders door de grote hoeveelheid materiaal worden overspoeld en de lezing moeilijk of helemaal niet begrijpen. Om het doel van een lezing te bereiken, dient er niet meer stof te worden gebruikt dan in de toegestane tijd duidelijk behandeld kan worden. Er dient niet meer besproken te worden dan de toehoorders redelijkerwijs in zich kunnen opnemen. Voorts dient de stof wanneer ze aan een vreemdeling of pas geïnteresseerde wordt uiteengezet aanzienlijk vereenvoudigd te worden, hetgeen niet nodig is wanneer de stof over dat zelfde onderwerp voor de gemeente ten gehore wordt gebracht. Ook hierbij dient de raadgever het publiek dat door de spreker wordt toegesproken in aanmerking te nemen.

 ²⁰ Hoe kan een leerling weten hoeveel materiaal hij in een lezing dient te verwerken? Tijdens de voorbereiding zal vergelijking nuttig zijn. Analyseer wat je hebt te brengen. Hoeveel van deze punten zullen de toehoorders, op zijn minst ten dele, reeds weten? Hoeveel punten zullen volkomen nieuw zijn? Hoe breder de basis van kennis is die zij reeds bezitten, hoe meer men er binnen een bepaalde tijd op kan verder bouwen. Als de toehoorders echter nagenoeg niets van het te bespreken onderwerp afweten, moet men zeer voorzichtig zijn met betrekking tot de hoeveelheid stof die men gaat behandelen en de tijd die het in beslag zal nemen de toehoorders deze punten volledig duidelijk te maken.

[Studievragen]