Studie 36

Passend besluit en je tijdsbepaling

1-3. Hoe kun je het besluit met het thema van je lezing in verband brengen?

¹ Wat je het laatst zegt, wordt vaak het eerst onthouden. Vandaar dat het besluit van je lezing een zorgvuldige voorbereiding verdient. Het dient de belangrijkste punten die je de toehoorders wilt laten onthouden scherp te doen uitkomen en het thema met beslistheid in hun geest te prenten. Door zowel de samenstelling van je besluit als de wijze waarop je het besluit uitspreekt, dienen de toehoorders tot handelen te worden aangespoord. Wij willen je op het hart drukken hier nauwlettend aandacht aan te schenken wanneer je aan „Besluit passend, doeltreffend” op het raadgevingenbriefje bent gekomen.

² Besluit rechtstreeks in verband met thema van lezing. Ten einde ideeën op te doen hoe je het besluit met het thema van de lezing in verband kunt brengen, raden wij je aan Studie 27 nog eens door te nemen. Je behoeft in je besluit het thema van de lezing niet met zoveel woorden opnieuw te vermelden, hoewel sommige leerlingen, in het bijzonder de nieuwelingen, dit een hulp kunnen vinden; wel dient de aandacht erop te worden gevestigd. Laat vervolgens, met het thema als uitgangspunt, zien wat de toehoorders kunnen doen.

³ Indien het besluit niet rechtstreeks in verband staat met het thema, zal de stof er niet door worden afgerond en samengebundeld. Zelfs indien je enkel een samenvattend besluit gebruikt, waarbij je een geraamte van de hoofdpunten presenteert, zul je ongetwijfeld nog één of twee slotzinnen willen toevoegen waarin de kerngedachte of het thema van de lezing tot uitdrukking wordt gebracht.

4-9. Waarom moet je besluit je toehoorders tonen wat  zij moeten doen?

⁴ Besluit toont toehoorders wat zij moeten doen. Aangezien je je bij het spreken gewoonlijk ten doel stelt tot een bepaalde handelwijze  aan te zetten of tot het aanvaarden van een bepaalde zienswijze te overreden, dienen die punten in de slotgedachten van de lezing beslist te worden ingescherpt. Het voornaamste doel van het besluit is dan ook, de toehoorders te tonen wat zij moeten doen en hen ertoe aan te moedigen dit te doen.

⁵ Om deze reden dient je besluit niet alleen het doel van je lezing duidelijk te maken, maar ook ernst, overtuiging en aansporende kracht te bezitten. Dikwijls zal men bemerken dat het nuttig is korte zinnen te gebruiken om kracht aan het besluit te verlenen. Afgezien van de zinsconstructie echter, dienen er gegronde redenen te worden gegeven om tot handelen over te gaan, met inbegrip van de voordelen die uit het volgen van een dergelijke handelwijze zullen voortvloeien.

⁶ Het besluit dient op logische wijze te volgen op datgene wat reeds in de lezing is gezegd. Wat je in je besluit zegt, heeft dus ten doel je toehoorders ertoe te bewegen te handelen overeenkomstig datgene wat reeds in de kern van de lezing is besproken. Je besluit zal datgene wat zij moeten doen verduidelijken en beklemtonen, zodat zij op grond van hetgeen in de lezing is besproken, zullen handelen, waartoe zij in het bijzonder door de kracht van jouw besluit zullen worden aangezet.

⁷ Bij de van-huis-tot-huisbediening is het besluit dikwijls zwak. Dit is het geval wanneer de huisbewoner niet duidelijk wordt getoond welke handelwijze wij van hem verwachten, hetzij dat hij een van de publikaties aanvaardt, of in een nabezoek toestemt of iets dergelijks.

⁸ Het besluit van een toewijzing op de school zal ook zwak zijn indien het slechts een samenvatting van de stof is en de toehoorders niet tot handelen worden aangespoord. Er dient een toepassing van de stof te worden vermeld of er moet op een andere wijze worden aangetoond hoe bijzonder waardevol de stof voor de toehoorders is.

⁹ Sommige sprekers vinden het zeer nuttig een lezing over een bijbels onderwerp met een korte samenvatting van de hele lezing te besluiten, hierbij de sleutelteksten en het thema van de lezing als basis gebruikend. Door de lezing op deze wijze samen te vatten, waarbij je een paar teksten bespreekt zoals je dit aan de deur zou doen, zul je niet alleen de bedoeling van de lezing duidelijk maken, maar zul je de toehoorders iets geven wat hun goed bijblijft en wat zij kunnen gebruiken bij het herhalen van de hoogtepunten van de lezing. Dit is het voornaamste doel van het besluit, en deze methode is niet alleen passend, maar ook bijzonder doeltreffend om dat doel te bereiken.

**********

10-14. Geef suggesties met betrekking tot de duur van een besluit.

 ¹⁰ Besluit van juiste duur. De duur van het besluit dient niet door de klok te worden bepaald, hoewel dat vaak gebeurt. Een besluit is van juiste duur als het doeltreffend is en aan zijn doel beantwoordt. Of het besluit van juiste duur is, dient daarom door de resultaten te worden bepaald. Je raadgever zal je hierop beoordelen als je aan „Besluit van juiste duur” op je raadgevingenbriefje werkt.

¹¹ Let voor een vergelijking van verschillende besluiten in verhouding tot de hoeveelheid stof in de kern, eens op het korte besluit van het gehele boek Prediker, in Prediker 12:13, 14, en vergelijk dit met Jezus’ Bergrede en zijn besluit in Matthéüs 7:24-27. Dit zijn twee besluiten van verschillende aard en duur, en toch beantwoorden ze beide aan hun doel.

¹² Een besluit dient de toehoorders niet te overrompelen. Niet alleen dienen de gesproken woorden duidelijk op het einde van de lezing te duiden, maar ze dienen ook met beslistheid te worden uitgesproken. Door wat je zegt en hoe je het zegt dient je bespreking te worden afgesloten. Het besluit dient niet onnodig te „slepen”. Als je niet in staat bent je lezing samen te bundelen en toch gedurende het gehele besluit de aandacht vast te houden, dient het besluit te worden omgewerkt. Het is nog te lang.

¹³ Als je een beginnende spreker bent, is het vaak het beste je besluit korter te maken dan je zelf nodig acht. Maak het eenvoudig, rechtstreeks en positief. Laat het niet eindeloos doorgaan.

¹⁴ Indien je lezing een onderdeel van een symposium vormt of als je op een dienstvergadering spreekt, zal je besluit nauw verband houden met de inleiding van de volgende lezing en daarom korter kunnen zijn. Niettemin dient elk afzonderlijk onderdeel een besluit te hebben waardoor het doel van de lezing wordt bereikt. Indien dit het geval is, is het besluit van juiste duur.

**********

15-18. Wat is het gevolg als er niet zorgvuldig aandacht aan de tijdsbepaling wordt geschonken?

¹⁵ Tijdsbepaling. Niet alleen de duur van het besluit is belangrijk; de tijdsbepaling van elk onderdeel van de lezing verdient aandacht. Om die reden wordt het punt „Tijdsbepaling” apart op het raadgevingenbriefje vermeld.

¹⁶ De belangrijkheid van een juiste tijdsbepaling van een lezing dient niet gebagatelliseerd te worden. Indien de lezing goed is voorbereid, zal ook aan de tijdsbepaling aandacht zijn geschonken, maar als de spreker, in een poging al de stof in zijn lezing te persen, over tijd gaat, bereikt hij in werkelijkheid zijn doel niet. Dit komt doordat de toehoorders onrustig beginnen te worden, op hun horloge gaan kijken en niet werkelijk aandacht schenken aan  wat hij zegt. Het besluit, dat de toepassing en de aansporing tot actie dient te bevatten, welke voor het bereiken van het doel van de lezing zo belangrijk zijn, gaat verloren. Zelfs indien het wordt uitgesproken, zullen de toehoorders er in veel gevallen geen voordeel van trekken, omdat de spreker over tijd gaat.

¹⁷ Niet alleen de toehoorders zullen zich niet op hun gemak voelen als de spreker over tijd gaat, maar de spreker zelf eveneens. Wanneer hij ziet dat zijn tijd verstrijkt en hij te veel stof heeft, zal hij wellicht een poging doen alles te veel in elkaar te proppen, waardoor de doeltreffendheid verloren gaat. Dit heeft vaak een onzekere houding tot gevolg. Indien de spreker daarentegen bemerkt dat hij niet genoeg stof heeft om er de toegestane tijd mee te vullen, zou zijn voordracht, wanneer hij zou proberen de lezing te rekken, wel eens onsamenhangend en zonder inhoud kunnen worden.

¹⁸ Hoewel het waar is dat de schoolopziener de leerling te kennen zal geven wanneer zijn tijd verstreken is, is het zowel voor de leerling als voor de toehoorders teleurstellend wanneer een lezing afgebroken moet worden voordat ze ten einde is. De spreker dient zoveel belangstelling voor zijn stof te hebben dat hij deze graag naar voren wil brengen. De toehoorders zullen het gevoel hebben dat zij in de lucht zijn blijven hangen als zij het besluit niet hebben kunnen horen. Iemand die met zijn lezingen voortdurend over tijd gaat, toont dat hij geen consideratie met anderen heeft of geeft blijk van gebrek aan voorbereiding.

19, 20. Waarom is de tijdsbepaling vooral belangrijk tijdens dienstvergaderingen en congresprogramma’s?

¹⁹ Een juiste tijdsbepaling is van bijzonder groot belang als verscheidene sprekers een aandeel aan het programma hebben. Een dienstvergadering kan bijvoorbeeld uit vijf onderdelen bestaan. Indien elke spreker slechts één minuut over tijd gaat, zou de vergadering vijf minuten over tijd zijn. Toch ging iedereen slechts heel weinig over tijd. Het gevolg kan zijn dat sommigen zullen moeten weggaan voordat de vergadering is afgelopen om een bus naar huis te kunnen halen, of dat ongelovige huwelijkspartners die zijn gekomen om iemand van de vergadering af te halen en die moeten blijven wachten, geïrriteerd raken. De algemene uitwerking is niet goed.

²⁰ Er kunnen ook moeilijkheden rijzen wanneer een spreker in een symposium de hem toegestane tijd niet benut. Indien bijvoorbeeld een broeder die een half-uurlezing op het congresprogramma toegewezen heeft gekregen na twintig minuten zou stoppen, zou dit een onderbreking in het programma kunnen betekenen als de volgende spreker niet gereed zou blijken te zijn om onmiddellijk te beginnen.

21-24. Noem in het kort enkele van de problemen met betrekking tot de tijdsbepaling en de oorzaken ervan.

 ²¹ Een van de fundamentele oorzaken van het over tijd gaan bij een lezing is natuurlijk dat men te veel stof heeft. Dit is iets wat veranderd dient te worden tijdens de voorbereiding van de lezing. Als men de andere punten, de punten die eerder op het raadgevingenbriefje staan vermeld, tot op dit punt onder de knie heeft, zal de tijdsbepaling echter geen probleem vormen. Wanneer je al hebt geleerd hoe de hoofdpunten te isoleren en een goed schema voor te bereiden, zul je bemerken dat de juiste tijdsbepaling als vanzelf volgt. De tijdsbepaling wordt tegen het eind van het raadgevingenbriefje besproken omdat deze hoedanigheid voor een groot deel afhankelijk is van de voorgaande spreekhoedanigheden die besproken zijn.

²² Bij de tijdsbepaling is het over tijd gaan gewoonlijk het grootste probleem. Een goed voorbereide spreker heeft meestal meer dan voldoende leerzame stof, maar hij dient ervoor te zorgen niet meer te gebruiken dan in de toegestane tijd mogelijk is.

²³ Nieuwe of onervaren sprekers zijn soms geneigd te korte lezingen te houden. Zij zullen een volledig gebruik van de beschikbare tijd moeten leren maken. In het begin zullen zij het misschien wat moeilijk vinden hun lezingen „af te meten” ten einde ze precies van de gewenste duur te doen zijn, maar zij dienen ernaar te streven de toegestane tijd zo dicht mogelijk te benaderen. Niettemin zal de tijdsbepaling — tenzij de lezing aanzienlijk korter is dan de toegestane tijd — niet als zwak worden gerekend wanneer de leerling een goed afgeronde, bevredigende lezing heeft voorbereid en gehouden.

²⁴ Of de tijdsbepaling van een spreker al dan niet als zwak beschouwd dient te worden, kan het beste worden bepaald door de uitwerking van de voordracht op de toehoorders gade te slaan. Wanneer de schoolopziener te kennen geeft dat de tijd verstreken is, dient de leerling zich vrij te voelen zijn zin af te maken. Indien hij zijn lezing met die zin doeltreffend kan besluiten, zodat de toehoorders het gevoel hebben dat zij een goed afgeronde bespreking hebben gehoord, zal de tijdsbepaling niet als zwak worden aangemerkt.

25-29. Hoe kan iemand zich ervan vergewissen dat de tijdsbepaling van zijn lezing goed is?

²⁵ Hoe kan een juiste tijdsbepaling worden bereikt? Het is voornamelijk een kwestie van voorbereiding. Het is belangrijk om niet alleen de stof die in de lezing wordt verwerkt, maar ook het uitspreken van de lezing voor te bereiden. Wanneer de voordracht voldoende is voorbereid, zal de tijdsbepaling gewoonlijk juist zijn.

²⁶ Geef bij het op schema stellen van je lezing duidelijk aan wat de hoofdpunten zijn. Onder elk hoofdpunt kunnen verscheidene ondergeschikte punten voorkomen die behandeld moeten  worden. Sommige van deze punten zullen natuurlijk belangrijker zijn dan andere. Ga na welke punten onmisbaar zijn in de lezing en welke zo nodig weggelaten kunnen worden. Wanneer je dan tijdens je lezing bemerkt dat je in tijdnood komt, zal het eenvoudig zijn alleen de voornaamste argumenten naar voren te brengen en de ondergeschikte weg te laten.

²⁷ Dit wordt in de velddienst voortdurend van ons verlangd. Wanneer wij naar de deuren van de mensen gaan en zij blijven luisteren, zullen wij misschien wel een paar minuten met hen praten. Wij zijn er echter ook op voorbereid dat zelfde toespraakje in verkorte vorm te houden, waarvoor wij misschien slechts één of twee minuten nodig hebben. Hoe doen wij dit? Wij hebben ons hoofdpunt of onze hoofdpunten in gedachten en het belangrijkste materiaal ter ondersteuning daarvan. Wij hebben ook andere inlichtingen van ondergeschikt belang in gedachten die gebruikt kunnen worden om de bespreking te verlengen, maar wij weten dat indien de situatie dit vereist, wij het zonder deze punten kunnen stellen. Deze zelfde procedure kan bij het houden van een lezing vanaf het podium worden gevolgd.

²⁸ Het is dikwijls nuttig wanneer een spreker in de kantlijn van zijn lezing een aantekening maakt waardoor wordt aangegeven hoeveel stof hij behandeld dient te hebben wanneer de helft van zijn tijd verstreken is; als het een langere lezing betreft, zou hij zelfs kunnen verkiezen de stof in vieren te verdelen. Wanneer hij dan bij deze tijdtekens op zijn schema komt, dient hij op de klok te kijken om te zien hoe hij er voor staat. Indien hij achterop raakt, is het nú de tijd om materiaal van ondergeschikt belang weg te laten en niet tot de laatste minuut te wachten en het besluit te overladen en daardoor de doeltreffendheid ervan verloren te laten gaan. Het is echter zeer afleidend wanneer een spreker voortdurend zijn horloge raadpleegt of er op een zeer in het oog vallende wijze op kijkt of wanneer hij de toehoorders vertelt dat zijn tijd bijna om is en hij daarom door het materiaal moet „vliegen”. Dit is iets wat op een natuurlijke wijze moet worden opgevangen, zonder de toehoorders ermee te verontrusten.

²⁹ Wil de tijdsbepaling over de gehele linie juist zijn, dan dient de inleiding van juiste duur te zijn, elk der hoofdpunten evenredig te worden ontwikkeld en dient er voldoende tijd voor het besluit te worden overgelaten. Het is niet iets wat je wel kunt beschouwen als je bemerkt dat je in tijdnood komt. Als je vanaf het begin op je tijdsbepaling let, zal het resultaat een evenredige voordracht zijn.

[Studievragen]