Hoofdstuk 15

Een gezin opbouwen dat God tot eer strekt

1-3. Waarom zijn sommigen niet in staat problemen op te lossen die vaak voorkomen in verband met het huwelijk en het ouderschap, maar waarom kan de bijbel helpen?

VERONDERSTEL eens dat u uw eigen huis wilt bouwen. Eerst koopt u de grond. Met hooggespannen verwachtingen ziet u in uw geest uw nieuwe huis. Maar als u nu niet over gereedschappen en bouwkundige bekwaamheden beschikt? Hoe frustrerend zouden uw inspanningen dan zijn!

² Veel echtparen beginnen aan hun huwelijk met illusies over een gelukkig gezin, maar bezitten noch de gereedschappen noch de bekwaamheden die nodig zijn om een gelukkig gezin op te bouwen. Kort na de huwelijksdag ontwikkelen zich negatieve patronen. Ruzie en gekibbel worden een dagelijkse routine. Wanneer er kinderen worden geboren, komen de nieuwe vader en moeder tot de ontdekking dat zij ook voor het ouderschap de bekwaamheid missen.

³ Maar gelukkig kan de bijbel helpen. De erin opgetekende beginselen zijn als gereedschappen die u in staat stellen een gelukkig gezin op te bouwen (Spreuken 24:3). Laten wij eens zien hoe dit tot stand wordt gebracht.

GEREEDSCHAPPEN VOOR HET OPBOUWEN VAN EEN GELUKKIG HUWELIJK

4. Waarom zijn er problemen in het huwelijk te verwachten, en welke maatstaven worden in de bijbel verschaft?

⁴ Ongeacht hoe goed een getrouwd stel bij elkaar schijnt te passen, zij hebben een verschillende emotionele aard, verschillende jeugdervaringen en een verschillende gezinsachtergrond.  Daarom zijn er na het huwelijk enkele problemen te verwachten. Hoe zullen die aangepakt worden? Welnu, bij de bouw van een huis worden de bouwtekeningen geraadpleegd. Dit zijn richtlijnen die gevolgd moeten worden. De bijbel verschaft Gods maatstaven voor het opbouwen van een gelukkig gezin. Laten wij er eens enkele onder de loep nemen.

5. Hoe beklemtoont de bijbel de belangrijkheid van loyaliteit in het huwelijk?

⁵ Loyaliteit. Jezus zei: „Wat God . . . onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen” (Mattheüs 19:6). * De apostel Paulus schreef: „Het huwelijk zij eerbaar onder allen en het huwelijksbed zonder verontreiniging, want God zal hoereerders en overspelers oordelen” (Hebreeën 13:4). Gehuwden dienen zich derhalve tegenover Jehovah verplicht te voelen trouw te blijven aan hun huwelijkspartner. — Genesis 39:7-9.

6. Hoe zal loyaliteit ertoe bijdragen een huwelijk in stand te houden?

⁶ Loyaliteit verleent het huwelijk waardigheid en zekerheid. Loyale huwelijkspartners weten dat wat er ook moge gebeuren, zij elkaar zullen steunen (Prediker 4:9-12). Wat een verschil met degenen die zodra het geringste probleem zich voordoet, hun huwelijk voor gezien houden! Zulke personen concluderen snel dat zij ’de verkeerde hebben gekozen’, dat het ’uit is met de liefde’, dat een nieuwe partner de oplossing is. Maar dit geeft geen van beide echtelieden de kans te groeien. In plaats daarvan worden zulke deloyale personen bij hun nieuwe partner met hetzelfde probleem geconfronteerd. Wanneer iemand een mooi huis heeft maar merkt dat het dak lekt, zal hij beslist proberen het te repareren. Hij zal niet op slag verhuizen. Evenzo is van partner veranderen niet de manier om de kwesties op te lossen die de oorzaak van huwelijksconflicten vormen. Wanneer er  problemen rijzen, probeer dan niet onder het huwelijk uit te komen, maar werk er heel hard aan het in stand te houden. Door zo’n loyaliteit wordt de verbintenis beschouwd als iets wat het waard is behoed, intact gehouden en gekoesterd te worden.

7. Waarom is communicatie vaak moeilijk voor gehuwden, maar hoe kan het aandoen van „de nieuwe persoonlijkheid” helpen?

⁷ Communicatie. „Plannen zijn tot mislukking gedoemd waar geen vertrouwelijk gesprek is”, luidt een bijbelse spreuk (Spreuken 15:22). Toch is communicatie voor sommige echtparen moeilijk. Waarom is dit zo? Omdat mensen verschillende communicatiestijlen hebben. Dit feit leidt vaak tot heel wat misverstanden en frustratie. Iemands opvoeding kan hierbij een rol spelen. Sommigen kunnen bijvoorbeeld grootgebracht zijn in een atmosfeer van ouderlijk geruzie. En nu weten zij als gehuwde volwassenen misschien niet hoe zij vriendelijk en liefdevol met hun huwelijkspartner moeten spreken. Toch hoeft uw huis niet te ontaarden in ’een huis vol  ruzie’ (Spreuken 17:1). De bijbel beklemtoont het aandoen van „de nieuwe persoonlijkheid” en vergoelijkt kwaadaardige bitterheid, geschreeuw en schimpend gepraat niet. — Efeziërs 4:22-24, 31.

8. Wat zou nuttig kunnen zijn wanneer u met uw partner van mening verschilt?

⁸ Wat kunt u doen wanneer er meningsverschillen zijn? Als de gemoederen verhit raken, zou u er misschien goed aan doen de raad uit Spreuken 17:14 op te volgen: „Verwijder u . . . vóórdat de ruzie is uitgebroken.” Ja, u zou het gesprek kunnen opschorten naar een later tijdstip, wanneer u en uw partner gekalmeerd zijn (Prediker 3:1, 7). Probeer in elk geval „vlug [te] zijn om te horen, langzaam om te spreken, langzaam met betrekking tot gramschap” (Jakobus 1:19). Uw doel moet zijn de situatie te verhelpen, niet te bewijzen dat u gelijk hebt (Genesis 13:8, 9). Kies woorden en een manier van spreken die een kalmerende invloed op u en uw partner zullen hebben (Spreuken 12:18; 15:1, 4; 29:11). Zorg er bovenal voor dat u niet in een geërgerde stemming blijft, maar zoek hulp door de kwestie samen nederig in gebed aan God voor te leggen. — Efeziërs 4:26, 27; 6:18.

9. Waarom kan er gezegd worden dat communicatie in het hart begint?

⁹ Een bijbelse spreuk luidt: „Het hart van de wijze maakt dat zijn mond blijk geeft van inzicht, en aan zijn lippen voegt het overredingskracht toe” (Spreuken 16:23). Ja, werkelijk, de sleutel tot succesvolle communicatie is het hart, niet de mond. Wat is uw houding ten aanzien van uw partner? De bijbel moedigt christenen aan „medegevoel” te betonen (1 Petrus 3:8). Kunt u dit wanneer uw huwelijkspartner erg van streek is over iets? Zo ja, dan zal het u helpen te weten hoe u moet antwoorden. — Jesaja 50:4.

10, 11. Hoe kan een echtgenoot de raad uit 1 Petrus 3:7 toepassen?

¹⁰ Eer en achting. Tot christelijke echtgenoten wordt gezegd bij hun vrouw te wonen „overeenkomstig kennis, door haar eer toe te kennen als aan een zwakker vat, het vrouwelijke” (1 Petrus 3:7). Dat een man zijn vrouw eert, houdt in dat  hij haar waarde erkent. Een echtgenoot die „overeenkomstig kennis” bij zijn vrouw woont, slaat haar gevoelens, sterke punten, intelligentie en waardigheid hoog aan. Hij dient ook te willen leren hoe Jehovah vrouwen beziet en wil dat zij behandeld worden.

¹¹ Stel eens dat u in uw huis een heel bruikbare maar bijzonder broze vaas hebt staan. Zou u die niet met grote zorg hanteren? Welnu, Petrus gebruikte de term „zwakker vat” op soortgelijke wijze, en dit dient een christelijke echtgenoot ertoe te bewegen tedere consideratie voor zijn geliefde vrouw tot uitdrukking te brengen.

12. Hoe kan een vrouw tonen dat zij diepe achting voor haar man heeft?

¹² Maar welke raad geeft de bijbel aan een vrouw? Paulus schreef: „De vrouw . . . moet diepe achting voor haar man hebben” (Efeziërs 5:33). Evenals een vrouw het gevoel moet hebben dat zij door haar partner geëerd en innig geliefd wordt, moet een echtgenoot het gevoel hebben dat hij de achting van zijn vrouw geniet. Een respectvolle vrouw zal de tekortkomingen van haar echtgenoot niet gedachteloos uitbazuinen, of hij nu wel of niet een christen is. Zij zal hem niet van zijn waardigheid beroven door hem hetzij in de privé-sfeer of in het openbaar te bekritiseren of te kleineren. — 1 Timotheüs 3:11; 5:13.

13. Hoe kunnen meningen op een vreedzame manier geuit worden?

¹³ Dit wil niet zeggen dat een vrouw haar mening niet mag uiten. Als iets haar verontrust, kan zij zich daar respectvol over uitlaten (Genesis 21:9-12). Een bepaald idee aan haar man overbrengen, zou vergeleken kunnen worden met hem een bal toewerpen. Zij kan die zachtjes gooien zodat hij hem gemakkelijk kan vangen, of zij kan de bal met zo’n kracht gooien dat hij er letsel door oploopt. Hoeveel beter is het wanneer beide partners het vermijden elkaar beschuldigingen naar het hoofd te slingeren, maar in plaats daarvan vriendelijk en minzaam zouden spreken! — Mattheüs 7:12; Kolossenzen 4:6; 1 Petrus 3:3, 4.

14. Wat dient u te doen als uw partner zich er weinig voor interesseert bijbelse beginselen in het huwelijk toe te passen?

 ¹⁴ Zoals wij hebben gezien, kunnen bijbelse beginselen u helpen een gelukkig huwelijk op te bouwen. Maar als uw partner zich nu eens weinig interesseert voor wat de bijbel te zeggen heeft? Dan kan er toch veel bereikt worden wanneer u zich door de kennis van God laat leiden bij wat er van u wordt verwacht. Petrus schreef: „Gij vrouwen, weest aan uw eigen man onderworpen, opdat, indien sommigen niet gehoorzaam zijn aan het woord, zij zonder woord gewonnen mogen worden door het gedrag van hun vrouw, omdat zij ooggetuigen zijn geweest van uw eerbare gedrag te zamen met diepe achting” (1 Petrus 3:1, 2). Natuurlijk zou hetzelfde gelden voor een echtgenoot wiens vrouw onverschillig tegenover de bijbel staat. Laat, ongeacht wat uw partner verkiest te doen, bijbelse beginselen u tot een betere huwelijkspartner maken. De kennis van God kan u ook tot een betere ouder maken.

KINDEREN GROOTBRENGEN OVEREENKOMSTIG DE KENNIS VAN GOD

15. Hoe worden verkeerde opvoedingsmethoden soms doorgegeven, maar hoe kan deze cyclus doorbroken worden?

¹⁵ Alleen maar in het bezit zijn van een zaag of een hamer maakt iemand nog niet tot een bekwame timmerman. Evenzo maakt eenvoudig het hebben van kinderen iemand niet tot een bekwame ouder. Bewust of onbewust voeden ouders hun kinderen vaak zo op als zij zelf werden grootgebracht. Aldus worden verkeerde opvoedingsmethoden soms van de ene generatie aan de volgende doorgegeven. Een oude Hebreeuwse spreuk luidt: „De vaders zijn het die onrijpe druiven eten, maar het zijn de tanden van de zonen die slee worden.” Toch laat de Schrift zien dat iemand de door zijn ouders uitgestippelde koers niet hoeft te volgen. Hij kan een andere weg bewandelen, waarbij hij zich door Jehovah’s inzettingen laat leiden. — Ezechiël 18:2, 14, 17.

16. Waarom is het belangrijk voor uw gezin te zorgen, en wat houdt dit in?

¹⁶ Jehovah verwacht van christelijke ouders dat zij hun  kinderen juiste leiding en zorg geven. Paulus schreef: „Ja, indien iemand niet voor de zijnen zorgt, en in het bijzonder voor hen die leden van zijn huisgezin zijn, dan heeft hij het geloof verloochend en is erger dan een ongelovige” (1 Timotheüs 5:8). Wat een krachtige taal! U kwijten van uw rol als verzorger, wat inhoudt voor de fysieke, geestelijke en emotionele behoeften van uw kinderen te zorgen, is het voorrecht en de verantwoordelijkheid van een godvruchtig persoon. De bijbel verschaft beginselen die ouders kunnen helpen een gelukkige omgeving voor hun kinderen te scheppen. Beschouw eens enkele hiervan.

17. Wat is nodig willen uw kinderen Gods wet in hun hart hebben?

¹⁷ Wees een goed voorbeeld. Israëlitische ouders werd het gebod opgelegd: „Gij moet ze [Gods woorden] uw zoon inscherpen en erover spreken wanneer gij in uw huis zit en wanneer gij op de weg gaat en wanneer gij neerligt en wanneer gij opstaat.” Ouders moesten hun kinderen Gods maatstaven onderwijzen. Maar deze vermaning werd voorafgegaan door de verklaring: „Deze woorden die ik u heden gebied, moeten op uw hart blijken te zijn” (Deuteronomium 6:6, 7). Ja, ouders kunnen niet geven wat zijzelf niet hebben. Gods wetten moeten eerst op uw eigen hart geschreven zijn als u wilt dat ze op het hart van uw kinderen geschreven worden. — Spreuken 20:7; vergelijk Lukas 6:40.

18. Hoe heeft Jehovah in het tot uitdrukking brengen van liefde ouders een uitmuntend voorbeeld gegeven?

¹⁸ Geef verzekeringen van uw liefde. Toen Jezus gedoopt werd, verklaarde Jehovah: „Gij zijt mijn Zoon, de geliefde; ik heb u goedgekeurd” (Lukas 3:22). Aldus erkende Jehovah zijn Zoon, waarbij hij openlijk zijn goedkeuring over hem uitsprak en hem van Zijn liefde verzekerde. Jezus zei later tot zijn Vader: „Gij . . . hebt [mij] liefgehad vóór de grondlegging der wereld” (Johannes 17:24). Geef als godvruchtige ouders daarom door middel van woorden en fysieke uitingen blijk van uw liefde jegens uw kinderen — en doe dit vaak. Houd altijd in gedachte dat ’liefde opbouwt’. — 1 Korinthiërs 8:1.

19, 20. Wat is bij het op juiste wijze streng onderrichten van kinderen betrokken, en hoe kunnen ouders profijt trekken van Jehovah’s voorbeeld?

 ¹⁹ Streng onderricht. De bijbel beklemtoont de belangrijkheid van liefdevol streng onderricht (Spreuken 1:8). Ouders die zich nu onttrekken aan de verantwoordelijkheid hun kinderen leiding te geven, zullen in de toekomst bijna zeker met hartbrekende gevolgen geconfronteerd worden. Toch worden ouders ook vermaand niet in het andere uiterste te vervallen: „Gij vaders,” schreef Paulus, „tergt uw kinderen niet, zodat zij niet moedeloos worden” (Kolossenzen 3:21). Ouders moeten het vermijden hun kinderen te veel te corrigeren of voortdurend op hun tekortkomingen te hameren en hun inspanningen te bekritiseren.

²⁰ Jehovah God, onze hemelse Vader, geeft het voorbeeld wat het toedienen van streng onderricht betreft. Hij corrigeert nooit bovenmatig. „Ik [zal] u in de juiste mate moeten tuchtigen”, zei God tot zijn volk (Jeremia 46:28). Ouders dienen Jehovah in dit opzicht na te volgen. Streng onderricht waardoor redelijke grenzen worden overschreden of dat verder gaat dan het beoogde doel — correctie en onderwijs — maakt iemand beslist moedeloos.

21. Hoe kunnen ouders vaststellen of hun strenge onderricht doeltreffend is?

²¹ Hoe kunnen ouders vaststellen of hun strenge onderricht doeltreffend is? Zij zouden zich kunnen afvragen: ’Wat brengt mijn strenge onderricht tot stand?’ Het dient tot lering te strekken. Uw kind dient te begrijpen waarom er streng onderricht wordt toegediend. Ouders dienen zich ook te bekommeren om de nawerking van hun correctie. Zeker, bijna alle kinderen zullen aanvankelijk geïrriteerd raken door streng onderricht (Hebreeën 12:11). Maar streng onderricht mag nooit bewerken dat een kind bang wordt of zich in de steek gelaten voelt of de indruk krijgt dat hij inherent slecht is. Voordat Jehovah zijn volk corrigeerde, zei hij: „Wees niet bevreesd, . . . want ik ben met u” (Jeremia 46:28). Ja, correctie moet zo worden toegediend dat uw kind voelt dat u als liefdevolle, steun verlenende ouders aan zijn of haar zijde staat.

 „BEKWAAM BELEID” VERWERVEN

22, 23. Hoe kunt u de leiding verwerven die nodig is om een gelukkig gezin op te bouwen?

²² Wij kunnen dankbaar zijn dat Jehovah in de gereedschappen heeft voorzien die wij nodig hebben om een gelukkig gezin op te bouwen. Maar eenvoudig in het bezit zijn van de gereedschappen is niet voldoende. Wij moeten ons erin oefenen ze op juiste wijze te gebruiken. Een bouwer kan bijvoorbeeld slechte gewoonten ontwikkelen in de manier waarop hij zijn gereedschappen hanteert. Het kan zijn dat hij sommige ervan voor een heel verkeerd doel gebruikt. Onder deze omstandigheden zullen zijn methoden er zeer waarschijnlijk toe leiden dat er inferieur werk wordt geleverd. Zo kunt ook u zich er nu van bewust zijn dat er ongezonde gewoonten in uw gezin zijn binnengeslopen. Sommige kunnen sterk verschanst en moeilijk te veranderen zijn. Volg echter de bijbelse raad op: „Een wijze zal luisteren en meer onderricht in zich opnemen, en een man van verstand is degene die bekwaam beleid verwerft.” — Spreuken 1:5.

²³ U kunt bekwaam beleid verwerven door ermee voort te gaan de kennis van God in u op te nemen. Schenk nauwlettend aandacht aan bijbelse beginselen die op het gezinsleven van toepassing zijn en breng waar nodig veranderingen aan. Observeer rijpe christenen die als huwelijkspartners en ouders een voortreffelijk voorbeeld geven. Praat met hen. Leg bovenal uw bezorgdheden in gebed aan Jehovah voor (Psalm 55:22; Filippenzen 4:6, 7). Hij kan u helpen een gelukkig gezinsleven te hebben dat hem tot eer strekt.

[Voetnoot]

TOETS UW KENNIS

Hoe dragen loyaliteit, communicatie en het schenken van eer en achting tot een gelukkig huwelijk bij?

Op welke manieren kunnen ouders hun kinderen van hun liefde verzekeren?

Welke factoren zijn bij juist streng onderricht betrokken?

[Studievragen]

 [Paginagrote illustratie op blz. 147]