Hoofdstuk 3

Wanneer men een man wordt

1-6. Noem enkele wonderbaarlijke feiten van onze ontwikkeling in de tijd tot aan de geboorte. Is er iemand die de eer daarvoor toekomt? (Psalm 139:13-18)

HET is de moeite waard erover na te denken hoe wij allen als mens zijn begonnen. Een ieder van ons was eens één enkele bevruchte eicel, kleiner dan de punt aan het eind van deze zin. Uit dat kleine begin zijn wij in de schoot van onze moeder gegroeid. Na enige tijd was ons lichaam gereed: Het had een brein om te denken, ogen om te zien, oren om te horen en vele andere wonderbaarlijke organen. Hoe vond deze opmerkelijke groei plaats?

² Niet dat onze ouders de blauwdruk getekend hadden waarnaar wij gemaakt zijn. Dit alles speelde zich in de eicel af, die door een zaadcel van onze vader in de schoot van onze moeder bevrucht was. Het duurde slechts enkele minuten totdat binnen in deze nietige cel de plannen ontworpen waren voor de geheel nieuwe mens die wij ten slotte werden.

³ De gezamenlijke inlichtingen die gebruikt werden om ons voort te brengen, zijn in het DNZ * van die bevruchte eicel vervat. Het DNZ is het hoofdbestanddeel van de tienduizenden genen in elke cel, en deze genen zijn op drieëntwintig chromosomenparen gerangschikt. Elke cel is zo volgepropt met inlichtingen dat men een hele kamer vol boeken nodig zou hebben om ze in onze taal op te schrijven. Misschien  nog verbazingwekkender echter is het feit dat al deze gedetailleerde inlichtingen aan elke nieuwe lichaamscel worden doorgegeven. In elke cel bevinden zich derhalve dezelfde inlichtingen als in de oorspronkelijke bevruchte eicel!

⁴ Maar misschien vraag je je af hoe het DNZ het klaarspeelt slechts die inlichtingen te gebruiken die het voor de opbouw van elk lichaamsdeel nodig heeft. Hoe kiest het bijvoorbeeld slechts die instructies uit die voor de opbouw van het oog nodig zijn? En hoe onderdrukt het daarbij bijvoorbeeld de inlichtingen voor de opbouw van de oren, de nieren en de lever?

⁵ Dat is een mysterie, dat de mensen nog niet ontsluierd hebben. Het toont het ontwerp van een grootse Schepper! De kennis die een van de bijbelschrijvers over het menselijk lichaam had, bracht hem ertoe tot God te zeggen: „Ik zal u prijzen omdat ik op een vrees inboezemende wijze wonderbaar ben gemaakt. Uw werken zijn wonderbaar, zoals mijn ziel zeer wel weet” (Psalm 139:14). Denk jij daar net zo over?

⁶ In slechts negen maanden werd de ene bevruchte eicel waarmee wij onze aanvang namen, een volledig ontwikkelde baby, bestaande uit meer dan 200 miljoen cellen, die verbazingwekkend gecompliceerd geordend waren. Nooit meer zijn wij zo snel gegroeid! Op de leeftijd van dertien of veertien jaar begint echter nog een tijd van snelle groei. Gedurende deze tijd wordt de jongen een  man. * Deze overgangstijd, die begint met de puberteit en overgaat in de adolescentie, duurt een aantal jaren en eindigt met het bereiken van lichamelijke en geestelijke rijpheid, gewoonlijk ergens tussen de leeftijd van twintig en drieëntwintig jaar. Het is niet de gemakkelijkste tijd in het leven van een mens, maar het is wel een bijzonder belangrijke periode. Gedurende deze tijd wordt de grondslag voor zijn verdere ontwikkeling gelegd.

VERANDERINGEN TIJDENS DE PUBERTEIT

7-12. (a) Welke veranderingen doen zich in een jongen tijdens de puberteit voor? Dient men zich ongerust te maken over deze veranderingen? (b) Hoe weet een jonge man dat zijn geslachtsorganen zich zover ontwikkeld hebben dat hij kinderen kan verwekken?

⁷ Tijdens de puberteit treden de tekenen van de geslachtsrijpheid op. Bij jongens begint dit stadium gewoonlijk op de leeftijd van veertien jaar en bij meisjes op de leeftijd van twaalf jaar, maar er kunnen grote afwijkingen daarvan zijn. Iemand kan met elf of twaalf jaar in de puberteit gekomen zijn, hij kan echter ook vijftien of zestien zijn zonder dat de geslachtsrijpheid nog is begonnen. Dat is echter niets ongewoons, en daarom dient men zich er geen zorgen over te maken. Wat zijn enkele van de problemen die je tijdens de puberteit kunt verwachten?

⁸ Je zult je misschien wat onhandig voelen en menen dat je niets meer met je ledematen kunt beginnen. Dit komt doordat je beenderen groeien en de spieren zich daardoor eveneens moeten uitstrekken. Bij deze ontwikkeling schijnen sommige delen van het lichaam sneller te groeien dan andere. Maar de eventuele onbeholpenheid is van voorbijgaande aard en hoeft niet veel zorg te baren — hoewel het beslist goed is extra op te passen, ten einde eventueel letsel, als gevolg van een ongeluk, te voorkomen.

⁹ Ook de stembanden worden langer. Daardoor wordt de  stem dieper. Gedurende deze tijd van de stemwisseling zal je stem misschien vaak „overslaan” en op momenten dat je dit het minst verwacht plotseling een hoge toon voortbrengen. Nogmaals, dit behoort tot de „groeipijnen” van de puberteit. Wanneer dit dus gebeurt en anderen er geamuseerd om lachen, glimlach dan gewoon met hen mee, dan zal elke verlegenheid snel verdwijnen.

¹⁰ De grondoorzaak van deze lichaamsveranderingen moet gezocht worden in je klieren, met inbegrip van de schildklier, de bijnieren en de geslachtsklieren. Ze brengen nog andere veranderingen teweeg. Hiertoe behoort de toenemende beharing rond de voortplantingsorganen, ook onder je oksels en op je borst. De hoeveelheid varieert van persoon tot persoon en geeft in geen enkel opzicht te kennen hoe „mannelijk” je bent. Ook gaat er op je gezicht haar groeien. Hoewel het vooralsnog niet veel meer dan een beetje „dons” is, komt je ontmoeting met de ervaring van het scheren gestadig naderbij.

¹¹ De verandering die jongens in de puberteitsjaren waarschijnlijk het meest van streek brengt, is die waarbij de voortplantingsorganen zijn betrokken. Gedurende de puberteit ontwikkelen deze zich niet alleen ten volle, maar ze beginnen ook te functioneren. De bijbel spreekt in Leviticus 15:16, 17 over ’zaaduitstortingen’. Als je ouders in gebreke zijn gebleven de kwestie van tevoren met je te bespreken, kan je eerste zaadlozing een ervaring zijn die je nogal van streek maakt. Waardoor wordt zo’n zaadlozing veroorzaakt?

¹² Wanneer je lichaam zover ontwikkeld is dat je kinderen  kunt verwekken, beginnen je geslachtsorganen een vloeistof af te scheiden die zaad wordt genoemd. Deze vloeistof is zwaarder dan water en bevat, hoewel er niet veel van geproduceerd wordt, miljoenen nietige zaadcellen. Elk van deze zaadcellen kan een eicel van een vrouw bevruchten, zodat er een kind groeit. Min of meer periodiek ontdoet het lichaam zich van deze zaadvloeistof. Gewoonlijk vindt de zaadlozing plaats wanneer je slaapt en droomt.

HET DOEL VAN DE SEKSUALITEIT

13-15. (a) Met welk doel heeft God in de seksualiteit voorzien? Waarom heeft hij er regels voor vastgesteld? (Hebreeën 13:4) (b) Waar krijgt men waarschijnlijk het betrouwbaarste antwoord op vragen over de seksualiteit? (Spreuken 6:20)

¹³ De seksualiteit is een gave van onze Schepper. Een man kan door middel hiervan diepe liefde voor een vrouw tot uitdrukking brengen en kinderen bij haar verwekken. God heeft echter regels met betrekking tot de seksualiteit vastgesteld, die te kennen geven dat een man en een vrouw slechts dan geslachtsbetrekkingen mogen hebben wanneer zij met elkaar getrouwd zijn. Dit omdat God wilde dat elk kind dat op de wereld komt, zowel een vader als een moeder zou hebben die de volledige verantwoordelijkheid op zich zouden nemen het groot te brengen. Daarom is het in Gods ogen verkeerd wanneer mensen die niet met elkaar getrouwd zijn, geslachtsbetrekkingen hebben.

¹⁴ Voor gehuwde personen echter bieden de geslachtsbetrekkingen een wonderbare mogelijkheid hun liefde jegens elkaar tot uitdrukking te brengen. Daarbij ligt de man zo dicht bij zijn vrouw dat zijn geslachtsorgaan zich heel natuurlijk in haar geboortekanaal voegt. Beiden kunnen daardoor diepe vreugde gevoelen. Tijdens de vereniging verlaten de zaadcellen het lichaam van de man door zijn geslachtsorgaan en storten zich uit in het geboortekanaal van zijn vrouw. Deze geslachtscellen bewegen zich door het kanaal verder, en als ze daar op een eicel stoten, verbindt zich een zaadcel van de man met deze eicel, waarop de bevruchte  cel zich tot een kind begint te ontwikkelen. God schiep de geslachtsorganen dus voor een heilig doel, namelijk om leven door te geven. Daarom is het ook passend ze volgens de door God vastgestelde regels te gebruiken.

¹⁵ Als je vragen over de seksuele ontwikkeling hebt, kun je die het beste aan je ouders stellen, vooral aan je vader. Je vader heeft zelf alles ondervonden wat jij nu doormaakt, en nog veel meer. En terwijl andere jongeren je misschien inlichtingen verschaffen die maar half waar zijn — een heel klein beetje feiten en een heleboel wilde verhalen — zal je vader je goede inlichtingen kunnen geven die je zullen helpen en waarmee je geluk is gediend. Als je vader niet in staat is je op Gods Woord gebaseerde inlichtingen of raad te verschaffen, zou het waardevol voor je zijn te weten wat Gods Woord erover zegt. De ouderlingen in een gemeente van Jehovah’s Getuigen zullen je gaarne van dienst zijn.

VAN VERANTWOORDELIJKHEIDSGEVOEL BLIJK GEVEN

16-18. (a) Wat hebben je ouders gedaan om je ertoe aan te moedigen in zekere mate zelfstandig te zijn? Hoe kan de wijze waarop je deze voorrechten gebruikt, erop van invloed zijn dat je nog meer vrijheden worden toegestaan? (b) Waarom sluiten vele jongeren zich bij benden aan? Waartoe kan dit leiden? (1 Korinthiërs 15:33)

¹⁶ Wanneer je tot een man opgroeit, is het heel natuurlijk dat je een verlangen naar zelfstandigheid bespeurt, dat je het gevoel hebt een individuele persoonlijkheid te zijn. Ook is het heel natuurlijk dat je een verlangen hebt naar een mate van onafhankelijkheid. Je ouders zullen er waarschijnlijk mee beginnen je voor te bereiden op de tijd dat je op eigen benen kunt staan. Op welke wijze?

¹⁷ Zij zullen je waarschijnlijk steeds meer verantwoordelijkheid geven en je bij beslissingen betrekken. Zij kunnen je vragen je voorkeur en wensen met betrekking tot je opleiding en beroepskeus te kennen te geven. Misschien staan zij je toe enkele dingen voor je persoonlijke gebruik zelf te kopen. Maar wàt je ouders in dit opzicht ook passend achten,  het ligt aan jou je deze verantwoordelijkheid waardig te betonen. Als je kinderachtig handelt of „verbeelding” krijgt, zullen zij misschien enkele van je voorrechten moeten intrekken totdat je je meer als een man gedraagt.

¹⁸ Dit verlangen naar grotere zelfstandigheid en een mate van onafhankelijkheid, gaat gepaard met nog andere natuurlijke verlangens. Je zult de behoefte voelen door anderen gewaardeerd te worden voor wat je bent en wat je kunt doen. Sommige jongeren sluiten zich bij een bende aan, om daardoor hun verlangen naar zelfstandigheid en ’een gevoel van erbij te horen’ te bevredigen. Maar zulke benden vormen gewoonlijk hun eigen gedragsregels en de feiten tonen aan dat dit bijna altijd tot kwaaddoen, en soms zelfs tot ernstige misdaden, leidt. Als jonge mensen in moeilijkheden geraken, is het waarschijnlijk slechte omgang die, meer dan elke andere afzonderlijke factor, aan het probleem ten grondslag ligt.

19, 20. Waarom is een goede verhouding tot je ouders belangrijk? Waardoor kan die nadelig beïnvloed worden? (Spreuken 23:24, 25)

¹⁹ Gedurende deze levensperiode begin je er enig idee van te krijgen hoe je er in fysiek opzicht als een volwassen man zult uitzien. Maar je dient er ook steeds meer aan te denken hoe je er van binnen, wat de bijbel „de verborgen persoon van het hart” noemt, zult gaan uitzien (1 Petrus 3:4). Het is er in deze levensfase niet de tijd voor toe te laten dat er, door je verlangen naar een grotere onafhankelijkheid, een verwijdering ontstaat tussen jou en je ouders en de rest van het gezin. De veranderingen die je gedurende de puberteit ondergaat en de nieuwe verlangens die je in je voelt en moet leren beheersen, doen je behoefte aan hun liefde en bezadigde invloed juist toenemen.

²⁰ Zoek dus, in plaats dat je van je ouders vervreemdt en een kloof laat ontstaan, nauwer contact met hen en leer van hen zoveel je kunt nu je volwassen begint te worden. Je zult hier nooit spijt van hebben en je zult ook je ouders vreugde bereiden, zodat zij trots op hun zoon kunnen zijn.

[Voetnoten]

[Studievragen]

[Illustratie op blz. 19]

In slechts negen maanden ontstaat uit één enkele cel een baby