Hoofdstuk 14

Zijn alcoholische dranken iets voor jou?

1-4. (a) Zijn er onder de jongeren die jij kent, ook enkelen die alcohol drinken? (b) Hoe denken de mensen hier in het algemeen over het genot van alcohol? Heeft men overal dezelfde zienswijze daarover?

STEEDS meer jonge mensen zien zich tegenwoordig voor deze vraag gesteld. Waarom? Omdat het alcoholgebruik onder tieners in stijgende lijn is. Velen nemen hun toevlucht hiertoe in plaats dat zij drugs gaan gebruiken. Laten wij met het oog hierop enkele feiten over alcohol en de uitwerking ervan onderzoeken, want dat kan ons helpen in deze aangelegenheid verstandig en met het oog op ons blijvende welzijn te handelen.

² Er is een grote verscheidenheid aan alcoholische dranken. Sommige, zoals bier, hebben een laag alcoholgehalte, terwijl andere, zoals de meeste tafelwijnen, een iets hoger gehalte hebben. Dan zijn er de zogenoemde „gedistilleerde dranken” of sterke dranken, zoals jenever, rum, cognac, whisky, wodka en andere.

³ Ook de drinkgewoonten en de opvatting met betrekking tot alcoholgebruik zijn overal anders. In sommige landen, zoals Frankrijk, Italië, Spanje en Griekenland, is het gewoon wijn bij de maaltijd te drinken. De oorzaak hiervan kan zijn dat het moeilijk is goed drinkwater te krijgen of het kan louter een kwestie van gewoonte zijn. Maar zelfs in deze landen staan niet alle mensen precies hetzelfde tegenover het gebruik van alcoholische dranken. Dit niet alleen, maar  ook de gevolgen van het gebruik van alcoholische dranken verschillen van land tot land en van persoon tot persoon. Om een verstandige zienswijze ten aanzien van zulke dranken te krijgen, moet je dit in gedachten houden.

⁴ Welnu, is er, gezien al deze verschillen, een betrouwbare, redelijke maatstaf waardoor je je in deze kwestie kunt laten leiden? Ja, de bijbel is zo’n maatstaf. Wanneer wij nu gaan beschouwen wat de bijbel over dit onderwerp zegt, kun je zelf vaststellen hoe verstandig en evenwichtig de daarin gegeven raad is.

EEN EVENWICHTIG STANDPUNT

5-7. (a) Wat zegt de bijbel over het gebruik van wijn onder Gods volk in het verleden? (b) Zou je een voorbeeld kunnen aanvoeren dat iets wat op zichzelf goed is, ernstige problemen kan veroorzaken wanneer het misbruikt of te vroeg gebruikt wordt?

⁵ De bijbel toont aan dat wijn van oudsher een normale drank bij maaltijden was en werd gebruikt door personen zoals Abraham, Isaäk en vele anderen. Jezus zorgde op een bruiloftsfeest voor wijn, en de apostel Paulus gaf Timótheüs de raad „wat wijn [te gebruiken] ter wille van uw maag en uw veelvuldige ziektegevallen”. — 1 Timótheüs 5:23.

⁶ De bijbel vermeldt wijn terecht onder de dingen die God de mensen tot hun zegen en vreugde heeft gegeven. In een bepaalde psalm staat: „Hij laat het groene gras ontspruiten voor de dieren, en de plantengroei ten dienste van de mensheid, . . . en wijn, die het hart van de sterfelijke mens verheugt” (Psalm 104:14, 15). De bijbel laat verder zien dat Gods volk soms ook andere alcoholische dranken gebruikte, met inbegrip van bier en sterkere dranken.

⁷ Wil dit zeggen dat er van jouw zijde geen noodzaak bestaat voorzichtig te zijn met betrekking tot het gebruik van drank? Volstrekt niet, want de bijbel laat ook de keerzijde van de medaille zien. Er zijn tal van dingen in het leven die op zichzelf niet verkeerd zijn maar die, als ze misbruikt of te vroeg gebruikt worden, ernstige gevolgen met zich kunnen  brengen. God heeft de mens het vermogen gegeven zich voort te planten, maar hiervan mag alleen in het huwelijk gebruik worden gemaakt en dit kan de zware verantwoordelijkheid meebrengen voor een gezin te moeten zorgen. Vuur, stoom, elektriciteit en verschillende werktuigen kunnen de mens van veel nut zijn bij zijn werk, maar ze kunnen, als ze op onachtzame wijze worden gebruikt, ook veel schade aanrichten. Ook het drinken van alcoholische dranken kan ernstige gevolgen hebben als men geen voorzichtigheid betracht.

DE UITWERKING VAN ALCOHOL

8-11. (a) Welke uitwerking heeft een kleine hoeveelheid alcohol in het lichaam? Wat gebeurt er bij grotere hoeveelheden alcohol? (b) Hoe beschrijft Spreuken 23:29-35 de uitwerking van dronkenschap? Heb je wel eens iemand gezien die het zo verging?

⁸ Beschouw eens welke uitwerking alcohol op het menselijk organisme heeft. In tegenstelling tot andere voedingsstoffen behoeft alcohol niet eerst te worden verteerd, maar wordt al spoedig vanuit de maag, en vooral via de dunne darm, in de bloedbaan opgenomen en zo naar de hersenen, de lever en andere delen van het lichaam gevoerd. Aangezien alcohol calorieën bevat, wordt het door het lichaam in een chemische stof omgezet die als brandstof kan dienen. Het meeste van dit werk wordt door de lever gedaan. De longen en nieren komen te hulp, daar ze een gedeelte van de alcohol door de adem en urine uitscheiden.

⁹ Welke uitwerking heeft alcohol, wanneer deze eenmaal in de bloedstroom is opgenomen, op de mens? In kleine hoeveelheden werkt alcohol licht kalmerend, maar in grotere hoeveelheden wordt de functie van het „controlesysteem” van de hersenen erdoor onderdrukt of geremd, wat bij enkele personen tot gevolg heeft dat zij zeer spraakzaam, overmatig actief of zelfs agressief worden. Je zult dit beslist wel eens gezien hebben.

¹⁰ In nog grotere concentraties wordt de werking van de  hersenen ernstig verzwakt, het centrale zenuwstelsel wordt aangetast en er treden evenwichtsstoornissen op. De desbetreffende persoon kan derhalve niet meer goed lopen, ziet niet meer duidelijk, spreekt verward en kan niet meer helder denken. Wat het probleem nog erger maakt, is, dat de uitwerking van de alcohol hem het gevoel geeft dat zijn zintuigen in werkelijkheid beter werken dan anders. Hij is dus meestal de laatste die erkent dat hij te veel heeft gedronken. En is hij eenmaal dronken, dan moet er tijd overheen gaan voordat hij weer nuchter is.

¹¹ De bijbel geeft ons in Spreuken 23:29-35 een zeer nauwkeurig beeld van de gevaren en de narigheid die met een overmatig alcoholgebruik gepaard gaan: „Wie heeft wee? Wie heeft ongemak? Wie heeft twisten? Wie heeft bezorgdheid? Wie heeft wonden zonder reden? Wie heeft dofheid van ogen? Zij die lange tijd bij de wijn verblijven, zij die binnenkomen om gemengde wijn uit te zoeken. . . . Uw eigen ogen zullen vreemde dingen zien, en uw eigen hart zal verkeerde dingen spreken. En gij zult stellig worden als iemand die in het hart van de zee neerligt [die zich verbijsterd en hulpeloos voelt zoals iemand die verdrinkt], ja, als iemand die in de top van een mast neerligt [waar men het schommelen van een schip het ergste voelt]. ’Zij hebben mij geslagen, maar ik werd niet ziek; zij hebben mij gebeukt, maar ik wist het niet [want iemand die dronken is, is ongevoelig voor wat er gebeurt en merkt vaak zijn wonden pas als hij weer nuchter is].’” Dat klinkt nu niet bepaald plezierig, vind je wel? Zo vergaat het iemand echter die dronken is.

EEN GROEIEND PROBLEEM

12-17. (a) Hoe groot is het probleem van het alcoholmisbruik onder jongeren? Hoe zijn zij met drinken begonnen? (b) Welke bedoeling heeft iemand misschien in werkelijkheid als hij je ertoe wil pressen te drinken? (Habakuk 2:15)

¹² Verkeren jonge mensen echter werkelijk in gevaar zich te bedrinken of zelfs alcoholisten te worden? Ja. Donald G.  Phelps, directeur van het Nationale Instituut voor Alcoholmisbruik en Alcoholisme in Washington, D.C. (V.S.), zei:

„Het aantal drinkers onder jongeren is bijna net zo hoog als onder volwassenen. Volgens een nationale enquête ingesteld onder tieners is 10 percent van alle 13-jarige jongens die werden geïnterviewd, minstens eenmaal per week dronken. Dat is 52 maal per jaar.”

¹³ In Frankrijk is het alcoholisme onder kinderen reeds lang een ernstig probleem. Sommigen van hen vertonen op jonge leeftijd tekenen van levercirrose. In Hongarije (een land met een van de hoogste zelfmoordcijfers), moesten in de laatste jaren jaarlijks duizenden kinderen wegens alcoholvergiftiging in ziekenhuizen behandeld worden.

¹⁴ Waarom ontstaat dit probleem voor jonge mensen? In vele gevallen is iemand in het gezin reeds een buitensporige drinker. In veel andere gevallen komt het doordat zij op aandrang van andere jongelui beginnen te drinken. Soms wordt een jonge knaap door zijn leeftijdgenoten onder druk gezet, doordat zij van hem verlangen dat hij een grote hoeveelheid alcohol tot zich neemt om ’te bewijzen dat hij een man is’, of men geeft een jong meisje het gevoel dat zij niet met haar tijd meegaat als zij niet drinkt.

¹⁵ Maar vraag jezelf nu eens af: Bewijst men door het drinken van alcohol werkelijk wat voor persoon men is? Kennelijk niet, want zelfs dieren kunnen ertoe gebracht worden alcohol te drinken en dronken te worden. Wat is de bedoeling van personen die iemand ertoe willen pressen te drinken, eigenlijk? Hebben zij het goede met je voor, iets waarmee je gebaat zult zijn? Of willen zij alleen maar proberen jou aan hen gelijk te maken, misschien in de hoop de „lol” te hebben je je beheersing over jezelf te zien verliezen, zodat je je niet als een volwassen man of vrouw gedraagt, maar als een klein kind, dat niet goed lopen, spreken of zien kan en dat gekke dingen doet en zegt?

¹⁶ Merk op wat Dr. Giorgio Lolli, een autoriteit op dit gebied, hierover zei:

 „De alcoholist trekt zich fysiek en psychisch uit de wereld der volwassenen in de kindsheid terug. Zijn geestelijke en lichamelijke gewaarwordingen stompen af. Hij wordt hulpeloos als een kind en moet als een baby verzorgd worden.”

Bovendien kunnen ook personen die op seksuele immoraliteit uit zijn, een metgezel tot drinken aansporen, zodat zijn of haar zelfbeheersing afneemt.

¹⁷ Door voor deze vormen van druk te zwichten, toont men stellig niet dat men sterk of volwassen is, maar dat men zwak is en geen morele moed bezit. Terecht waarschuwt Spreuken 20:1 dat wijn „een spotter” kan worden, ja, „bedwelmende drank is onstuimig, en iedereen die daardoor afdwaalt, is niet wijs”. Je hoeft niet dronken te worden om te weten hoe onwenselijk het is — net zo min als je een been hoeft te breken om te weten hoe pijnlijk dat kan zijn.

18, 19. Waartoe kan, ook al is iemand geen alcoholist, slechts één slechte ervaring met alcohol leiden?

¹⁸ Niet louter wegens het gevaar een „probleemdrinker” of een alcoholist te worden, dient men voorzichtig te zijn. Slechts één slechte ervaring met alcohol kan onherstelbare schade veroorzaken. Misschien een ernstig auto-ongeluk, mogelijk met het verlies van een been of zelfs leven — je eigen been of leven of dat van een onschuldige persoon; of een daad van immoraliteit die een smet op je hele leven werpt en die misschien netelige verwikkelingen meebrengt; of misschien een gewelddadig gedrag dat je lang zult betreuren. Waarom zou je een onnodig risico nemen?

¹⁹ De mogelijkheid van zulke tragische gevolgen blijkt duidelijk uit het feit dat in de Verenigde Staten jaarlijks 50.000 personen ten gevolge van verkeersongevallen sterven. Meer dan de helft van deze sterfgevallen is te wijten aan alcohol. En volgens een bericht van de New York Times wordt „meer dan 80 percent van de moorden en agressieve aanrandingen door dronken mensen begaan”.

 DE KWESTIE MET WIJSHEID AFWEGEN

20, 21. (a) Waarom drinken sommigen liever helemaal geen alcohol? (Hosea 4:11) (b) Waarom is het onverstandig door te drinken de problemen van het leven te willen ontwijken?

²⁰ Bedenk bij het afwegen van de kwestie dat alcoholische dranken niet tot de onontbeerlijke dingen van het leven behoren, zoals lucht, voedsel en water. Je kunt er buiten en velen geven daar de voorkeur aan. Bedenk verder dat wie de goedkeuring van Jehovah God, de Levengever, wil bezitten, hem met zijn ’gehele hart, ziel, verstand en kracht’ moet dienen (Lukas 10:27). Misbruik van alcohol kan iemand niet alleen beroven van zijn waakzaamheid en fysieke kracht en zijn vermogen om helder te denken, maar kan ook bewerken dat er zich in zijn hart slechte beweegredenen ontwikkelen.

²¹ De bijbel spreekt weliswaar goedkeurend over een matig gebruik van zulke dranken als wijn, maar wat valt ervan te zeggen als iemand zulke alcoholische dranken beziet als een middel om de werkelijkheid te ontvluchten of aan verveling te ontkomen, of als een medicijn voor zijn persoonlijkheid ten einde ’moed te vatten’ bij het overwinnen van schuchterheid of vrees? Hij komt dan misschien wel tot de ontdekking dat het geneesmiddel erger is dan de kwaal. Wat heeft men aan geld als het vals blijkt te zijn? Wat heeft men aan een gevoel van geluk of moed als het niet echt is?

22. Onder welke omstandigheden is het gevaar van alcoholmisbruik volgens het aangehaalde rapport het geringst?

 ²² Volgens een verhelderend rapport van het Amerikaanse Instituut voor Geestelijke Gezondheid * is het gevaar van alcoholmisbruik onder de volgende omstandigheden het geringst: (1) Wanneer iemand voor het eerst in aanraking met alcoholische dranken komt in een hecht gezin of een religieuze groepering en wanneer de dranken gewoonlijk een laag alcoholgehalte hebben (zoals tafelwijn of bier) en doorgaans bij de maaltijd worden gebruikt. (2) Wanneer het genot van deze dranken noch als een deugd noch als een zonde wordt beschouwd, noch als maatstaf voor het feit of iemand volwassen of een „echte man” is. (3) Wanneer niemand tot drinken wordt geprest en wanneer op het afslaan van een glaasje net zo min wordt neergekeken als op het afslaan van een sneetje brood. (4) Wanneer buitensporig drinken noch als „modern” noch als komisch of iets toelaatbaars wordt beschouwd, maar sterk wordt afgekeurd, en, misschien wel het belangrijkste, (5) wanneer men het eendrachtig en consequent eens is over wat juist en verkeerd is met betrekking tot het gebruik van zulke dranken en de ouders een goed voorbeeld in matigheid geven.

23, 24. (a) Welke leiding verschaft de bijbel voor het gebruik van alcoholische dranken? (Spreuken 23:20; 6:20; 1 Korinthiërs 6:9, 10) (b) Hoe zou je in dit verband de raad uit Romeinen 14:13-17, 21 toepassen?

²³ Natuurlijk is Gods Woord je voortreffelijkste en veiligste gids. Zoals we hebben gezien, worden daarin zowel voorbeelden van een juist gebruik van alcoholische dranken als krachtige waarschuwingen tegen misbruik ervan gegeven. Jonge mensen wordt daarin de raad gegeven het oordeel van hun ouders te respecteren. Wees derhalve verstandig en luister naar wat zij erover zeggen, of je wel of niet alcoholische dranken mag drinken of onder welke omstandigheden. Het is ook goed alcohol te mijden wanneer je alleen maar  onder jongeren bent, zonder dat er ouders of familieleden aanwezig zijn die een goede invloed kunnen uitoefenen.

²⁴ Wanneer je je jeugd tot een succes wil maken en voor eeuwig gelukkig wil zijn, moet je voor leiding naar Gods Woord opzien. Of je dus „eet of drinkt of iets anders doet, doet alle dingen tot Gods heerlijkheid”. — 1 Korinthiërs 10:31.

[Voetnoten]

[Studievragen]