Hoofdstuk 11

Onthullen mijn kleren wie ik werkelijk ben?

„HIJ is niet te kort”, schreeuwde Peggy haar ouders toe. „Jullie zijn gewoon ouderwets!” En weg holde ze, naar haar kamer — het sluitstuk van een ruzie om een rok die zij wilde dragen. Misschien ben jij ook wel eens het middelpunt van een soortgelijk meningsverschil geweest wanneer een van je ouders, een leraar of je werkgever kritiek had op een of ander kledingstuk dat jij juist graag droeg. Jij vond het lekker zitten, zij vonden het slordig. Jij noemde het chic, zij noemden het opzichtig en suggestief.

Toegegeven, smaken verschillen en je hebt recht op een eigen mening. Maar zou dit betekenen dat ’alles kan en alles mag’ op het gebied van kleding?

De juiste boodschap?

„Je kleding”, zegt een meisje dat Pam heet, „toont echt wie je bent en hoe je over jezelf denkt.” Ja, kleding brengt een boodschap over, vertelt anderen iets over jou. Kleding kan — bijna onhoorbaar — toch iets zeggen over plichtsbesef, evenwichtigheid en hoge morele maatstaven, maar kan ook opstandigheid en ontevredenheid uitschreeuwen. Je kunt er zelfs mee duidelijk maken met wie je je vereenzelvigt. Sommige jongeren gebruiken gescheurde kleding, punkkapsels of dure kleding met de naam van de ontwerper erop als een soort groepskenmerk. Anderen proberen door hun kleding aantrekkelijk te zijn voor personen van het andere geslacht of er ouder uit te zien dan zij in werkelijkheid zijn.

Het is dus niet moeilijk te begrijpen waarom veel jongeren kleding zo belangrijk vinden. John T. Molloy, de schrijver van Dress for Success, waarschuwt echter: „De manier waarop wij ons kleden, heeft een duidelijke uitwerking op de mensen die wij ontmoeten en is van grote invloed op de manier waarop zij ons behandelen.”

 Geen wonder dat je ouders zich er zo om bekommeren hoe jij je kleedt! Voor hen is het meer dan een kwestie van persoonlijke smaak. Zij willen dat je de juiste boodschap overbrengt, een die duidelijk maakt dat je een evenwichtig en betrouwbaar persoon bent. Spreekt dat echter uit de manier waarop jij je kleedt? Waardoor laat jij je leiden bij je keuze van kleding?

„Ik doe alles wat mijn vrienden willen doen”

Voor veel jongeren is kleding als het ware een verklaring van hun onafhankelijkheid en individualiteit. Maar als jongere is je persoonlijkheid nog niet definitief gevormd — ze ontwikkelt zich nog, verandert nog. Terwijl je dus een verklaring wilt afleggen over jezelf, kan het zijn dat je zelf nog niet zo zeker weet hoe die verklaring moet luiden of hoe je het moet zeggen. Sommige jongeren dossen zich dan ook uit in bizarre, buitenissige kleding. In plaats van hun ’individualiteit’ te bewijzen, vestigen zij echter enkel de aandacht op hun onvolwassenheid — om nog maar niet te spreken van het feit dat zij hun ouders erdoor in verlegenheid brengen.

Andere jongeren besluiten eenvoudig om zich net zo te kleden als hun leeftijdgenoten; het schijnt hun een gevoel van zekerheid te geven, het gevoel bij een groep te horen. Natuurlijk hoeft het niet verkeerd te zijn zich bij mensen te willen aanpassen. (Vergelijk 1 Korinthiërs 9:22.) Maar zou een christen zich werkelijk willen vereenzelvigen met niet-gelovige jongeren? En is het verstandig om er koste wat het kost naar te streven door leeftijdgenoten geaccepteerd te worden? Een jong meisje bekende: „Ik doe alles wat mijn vrienden willen doen, opdat ze toch maar niets zeggen.” Maar hoe noem jij iemand  die altijd op de wenken van een ander vliegt, die aan alle grillen en kuren van een ander toegeeft? De bijbel antwoordt: „Weet gij niet dat wanneer gij u . . . aan iemand blijft aanbieden om hem te gehoorzamen, gij slaven van hem zijt omdat gij hem gehoorzaamt?” — Romeinen 6:16.

Onder jonge mensen „kan de nadruk op volgzaamheid zo sterk worden dat leden van de groep bijna gevangenen schijnen te zijn van groepsnormen en zich door hen [hun leeftijdgenoten] laten voorschrijven hoe zij zich moeten kleden, hoe zij moeten praten, wat zij moeten doen en zelfs wat zij moeten denken en geloven”. — Adolescence: Transition From Childhood to Maturity.

Maar in hoeverre zijn je vrienden de aangewezen personen om zulk advies te geven? (Vergelijk Matthéüs 15:14.) Hebben zij niet met dezelfde emotionele groeistuipen te kampen als jij? Is het dan verstandig je gedwee te schikken naar de maatstaven die zij voor je vaststellen — zelfs als die tegen je gezonde verstand of de waardebepaling en wensen van je ouders indruisen?

Vandaag „in”, morgen „uit” de mode

Andere jongeren laten zich leiden door de moderages. Maar wat zijn die veranderlijk! Ze herinneren ons aan de woorden van de bijbel: „Het toneel van deze wereld is bezig te veranderen” (1 Korinthiërs 7:31). Wat vandaag „in” is, kan derhalve morgen met een verbazingwekkende (om nog maar niet te zeggen kostbare) grilligheid alweer ouderwets zijn. Rokken worden langer en korter, broekspijpen wijder en smaller, en dat allemaal om de zakken te spekken van fabrikanten en kledingontwerpers die rijke winsten opstrijken ten koste van een gemakkelijk te manipuleren publiek.

 Beschouw bijvoorbeeld eens de rage van de spijkerbroeken met ontwerpersnamen erop van een paar jaar geleden. Plotseling raakten de spijkerbroeken hevig in de mode. Mensen betaalden buitensporige prijzen om wandelende reclameborden te worden, met namen erop als Calvin Klein en Gloria Vanderbilt. „De mensen willen nu eenmaal een naam”, legde Eli Kaplan, de president van het bedrijf dat de „Sergio Valente”-spijkerbroeken maakt, uit. Wie is dan wel die meneer Valente, wiens klinkende naam zo opvallend op de zakken van spijkerbroeken wordt genaaid? „Die bestaat niet”, berichtte Newsweek. En ter verklaring stelde de heer Kaplan zelf de vraag: „Wie koopt er nou een spijkerbroek met Eli Kaplan erop?”

’Maar is het verkeerd om volgens de mode gekleed te gaan?’, vraag je misschien. Dat hoeft niet zo te zijn. Dienstknechten van God uit bijbelse tijden kleedden zich naar de plaatselijke trant. De bijbel zegt bijvoorbeeld dat Tamar een gestreept gewaad droeg, „want zo gingen de dochters van de koning, de maagden, gewoonlijk gekleed” in die dagen. — 2 Samuël 13:18.

Maar zou iemand een slaaf van de mode moeten zijn? Een jong meisje  jammerde: „Dan zie je in een winkel een fantastische broek, zoals ze allemaal dragen, en dan zeg je: ’Mam, die broek moet je voor me kopen’ en dan zegt ze: ’Nee, die kan ik zelf wel maken.’ Ik zeg: ’Maar je snapt het niet. Ik wil die broek.’” Maar berooft het feit dat je een marionet in de handen van de modeontwerpers bent, je in werkelijkheid niet van je eigen persoonlijkheid en verhult het niet wie je werkelijk bent? Waarom zou je je laten regeren door uitdagende advertenties, slagzinnen en ontwerpersnamen?

De bijbel vertelt ons in Romeinen 12:2: „Wordt niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd, maar wordt veranderd door uw geest te hervormen, opdat gij u ervan kunt vergewissen wat de goede en welgevallige en volmaakte wil van God is.” Wat is de ’welgevallige wil van God’ met betrekking tot je keuze van kleding?

’Bescheiden en welverzorgd’

In 1 Timótheüs 2:9 vinden wij de aanmoediging dat christenen „zich in welverzorgde kleding sieren, met bescheidenheid en gezond verstand”. „Welverzorgde kleding” zal natuurlijk netjes en schoon zijn. „Bescheidenheid” neemt de omstandigheden in aanmerking. Een goedzittend pak kan geschikt zijn voor je werk, maar voor op het strand is het niets! Omgekeerd zou een badpak op kantoor als bespottelijk worden beschouwd.

Jonge getuigen van Jehovah zullen er dan ook op letten dat de kleding die zij dragen op christelijke vergaderingen of als zij tot anderen prediken, niet te nonchalant is maar hen als jonge dienaren van God identificeert. Denk aan Paulus’ woorden in 2 Korinthiërs 6:3, 4: „In geen enkel opzicht geven wij enige aanleiding tot struikelen, opdat er geen aanmerkingen op onze bediening gemaakt kunnen worden, maar in elk opzicht bevelen wij ons als Gods dienaren aan.”

Bescheidenheid houdt ook rekening met de gevoelens van anderen. De apostel Paulus brengt het als volgt onder woorden: een christen dient bij wat hij doet niet alleen rekening te houden met zijn eigen geweten, ’maar ook met dat van de  ander’ (1 Korinthiërs 10:29). Dien je je niet vooral te bekommeren om het geweten van je ouders?

De voordelen van gepaste kleding

De bijbel vertelt over een keer dat koningin Esther het nodig oordeelde voor haar man, de koning, te verschijnen. Ongevraagd verschijnen was echter een vergrijp waarop de doodstraf kon staan! Ongetwijfeld heeft Esther intens tot God gebeden. Maar zij schonk ook aandacht aan haar uiterlijk door ’zich koninklijk te kleden’ — op een manier die bij de gelegenheid paste! En „het geschiedde dan dat zodra de koning Esther, de koningin, in het voorhof zag staan, zij gunst verwierf in zijn ogen”. — Esther 5:1, 2.

Op een aantrekkelijke maar bescheiden manier gekleed zijn, kan je helpen een goede indruk te maken bij een sollicitatiegesprek. Vicki L. Baum, directrice van een centrum voor carrièreplanning, merkt op: „Sommige vrouwen maken een denkfout als zij gaan solliciteren. Zij menen dat het net zoiets is als met een man uitgaan en zien er verleidelijk uit.” Het resultaat? „Daardoor komen je professionele kwaliteiten niet goed tot hun recht.” Zij raadt dan ook af om kleren te dragen „die strak zitten of uitdagend zijn”.

Ook jonge mannen moeten er moeite voor doen welverzorgde kleding te dragen als zij op zoek gaan naar een baan. John T. Molloy merkt op dat zakenmensen „hun haar gekamd en hun schoenen gepoetst hebben. En datzelfde verwachten zij van andere mannen.”

Onbescheiden kleding kan evenwel je verstandhouding met anderen schaden. Psychology Today verwees naar een enquête onder opgroeiende jonge mensen die aantoonde dat „een laag uitgesneden truitje, shorts, een strakke spijkerbroek, of geen beha” door mannen waarschijnlijk zal worden opgevat als een uitnodiging tot seks. Een jonge man bekende: „Persoonlijk vind ik het nogal moeilijk alleen maar zuivere gedachten te koesteren over jonge vrouwen als ik zie hoe zij zich kleden.” Door je bescheiden te kleden, stel je de mensen in de gelegenheid je innerlijke hoedanigheden te waarderen. Als je niet zeker weet of een bepaalde kledij wel bescheiden is, vraag dan je ouders om raad.

 De „innerlijke mens” verfraaien

De apostel Petrus moedigde christenen aan om hun versiering te laten bestaan uit „de verborgen persoon van het hart in de onverderfelijke tooi van de stille en zachtaardige geest, die van grote waarde is in de ogen van God” — ja, en in de ogen van anderen! (1 Petrus 3:4) Modieuze kleding kan sommigen van je leeftijdgenoten imponeren. Maar met kleren win je geen harten, noch maak je er echte vrienden door. Dat bereik je door de „innerlijke mens” te verfraaien — door te werken aan de persoon die je innerlijk bent (2 Korinthiërs 4:16, GNB). Iemand die innerlijk mooi is, zal altijd aantrekkelijk zijn voor anderen, ook als zijn of haar kleren niet volgens de laatste mode zijn, of niet „getatoeëerd” zijn met dwaze labels van ontwerpers.

Wie weet welke rage de jongeren straks weer met hele hordes tegelijk de winkels injaagt. Jij kunt echter voor jezelf denken. Houd vast aan hoge maatstaven voor kleding. Vermijd hypermoderne en sexy kleding. Wees aan de conservatieve kant door niet de eerste — maar ook niet per se de laatste — te zijn die aan een bepaalde mode meedoet. Kies kwaliteitskleding die lang meegaat en niet snel uit de mode is. Vergewis je ervan dat je kleding de juiste boodschap overbrengt en niet een beeld te zien geeft dat door de media of je leeftijdgenoten is gemanipuleerd, maar een beeld van wie je werkelijk bent.

Vragen ter bespreking

◻ Op welke wijze brengt kleding een boodschap over?

◻ Waarom neigen sommige jongeren bij de keuze van hun kleding naar het bizarre?

◻ In hoeverre word je door je leeftijdgenoten beïnvloed wat betreft de keuze van je kleding?

◻ Welke nadelen heeft het wanneer je altijd probeert volgens de laatste mode gekleed te gaan?

◻ Waardoor wordt bepaald of een kledingstijl ’bescheiden en welverzorgd’ is?

[Inzet op blz. 94]

„Je kleding toont echt wie je bent en hoe je over jezelf denkt”

[Illustratie op blz. 91]

Ouders hebben dikwijls een verschil van mening met hun kinderen over de kleren die zij dragen. Zijn de ouders gewoon ouderwets?

[Illustratie op blz. 92]

Veel jongeren trachten door excentrieke kleding hun individualiteit te bevestigen

[Illustraties op blz. 93]

Pas je kleding aan de omstandigheden aan. Kleding vertelt iets over jou!