Hoofdstuk 7

Moet ik het huis uit gaan?

„Mams en Paps:

Ik ga nu dan toch eindelijk weg. Zoals ik al eerder heb gezegd, doe ik dit niet om jullie dwars te zitten of om jullie iets betaald te zetten. Ik kan niet gelukkig zijn als ik zo onvrij moet leven als jullie willen. Misschien word ik op deze manier ook niet gelukkig, maar dat wil ik dan zelf ontdekken.”

ZO BEGON de afscheidsbrief die een zeventienjarig meisje voor haar ouders achterliet. In de Bondsrepubliek Duitsland bijvoorbeeld woont tegenwoordig één op de drie meisjes en één op de vier jongens in de leeftijd van 15 tot 24 jaar niet meer thuis. Misschien heb je er zelf ook over gedacht uit huis te gaan.

God voorzag dat het verlangen om te trouwen mensen ertoe zou bewegen ’vader en moeder te verlaten’ (Genesis 2:23, 24). En er zijn nog andere geldige redenen om weg te gaan, bijvoorbeeld wanneer iemand zijn dienst voor God uitbreidt (Markus 10:29, 30). Voor veel jongeren is uit huis gaan echter eenvoudig een manier om aan een in hun ogen onhoudbare situatie te ontsnappen. Eén jonge man zei: „Je wilt gewoon onafhankelijker zijn. Bij je ouders thuis wonen, bevredigt je niet meer. Je hebt de hele tijd ruzie en zij snappen niet waar jij behoefte aan hebt. Bovendien voel je je zo aan banden gelegd. Je kunt nergens heen of je moet je ouders tekst en uitleg geven.”

Ben je zover dat je op eigen benen kunt staan?

Maar betekent het feit dat je onafhankelijk wilt zijn ook dat je die onafhankelijkheid aankunt? In de eerste plaats is je hoofd boven water houden misschien niet zo gemakkelijk als je gedacht had. Banen zijn dikwijls schaars. De huren zijn omhooggevlogen. En waartoe zijn jongeren die in financiële moeilijkheden komen, dan vaak gedwongen? De auteurs van  Pulling Up Roots zeggen: „Zij komen weer thuis en verwachten dat de ouders wel weer in hun onderhoud zullen voorzien.”

En hoe staat het met je mentale, emotionele en geestelijke rijpheid? Misschien bezie jij jezelf als een volwassene maar bespeuren je ouders nog iets van „de trekken van een klein kind” in jou (1 Korinthiërs 13:11). En zijn je ouders eigenlijk niet het beste in staat te beoordelen hoeveel vrijheid je aankunt? Door tegen hun oordeel in te gaan en op jezelf te gaan wonen, kun je je een hoop ellende op de hals halen! — Spreuken 1:8.

’Ik kan niet met mijn ouders opschieten!’

Is dat met jou het geval? Ook al is dat zo, dan is dat nog geen reden om je koffers te gaan pakken. Als jongere heb je je ouders nog nodig en zul je de komende jaren waarschijnlijk profijt trekken van hun inzicht en wijsheid (Spreuken 23:22). Moet je hen uit je leven bannen alleen maar omdat je een paar keer een aanvaring met hen hebt gehad?

Karsten, een jonge Duitser die uit huis ging om een carrière als volle-tijdbedienaar na te streven, brengt het als volgt onder woorden: „Ga nooit het huis uit alleen maar omdat je niet met je ouders kunt opschieten. Als je met hen al niet kunt opschieten, hoe wil je dan ooit met anderen kunnen opschieten? Met uit huis gaan wordt je probleem niet opgelost. Integendeel, het zal alleen maar bewijzen dat je nog te onvolwassen bent om op eigen benen te staan en de verwijdering tussen jou en je ouders zal nog groter worden.”

Je moraal en motieven

Jongeren zijn ook geneigd de morele gevaren over het hoofd te zien die voortijdig uit huis gaan met zich meebrengt.  In Lukas 15:11-32 vertelt Jezus over een jonge man die onafhankelijk wilde zijn en er in zijn eentje op uit trok. Nu hij niet meer onder de goede invloed van zijn ouders stond, begon hij „een losbandig leven te leiden” en verviel hij tot seksuele immoraliteit. Al snel had hij al zijn geld verkwist. Er was zo moeilijk aan werk te komen dat hij zelfs een baantje aannam dat de joden verachtten — zwijnen hoeden. De zogenoemde verloren zoon kwam echter tot bezinning. Hij zette zijn trots opzij, ging naar huis terug en smeekte zijn vader om vergeving.

Hoewel deze gelijkenis verteld werd om de aandacht te vestigen op Gods barmhartigheid, bevat ze tevens de volgende praktische les: Uit huis gaan met een onverstandig motief kan je moreel en geestelijk schade berokkenen! Het is droevig te moeten zeggen dat sommige christelijke jongeren die een onafhankelijke koers zijn gaan varen, geestelijk schipbreuk hebben geleden. Sommigen die geen kans zagen zich te bedruipen, zijn hun onkosten gaan delen met andere jongeren die er een levensstijl op na houden die in strijd is met bijbelse beginselen. — 1 Korinthiërs 15:33.

Horst, een Duitse jongere, vertelt over een jonge man van zijn eigen leeftijd die het huis uit was gegaan: „Hoewel hij niet getrouwd was, ging hij met zijn vriendin samenwonen. Zij hielden feestjes waar de drank rijkelijk vloeide en vaak liep het er op uit dat hij dronken werd. Als hij nog thuis had gewoond, zouden zijn ouders dit allemaal niet toegestaan hebben.” Horst besloot: „Het is waar, als je eenmaal het huis uit bent, heb je meer vrijheid. Maar wees nu eens heel eerlijk — wordt die niet dikwijls gebruikt als een gelegenheid om verkeerde dingen te doen?”

Als je dus naar meer vrijheid hunkert, vraag je dan af: Waarom wil ik die grotere vrijheid eigenlijk? Is het omdat ik dan materiële bezittingen kan verkrijgen of de ruimte krijg om te handelen op een manier die mijn ouders zouden verbieden als ik nog thuis woonde? Bedenk wat de bijbel in Jeremia 17:9 zegt: „Het hart is verraderlijker dan iets anders en niets ontziend. Wie kan het kennen?”

 Hoe kan ik volwassen worden als ik thuis blijf wonen?

Het boek Adolescence merkt op: „Eenvoudig het ouderlijk huis verlaten, biedt geen garantie voor een geslaagde overgang [naar de volwassenheid]. Evenmin betekent thuis blijven wonen dat men niet volwassen wordt.” Ja, volwassen worden betekent meer dan zelf geld, een baan en een woning hebben. Een eerste vereiste om het leven aan te kunnen, is dat je moeilijkheden moedig onder de ogen ziet. Wij bereiken niets door weg te lopen uit situaties die ons niet bevallen. „Goed is het voor een fysiek sterke man, dat hij het juk draagt in zijn jeugd”, zegt Klaagliederen 3:27.

Neem bijvoorbeeld ouders met wie je niet goed kunt opschieten of die erg streng zijn. Mac, nu 47 jaar oud, had een vader die hem na schooltijd met karweitjes opzadelde. In de zomervakantie, als andere jongeren speelden, moest Mac werken. „Ik vond hem de gemeenste man van de hele wereld omdat hij ons niet liet spelen en plezier maken”, zegt Mac. „Dikwijls dacht ik: ’Ik wou dat ik hier weg kon en op mezelf  kon gaan wonen!’” Mac bekijkt de zaak nu echter anders: „Wat Pa voor mij gedaan heeft, is van onschatbare waarde. Hij heeft mij geleerd hard te werken en tegenspoed te verduren. Ik heb sedertdien wel met ergere problemen te kampen gehad, maar ik weet hoe ik ze moet aanpakken.”

Luilekkerland

Eenvoudig thuis blijven wonen is echter nog geen garantie dat je volwassen zult worden. Een jongere zegt: „Bij mijn ouders thuis wonen was net luilekkerland. Zij deden alles voor me.” Bij het volwassen worden hoort dat je leert dingen zelf te doen. O zeker, de vuilnisbak buiten zetten of de was doen is lang niet zo leuk als naar je lievelingsmuziek luisteren. Maar wat kan het gevolg zijn als je deze dingen nooit leert doen? Dan kun je een hulpeloze volwassene worden en volledig van je ouders of anderen afhankelijk blijven.

Bereid jij je (of je nu een jonge man of een jonge vrouw bent) voor op je uiteindelijke onafhankelijkheid door te leren koken, schoonmaken, strijken of reparaties in huis of aan de auto te verrichten?

Financiële onafhankelijkheid

Jongeren in welvarende landen zijn vaak van mening dat het gemakkelijk is om aan geld te komen en nog gemakkelijker om het uit te geven. Als zij een baantje hebben, zijn zij vaak geneigd het geld dat zij in handen krijgen uit te geven aan een stereo-installatie en kleding met de naam van de ontwerper erop. Wat een wreed ontwaken staat zulke jongeren echter te wachten als zij op eigen benen komen te staan! Horst (die wij al eerder genoemd hebben) herinnert zich: „Aan het eind van de eerste maand [dat ik op mijzelf woonde] waren zowel mijn portemonnee als mijn provisiekast leeg.”

Waarom zou je niet met geld leren omgaan terwijl je nog thuis woont? Je ouders hebben er al jaren ervaring mee en kunnen je dikwijls laten zien hoe je veel valstrikken kunt vermijden. Het boek Pulling Up Roots geeft de suggestie hun  vragen te stellen zoals: ’Wat zijn de maandelijkse kosten voor elektriciteit? Verwarming? Water? Telefoon? Wat voor belasting betalen wij? Hoeveel zijn wij kwijt aan huur?’ Misschien schokt het je te horen dat werkende jongeren dikwijls meer zakgeld hebben dan hun ouders! Als jij dus een baantje hebt, bied dan aan een redelijke bijdrage te leveren in de kosten van levensonderhoud voor het gezin.

Leer voordat je weggaat

Nee, je hoeft niet uit huis te gaan om volwassen te worden. Maar zolang je nog thuis bent, moet je er hard aan werken je onderscheidingsvermogen en gezonde verstand te ontwikkelen. Leer ook met anderen om te gaan. Bewijs dat je opgewassen bent tegen kritiek, mislukkingen of teleurstellingen. Kweek ’vriendelijkheid, goedheid, zachtaardigheid en zelfbeheersing’ aan (Galaten 5:22, 23). Deze eigenschappen vormen de ware kenmerken van een volwassen christelijke man of vrouw.

Vroeg of laat zul je door de omstandigheden, een huwelijk bijvoorbeeld, waarschijnlijk toch wel uit het ouderlijke nest geduwd worden. Maar waarom zou je haast maken om weg te gaan voordat het zover is? Bepraat het eens met je ouders. Alle kans dat zij blij zijn als je blijft, vooral indien je een werkelijke bijdrage levert tot het welzijn van het gezin. Met hun hulp kun je gewoon thuis blijven en daar verder groeien, dingen blijven leren en volwassen worden.

Vragen ter bespreking

◻ Waarom hunkeren veel jongeren ernaar het huis uit te gaan?

◻ Waarom kunnen de meeste jongeren dat nog niet aan?

◻ Wat zijn enkele van de gevaren die het heeft voortijdig uit huis te gaan?

◻ Wat zijn enkele van de problemen waarmee weglopers te kampen hebben?

◻ Hoe kun je volwassen worden terwijl je nog thuis woont?

[Inzet op blz. 57]

„Ga nooit het huis uit alleen maar omdat je niet met je ouders kunt opschieten . . . hoe wil je dan ooit met anderen kunnen opschieten?”

 [Kader/Illustratie op blz. 60, 61]

Is van huis weglopen de oplossing?

Elk jaar lopen ruim een miljoen tieners van huis weg. Sommigen ontvluchten een onhoudbare situatie — zoals lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik. Maar in de meeste gevallen lopen zij weg wegens meningsverschillen met hun ouders over bijvoorbeeld de tijd waarop zij thuis moeten zijn, cijfers op school, huishoudelijke karweitjes en de keuze van hun vrienden.

Het kan zijn dat de kijk die je ouders op de dingen hebben en hun denkwijze eenvoudig niet met de jouwe overeenkomen. Maar heb je in aanmerking genomen dat je ouders tegenover God verplicht zijn jou „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” groot te brengen? (Efeziërs 6:4) Daarom staan zij er wellicht op dat je hen vergezelt naar religieuze bijeenkomsten en aan andere religieuze activiteiten deelneemt, of beperken zij misschien zelfs je omgang met andere jongeren (1 Korinthiërs 15:33). Is dat een reden om opstandig te worden of van huis weg te lopen? Ook jij hebt een verplichting tegenover God: ’Eer je vader en je moeder.’ — Efeziërs 6:1-3.

Bovendien los je door weg te lopen niets op. „Weglopen levert je alleen maar meer problemen op”, meent Amy, die op haar veertiende wegliep. Margaret O. Hyde zegt in haar boek My Friend Wants to Run Away: „Een enkele wegloper vindt echt een baan en redt het alleen. Maar voor de meesten van hen is het leven erger dan voordat zij van huis weggingen.” En het tijdschrift ’Teen merkt op: „Tieners vinden op straat geen vrijheid. In plaats daarvan vinden zij andere weglopers of verstotenen — net als zij — die in leegstaande gebouwen wonen, waar niets hen tegen verkrachters of berovers beschermt. Ook vinden zij heel wat mensen die zo gemeen zijn jonge mensen uit te buiten, en weggelopen tieners zijn een gemakkelijke prooi.”

Als wegloopster was Amy „bevriend” met een 22-jarige man, die haar voor haar verblijf liet betalen „door met hem en negen van zijn vrienden seks te bedrijven”. Ook „raakte zij aan de drank en gebruikte veel drugs”. Een ander meisje, Sandi, werd lastig gevallen door haar opa, bij wie zij in huis was gekomen, en liep weg. Zij werd een prostituée, woonde  op straat en sliep op de banken in een park of waar maar ook. Zij zijn typerend voor veel weglopers.

De meeste weglopers hebben weinig bekwaamheden die geld opleveren. Bovendien hebben zij meestal geen van de noodzakelijke papieren om aangenomen te worden, geen identiteitspapieren en geen permanent adres. „Ik heb moeten stelen, moeten bedelen,” zegt Louis, „maar vooral moeten stelen, omdat niemand je ook maar een cent geeft.” Zo’n 60 procent van de weglopers wordt gevormd door meisjes, van wie velen door prostitutie in hun levensonderhoud voorzien. Pornografen, drugdealers en souteneurs staan regelmatig bij de busstations op de uitkijk naar weglopers die zij kunnen uitbuiten. Zij bieden bange jongeren wellicht een slaapplaats en voedsel aan. Zij geven hun misschien zelfs wat zij thuis misten — een gevoel bemind te worden.

Te zijner tijd eisen zulke „weldoeners” echter een vergoeding. En dat zou kunnen betekenen voor hen te werken als een prostituée en aan seksuele perversiteiten deel te nemen of te poseren voor pornografische foto’s. Geen wonder dat veel weglopers ernstig letsel oplopen of zelfs omkomen.

Het is daarom verstandig al het mogelijke te doen — wat dus niet tot één poging beperkt is — om met je ouders te praten. Laat hun weten hoe je je voelt en wat er aan de hand is. (Zie de hoofdstukken 2 en 3.) In gevallen van lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik kan het nodig zijn de hulp van buitenstaanders in te roepen.

Hoe het ook zij, praat, loop niet weg. Houd in gedachte dat zelfs als het leven thuis niet ideaal is, het allemaal nog erger kan worden als je van huis wegloopt.

[Illustraties op blz. 59]

De huishoudelijke bekwaamheden die iemand nodig heeft om op zichzelf te kunnen wonen, kunnen thuis geleerd worden