Een Romeinse keizer die regeerde van 284-305. Diocletianus staat bekend om zijn wrede vervolging van christenen en om zijn edicten tegen alle christelijke geschriften, zoals de Bijbel. Ondanks zijn pogingen om alle vroegchristelijke literatuur te vernietigen, zijn duizenden oude fragmenten en manuscripten tot deze tijd bewaard gebleven. (Zie App. A3, ‘Hoe de Bijbel bewaard is gebleven’.)

Gaius Aurelius Valerius Diocletianus, geboren als Diocles in de Romeinse provincie Dalmatië, werd alleenheerser in 285. Zijn hervormingen brachten een mate van stabiliteit in het Romeinse Rijk. Diocletianus stelde de tetrarchie of vierkeizerregering in. Hij verdeelde het rijk ook in een oostelijk en een westelijk deel, wat volgens sommige historici de weg baande voor de opkomst van het Byzantijnse Rijk. Hij trad af in 305 en stierf een paar jaar later, gedesillusioneerd door het geruzie van zijn opvolgers.

In de laatste jaren van zijn regering vond de laatste grote christenvervolging plaats. Men denkt dat de vervolging te wijten was aan de invloed van antichristelijke filosofen en aan de wens om de eenheid in het rijk te herstellen, waarbij geen tolerantie was voor een sekte die als uitheems en separatistisch werd gezien. Een andere factor was de invloed van Diocletianus’ opvolger Galerius, een fanatieke aanhanger van de traditionele Romeinse religie.