IN EEN ontwikkeld land kan een huis dat voorzien is van alle luxe die het leven te bieden heeft, de indruk wekken van comfort en voorspoed. Maar wat zou u kunnen aantreffen als u de voordeur binnenstapt? Een onaangename, ongelukkige sfeer. De tienerkinderen antwoorden de ouders alleen met een stuurs „Ja” of „Nee”. De moeder hunkert naar de aandacht van haar man. En de vader wil alleen maar met rust gelaten worden. De bejaarde ouders van dit paar wonen elders op zichzelf en verlangen naar een bezoekje van het gezin, dat ze maanden niet hebben gezien. Anderzijds hebben gezinnen die met soortgelijke spanningen te maken hadden, hun problemen kunnen oplossen en zijn nu werkelijk gelukkig. Vraagt u zich af hoe dat komt?

² Denk eens aan een gezin in een ontwikkelingsland, misschien in een heel ander deel van de wereld. Alle zeven gezinsleden wonen in een hut die op instorten staat. Ze weten niet wanneer ze aan voedsel voor de volgende maaltijd kunnen komen — een droevige herinnering aan het feit dat de mens niet in staat is geweest de wereld van honger en armoede te bevrijden. Toch zijn er veel gezinnen op aarde die blijmoedig het hoofd bieden aan armoede. Hoe komt dat?

³ Zelfs in welvarende landen kunnen financiële problemen ontstaan. Een gezin in Japan kocht hun huis op het hoogtepunt van de economische groei. Ze meenden zeker te zijn van toekomstige salarisverhogingen en namen daarom een zware hypotheek op het huis. Maar toen de groei stagneerde, konden ze de aflossingen niet meer betalen en moesten ze hun huis verkopen voor een veel lagere prijs dan ze ervoor hadden betaald. Hoewel het gezin niet meer in het huis woont, zijn ze nog steeds de schuld ervan aan het afbetalen. Wat het allemaal nog moeilijker maakt, is dat ze nauwelijks de rekeningen kunnen betalen die het gevolg zijn van een onverstandig gebruik van creditcards. De vader wedt op paarden, en het gezin zinkt steeds dieper in de schuld. Toch hebben veel gezinnen veranderingen aangebracht die hen gelukkig hebben gemaakt. Zou u willen weten hoe?

 ⁴ Waar u ook woont, menselijke betrekkingen kunnen een bron van voortdurende spanningen zijn, wat het leven allerminst voldoening schenkend maakt. Op uw werk wordt u misschien het doelwit van kwaadsprekerij. Uw prestaties zetten anderen wellicht tot jaloezie aan en maken u tot het slachtoffer van oneerlijke kritiek. Iemand met wie u dagelijks te maken hebt, zou u kunnen irriteren met zijn sterke persoonlijkheid. Uw kind wordt op school wellicht getreiterd, lastiggevallen of genegeerd. Bent u een alleenstaande ouder, dan weet u dat dit niet bevorderlijk is voor uw contacten met anderen. Al zulke problemen brengen extra stress teweeg in het leven van veel mannen en vrouwen.

⁵ De effecten van stress kunnen zich een tijdlang ongemerkt ophopen totdat, zonder waarschuwing, het breekpunt wordt bereikt. Daarom wordt stress wel de stille moordenaar genoemd, en chronische stress een langzaam werkend vergif. „Tegenwoordig zijn stress en de daaruit voortvloeiende ziekten van invloed op werkende mensen in bijna alle delen van de wereld”, zegt professor Robert L. Veninga van de University of Minnesota. Men zegt dat met stress verband houdende ziekten de economie in de VS jaarlijks $200 miljard kosten. Stress wordt zelfs Amerika’s nieuwste exportartikel genoemd, en in veel van de belangrijkste talen ter wereld kan men over „stress” horen spreken. Als u gestresst bent en dingen die op het programma staan niet kunt afwerken, zou u schuldgevoelens kunnen ontwikkelen. Uit een recent onderzoek blijkt dat de gemiddelde persoon zich twee uur per dag schuldig voelt. Toch zijn sommigen in staat geweest het hoofd te bieden aan stress en een succes van hun leven te maken.

⁶ Hoe kunt u met zulke dagelijkse problemen omgaan en een voldoening schenkend leven leiden? Sommigen raadplegen door specialisten geschreven zelfhulpboeken en handboeken. Zijn zulke boeken betrouwbaar? Dr. Benjamin Spock, wiens boek over kinderopvoeding in 42 talen is vertaald en een oplage heeft van bijna 50 miljoen exemplaren, heeft eens gezegd dat „het onvermogen om streng te zijn . . . in Amerika vandaag de dag het meest voorkomende probleem van ouders is”. Hij zei verder dat de deskundigen, hijzelf inbegrepen, daar in hoofdzaak verantwoordelijk voor zijn. „We beseften pas toen het te laat was”, gaf hij toe, „hoezeer onze betweterige houding het zelfvertrouwen van ouders heeft ondermijnd.” We zouden ons dus heel goed kunnen afvragen: ’Wiens raad kunnen we veilig opvolgen om nu en in de toekomst een voldoening schenkend leven te leiden?’