Een blik op de wereld

Exotisch vlees te koop

In weerwil van internationale wetten die de handel in vleermuizenvlees en het gebruik ervan als voedsel in Europa verbieden, wordt het illegaal in Britse winkels en restaurants verkocht. „Het is echt verontrustend dat beschermde vleermuissoorten onopgemerkt worden gedood en ingevoerd, om niet te spreken van het gevaar voor de volksgezondheid dat het eten van niet-gekeurd vlees vormt”, zegt Richard Barnwell, van het Wereld Natuur Fonds. In delen van Afrika zijn vleerhonden lang een belangrijke voedselbron geweest, en in Maleisië en Indonesië is het aantal van enkele van de zeldzaamste soorten vleerhonden schrikbarend gedaald als gevolg van de handel in hun vlees. Ook wordt op de Seychellen een kerrieschotel van vleermuizenvlees als een luxemaal bezien. De Londense Sunday Times bericht echter dat vleermuizen „niet de enige bedreigde dieren zijn die in Europa in trek zijn”. Restaurants in Brussel serveren chimpanseevlees.

Frunnikt u?

Ongeveer 15 procent van de gemiddelde bevolking heeft zenuwachtige aanwensels, zegt de Canadese krant The Globe and Mail. Onderzoekers merken op dat sommigen onrustige gedragingen vertonen als „met hun haar draaien, met hun voeten tikken, met hun benen schommelen, op hun nagels bijten en dergelijke”. Waarom dit rusteloze bewegen? Peggy Richter, psychiater aan het Centrum voor Verslaving en Geestelijke Gezondheid in Toronto, denkt dat zulke ritualistische bewegingen iemand op zijn gemak stellen. Aan de andere kant zegt klinisch psycholoog Paul Kelly dat al dat friemelen en frunniken en wiebelen toe te schrijven is aan gespannenheid en een automatische, onbewuste reactie is die plotseling op gang komt en u boven een stressvolle situatie plaatst. Volgens deskundigen „kunt u leren de gewoonte te onderbreken en er uiteindelijk mee te stoppen door vervangingstherapie — dat houdt in u op een ander voorwerp te concentreren wanneer u merkt dat u ergens aan frunnikt”, zegt de Globe.

Verslaafd aan cola?

Mexicanen drinken gemiddeld zo’n 160 liter aan colaatjes per persoon per jaar, bericht de Mexicaanse consumentenassociatie AMEDEC. Jaarlijks wordt er meer geld besteed aan coladranken dan aan de 10 belangrijkste voedingsmiddelen bij elkaar. Volgens sommigen is de grote consumptie van deze frisdranken een van de voornaamste oorzaken van ondervoeding in Mexico. Sommige ingrediënten van cola kunnen de opname van calcium en ijzer belemmeren. Problemen waarvan men eveneens denkt dat ze verband houden met de consumptie van cola zijn een grotere kans op nierstenen, gaatjes, zwaarlijvigheid en hoge bloeddruk, alsook slapeloosheid, maagzweren en angsten. ’Wij waren altijd „maïs-mensen”,’ zegt Consumer’s Guide Magazine, ’maar nu zou je kunnen zeggen dat wij „cola-mensen” zijn.’

Een „rechtvaardige oorlog”?

„De oorlog in Joegoslavië heeft werkelijke scheidingen in kerken teweeggebracht als gevolg van de interpretatie van het traditionele begrip ’rechtvaardige oorlog’”, zegt de Franse krant Le Monde. Het denkbeeld van een rechtvaardige oorlog (jus ad bellum) gaat terug tot Augustinus, die in de 5de eeuw leefde. Volgens Le Monde zijn de „morele” rechtvaardigingen voor zo’n oorlog zoals die door een latere katholieke filosoof, Thomas van Aquino, geformaliseerd werden, onder andere: er moet een „gerechtvaardigde reden” zijn, de oorlog dient het „laatste middel” te zijn, degene die oorlog voert moet „rechtmatige autoriteit” hebben en „het gebruik van wapens [dient] niet te leiden tot meer schade en wanorde dan het kwaad dat uitgeschakeld moet worden”. Een andere voorwaarde die in de 17de eeuw werd toegevoegd, is „kans op succes”. Hoewel de meeste kerken nu het denkbeeld van een „heilige oorlog” verwerpen, blijven ze debatteren over de vraag wat als een „rechtvaardige oorlog” bezien wordt.

Seksueel actieve jongeren in Brazilië

In Brazilië „heeft 33% van de meisjes en 64% van de jonge mannen voor het eerst seksuele omgang tussen de 14 en 19 jaar”, bericht O Estado de S. Paulo. Bovendien is het aantal Braziliaanse meisjes tussen de 15 en 19 jaar dat vóór het huwelijk seksueel actief wordt in slechts 10 jaar verdubbeld. Volgens demografe Elizabeth Ferraz heeft er „een opvallende verandering in de houding ten opzichte van seksualiteit” plaatsgevonden. Uit een ander onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat 18 procent van de Braziliaanse  adolescenten al minstens één kind heeft of nu een kind verwacht.

Hoe veilig is uw ziekenhuis?

„Patiënten lopen een kans van meer dan 1 op 10 om in een Iers ziekenhuis een infectieziekte op te lopen”, bericht The Irish Times. Een zogenoemde ziekenhuisinfectie (HAI — Hospital Acquired Infection) vereist extra behandeling en een langer verblijf in het ziekenhuis. Gemiddeld kan één geval van HAI 2200 dollar per patiënt kosten en zijn er 11 dagen extra in het ziekenhuis nodig als het om een infectie in het bloed gaat. Vooral zorgwekkend zijn infecties met „supermicroben”, die „steeds resistenter worden tegen een hele reeks antibiotica”, zegt de krant. Personen die het vatbaarst zijn voor HAI zijn „de ouderen, de hele kleintjes, degenen die lang in het ziekenhuis liggen [en] personen met onderliggende chronische aandoeningen zoals een hartkwaal of chronische bronchitis”.

Schatting van aantal genen toegenomen

Onderzoekers hebben onlangs de schatting van het aantal genen in elke menselijke cel gewijzigd in 140.000, bericht The New York Times. Eerdere schattingen liepen van 50.000 tot 100.000 menselijke genen. Dit betekent dat het menselijk organisme aanmerkelijk complexer is dan voorheen werd gedacht. Genen instrueren de lichaamscellen aminozuren in de juiste volgorde te brengen om eiwitten te kunnen opbouwen. De sterke opwaartse wijziging „benadrukt hoeveel er nog te leren valt over de genetische programmering van de mens”, zegt de krant.

Veranderde kijk op de hel

Eeuwenlang heeft de Katholieke Kerk geleerd dat de hel een plaats is waar de zielen van goddeloze mensen eeuwige pijniging ondergaan. Schijnbaar is dat veranderd. De hel „is niet een straf die van buitenaf door God wordt opgelegd,” zegt paus Johannes Paulus II, „maar een resultaat van uitgangspunten die mensen zich in dit leven al hebben gekozen”, aldus L’Osservatore Romano. „De hel is geen plaats,” zegt de paus, „maar duidt op de toestand van degenen die zich vrijwillig en definitief van God, de bron van alle leven en vreugde, afscheiden.” Hij voegt hieraan toe dat „eeuwige verdoemenis” niet Gods werk is; in plaats daarvan „sluit het schepsel zichzelf af voor [Gods] liefde”.

Lopen voor de gezondheid

Lopen helpt u niet alleen af te vallen en stress te verlichten, maar draagt ook bij tot verlaging van „uw bloeddruk en de kans op een hartaanval”, zegt de in Toronto uitgegeven Globe and Mail. Om gezond te blijven moet men daar een bepaalde hoeveelheid tijd aan besteden. Hoeveel? „Volgens Canada’s Physical Activity Guide to Healthy Active Living moet u, als u in een gematigd tempo loopt, ernaar streven in totaal 60 minuten per dag te halen — in periodes van minstens 10 minuten aan een stuk.” Ook 30 tot 60 minuten per dag stevig stappen of fietsen, of 20 tot 30 minuten per dag joggen, kan u gezond houden. De Globe doet de aanbeveling lichtgewicht schoeisel te dragen dat ademt en dat buigzame zolen, goede steun voor de voetholten, verende binnenzolen en genoeg ruimte voor de tenen heeft.

Vroegtijdige waarschuwing

„De wereld staat wellicht voor een decennium van ’superrampen’”, bericht World Press Review, naar aanleiding van een artikel in de Londense Financial Times. De Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maan-​verenigingen maakt melding van natuurrampen als cyclonen en aardbevingen en waarschuwt dat grote bevolkingsgroepen kwetsbaar zijn voor rampen. „Van de 50 snelst groeiende steden op aarde, liggen er 40 in een aardbevingszone, en de helft van de wereldbevolking woont in kustgebieden, blootgesteld aan stijgende zeespiegels”, zegt het tijdschrift. Een ander onheilspellend teken is dat, terwijl het aantal rampen toeneemt, de beschikbaarheid van overheidsgelden voor noodhulp in veel landen is afgenomen.

Een lange nacht

„Majestueuze duisternis.” Zo beschreef de Noorse poolreiziger Fridtjof Nansen de „Mörketid”, of de tijd waarin de zon in het noorden van Noorwegen helemaal niet opkomt. Twee maanden lang is rond 12 uur ’s middags gedurende enkele uren slechts een grijsrode schemerige gloed te zien. Maar niet iedereen is blij met deze donkere periode. Volgens de krant Ibbenbürener Volkszeitung lijdt 21,2 procent van de Noren die boven de poolcirkel wonen aan winterdepressies. De oorzaak kan een tekort aan melatonine zijn, een hormoon dat in de hersenen wordt aangemaakt. De enige remedie is licht. Steeds meer toeristen worden echter naar de poolcirkel gelokt door het flikkerende poollicht, de glinstering van de sneeuw in het maanlicht en de gezellige lichtjes van verspreid liggende dorpjes.