Zal in Mexico grotere gewetensvrijheid worden verleend?

DOOR ONTWAAKT!-CORRESPONDENT IN MEXICO

RELIGIEUZE vrijheid wordt in Mexico door de wet gewaarborgd. Toch bevat de wet nog enkele beperkingen op de vrijheid van aanbidding. Het begrip gewetensbezwaren tegen militaire dienst bijvoorbeeld is in dit land betrekkelijk onbekend. Daarom besloot het Instituut voor Rechtskundig Onderzoek van de Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM) een internationaal symposium te houden met de titel „Gewetensbezwaren in Mexico en de wereld”. Het Instituut voor Rechtskundig Onderzoek van de UNAM legt verantwoording af aan de regering, maar heeft tot doel de bestaande wetten en hun toepassing te onderzoeken. Jehovah’s Getuigen in Mexico ontvingen de uitnodiging een vertegenwoordiger te sturen om een lezing te houden over het onderwerp „Jehovah’s Getuigen en gewetensbezwaren”.

Hoogleraren maken hun mening duidelijk

In het onderdeel „Gewetensbezwaren in internationaal recht” bracht professor Javier Martínez Torrón uit Granada (Spanje) naar voren dat gewetensvrijheid en het recht bezwaar te maken tegen de toepassing van bepaalde wetten of verplichtingen op grond van het geweten reeds internationaal erkend zijn. Hij noemde de situatie van Jehovah’s Getuigen in Spanje en de Kokkinakis-zaak in Griekenland. *

Dr. José Luis Soberanes Fernández, hoogleraar aan het Instituut voor Rechtskundig Onderzoek van de UNAM, sprak over het thema „Mexico’s ondervinding met de materie”. „Wij moeten erop wijzen dat de Mexicaanse Wet op de kerkgenootschappen en openbare aanbidding gewetensbezwaren praktisch verbiedt”, zei hij onder verwijzing naar artikel 1, dat luidt: „In geen geval wordt iemand door zijn religieuze overtuiging vrijgesteld van het naleven van de wetten van dit land. Niemand zal zich met een beroep op religieuze beweegredenen kunnen onttrekken aan de wettelijke verantwoordelijkheden en plichten.” Tot besluit zei dr. Soberanes: „Wij zijn van mening dat er in Mexico dringend wetgeving gecreëerd moet worden met betrekking tot gewetensbezwaren.”

Hij maakte melding van het feit dat in Mexico elk jaar honderden kinderen van Getuigen voor problemen in verband met hun schoolopleiding geplaatst worden wegens hun op de bijbel gebaseerde weigering de vlag te groeten. Sommige kinderen van Getuigen mogen zich niet eens laten inschrijven op school. Maar door hiertegen beroep aan te tekenen via de Commissie voor de Rechten van de Mens, hebben velen van hen hun recht op onderwijs teruggekregen. Sommige functionarissen in het onderwijs hebben stappen ondernomen om te voorkomen dat kinderen van school worden gestuurd, maar enkele leerkrachten blijven zulke pogingen negeren. De overheid is tolerant tegenover het standpunt van de Getuigen, maar er is geen richtlijn die scholen in Mexico kunnen volgen.

In het symposium kwamen ook gewetensbezwaren van andere religies aan de orde, zoals het gedwongen werken op dagen die als heilig worden beschouwd, de verplichting zich op het werk te kleden op een manier die iemands religieuze overtuiging geweld aandoet, enzovoort. Ook kwamen bezwaren tegen militaire  dienst en bepaalde medische behandelingen aan bod.

Jehovah’s Getuigen en caesar

Een medewerker van het bijkantoor van Jehovah’s Getuigen in Mexico gaf een kort overzicht van hun fundamentele leerstellingen. Hij legde uit dat zij zich houden aan bijbelse beginselen zoals dat in Lukas 20:25, waar christenen geboden wordt ’caesar terug te betalen wat van caesar is’. Hij verwees ook naar Romeinen 13:1, waar staat dat christenen de wereldlijke autoriteiten moeten respecteren. Hij benadrukte dat Jehovah’s Getuigen normale, gezagsgetrouwe burgers zijn die hun best doen om hun belastingen te betalen, een fatsoenlijk leven te leiden, hun huizen schoon te houden en hun kinderen naar school te sturen.

Vervolgens vestigde hij de aandacht op een schriftuurlijke grond voor de weigering van Getuigen om de vlag te groeten, die gevonden kan worden in de Tien Geboden, in Exodus 20:3-5: „Gij moogt geen andere goden tegen mijn persoon in hebben. Gij moogt u geen gesneden beeld maken, noch enige gedaante gelijkend op iets wat in de hemel boven of wat op de aarde beneden of wat in de wateren onder de aarde is. Gij moogt u voor die niet buigen, noch u ertoe laten bewegen ze te dienen.”

Jehovah’s Getuigen aanbidden alleen God en in geen enkel geval aanbidden zij een beeld. Maar zij zullen nooit een oneerbiedige daad tegenover een nationaal symbool begaan of er oneerbiedig over spreken.

Om het standpunt van Jehovah’s Getuigen over deze kwestie sterk te laten uitkomen, werd de video De paarse driehoek vertoond. Die laat het vastberaden standpunt zien dat Jehovah’s Getuigen in nazi-Duitsland (1933–1945) innamen. In de video wordt het verhaal verteld van de familie Kusserow, een gezin dat tijdens het nazi-regime vaststond in het geloof. *

Daarna werd de schriftuurlijke basis verschaft op grond waarvan Jehovah’s Getuigen bloedtransfusies weigeren (Genesis 9:3, 4; Handelingen 15:28, 29). De wereldwijde regeling van Ziekenhuiscontactcomités werd uiteengezet. Bovendien werden de prestaties belicht van meewerkende artsen in het toepassen van bloedvrije chirurgie bij Jehovah’s Getuigen.

Elke dag werd het symposium door zo’n honderd mensen bijgewoond, onder wie veel juristen. Er waren ook vertegenwoordigers van het Mexicaanse Ministerie voor Godsdienstzaken aanwezig. Alle aanwezigen konden het standpunt van deskundigen horen met betrekking tot het respecteren van gewetensbezwaren. Dit concept is nieuw voor wetgevers in Mexico, maar is reeds algemeen geaccepteerd in veel democratische landen, zoals Frankrijk, Portugal, Spanje en de Verenigde Staten, en ook in sommige voormalige communistische landen, zoals Tsjechië en Slowakije.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 21]

Jehovah’s Getuigen in Mexico waarderen hun vrijheid om te prediken