Stropdassen — Vroeger en nu

MANNEN zijn er al duizenden jaren in geïnteresseerd hun keel en nek te sieren. Zo gaf de farao van Egypte rond 1737 v.G.T. een gouden halsketting aan Jozef. — Genesis 41:42.

Tegenwoordig dragen mannen in veel delen van de wereld een stropdas. Volgens verscheidene bronnen zijn de voorlopers van de huidige stropdas aan het einde van de zestiende eeuw in Engeland en Frankrijk verschenen. Mannen droegen een jas die een wambuis heette. Ter versiering droegen zij een plooikraag rond hun hals. De plooikraag was in veel gevallen groot en soms verscheidene centimeters dik en leek wel op een molensteen die de nek omsloot. Hij was gemaakt van witte stof en werd gesteven om zijn vorm te behouden.

Op den duur werd de plooikraag vervangen door de zogenaamde slappe kraag. Dit was een witte kraag die de hele schouder bedekte en over de bovenarm viel. Deze kragen werden ook wel puntkragen genoemd. Ze werden onder andere door de puriteinen gedragen.

In de zeventiende eeuw gingen mannen onder de gebruikelijke lange jas een lange onderjas, een vest, dragen. Om hun nek droegen zij een lange halsdoek of sjaal, de cravate. Zij wikkelden deze een paar keer om hun hals en lieten de uiteinden over het vest vallen. Schilderijen uit de tweede helft van de zeventiende eeuw laten zien dat de cravate toen heel populair was.

Cravates werden gemaakt van mousseline, batist of zelfs van kant. De kanten cravates waren duur. Jacobus II van Engeland heeft volgens zeggen voor de kanten cravate voor zijn kroning 36 pond en 10 shilling betaald — destijds een aanzienlijk bedrag. Sommige kanten cravates waren groot. De beeltenis van Karel II in Westminster Abbey laat zien dat die van hem 15 centimeter breed en 85 centimeter lang was.

Er bestonden allerlei manieren om de cravate te knopen. Soms werd de cravate op haar plek gehouden met een zijden lint waarin dan onder de kin een grote strik werd gelegd. Dit soort halsdoek heette een solitaire. De strik leek op de hedendaagse vlinderdas. Naar verluidt waren er minstens honderd manieren om een cravate te strikken. Beau Brummell, een Engelsman die invloed had op de herenmode, heeft volgens zeggen eens een hele ochtend aan het knopen van één cravate besteed om die precies goed te krijgen.

In de jaren zestig van de negentiende eeuw begon de cravate met lange uiteinden op de hedendaagse stropdas te lijken en ook zo genoemd te worden. Overhemden met boorden waren in de mode gekomen. De stropdas werd onder de kin geknoopt en de lange uiteinden hingen op de borst. Dat was de eerste hedendaagse stropdas. Een ander soort stropdas, de vlinderdas, werd eind negentiende eeuw populair.

Tegenwoordig vinden velen de stropdas een belangrijk onderdeel van de verschijning van de drager. Sommige mensen vormen zich zelfs een mening over een onbekende op grond van de soort stropdas die hij draagt. Het is dus verstandig een schone stropdas te dragen met een patroon en kleuren die bij uw overhemd, broek en jasje passen.

 De knoop die u kiest moet goed gelegd zijn. Het populairste is misschien een enkele knoop, de four-in-hand. (Zie de tekening op blz. 14.) Die is netjes en eenvoudig en meestal ook bij officiële gelegenheden acceptabel. Nog een populaire knoop is de Windsor, die iets groter is. Meestal wordt net onder de knoop een kuiltje gemaakt.

Veel mannen vinden het onprettig een stropdas te dragen. Zij hebben een hekel aan de druk op hun keel. Toch hebben sommigen die dit probleem hadden, ontdekt dat het ongemak meer met de boordmaat te maken had. Als u dit probleem hebt, zorg er dan voor dat uw overhemdboord niet te klein is. Als de maat goed is, merkt u misschien niet eens dat u een stropdas draagt.

In veel landen wordt de stropdas als een essentieel onderdeel van zakelijke of formele kleding beschouwd. Daarom dragen veel christelijke mannen een stropdas wanneer zij aan formele aspecten van hun bediening deelnemen. Inderdaad, een om de hals geknoopt lapje stof kan een man waardigheid verlenen en hem er netjes doen uitzien.

[Diagram op blz. 14]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

Een enkele knoop strikken *

1 Begin met het brede uiteinde van de das ongeveer dertig centimeter onder het smalle uiteinde en haal dat over het smalle uiteinde heen en breng het daarna onderlangs weer terug.

2 Haal het brede uiteinde opnieuw bovenlangs en breng het door de lus naar boven.

3 Houd de voorkant van de knoop met uw wijsvinger wat open terwijl u het brede uiteinde van de das door de voorkant van de knoop naar beneden duwt.

4 Trek de knoop langzaam aan, waarbij u het smalle uiteinde vasthoudt en de knoop naar de boord toe schuift.

[Voetnoot]

[Illustraties op blz. 15]

Verschillende stijlen in stropdassen — van de 17de eeuw tot nu