Een blik op de wereld

Problemen met Mars-ruimtevaartuigen

In december was de NASA niet in staat het contact met haar Mars Polar Lander te herstellen nadat het ruimtevaartuig de Martiaanse atmosfeer was binnengedrongen. De mislukking kwam slechts zo’n twee maanden na het falen van de Mars Climate Orbiter, die inlichtingen van de lander aan de aarde had moeten gaan doorgeven. Waarom de lander het begaf is niet bekend. Maar een van de redenen waarom de orbiter uit de koers raakte, was dat men voor de navigatiecommando’s van het ruimtevaartuig Engelse maateenheden had genomen in plaats van het meer gebruikte metrieke stelsel! Door dit verschil konden navigatiegegevens niet goed worden overgebracht. Hoewel wetenschappers van de NASA teleurgesteld zijn door hun verliezen, willen ze vasthouden aan de gestelde doelen, aldus CNN. Die zijn: „meer te weten te komen over de klimatologische en geologische geschiedenis van de rode planeet; te zoeken naar tekenen van leven; en de grondslag te leggen voor bemande verkenningen”.

Een verdwijnend Chinees schrijfsysteem

In een groep dorpjes in de provincie Hunan, in het zuiden van China, is eeuwenlang een uniek schrijfsysteem in gebruik geweest dat Nu Shu wordt genoemd en dat alleen door vrouwen wordt beheerst. Het is ontwikkeld door boerenvrouwen in een tijd waarin meisjes formeel onderwijs werd ontzegd. Het alfabet ervan bestaat uit naar schatting 700 fonetische karakters, vergeleken met de duizenden ideografische karakters van het Chinees. Nu Shu wordt geschreven met verfijnde gebogen en schuine streepjes, die Yang Yueqing, een cineast die een documentaire heeft gemaakt over Nu Shu, beschrijft als „heel vrouwelijk en mooi, . . . ook uiterst grafisch omdat het in kleding geweven werd en als patronen werd geborduurd”, bericht de Londense Sunday Times. De vrouwen tekenden volksoverleveringen op en brachten hun levenslot onder woorden in liederen en gedichten geschreven in het Nu Shu. Nadat de vrouw in 1949 in China gelijkheid werd verleend, werd het Nu Shu steeds minder gebruikt. Momenteel is van slechts drie mensen bekend dat ze het oude schrift beheersen, en dat zijn bejaarde vrouwen.

Gewelddadige videospelletjes

Naar aanleiding van een studie onder 600 jonge gebruikers van videospelletjes waarschuwt onderzoeker Brent Stafford, van de Simon Fraser University in British Columbia (Canada), dat veel spelletjes „onze kinderen leren lol te hebben in geweld”. Het tijdschrift Maclean’s bericht: „Sommige fanatieke spelers die het liefst de meest gewelddadige en realistische spelletjes spelen, ’doden’ op een enkele avond wel 1000 virtuele computerpersonages, vaak in scènes die bloederig realistisch zijn.” Het onderzoek legde vast in welke mate gewelddadige videospelletjes zijn ontworpen om op de emoties van een speler te werken en „jonge geesten onder te dompelen in werelden die hen ongevoelig maken voor geweld en zelfs moord”. De videospelletjesindustrie, goed voor een omzet van $17 miljard per jaar, is „groter dan film en televisie samen”. Stafford geeft ouders de dringende raad te weten welke spelletjes hun kinderen spelen en bedacht te zijn op elke neiging tot dwangmatig spelen.

Berichten van oorlogen

„Er woeden momenteel wereldwijd 27 oorlogen”, zegt Psychology Today. Zoals door het Internationale Instituut voor Vredesonderzoek in Stockholm wordt bericht, zijn er meer dan 150.000 Liberianen omgekomen in hun 7 jaar durende burgeroorlog, en zijn er 500.000 mensen gestorven in het 15 jaar durende conflict in Angola. Door gevechten in Turkije zijn sinds 1984 meer dan 37.000 mensen omgekomen en op Sri Lanka heeft oorlog sinds 1983 zo’n 60.000 levens geëist. „In totaal zijn er sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog meer dan 20 miljoen mensen — van wie de meesten burgers — in oorlogen omgekomen”, zegt het tijdschrift. „Oorlog zou wel eens onvermijdelijk kunnen blijven . . . als gevolg van economische belangen. Oorlog is een [van] de grootste bedrijfstakken ter wereld — er wordt $800 miljard per jaar aan uitgegeven — en levert ook een enorme oorlogsbuit op.” In het redactionele artikel wordt opgemerkt: „Wat zijn wij toch een eigenaardige soort, dat wij zo hardvochtig zijn voor onze eigen soortgenoten.” De Verenigde Naties hebben dit jaar uitgeroepen tot een internationaal jaar van vrede.

Roken en blindheid

„Roken is een belangrijke oorzaak van blindheid”, bericht de krant The Canberra Times. Onderzoekers aan de Nationale Universiteit van Australië en de Universiteit  van Sydney schatten dat 20 procent van alle gevallen van blindheid bij Australiërs van boven de 50 te wijten is aan roken. De onderzoekers deden aanhalingen uit studies uit Australië, de Verenigde Staten en Europa waaruit blijkt dat rokers 2 tot 5 keer zoveel kans lopen op leeftijdsgebonden degeneratie van de gele vlek als niet-rokers. Dr. Wayne Smith van de Nationale Universiteit van Australië stelt voor dat op pakjes sigaretten de waarschuwing komt te staan: „Roken is een belangrijke oorzaak van blindheid”.

Verwaarlozing en kindermishandeling

Gerapporteerde gevallen van kindermishandeling in Japan stegen in het fiscale jaar 1998 met 30 procent ten opzichte van het voorgaande jaar, zegt Asahi Evening News. Deskundigen schrijven dit toe aan „toenemende druk op moeders, van wie er veel de last van het grootbrengen van hun kinderen helemaal alleen moesten dragen” alsook aan het feit dat „het algemene publiek zich meer bewust werd” van hun verantwoordelijkheid om mishandeling of verwaarlozing aan te geven. The Daily Yomiuri vermeldt dat er in Japan ook een toename is geweest in het aantal sterfgevallen onder kleine kinderen die thuis of in een geparkeerde auto alleen waren gelaten. In sommige gevallen stonden hun afwezige ouders te gokken aan pachinko-flipperkasten. Tot voor kort werden maar weinig ouders in zulke gevallen in staat van beschuldiging gesteld. Maar nu zijn overheidsinstanties van plan de rechtsvervolging van ernstig nalatige ouders te intensiveren.

Pasgeborenen met HIV

„De helft van alle in Afrika geboren baby’s is besmet met HIV — het virus dat aids veroorzaakt”, bericht de United Press International. Dr. Peter Piot, directeur van het Joint United Nations Programme on HIV/AIDS, zei dat HIV en aids de levensverwachting in sommige delen van Afrika met 25 jaar hebben verkort. Het bericht voegt eraan toe: „De 21 landen met het hoogste aantal HIV-besmettingen liggen allemaal in Afrika, en in 10 van die landen is minstens 10 procent van de bevolking besmet.” Van alle door aids veroorzaakte sterfgevallen ter wereld heeft ongeveer 80 procent zich in Afrika voorgedaan.

Pedaalkracht

„Een van de meest energiezuinige manieren om zich te verplaatsen zou wel eens de fiets kunnen zijn — niet alleen omdat die pedaalkracht gebruikt maar ook omdat de constructie ervan heel weinig energie verloren laat gaan”, zegt een bericht van Reuter. Bij het met een infraroodcamera observeren van een computergestuurd fietsdrijfwerk hebben ingenieurs van de Johns Hopkins University in Baltimore (VS) opgemerkt dat er niet veel warmte werd opgewekt terwijl de ketting bewoog. „Tot hun verbazing ontdekten de ingenieurs dat de kettingoverbrenging een energierendement haalde van 98,6 procent, wat betekent dat nog geen 2 procent van de energie die gebruikt werd om het voorste tandwiel rond te draaien, als warmte verloren ging”, zegt het bericht. „Het slechtste dat de fiets onder wisselende omstandigheden scoorde, was een rendement van 81 procent.” James Spicer, die het onderzoek heeft geleid, zei: „Dit verbaasde mij, vooral als je bedenkt dat de wezenlijke constructie van deze kettingoverbrenging in meer dan 100 jaar niet is veranderd.”

„Boze regen”

In Turpan, in de Chinese autonome regio Xinjiang Uygur, doet zich een natuurverschijnsel voor dat bekendstaat als boze regen. Zelfs als er donkere regenwolken in de lucht voorbijtrekken, kan het weer op de grond heet en droog blijven, bericht China Today. Er lijkt regen uit de hemel te vallen, en iemand kan de regen zelfs voelen door met zijn hand in de lucht te zwaaien. Maar in het extreem droge klimaat van Turpan verdampt water veel sneller dan dat de regen valt. De „boze regen” verdampt dus al voordat die ook maar de grond bereikt.

Dodelijk voedsel

Een dierenarts in het Kutch-district in westelijk India heeft onlangs 45 kilo aan plastic zakken uit de maag van een zieke koe verwijderd, aldus The Week, een in Kerala (India) uitgegeven tijdschrift. Behalve de zakken vond hij stukken stof, bolsters van kokosnoten, een klosje garen en een schroef. Zwerfkoeien in India leven voornamelijk van afval, en weggegooide plastic zakken zijn gevaarlijk voor ze. Zelfs melkkoeien die particulier eigendom zijn, eten wanneer ze naar hun weiden lopen vaak afval dat langs de kant van de weg ligt. De dierenarts, dr. Jadeja, zegt dat de consumptie van plastic, na mond- en klauwzeer, het grootste probleem voor de koeien is. Het onverteerbare materiaal verstopt het achterlijf, waardoor de koe niet kan herkauwen. Zulke koeien zijn vaak gedoemd te sterven. Dr. Jadeja werd op de situatie attent gemaakt door schoenmakers die bij het villen grote hoeveelheden plastic aantroffen in de magen van dode koeien.