Een blik op de wereld

Update van honger in de wereld

„De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) schat dat grofweg de helft van de bevolking in alle landen — rijke en arme — te lijden heeft van de een of andere vorm van slechte voeding”, bericht State of the World 2000. Men schat dat over de hele wereld 1,2 miljard mensen aan ondervoeding lijden. Bovendien lijden nog eens verscheidene miljarden mensen naar verluidt aan ’verborgen honger’, waarmee gedoeld wordt op personen die voldoende voedsel lijken te krijgen maar verzwakt zijn door een gebrek aan noodzakelijke vitaminen en mineralen. „Nog steeds leeft de mythe voort dat honger het gevolg is van schaarse voedselvoorraden”, zegt het Worldwatch Institute, dat het jaarlijkse rapport State of the World publiceert. „De werkelijkheid is dat honger voortvloeit uit menselijke beslissingen . . . Of mensen behoorlijk de kost kunnen verdienen, welke status aan de vrouw wordt verleend en of regeringen zich tegenover hun volk verantwoorden — die dingen hebben veel meer invloed op wie eet en wie niet eet dan de mogelijkheden die de landbouw in een bepaald land biedt.”

Zelfmoord in Frankrijk

„Dertig procent van de Franse volwassenen heeft erover gedacht zelfmoord te plegen”, bericht de krant Le Monde. Van degenen die zijn ondervraagd in dit eerste onderzoek dat ooit gedaan is naar zelfmoord in Frankrijk, zei 13 procent zelfmoord serieus overwogen te hebben en gaf nog eens 17 procent toe er oppervlakkig over nagedacht te hebben. Maar volgens Michel Debout, hoogleraar gerechtelijke geneeskunde aan het academisch ziekenhuis in Saint-Étienne, ligt het werkelijke cijfer veel hoger, omdat velen geneigd zijn zulke gedachten uit schuldgevoel voor zich te houden. De meerderheid van de ondervraagden beziet zelfmoord als „een wanhoopsdaad” die eerder veroorzaakt wordt door maatschappelijke problemen dan door familieomstandigheden. Jaarlijks worden er in Frankrijk 160.000 zelfmoordpogingen gedaan en sterven naar schatting 12.000 mensen door zelfmoord.

Religie à la carte

Uit een onderzoek door enquêteur George Gallup jr. blijkt dat de meeste mensen in de Verenigde Staten religie bezien als „een gemengde salade”. In plaats van zich te houden aan „traditionele geloofsstelsels, kiezen [Noord-]Amerikanen uit wat ze willen geloven, waarbij ze vaak denkbeelden uit één religie vermengen of twee of meer religies tot een persoonlijk geloofsstelsel combineren”, bericht de Canadese krant National Post. Het onderzoek laat ook zien dat „er een flagrant gebrek aan kennis bestaat van de bijbel, grondleerstellingen en de tradities van de eigen religie” en dat „het beleden geloof vaak oppervlakkig is, terwijl mensen niet weten wat ze geloven of waarom ze dat geloven”, zegt de krant. Reginald Bibby, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Lethbridge (Canada) zegt: „De overgrote meerderheid blijft zich vereenzelvigen met de belangrijkste katholieke en protestantse tradities, maar kiest selectief voor bepaalde geloofsovertuigingen, gebruiken en professionele diensten — zoals doop-, huwelijks- en begrafenisplechtigheden.”

Koffie en giftige stoffen

Volgens recent onderzoek kan koffie zorgen voor de verwijdering uit leidingwater van „78 tot 90 procent van de opgeloste zware metalen, zoals lood en koper, doordat het koffiedik, met ongeladen of negatief geladen moleculen, de positief geladen zware metalen aantrekt”, bericht de krant The Australian. „Hoe sterker de koffie, hoe beter de metalen worden verwijderd”, zei de milieuchemicus dr. Mike McLaughlin. Soortgelijke proeven zijn met theezakjes gedaan, maar hoewel thee ongeveer een derde van het lood verwijdert, leek het niet veel effect te hebben op koper.

Sabbatssneeuwpop?

Hevige sneeuwval in Israël heeft plaatselijke orthodoxe joden afgelopen winter voor lastige vragen geplaatst: Zijn sneeuwballengevechten op de sabbat toegestaan? En het maken van een sneeuwpop? Volgens de nieuwsdienst IsraelWire heeft de voormalige Israëlische opperrabbijn Mordehai Eliyahu nu wat richtlijnen opgesteld voor gelovigen die er niet zeker van zijn wat toegestaan is en wat niet. De rabbijn legde uit dat een sneeuwpop maken, „werk” is, ook al doet men dat voor zijn plezier. Deze activiteit valt dan ook onder de sabbatsrestricties.  Het voeren van een sneeuwballengevecht komt daarentegen niet neer op werk en is dus toegestaan. Er is echter één voorwaarde: alle deelnemers moeten met het gevecht instemmen, wat het gooien van sneeuwballen naar voorbijgangers uitsluit.

Produceren hersenen van volwassenen nieuwe zenuwcellen?

„Tientallen jaren lang nam men als vanzelfsprekend aan dat mensen geboren worden met alle hersencellen die ze ooit zullen hebben”, zegt The New York Times. Hoewel proeven met bepaalde dieren er zelfs al in 1965 op wezen dat hun hersenen nieuwe zenuwcellen aanmaakten, waren veel neurologen van mening dat dit niet bij mensen gebeurde. Maar de afgelopen tien jaar hebben de bewijzen zich opgestapeld dat de hersenen wel nieuwe zenuwcellen produceren en dat ze zich wellicht aanhoudend vernieuwen. Vorig jaar hebben onderzoekers ontdekt dat er in een deel van de menselijke hersenen dat met het kortetermijngeheugen in verband wordt gebracht, nieuwe cellen werden gevormd. Sommige wetenschappers denken nu dat „de hersenen zich wellicht voortdurend herstellen”.

Acute stress in verband gebracht met kindermishandeling

„Vrouwen die als kind mishandeld of seksueel misbruikt zijn, lijden misschien hun leven lang aan een verstoorde reactie op stress”, bericht The Dallas Morning News. Onderzoekers aan de Emory University in Atlanta (VS) hebben het gehalte aan stresshormonen en de hartslag van vrouwen die vroeger waren mishandeld of misbruikt, tijdens het verrichten van een stressvol karwei vergeleken met die van vrouwen die niet waren mishandeld of misbruikt. Bij degenen die het slachtoffer waren geweest van kindermishandeling was als reactie op stress een opvallend hoog gehalte aan stresshormonen en een opvallend versnelde hartslag te zien. De onderzoekers concluderen dat „er wel eens een blijvende biochemische verstoring zou kunnen bestaan in de manier waarop hun lichaam reageert op stress en ermee omgaat”, zegt de krant.

Zware rugzakken

Een onderzoek door de Amerikaanse Academie van Orthopedische Chirurgen heeft aangetoond dat er een nauw verband bestaat tussen rug- en schouderpijn bij kinderen en de zware rugzakken die sommige kinderen dragen. Als ze hun rugzak hebben volgepropt met schoolboeken, eten en drinken, muziekinstrumenten en een stel schone kleren, dragen sommige kinderen vrachten van wel 18 kilo. Kinderartsen waarschuwen dat basisschoolleerlingen uiteindelijk ernstige rugproblemen kunnen krijgen, waaronder een ruggengraatsverkromming, als ze dagelijks zulke zware vrachten naar school dragen. Sommige specialisten geven schoolhoofden en leerkrachten de suggestie ervoor te zorgen dat het gewicht van de rugzak die leerlingen dragen niet meer is dan 20 procent van het lichaamsgewicht van het kind of dat de rugzakken „op wieltjes [worden vervoerd], riemen voor de heupen hebben, en zelfs gecapitonneerde ruggen hebben”, bericht de in Mexico-Stad uitgegeven krant Excelsior.

Wijn van drie eeuwen oud

In het puin van een gebouw in Londen dat in 1682 werd verwoest, zijn twee flessen wijn gevonden, bericht de Londense Times. De kurk van één fles was vergaan, en de wijn in de fles was azijn geworden; maar de andere kurk, die op zijn plaats werd gehouden door metaaldraad en was, had voor een perfecte afdichting gezorgd. Bij een speciale wijnproeverij georganiseerd door het Museum of London hebben wijnexperts een beetje van de eeuwenoude drank gekeurd dat met een injectiespuit uit de fles was gehaald. Ze kwamen tot de conclusie dat de wijn waarschijnlijk een droge madera was en noemden de smaak ervan „fris, zacht, levendig en uitgebalanceerd”.

Rivieren op aarde in ernstige problemen

„Meer dan de helft van de grote rivieren op aarde is aan het opdrogen of is vervuild”, bericht de krant USA Today. Het water van veel waterwegen is „ernstig gezakt en vervuild” door overdadig gebruik en misbruik van land en water, zegt de Wereldcommissie voor Water in de 21ste Eeuw. De vervuiling van deze natuurlijke hulpbronnen is „een bedreiging voor de gezondheid en de middelen van bestaan van mensen die van de rivieren afhankelijk zijn voor irrigatie-, drink- en industrieel water”, zegt de commissie. Het is interessant dat de twee „gezondste” van de 500 grootste rivieren ter wereld de Amazone in Zuid-Amerika en de Congo in Afrika zijn. Hoe komt dat? „Ze hebben alle twee weinig industriële centra in de buurt van hun oevers liggen”, zegt het rapport.