Een betere gezondheid — Een nieuwe tendens?

Er zijn weinig onderwerpen die mensen meer ter harte gaan dan hun gezondheid. Soms schijnen er net zoveel meningen te bestaan als er beoefenaars van de geneeskunde zijn. Ontwaakt! kiest geen partij, maar streeft er met deze serie artikelen naar verslag uit te brengen over de toenemende gebruikmaking van behandelingen die gewoonlijk alternatief worden genoemd. Wij onderschrijven geen van de behandelingen die wij zullen bespreken, noch enige andere behandeling. Veel soorten behandeling worden niet genoemd — sommige zijn heel populair, andere controversieel. Voorlichting omtrent gezondheidskwesties is naar onze mening over het algemeen nuttig; beslissingen inzake gezondheidskwesties zijn geheel persoonlijk.

IEDEREEN wil gezond zijn. Maar een goede gezondheid kan iets ongrijpbaars zijn, zoals blijkt uit het aantal mensen met gezondheidsklachten. Het schijnt sommigen toe dat er tegenwoordig meer mensen ziek zijn dan ooit.

Om ziekte te bestrijden, verlaten veel artsen zich op het voorschrijven van geneesmiddelen die door farmaceutische bedrijven zijn ontwikkeld en waar agressief reclame voor is gemaakt. Het is veelzeggend dat de omzet op de wereldmarkt voor deze geneesmiddelen de afgelopen decennia is omhooggevlogen van slechts enkele miljarden dollars naar honderden miljarden dollars per jaar. Wat heeft dat tot gevolg gehad?

Veel mensen hebben baat gehad bij door een arts voorgeschreven geneesmiddelen. Toch is de gezondheid van sommigen die geneesmiddelen gebruiken, onveranderd gebleven of slechter geworden. Daarom hebben sommigen zich de laatste tijd tot andere medische behandelmethoden gewend.

Waartoe velen zich wenden

In landen waar de moderne, conventionele geneeskunde altijd de norm op het gebied van gezondheidszorg is geweest, wenden velen zich nu tot wat men alternatieve of aanvullende therapieën noemt. „De Berlijnse muur die lange tijd de alternatieve therapieën van de traditionele geneeskunde heeft gescheiden, lijkt nu af te brokkelen”, zei Consumer Reports van mei 2000.

In The Journal of the American Medical Association (JAMA) van 11 november 1998 werd opgemerkt: „Alternatieve medische therapieën, functioneel gedefinieerd als ingrepen die niet op grote schaal op medische faculteiten worden onderwezen noch algemeen beschikbaar zijn in ziekenhuizen in de VS, trekken in toenemende mate nationale aandacht van de zijde van de media, de medische wereld, overheidsinstanties en het publiek.”

Recente tendensen opmerkend verklaarde de Journal of Managed Care Pharmacy echter in 1997: „Vroeger stonden conventionele artsen sceptisch tegenover alternatieve geneeswijzen, maar momenteel worden aan 27 medische faculteiten in de Verenigde Staten [een recenter rapport zegt 75], waaronder Harvard, Stanford, de University of Arizona, en Yale, facultatieve cursussen alternatieve geneeskunde gegeven.”

JAMA merkte op wat veel patiënten doen in een poging hun gezondheid te verbeteren. Het blad meldde: „In 1990 maakte naar schatting 1 (19,9%) op de 5 personen die een arts consulteerden voor een belangrijke aandoening, tevens gebruik van een alternatieve therapie. Dit percentage steeg naar bijna 1 (31,8%) op de 3 in 1997.” Het artikel zei ook: „Nationale onderzoeken buiten de Verenigde Staten geven te kennen dat alternatieve geneeskunde in heel de geïndustrialiseerde wereld populair is.”

 Volgens JAMA bedroeg het deel van de bevolking dat in een recente periode van twaalf maanden van alternatieve geneeswijzen gebruikmaakte in Canada 15 procent, in Finland 33 procent en in Australië 49 procent. „De grootte van de vraag naar alternatieve therapie is opmerkelijk”, erkende JAMA. Dit is vooral zo gezien het feit dat alternatieve therapieën zelden door de verzekering worden vergoed. Het JAMA-artikel concludeerde daarom: „De huidige gebruikmaking geeft waarschijnlijk een te lage indicatie voor wat het patroon zou zijn als de verzekering in de toekomst meer alternatieve therapieën zou vergoeden.”

De tendens om alternatieve therapieën te integreren met conventionele, is in veel landen reeds lang algemeen gebruikelijk. Dr. Peter Fisher van het Royal London Homeopathic Hospital merkte op dat de belangrijkste vormen van aanvullende geneeskunde „in veel landen praktisch conventioneel [zijn geworden]. Er zijn niet langer twee soorten geneeskunde, de orthodoxe en de aanvullende”, stelde hij. „Er is alleen goede geneeskunde en slechte geneeskunde.”

Daarom erkennen veel artsen in deze tijd dat er waarde schuilt in zowel orthodoxe geneeskunde als alternatieve therapieën. In plaats van erop te staan dat een patiënt óf de ene óf de andere vorm van geneeskunde accepteert, raden ze aan gebruik te maken van wat voor de patiënt nuttig blijkt te zijn van al de verschillende geneeswijzen.

Wat zijn enkele geneesmethoden van de zogeheten alternatieve of aanvullende geneeskunde? Wanneer en waar zijn sommige hiervan ontstaan? En waarom maken zo velen er gebruik van?