Jonge mensen vragen . . .

Hoe red ik het nu Pa bij ons weg is?

„Opgroeien zonder m’n vader was moeilijk. Ik had gewoon een beetje aandacht nodig.” — Henry. *

JOAN was dertien toen haar vader wegging. Omdat de alcohol hem in zijn greep had, ondernam hij weinig om na zijn vertrek contact met zijn kinderen op te nemen. Helaas is Joan niet de enige; er zijn veel jongeren die door hun vader in de steek zijn gelaten.

Als dit jou is overkomen, kan het heel goed zijn dat je het erg moeilijk vindt om ermee om te gaan. Van tijd tot tijd kunnen gevoelens van pijn en woede je overweldigen. Soms voel je je misschien verdrietig en depressief. Je komt misschien zelfs in de verleiding in opstand te komen. Zoals de bijbelschrijver Salomo eens zei, ’kan louter onderdrukking een wijze waanzinnig doen handelen’, en de gekste dingen laten doen. — Prediker 7:7.

Een verkeerde reactie

James deed idiote dingen toen zijn vader wegging. James zegt: „Ik luisterde naar geen enkel gezag, niet eens naar mijn moeder. Ik raakte betrokken bij een hoop vechtpartijen en ruzies. Ik loog altijd en glipte ’s nachts stiekem het huis uit omdat er niemand was om me onder de duim te houden. Ma probeerde me ermee te laten ophouden, maar het lukte haar niet.” Bracht opstandigheid echt verbetering in zijn situatie? Eigenlijk niet. Hij zegt dat hij al snel ’met drugs aan het experimenteren was, spijbelde en op school onvoldoendes haalde’. Het duurde niet lang of het slechte gedrag liep uit de hand. „Ik pleegde winkeldiefstallen”, bekent hij, „en heb ook mensen beroofd. Ik werd twee keer gearresteerd en kort gevangengezet, maar ik bleef het doen.”

Toen aan hem werd gevraagd wat hem zo opstandig maakte, zei James: „Omdat m’n vader weg was, was voor mij het toezicht weg. Ik dacht er echt niet aan hoeveel ik mijn moeder, mijn kleine broertje en zusje en ook mezelf kwetste. Ik had de aandacht en het strenge toezicht van m’n vader nodig.”

Maar in opstand komen maakt een slechte situatie alleen maar slechter (Job 36:18, 21). James bijvoorbeeld bracht niet alleen zichzelf in de problemen maar ook zijn moeder en zijn broertje en zusje, die onnodige stress en spanningen te verduren kregen. Nog ernstiger is het feit dat opstandig gedrag iemand in conflict kan brengen met God zelf. Per slot van rekening draagt Jehovah jonge mensen op om gehoorzaam te zijn aan hun moeder. — Spreuken 1:8; 30:17.

 De woede verwerken

Hoe kun je dan met de woede en wrok omgaan die je misschien jegens je vader voelt? Om te beginnen is het misschien nodig dat je jezelf eraan herinnert dat het vertrek van je vader niet jouw schuld was. Het betekent ook niet per se dat hij niet meer van je houdt of om je geeft. Toegegeven, het kan pijnlijk zijn wanneer je vader weinig moeite doet om je te bellen of je op te zoeken. Maar zoals het voorgaande artikel in deze serie liet zien, * raken veel elders wonende vaders het contact met hun kinderen kwijt, niet omdat ze niet van hen houden, maar omdat ze overweldigd worden door schuldgevoel en schaamte. Anderen, zoals Joans vader, zijn verslaafd aan drugs of alcohol, en dat staat hun normale functioneren in de weg.

Hoe de situatie ook is, probeer eraan te denken dat je ouders onvolmaakt zijn. De bijbel zegt: „Allen hebben gezondigd en bereiken niet de heerlijkheid Gods” (Romeinen 3:23; 5:12). Het is waar dat dit geen excuus vormt voor kwetsend of onverantwoordelijk gedrag. Maar als je het feit erkent dat we in wezen allemaal onvolmaakt zijn, kan dat het makkelijker voor je maken om destructieve boosheid en wrok te laten varen.

Wat in Prediker 7:10 wordt gezegd, kan je helpen om te gaan met de woede en de wrok die je misschien jegens je ouders voelt. Merk op dat je wordt gewaarschuwd je niet op het verleden te concentreren: „Zeg niet: ’Waarom is het geschied dat de vroegere dagen beter zijn gebleken dan deze?’, want het is niet uit wijsheid dat gij hiernaar hebt gevraagd.” Dus in plaats van stil te staan bij hoe dingen ooit waren, is het beter je erop te concentreren hoe je het beste van je situatie kunt maken.

Het initiatief nemen

Je zou bijvoorbeeld kunnen overwegen het initiatief te nemen om contact met je vader te leggen. Het is waar dat hij degene is die bij jullie is weggegaan en je hebt misschien terecht het gevoel dat het zijn verantwoordelijkheid is om de eerste stap te zetten. Maar als hij dat niet heeft gedaan en het gebrek aan contact met hem je verdrietig en ongelukkig maakt, is het dan misschien de moeite waard om te proberen zelf verbetering in de situatie te brengen? Kijk eens naar de manier waarop Jezus Christus dingen aanpakte toen een paar van zijn vrienden hem hadden gekwetst. In de laatste nacht van zijn menselijke leven lieten zijn apostelen hem in de steek. Petrus had gebluft dat hij Jezus trouw zou blijven, wat er ook mocht gebeuren. Toch verloochende hij Jezus — niet één keer maar drie keer! — Mattheüs 26:31-35; Lukas 22:54-62.

Niettemin bleef Jezus van Petrus houden ondanks diens tekortkomingen. Na Jezus’ opstanding zette Jezus de eerste stap om hun band te herstellen door speciaal aan Petrus te verschijnen (1 Korinthiërs 15:5). Het is interessant dat toen Jezus Petrus de vraag stelde: ’Hebt gij mij  lief?’, zijn antwoord was: „Ja, Heer, gij weet dat ik genegenheid voor u heb.” Ondanks zijn beschamende daden hield Petrus nog steeds van Jezus. — Johannes 21:15.

Net als in het geval van Petrus en Jezus is de situatie met je vader misschien niet zo hopeloos als het lijkt. Wellicht zal hij gunstig reageren als je wat initiatief neemt door bijvoorbeeld te bellen, een brief te schrijven of bij hem langs te gaan. Henry, die aan het begin werd genoemd, weet zich te herinneren: „Ik heb m’n vader een keer geschreven en hij stuurde een brief terug waarin stond dat hij trots op me was. Die brief heb ik ingelijst en jarenlang aan de muur gehad. Ik heb hem tot op de dag van vandaag bewaard.”

Ook Joan en haar broertje en zusjes namen het initiatief om hun alcoholische vader op te zoeken. „Hij was niet in een al te beste toestand”, erkent Joan, „maar toch was het fijn hem te ontmoeten.” Misschien zal het nemen van initiatief voor jou goed uitpakken. Als je eerst geen gunstige reactie krijgt, kun je er een tijdje overheen laten gaan en het daarna opnieuw proberen.

Omgaan met de pijn van afwijzing

Salomo herinnert ons eraan dat er „een tijd [is] om te zoeken en een tijd om iets als verloren op te geven” (Prediker 3:6). Soms moet een jongere het pijnlijke feit onder ogen zien dat zijn of haar vader geen contact met zijn kinderen wil hebben. Als dat voor jouw vader geldt, zal hij zich op een dag misschien realiseren hoeveel hij heeft verloren door na te laten contact met je te houden.

Wees er echter ondertussen van verzekerd dat zijn afwijzing van jou niet betekent dat jij waardeloos bent. De bijbelse psalmist David verklaarde: „Ingeval mijn eigen vader en mijn eigen moeder mij werkelijk verlieten, zou toch Jehovah zelf mij opnemen” (Psalm 27:10). Ja, je bent in Gods ogen nog steeds heel waardevol. — Lukas 12:6, 7.

Als je je dus down en depressief voelt, nader dan tot God in gebed (Psalm 62:8). Vertel hem precies hoe je je voelt. Wees ervan overtuigd dat hij naar je zal luisteren en je zal troosten. Een andere bijbelse psalmist schreef: „Wanneer mijn verontrustende gedachten vele werden binnen in mij, waren het uw vertroostingen die mijn ziel gingen strelen.” — Psalm 94:19.

De hartelijke omgang met medechristenen kan je ook helpen om met zo’n afwijzing om te gaan. Spreuken 17:17 zegt: „Een ware metgezel heeft te allen tijde lief, en is een broeder die geboren wordt voor de tijd dat er benauwdheid is.” Binnen de christelijke gemeente van Jehovah’s Getuigen kun je zulke ware ’metgezellen’ of vrienden vinden. Het kan vooral nuttig zijn een paar van de gemeenteopzieners te leren kennen. Joans broer, Peter, geeft dit advies: „Praat met de ouderen in de gemeente en ze zullen een grote hulp voor je zijn. Als je door je vader in de steek bent gelaten, laat hun dan weten hoe je je voelt.” De gemeenteopzieners kunnen ook wat praktische suggesties geven in verband met het behartigen van enkele van de verantwoordelijkheden waarvoor je vader vroeger zorgde, zoals reparaties in huis.

Ook je moeder kan een bron van steun zijn. Het is waar dat ze misschien zelf emotionele spanningen heeft. Maar als je respectvol je gevoelens uit, zal ze ongetwijfeld haar best doen om hierop te reageren.

Steun jullie gezin!

De afwezigheid van je vader kan jullie gezin op een aantal manieren beïnvloeden. Je moeder moet misschien een baan zoeken — misschien zelfs twee banen — om de eindjes aan elkaar te knopen. Misschien moeten jij en je broertjes en zusjes meer huishoudelijke taken op je nemen. Maar je kunt zulke veranderingen aan als je onzelfzuchtige christelijke liefde aankweekt (Kolossenzen 3:14). Dat kan je helpen een positieve instelling te behouden en wrok de kop in te drukken (1 Korinthiërs 13:4-7). Peter zegt: „Ons gezin helpen is het beste wat ik kan doen, en ik krijg er een goed gevoel van te weten dat ik mijn moeder en mijn zussen help.”

Ongetwijfeld is het een tragische, pijnlijke gebeurtenis wanneer een vader weggaat bij zijn gezin. Maar je kunt ervan verzekerd zijn dat jij en jullie gezin het met Gods hulp en de hulp van liefdevolle christelijke vrienden en familieleden kunnen redden. *

[Voetnoten]

[Illustraties op blz. 26]

Enkele jongeren hebben het initiatief genomen om contact te leggen met hun vader