Uw huwelijk kan gered worden!

De bijbel staat vol praktische raad waar echtgenoten en echtgenotes hun voordeel mee kunnen doen. Dat is eigenlijk niet vreemd, want Degene die de bijbel heeft geïnspireerd, is ook de Insteller van de huwelijksregeling.

DE BIJBEL schildert een realistisch beeld van het huwelijk. Er wordt in erkend dat man en vrouw „verdrukking” zullen hebben, of zoals The New English Bible het weergeeft, „pijn en verdriet” (1 Korinthiërs 7:28). Toch zegt de bijbel ook dat het huwelijk vreugde, ja zelfs extase kan en moet teweegbrengen (Spreuken 5:18, 19). Deze twee gedachten zijn niet tegenstrijdig. Ze laten alleen zien dat een echtpaar ondanks ernstige problemen een hechte en liefdevolle band kan krijgen.

Ontbreekt die in uw huwelijk? Hebben pijn  en teleurstelling de intimiteit en vreugde die eens uw relatie kenmerkten, overschaduwd? Ook al is er misschien al heel lang geen liefde meer in uw huwelijk, wat verloren is gegaan kan teruggevonden worden. Natuurlijk moet u realistisch zijn. Onvolmaakte mannen en vrouwen zijn niet in staat een volmaakt huwelijk te verwezenlijken. Toch zijn er stappen die u kunt doen om negatieve tendensen te keren.

Probeer terwijl u de rest van dit artikel leest, vast te stellen welke punten in het bijzonder op uw huwelijk van toepassing zijn. Concentreer u niet op de tekortkomingen van uw partner maar kies een paar suggesties uit die u in praktijk kunt brengen, en pas de bijbelse raad toe. Wellicht komt u tot de ontdekking dat er meer hoop voor uw huwelijk is dan u dacht.

Laten we eerst over het onderwerp houding spreken, want de wijze waarop u uw verbintenis beziet en over uw partner denkt, is van het allergrootste belang.

Hoe u uw verbintenis beziet

Als u aan uw huwelijk wilt werken, is het heel belangrijk op lange termijn te denken. Per slot van rekening werd de huwelijksregeling door God in het leven geroepen om twee mensen onafscheidelijk met elkaar te verbinden (Genesis 2:24; Mattheüs 19:4, 5). Daarom is uw relatie met uw huwelijkspartner niet als een baan die u kunt opzeggen of een flat waaruit u kunt weggaan door eenvoudig het huurcontract op te zeggen en te vertrekken. Nee, toen u trouwde, deed u een plechtige belofte om bij uw huwelijkspartner te blijven, wat er ook zou gebeuren. Het diepe besef dat het huwelijk een bindende overeenkomst is, stemt overeen met wat Jezus Christus bijna 2000 jaar geleden zei: „Wat God . . . onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen.” — Mattheüs 19:6.

Sommigen zeggen wellicht: ’Nou, we zijn nog steeds bij elkaar. Is dat geen bewijs dat we beseffen dat het huwelijk een bindende overeenkomst is?’ Misschien. Maar zoals aan het begin van deze serie is opgemerkt, zijn sommige echtparen die bij elkaar zijn gebleven, in stilstaande wateren terechtgekomen en zitten gevangen in een huwelijk zonder liefde. Uw doel is uw huwelijk aangenaam te maken, niet slechts draaglijk. Het besef dat het huwelijk een bindende overeenkomst is, dient niet alleen loyaliteit te weerspiegelen aan het huwelijk als instituut maar ook aan de persoon die u hebt beloofd lief te hebben en te verzorgen. — Efeziërs 5:33.

Wat u tegen uw partner zegt, kan onthullen hoe diep uw besef is dat u een bindende overeenkomst bent aangegaan. In het vuur van een woordenwisseling zeggen sommige huwelijkspartners onbezonnen dingen zoals „Ik ga bij je weg!” of „Ik ga op zoek naar iemand die me waardeert!” Ook al zijn zulke opmerkingen misschien niet letterlijk bedoeld, ze ondermijnen de verbintenis door te suggereren dat de deur altijd open is en dat degene die het zegt, klaarstaat om weg te lopen.

Om liefde in uw huwelijk terug te brengen, moet u zulke dreigementen uit uw  gesprekken schrappen. Zou u per slot van rekening een flat inrichten als u wist dat u elk moment kunt verhuizen? Waarom verwacht u dan van uw partner dat hij of zij aan een huwelijk werkt dat misschien niet standhoudt? Neem het vaste besluit om oprecht te proberen naar oplossingen te streven.

Een vrouw deed dat nadat ze met haar man een turbulente periode had doorgemaakt. „Al had ik ook bij tijden een gloeiende hekel aan hem, ik dacht niet aan weggaan”, zegt ze. „Wat er ook gebroken was, we zouden het op een of andere manier repareren. En nu, na twee bijzonder moeilijke jaren, kan ik in alle eerlijkheid zeggen dat we samen weer heel gelukkig zijn.”

Ja, een verbintenis betekent samenwerken — niet slechts coëxisteren maar een gemeenschappelijk doel nastreven. Maar misschien hebt u het gevoel dat uw huwelijk nu alleen door plichtsgevoel bijeen wordt gehouden. Als dat zo is, geef de hoop dan niet op. Wellicht kan de liefde herwonnen worden. Hoe?

Uw huwelijkspartner eren

De bijbel zegt: „Het huwelijk zij eerbaar onder allen” (Hebreeën 13:4; Romeinen 12:10). Vormen van het Griekse woord dat hier met „eerbaar” is vertaald, worden elders in de bijbel weergegeven met „dierbaar”, „in aanzien staand” en „kostbaar”. Wanneer wij veel waarde aan iets hechten, doen wij alle mogelijke moeite om ervoor te zorgen. Misschien hebt u dat opgemerkt bij een man die een dure nieuwe auto heeft. Hij houdt zijn kostbare auto glanzend en in goede staat. Voor hem is zelfs het kleinste krasje een enorme catastrofe! Anderen besteden net zoveel aandacht aan hun gezondheid. Waarom? Omdat ze waarde hechten aan hun welzijn, en dus willen ze dat beschermen.

Toon dezelfde beschermende zorg voor u huwelijk. De bijbel zegt dat de liefde ’alle dingen hoopt’ (1 Korinthiërs 13:7). Waarom zou u niet op betere dingen hopen en naar verbetering streven terwijl u geduldig op resultaten wacht, in plaats van u aan  een defaitistische denkwijze over te geven — misschien door alle kans op verbetering af te schrijven met de woorden „We zijn nooit echt verliefd geweest”, „We zijn te jong getrouwd” of „We wisten niet wat we deden”? „Ik hoor zo veel van mijn cliënten zeggen: ’Ik kan het niet meer aan!’”, merkt een huwelijksadviseuse op. „In plaats dat ze de relatie ontleden om te zien welke delen verbetering behoeven, danken ze haastig de hele onderneming af, met inbegrip van de waarden die ze wel delen, het verleden dat ze zorgvuldig hebben opgebouwd, en alle mogelijkheden voor de toekomst.”

Wat voor verleden deelt u met uw huwelijkspartner? Ondanks de moeilijkheden in uw relatie kunt u vast en zeker ook terugkijken op plezierige tijden, dingen die u hebt bereikt en uitdagingen waaraan u samen het hoofd hebt geboden. Denk eens over deze voorvallen na, en toon dat u uw huwelijk en uw huwelijkspartner eert door er serieus aan te werken uw relatie te verbeteren. Uit de bijbel blijkt dat Jehovah God er intense belangstelling voor heeft hoe huwelijkspartners elkaar behandelen. In de tijd van de profeet Maleachi bijvoorbeeld veroordeelde Jehovah de Israëlitische mannen die trouweloos jegens hun vrouw handelden door om onbeduidende redenen van haar te scheiden (Maleachi 2:13-16). Christenen willen dat hun huwelijk Jehovah God tot eer strekt.

Conflicten — Hoe ernstig?

Een belangrijke factor in een huwelijk zonder liefde schijnt te zijn dat de man en de vrouw niet in staat zijn met conflicten om te gaan. Aangezien geen twee mensen precies gelijk zijn, zullen er in elk huwelijk af en toe meningsverschillen voorkomen. Maar echtparen die voortdurend onenigheid hebben, merken wellicht dat hun liefde in de loop der jaren is verkoeld. Ze zouden zelfs tot de conclusie kunnen komen: ’We passen gewoon niet bij elkaar. We hebben altijd ruzie!’

Toch hoeft louter het feit dat er conflicten zijn, niet het einde van een huwelijk te betekenen. De vraag is: Hoe wordt er met de conflicten omgegaan? In een gelukkig huwelijk hebben man en vrouw geleerd over hun problemen te praten zonder, zoals een arts het noemde, „intieme vijanden” te worden.

„De macht van de tong”

Kunnen u en uw huwelijkspartner over uw problemen praten? Beiden dienen bereid te zijn ze uit te praten. Dat is echt een kunst — een die moeilijk te leren kan zijn. Waarom? Ten eerste overkomt het ons allemaal dat we af en toe ’in woorden struikelen’ omdat we onvolmaakt zijn (Jakobus 3:2). Bovendien zijn sommigen in een gezin opgegroeid waar een van de ouders regelmatig zijn of haar woede de vrije loop liet. Van jongs af aan is hun in zekere zin bijgebracht dat woede-uitbarstingen en scheldpartijen normaal zijn. Een jongen die in zo’n omgeving is opgegroeid, kan later een man worden die „snel toornig is”, iemand die „tot woede geneigd is” (Spreuken 29:22). Evenzo kan een meisje met zo’n opvoeding „een  twistzieke, humeurige vrouw” worden (Spreuken 21:19, Willibrordvertaling). Het kan moeilijk zijn om stevig verankerde denk- en reactiepatronen uit te roeien. *

Met conflicten kunnen omgaan betekent dus nieuwe manieren leren om gedachten te uiten. Dit is geen onbeduidende kwestie, want een bijbelse spreuk luidt: „Dood en leven zijn in de macht van de tong” (Spreuken 18:21). Ja, hoe simpel het misschien ook klinkt, de manier waarop u tegen uw huwelijkspartner spreekt kan uw relatie kapotmaken of doen herleven. „Er bestaat er een die onbezonnen spreekt als met de steken van een zwaard,” zegt een andere bijbelse spreuk, „maar de tong van de wijzen is genezing.” — Spreuken 12:18.

Ook al schijnt uw huwelijkspartner de voornaamste overtreder in dit opzicht te zijn, denk na over de dingen die u tijdens een meningsverschil zegt. Zijn uw woorden kwetsend, of genezen ze? Wekken ze woede op of brengen ze die tot bedaren? „Een woord dat smart veroorzaakt, doet toorn opkomen”, zegt de bijbel. Daarentegen keert „een zacht antwoord . . . woede af” (Spreuken 15:1). Woorden die smart veroorzaken — ook al worden ze kalm gesproken — zullen de situatie verergeren.

Natuurlijk hebt u het recht u te uiten als iets u stoort (Genesis 21:9-12). Maar u kunt dat doen zonder uw toevlucht te nemen tot sarcasme, beledigingen en kleinerende opmerkingen. Stel uzelf vaste grenzen — dingen die u besluit niet te zullen zeggen tegen uw huwelijkspartner, zoals „Ik haat je” of „Ik wou dat we nooit getrouwd waren.” En hoewel de christelijke apostel Paulus niet specifiek over het huwelijk sprak, is het verstandig niet verwikkeld te raken in wat hij „debatten over woorden” en „heftige twistgesprekken over kleinigheden” * noemde (1 Timotheüs 6:4, 5). Als uw partner zulke methoden gebruikt, hoeft u nog niet op dezelfde manier te reageren. Streef, voorzover het van u afhangt, vrede na. — Romeinen 12:17, 18; Filippenzen 2:14.

Het is waar dat wanneer de gemoederen verhit raken het moeilijk is onze woorden in bedwang te houden. „De tong is een vuur”, zegt de bijbelschrijver Jakobus. „Geen mens [kan ze] temmen. Ze is een weerspannig, schadelijk ding, vol dodelijk  gif” (Jakobus 3:6, 8). Wat kunt u dan doen wanneer u kwaad begint te worden? Hoe kunt u tegen uw partner praten op een manier die een eind aan het conflict zal maken in plaats van olie op het vuur te gieten?

De lont uit het kruitvat halen

Sommigen hebben gemerkt dat het makkelijker is woede tot bedaren te brengen en de eraan ten grondslag liggende kwesties aan te pakken, als ze de nadruk leggen op hun gevoelens in plaats van op dat wat hun partner doet. „Ik voel me gekwetst door wat je zei”, is bijvoorbeeld veel effectiever dan „Je hebt me gekwetst” of „Je had beter moeten weten toen je dat zei.” Wanneer u onder woorden brengt hoe u zich voelt, dient de toon van uw stem natuurlijk niet doorspekt te zijn met bitterheid of minachting. Uw doel moet zijn het probleem te laten uitkomen in plaats van de persoon aan te vallen. — Genesis 27:46–28:1.

Houd bovendien altijd in gedachte dat er „een tijd [is] om zich stil te houden en een tijd om te spreken” (Prediker 3:7). Wanneer twee mensen tegelijk praten, luistert geen van beiden en wordt er niets bereikt. Wees dus wanneer het uw beurt is om te luisteren, „vlug . . . om te horen, langzaam om te spreken”. En wat net zo belangrijk is, wees „langzaam met betrekking tot gramschap” (Jakobus 1:19). Neem niet elk hard woord van uw partner letterlijk en „haast u niet in uw geest om geërgerd te raken” (Prediker 7:9). Probeer daarentegen de gevoelens achter de woorden van uw partner te ontdekken. „Het inzicht van een mens vertraagt stellig zijn toorn,” zegt de bijbel, „en het is luister van zijn kant, de overtreding voorbij te gaan” (Spreuken 19:11). Inzicht kan een man of vrouw helpen onder de oppervlakte van een meningsverschil te kijken.

Wanneer een vrouw er bijvoorbeeld over klaagt dat haar man geen tijd met haar doorbrengt, gaat het waarschijnlijk niet domweg om uren en minuten. Het heeft er wellicht meer mee te maken dat ze zich verwaarloosd of niet gewaardeerd voelt. Evenzo gaat het als een man klaagt over een impulsieve aankoop die zijn vrouw heeft gedaan, waarschijnlijk niet om geld. Het gaat er wellicht eerder om dat hij het gevoel heeft buiten het proces van besluitvorming gehouden te zijn. De man of vrouw met inzicht zal niet aan de oppervlakte blijven, maar tot de kern van het probleem doordringen. — Spreuken 16:23.

Is dit makkelijker gezegd dan gedaan? Absoluut! Soms zullen er ondanks alle inspanningen onvriendelijke woorden vallen en zullen de gemoederen verhit raken. Wanneer u ziet dat het die kant opgaat, moet u misschien de raad uit Spreuken 17:14 opvolgen: „Verwijder u . . . vóórdat de ruzie is uitgebroken.” Er is niets mis mee het gesprek uit te stellen tot de gemoederen bedaard zijn. Als het  moeilijk is te praten zonder dat het uit de hand loopt, kan het raadzaam zijn een verstandige vriend te vragen erbij te komen zitten en u beiden te helpen uw meningsverschillen op te lossen. *

Behoud een realistische kijk

Wees niet ontmoedigd als uw huwelijk niet is wat u zich in de verkeringstijd had voorgesteld. Een groep deskundigen zegt: „Het huwelijk is voor de meeste mensen gewoon geen eindeloze gelukzaligheid. Soms is het geweldig en op andere momenten heel moeilijk.”

Ja, het huwelijk mag dan geen sprookje zijn, maar het hoeft ook geen tragedie te zijn. Hoewel er tijden zullen zijn dat u en uw partner elkaar domweg zullen moeten verdragen, zullen er ook gelegenheden zijn dat u uw meningsverschillen opzij kunt zetten en het gewoon fijn vindt om samen te zijn, leuke dingen te doen en als vrienden met elkaar te praten (Efeziërs 4:2; Kolossenzen 3:13). Dat zijn de momenten waarop u wellicht in staat bent de liefde die weggeëbd is, nieuw leven in te blazen.

Bedenk dat twee onvolmaakte mensen geen volmaakt huwelijk kunnen hebben. Maar ze kunnen een mate van geluk ervaren. Ja, zelfs met moeilijkheden kan de relatie tussen u en uw huwelijkspartner een bron van enorme voldoening zijn. Eén ding is zeker: als u en uw partner er beiden moeite voor doen en bereid zijn flexibel te zijn en het voordeel van de ander te zoeken, is er goede reden om te geloven dat uw huwelijk wel degelijk gered kan worden. — 1 Korinthiërs 10:24.

[Voetnoten]

[Inzet op blz. 12]

Zijn uw woorden kwetsend, of genezen ze?

[Kader/Illustraties op blz. 10]

GOOI DE BAL NIET TE HARD

De bijbel zegt: „Uw spreken zij altijd minzaam, gekruid met zout, opdat gij weet hoe gij een ieder een antwoord behoort te geven” (Kolossenzen 4:6). Dit is beslist toepasselijk in het huwelijk! Om dit te illustreren: Bij een balspel gooit u de bal zo dat hij makkelijk gevangen kan worden. U gooit hem niet met zo’n kracht dat uw partner er letsel door oploopt. Pas hetzelfde beginsel toe wanneer u met uw partner praat. Elkaar bijtende opmerkingen naar het hoofd slingeren zal alleen maar schade veroorzaken. Praat in plaats daarvan rustig — minzaam — zodat uw boodschap „overkomt” bij uw partner.

[Kader/Illustratie op blz. 11]

HERINNERINGEN OPHALEN

Lees brieven en kaarten van vroeger. Bekijk foto’s. Vraag u af: ’Waardoor voelde ik me tot mijn partner aangetrokken? Welke eigenschappen bewonderde ik het meest? Wat deden we samen? Waar lachten we om?’ Praat dan met uw partner over deze herinneringen. Een gesprek dat begint met de woorden: „Weet je nog . . .?” kan u en uw partner helpen de gevoelens die u eens deelde, weer te laten opbloeien.

[Kader op blz. 12]

NIEUWE PARTNER, DEZELFDE PROBLEMEN

Sommige gehuwden die zich gevangen voelen in een huwelijk zonder liefde komen in de verleiding helemaal opnieuw te beginnen met een andere partner. Maar de bijbel veroordeelt overspel door te zeggen dat het iemand die deze zonde bedrijft ’aan hart ontbreekt’ (volgens The New English Bible is hij „een onzinnige dwaas”) en dat hij ’zijn eigen ziel in het verderf stort’ (Spreuken 6:32). En uiteindelijk verliest een overspeler die geen berouw heeft, Gods gunst — het ergst mogelijke „verderf”. — Hebreeën 13:4.

De volslagen dwaasheid van een overspelige handelwijze wordt ook op andere manieren duidelijk. Ten eerste is de kans groot dat de overspeler die een nieuwe huwelijkspartner neemt, met dezelfde problemen wordt geconfronteerd waarmee hij in zijn eerste huwelijk te kampen had. Dr. Diane Medved noemt nog iets om te overdenken: „Het eerste wat uw nieuwe partner over u te weten kwam,” zegt ze, „was dat u bereid bent ontrouw te zijn. Hij of zij weet dat u degene die u hebt beloofd trouw te zijn, kunt bedriegen. Dat u geweldig bent in excuses. Dat u ervan afgebracht kunt worden u aan een overeenkomst te houden. Dat u zintuiglijk genot of de bevrediging van uw ego als lokaas achternaloopt. . . . Hoe weet partner nummer twee of u niet opnieuw weggelokt zult worden?”

[Kader op blz. 14]

WIJSHEID UIT BIJBELSE SPREUKEN

• Spreuken 10:19: „In de overvloed van woorden ontbreekt overtreding niet, maar wie zijn lippen in bedwang houdt, handelt beleidvol.”

Wanneer u van streek bent, zegt u wellicht meer dan u wilt — en hebt er later spijt van.

• Spreuken 15:18: „Een woedend man verwekt twist, maar wie langzaam tot toorn is, brengt ruzie tot bedaren.”

Scherpe beschuldigingen zullen waarschijnlijk tot gevolg hebben dat uw partner zich gaat verdedigen, terwijl geduldig luisteren u beiden zal helpen naar een oplossing te streven.

• Spreuken 17:27: „Al wie zijn woorden inhoudt, is in het bezit van kennis, en een man van onderscheidingsvermogen is kalm van geest.”

Wanneer u voelt dat u kwaad wordt, is het het beste u stil te houden om een regelrechte confrontatie te vermijden.

• Spreuken 29:11: „Heel zijn geest laat een verstandeloze de vrije loop, maar wie wijs is, houdt die tot het laatst toe kalm.”

Zelfbeheersing is van essentieel belang. Een scherpe uitbarsting van harde woorden zal uw partner alleen maar van u vervreemden.