Een kijkje in het paradijs

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN SPANJE

OLIFANTEN, tijgers en gazellen dwalen gewoonlijk niet rond in verlaten mijnen. Bovengrondse mijnontginning heeft de reputatie het landschap gehavend en desolaat achter te laten, niet geschikt als toevluchtsoord voor exotische dieren.

Maar in het Parque de la Naturaleza de Cabárceno in de Spaanse provincie Cantabria heeft een uniek experiment aangetoond dat zelfs de meest hopeloze plaatsen verfraaid kunnen worden en veranderd kunnen worden in een echt paradijs.

Zo’n 3000 jaar lang was Cabárceno vermaard om zijn hoge kwaliteit ijzererts. Keltische mijnwerkers ontdekten dat het natuurlijke ijzeroxide dat in de streek werd aangetroffen gemakkelijk kon worden omgezet in ijzer — een onontbeerlijk metaal voor Keltische werktuigen en wapens. Eeuwenlang exploiteerden ook de Romeinen de mineraalafzettingen.

Omdat het erts aan de oppervlakte werd gevonden, verwijderden de mijnwerkers uit de oudheid met pikhouwelen en spaden moeizaam de rijke, korrelige afzettingen, waarna er honderden rotsachtige torentjes overbleven waarin zich geen erts bevond. Zo creëerden ze onbedoeld een opvallend karstachtig landschap, dat gewoonlijk ontstaat waar kalksteen aan de oppervlakte treedt dat dan door water — niet door mensenhanden — wordt gemodelleerd.

Met de komst van de Industriële Revolutie werden er echter moderne machines gebruikt om wat er van de berg over was met de grond gelijk te maken teneinde het kostbare erts dat er nog was te winnen. Toen de bulldozers ten slotte al de minerale rijkdom die de berg te bieden had, verwijderd hadden, sloot de mijn in 1989 haar poorten. Alleen een paar roestige machines bij de ingang van Cabárceno getuigen nog van zijn industriële erfgoed.

Van een maanlandschap naar een fraai landschap

Het is ongetwijfeld eenvoudiger om een landschap te ruïneren dan te herstellen. De plaatselijke autoriteiten van Cantabria gingen dapper de uitdaging aan om een dierenpark te creëren van een landschap dat eruitzag als een maanlandschap.

Hun succes hing hoofdzakelijk af van het natuurlijke vermogen van de aarde om zichzelf — als daartoe voldoende respijt wordt gegeven — te herstellen. Bovendien werkten de tuinarchitecten hard om de schade die de eeuwen van verwaarlozing en exploitatie hadden aangericht, te herstellen. Binnen enkele jaren werden er duizenden bomen geplant, werd de bovenste laag aarde vervangen, werden lelijke gaten veranderd in prachtige vijvers en werden oude stukken spoorbaan voetpaden. Om de metamorfose te completeren, werden er ten slotte in grote omheiningen speciaal geselecteerde dieren geplaatst.

Het is duidelijk dat de jaarlijks bijna 600.000 bezoekers van Cabárceno vinden dat de krachtsinspanning de moeite waard was. Veel bezoekers zeiden enthousiast: „Dit is een paradijs!” Het woord „paradijs” is goed gekozen omdat het door de oude Perzen en Grieken werd gebruikt ter aanduiding van een groot, goedbevloeid park van onbedorven schoonheid waar dieren in betrekkelijke vrijheid konden grazen.

In een tijd waarin zoveel natuurlijke landschappen zijn geruïneerd, is het prettig een plaats te bezoeken waar het natuurschoon is hersteld en verfraaid. Wat er bovendien op kleine schaal in Cabárceno tot stand is gebracht, illustreert goed waartoe deze prachtige aarde in staat is.

Op steile rotsen waarin ooit Romeinse mijnwerkers hebben gegraven, klimmen nu bruine beren. Op sappige weiden die een gebied bedekken dat voorheen door grondgraafmachines kaal was gemaakt, grazen olifanten en gazellen. Jonge tijgers stoeien in de buurt van aan de oppervlakte gekomen graniet, dat onbedoeld door Keltische pikhouwelen en spaden was gebeeldhouwd. En deze metamorfose werd binnen een paar jaar bereikt!

De bijbel belooft dat de hele aarde, in overeenstemming met Gods oorspronkelijke voornemen voor de mensheid, ooit een paradijs zal zijn (Genesis 1:28; 2:15; Jesaja 65:17, 22-25; Lukas 23:42, 43). Natuurparken zoals Cabárceno geven ons niet slechts een indruk van hoe zo’n toekomstig paradijs zal zijn, maar herinneren ons er ook aan dat onze Schepper zo’n belofte beslist kan waarmaken.

 [Paginagrote illustratie op blz. 23]

[Illustratieverantwoording op blz. 22]

All pictures: Parque de la Naturaleza de Cabárceno