Wat is de toekomst voor wapenbeheersing?

IN DE afgelopen jaren hebben regeringen overal ter wereld over manieren gesproken om de illegale handel in handvuurwapens te bestrijden. Het onderwerp is door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties behandeld. Er zijn rapporten opgesteld, aanbevelingen gedaan en resoluties aangenomen. Critici wijzen er echter op dat wanneer men zich alleen richt op de handel op de zwarte markt, dit zou betekenen dat de grootste wapenhandelaars — de regeringen zelf — buiten schot blijven.

Er bestaat in feite geen duidelijke grens tussen de legale en de illegale wapenverkoop. Veel illegale wapens zijn ooit legaal verkocht. Wapens die in eerste instantie aan het leger of aan de politie zijn verkocht, worden vaak gestolen en op de zwarte markt gebracht. Bovendien is het niet ongebruikelijk dat wapens aan een ander worden doorverkocht zonder dat de oorspronkelijke verkoper daarvan weet of er toestemming voor heeft gegeven. Een artikel in het blad Arms Control Today zegt: „Vooral nationale overheden zullen meer moeten doen dan de aanpak van de illegale handel in lichte wapens  steunen en zullen hun eigen rol in de huidige legale wapenhandel moeten onderzoeken.” Hoewel velen hopen dat de naties uiteindelijk tegen de handel in handvuurwapens zullen optreden, merkte een journalist op: „Aangezien de vijf permanente leden van de [VN-Veiligheids]raad alleen al verantwoordelijk zijn voor meer dan 80% van de wapenhandel in de wereld, moeten we er misschien niet al te veel van verwachten.”

Wat het beheersen van de stroom handvuurwapens en lichte wapens nog moeilijker maakt, is dat deze wapens vrij makkelijk te produceren zijn. Terwijl de fabricage van ingewikkelde wapens zoals tanks, vliegtuigen en oorlogsschepen beperkt is tot slechts een tiental landen, zijn er  nu ruim 300 bedrijven in zo’n 50 landen die lichte wapens maken. Het grote en toenemende aantal bedrijven dat vuurwapens vervaardigt, doet niet alleen de landelijke arsenalen groeien maar schept ook meer mogelijkheden om burgerlegers, rebellengroepen en criminele organisaties van wapens te voorzien.

Fel bediscussieerde kwesties

Tot dusver hebben we onze aandacht grotendeels gericht op het gebruik van handvuurwapens in door oorlog verscheurde landen. Toch worden kwesties die verband houden met wapenbeheersing ook fel bediscussieerd in betrekkelijk stabiele landen waar geen oorlog is. Degenen die voor een strenge wapenwetgeving pleiten, zeggen dat meer wapens tot meer moorden leiden. Ze voeren aan dat de Verenigde Staten, waar de regels niet streng zijn en de wapens overvloedig, een hoog moordcijfer per hoofd van de bevolking hebben, maar dat Groot-Brittannië, waar een strenge wapenwetgeving is, een laag moordcijfer heeft. Tegenstanders van een strengere wapenwetgeving brengen daar onmiddellijk tegen in dat in Zwitserland de meeste mensen over een vuurwapen kunnen beschikken, maar dat dat land een laag moordcijfer heeft.

Wat de zaak nog gecompliceerder maakt, is dat uit onderzoek blijkt dat in de Verenigde Staten het aantal moorden dat niet met een vuurwapen is gepleegd, hoger is dan het totale moordcijfer in veel Europese landen. Maar er zijn andere landen waar het aantal moorden dat niet met een vuurwapen is gepleegd, hoger is dan het totale moordcijfer in de Verenigde Staten.

Het komt veel voor dat men statistieken gebruikt — en misbruikt — om een bepaalde zienswijze te ondersteunen. En op het gebied van wapenwetgeving lijkt er voor ieder argument wel een schijnbaar aannemelijk tegenargument te zijn. De kwesties waar het om gaat, zijn gecompliceerd. Deskundigen zijn het er echter doorgaans over eens dat moordcijfers en misdaad behalve door wapenbezit ook nog door vele andere factoren worden beïnvloed.

De machtige National Rifle Association in de Verenigde Staten maakt vaak de opmerking: „Vuurwapens doden niet; dat doen mensen.” Volgens deze zienswijze doodt een vuurwapen, hoewel het gemaakt is om te doden, niet zomaar uit zichzelf. Iemand moet de trekker overhalen, per ongeluk of met opzet. Natuurlijk, zo zullen sommigen aanvoeren, maken vuurwapens het mensen wel makkelijker om mensen te doden.

Zwaarden tot ploegscharen omgesmeed

Volgens de bijbel zal het probleem dat mensen mensen doden, niet worden opgelost door degenen die eropuit zijn te moorden, gewoon hun vuurwapens af te pakken. Misdaad is een maatschappelijk probleem, niet louter een wapenprobleem. Voor de werkelijke oplossing is het nodig de houding en mentaliteit van mensen zelf te veranderen. De profeet Jesaja werd ertoe geïnspireerd te schrijven: „[God] zal stellig rechtspreken onder de natiën en de zaken rechtzetten met betrekking tot vele volken. En zij zullen hun zwaarden tot ploegscharen moeten smeden en hun speren tot snoeimessen. Natie zal tegen natie geen zwaard opheffen, ook zullen zij de oorlog niet meer leren.” — Jesaja 2:4.

Dit is niet zo onwaarschijnlijk als sommigen wellicht denken. Jesaja’s profetie gaat momenteel onder ware christenen wereldwijd in vervulling. Dat ze in symbolische zin wapens tot vreedzame werktuigen ombouwen, weerspiegelt een diep innerlijk verlangen om God te behagen en in vrede met anderen te leven. Mettertijd, onder Gods koninkrijk, zal iedereen op aarde in volkomen vrede en zekerheid leven (Micha 4:3, 4). Geen vuurwapens die mensen doden. Geen mensen die mensen doden. De werktuigen des doods zullen hebben afgedaan.

[Illustraties op blz. 10]

’Zij zullen hun zwaarden tot ploegscharen smeden’