Ze kunnen uw identiteit stelen!

DE JONGE vrouw begon op haar antwoordapparaat vervelende boodschappen te krijgen van verscheidene mannen. Toen kreeg ze een man aan de telefoon die zei dat hij reageerde op de oneerbare uitnodigingen die ze op het internet had gezet. Maar ze had niet eens een computer. Het duurde een tijdje voordat ze erachter kwam dat iemand in cyberspace haar identiteit had aangenomen en advertenties plaatste op het internet. En dat was nog niet alles, want de onbekende bedrieger gaf anderen haar adres, een routebeschrijving naar haar huis en zelfs advies hoe ze haar alarminstallatie konden omzeilen!

De meesten van ons beschouwen onze identiteit als iets vanzelfsprekends. We zijn wie we zijn, en we kunnen desgevraagd onze identiteit aantonen. Maar het wordt zo gemakkelijk de dingen die we vaak als identiteitsbewijs gebruiken — geboortebewijs, identificatienummer *, rijbewijs, paspoort, identificatiepasjes en dergelijke — na te maken of te stelen dat er een nieuwe misdaadterm is ontstaan: „identiteitsfraude”.

Een fraude-epidemie

Dit soort misdaad is heel complex, met een verraderlijk en mogelijk rampzalig verloop. Slachtoffers ontdekken plotseling dat iemand op hun naam grote sommen geld uitgeeft, kredietverleners bedriegt en andere schade aanricht. In sommige landen beschermt de wet de slachtoffers tegen deze kosten, maar ze kunnen er wel een beschadigde reputatie en een lage kredietwaardigheid aan overhouden.

Wetshandhavers, mensen in de kredietverlening en consumentenorganisaties erkennen algemeen dat identiteitsfraude jaarlijks miljarden dollars aan schade veroorzaakt. Het is onmogelijk precies te achterhalen hoeveel mensen de dupe worden van identiteitsfraude. Een van de grootste problemen is dat het maanden kan duren voordat iemand erachter komt dat zijn identiteit gestolen is. Sommige wetshandhavers noemen identiteitsfraude de snelst groeiende misdaad in de Verenigde Staten. In andere landen worden soortgelijke problemen gemeld.

Om de zaak nog erger te maken: dieven weten dat identiteitsfraude moeilijk te traceren is en dat er zelden gerechtelijke vervolging plaatsvindt. „Voor criminelen is het een misdaad tegen een slachtoffer ’zonder gezicht’”, zegt Cheryl Smith, een speciale opsporingsambtenaar. „Het slachtoffer is een bank of een warenhuis. Ze denken niet aan de schade die ze iemand persoonlijk berokkenen.”

Ze azen op uw naam

Identiteitsfraudeurs stelen gewoonlijk een of meer belangrijke persoonlijke gegevens van u,  zoals een identificatienummer of een rijbewijs. Die gebruiken ze dan om zich voor u uit te geven en op uw naam rekeningen te openen. Tegelijkertijd laten ze de bijbehorende correspondentie naar hun eigen postadres sturen. Zo snel mogelijk geven ze zo veel mogelijk uit. U hebt pas door wat er gaande is wanneer de incassobedrijven bij u aankloppen.

Hoe kunnen deze gewetenloze personen zulke persoonlijke informatie stelen? Het is heel makkelijk. Het begint vaak met het verzamelen van persoonsgegevens die veel mensen achteloos op kredietaanvragen invullen of aan telemarketeers geven. Sommige oplichters spitten uw vuilnisbak door om bank-, hypotheek- of kredietgegevens te vinden. Anderen onderscheppen financiële post uit brievenbussen. Sommige dieven gebruiken een camera of verrekijker om hun slachtoffer bij een geldautomaat of telefooncel nummers te zien intoetsen. In sommige landen zijn veel persoonsgegevens makkelijk verkrijgbaar in gerechtshoven, in openbare documenten of op het internet.

Van uw goede naam beroofd

Als de oplichter eenmaal uw identificatienummer heeft, moet hij wellicht ook andere identificerende informatie hebben, zoals uw geboortedatum en uw adres en telefoonnummer. Met deze informatie, en misschien een vervalst rijbewijs met zijn eigen foto erop, kan de dief de misdaad beginnen. Een dief zal persoonlijk of via de post onmiddellijk krediet aanvragen, waarbij hij zich voor u uitgeeft. Hij geeft vaak zijn eigen adres op en zegt dat hij verhuisd is. Kredietinstellingen willen soms zo graag krediet verschaffen, dat ze informatie of adressen niet altijd verifiëren.

Dus als de fraudeur eenmaal de eerste kredietfaciliteit heeft gekregen, kan hij deze nieuwe rekening samen met de andere stukjes identificerende informatie gebruiken om geloofwaardiger te worden. Dit vergemakkelijkt de uitbreiding van de fraude. Nu is de oplichter al aardig op weg om zelf rijk te worden en tegelijkertijd u van uw krediet en goede naam te beroven.

Het ongedaan maken van de schade kan moeilijk, tijdrovend en frustrerend zijn. Mari Frank, een advocaat uit Californië, kwam erachter hoe moeilijk dit kan zijn toen een oplichter op haar naam zo’n 100.000 dollar had uitgegeven. „Ik heb 90 brieven moeten schrijven en er 500 uur werk aan gehad om mijn naam te zuiveren”, zegt ze. „Het is een gevecht om je krediet en je verstand niet te verliezen. . . . In de meeste gevallen weet je niet wie het doet en worden de daders nooit gepakt.”

Wat u kunt doen

Als u het slachtoffer bent van identiteitsfraude, dan zijn er enkele maatregelen die u kunt nemen. Ten eerste wordt aanbevolen dat u de fraudeafdeling van de kredietinformatiebureaus in uw omgeving opbelt en inlicht. Stuur daarna een schriftelijke verklaring, en vraag of men bij toekomstige kredietaanvragen contact met u wil opnemen om ze te verifiëren.

Doe vervolgens aangifte bij de politie. Zorg dat u een kopie van het proces-verbaal krijgt, omdat u die misschien nodig hebt om kredietverleners op de hoogte te stellen.

Ook moet u de banken en  creditcardorganisaties waarmee u zaken doet inlichten. Zelfs als de dief de gestolen informatie gebruikt om nieuwe creditcards te laten maken, zult u het veiligst zijn als u al uw creditcards laat vernieuwen. Als dieven geld van uw bank- en spaarrekeningen hebben opgenomen, moet u misschien ook nieuwe rekeningen openen. En misschien moet u tevens nieuwe bankpasjes en nieuwe pincodes aanvragen.

Een oplossing in zicht?

Regeringen, wetshandhavers en kredietinstellingen zijn koortsachtig op zoek naar manieren om identiteitsfraude te voorkomen. In sommige gebieden zijn wetten aangenomen die dit vergrijp tot een ernstig misdrijf maken en die persoonsgegevens beter beschermen. Er zijn andere geavanceerde maatregelen voorgesteld, zoals kaarten met gecodeerde digitale vingerafdrukken, bankpasjes die een handpalm of een stempatroon herkennen, een chipkaart met identificerende persoonsgegevens zoals bloedgroep en vingerafdrukken, en kaarten met een onuitwisbare handtekeningstrook.

Naast zulke geavanceerde preventiemethoden zijn er praktische dingen die u kunt doen om uzelf te beschermen. (Zie het kader „Uzelf beschermen tegen identiteitsfraude”.) Met wat overleg en zorgvuldige planning kunt u wellicht helpen het risico van identiteitsfraude terug te dringen!

[Voetnoot]

[Kader op blz. 21]

Uzelf beschermen tegen identiteitsfraude

● Geef alleen uw identificatienummer wanneer dit absoluut noodzakelijk is.

● Heb geen extra creditcards, identificatiepasjes, geboortebewijs of paspoort bij u in uw tas of portefeuille, tenzij u ze nodig hebt.

● Versnipper of verscheur aanbiedingen voor het aanvragen van creditcards als u ze weggooit. Doe hetzelfde met bankafschriften, telefoonrekeningen, creditcard-betalingsbewijzen, enzovoort.

● Scherm de toetsen met uw hand af wanneer u een geldautomaat gebruikt of wanneer u met gebruik van uw creditcard telefoneert. Misschien staat er iemand met een verrekijker of een camera over uw schouder mee te kijken.

● Zorg voor een slot op uw brievenbus om diefstal van post tegen te gaan.

● Ga nieuwe cheques en betaalkaarten bij de bank ophalen in plaats van ze naar u toe te laten sturen.

● Maak een lijst of een kopie van al uw rekeningnummers en bewaar die op een veilige plaats.

● Geef nooit uw creditcardnummer of andere persoonsgegevens via de telefoon door tenzij u een vertrouwde zakenrelatie met het bedrijf hebt en u het initiatief tot het gesprek hebt genomen.

● Leer uw pincode of wachtwoord uit uw hoofd. Bewaar ze niet op een papiertje in uw tas of portemonnee.

● Vraag indien mogelijk geregeld uw kredietgegevens op.

● Laat uw naam verwijderen van mailinglijsten die door kredietinformatiebureaus worden bijgehouden.

[Illustratie op blz. 20]

Sommige oplichters kijken mee terwijl hun slachtoffer nummers intoetst bij een openbare telefoon of een geldautomaat

[Illustratie op blz. 21]

Fraudeurs spitten soms in afval om persoonlijke informatie te stelen