Jonge mensen vragen . . .

Waarom zou ik mijn grootouders beter moeten leren kennen?

„Toen m’n moeder en ik moeite hadden om met elkaar te communiceren, hielp Oma ons om eruit te komen.” — Damaris.

„DOOR de hele geschiedenis heen zijn grootouders van grote betekenis geweest voor de harmonie en continuïteit van de familie”, schrijft dr. Arthur Kornhaber in zijn boek Grandparent Power! Hij voegt eraan toe: „Als onderwijzers, ondersteuners van ouders, geschiedkundigen, verzorgers, adviseurs en zelfs entertainers, waren hun psychologische, sociale en geestelijke taken van het grootste belang. Ik vraag me af hoe onze maatschappij er ooit toe gekomen is die sterke, veelzijdige rol van grootouders af te danken.”

In het verleden vormden grootouders het fundament van het familieleven, vooral onder aanbidders van Jehovah God. De bijbel gaf de Israëlieten de opdracht de ouderen te respecteren en te waarderen (Leviticus 19:32). Vooral grootouders verdienden eer. — 1 Timotheüs 5:4.

Helaas zijn de tijden veranderd. Vaak zijn families door lange afstanden van elkaar gescheiden en veel jongeren hebben weinig contact met hun grootouders. De opvattingen zijn ook veranderd. In veel delen van de wereld worden ouderen — met inbegrip van familieleden — niet meer met gepast respect behandeld (2 Timotheüs 3:1-3). De generatiekloof lijkt nu breder dan ooit. Veel jongeren beschouwen hun grootouders als oud en vinden dat ze achterlopen. Ze kunnen zich niet voorstellen dat die ouderen ook maar enigszins zouden kunnen begrijpen met welke druk en problemen jongeren tegenwoordig te maken krijgen.

Als jij er net zo over denkt, sta hier dan eens bij stil! Want het is heel waardevol om je grootouders beter te leren kennen — vooral als zij godvrezende personen zijn. En als je ze niet goed hebt leren kennen, zou je wel eens iets kunnen mislopen. Hoezo?

Een bron van wijsheid en advies

Veel jonge mensen hebben ontdekt dat grootouders in de stormachtige jeugdjaren kunnen fungeren als een veilige haven. Het tijdschrift Seventeen merkte op: „Met tientallen jaren ervaring in het leven kunnen ze vaak nuttiger zijn bij het oplossen van problemen dan vrienden van je eigen leeftijd, die met dezelfde zorgen worstelen als jij. Jij en je leeftijdgenoten kampen met jullie eerste veranderingen in het leven; jullie grootouders hebben veel van die dingen al menigmaal  doorstaan. Ze zijn vaak wijs en ook slim.” Dit advies is slechts een weergave van wat de bijbel eeuwen geleden zei, namelijk: „Grijsheid is een luisterrijke kroon wanneer ze op de weg der rechtvaardigheid wordt gevonden.” — Spreuken 16:31.

Het is waar dat je grootouders misschien zijn opgegroeid in een wereld die nogal verschilde van die waarin jij nu leeft. Maar je kunt ervan overtuigd zijn dat ze echt weleens precies dezelfde gevoelens hebben gehad als waarmee jij nu zit. Terwijl jij misschien nog betrekkelijk onervaren bent in het omgaan met zulke gevoelens, hebben je grootouders een leven achter zich waarin ze die hebben kunnen leren verwerken (Spreuken 1:4). „Is er geen wijsheid onder de bejaarden en verstand in lengte van dagen?”, vroeg de rechtvaardige man Job (Job 12:12). En om die reden kunnen grootouders vaak echt een aanwinst zijn wanneer een jongere wat evenwichtige raad, aanmoediging of steun nodig heeft.

De grootmoeder van de jonge Damaris bijvoorbeeld woonde samen met Damaris en haar moeder in dezelfde flat. „Toen m’n moeder en ik moeite hadden om met elkaar te communiceren,” herinnert Damaris zich, „hielp Oma ons om eruit te komen. Ze liet me zien hoe je anders tegen dingen aan kunt kijken.”

Alexandria ondervond iets soortgelijks toen haar familie verhuisde en ze naar een andere school moest. Ze zei: „Mijn nieuwe lerares was onaardig en schoot af en toe uit haar slof.” Het was daarom moeilijk voor Alexandria om te wennen op haar nieuwe school. Maar haar grootmoeder bleek een steun te zijn. Ze hielp Alexandria om te wennen door haar aan te moedigen de situatie positiever te bekijken. „Nu vind ik school leuk, en m’n lerares aardig”, zegt Alexandria.

Rafael, een jonge man in Brazilië, kijkt terug op de hulp die zijn grootouders hem gaven toen hij een vervolgopleiding volgde na de middelbare school: „Ze gaven me veel raad over omgang en hoe je problemen met drugs kunt vermijden.” Rafael dient nu als volletijdprediker.

Eda LeShan vertelt in haar boek Grandparenting in a Changing World over haar eigen ervaring als grootouder. Ze schrijft: „Op een dag belde mijn kleindochter me op en zei: ’Oma, ik heb hulp nodig want ze willen me niet met rust laten.’ Enkele van haar klasgenoten probeerden haar zover te krijgen dat ze met jongens uit zou gaan, en sommige van die jongens belden haar op.” Als resultaat van het verzoek om hulp van haar kleindochter kon de grootmoeder raad geven die voorzag in de benodigde hulp. Jij zult misschien ook bemerken dat een kort gesprek met een liefdevolle grootouder een bron van echte morele steun kan zijn.

Vooral in tijden van een gezinscrisis zoals ziekte of een sterfgeval kunnen grootouders helpen. Nadat de jonge Lacey haar vader had verloren tengevolge van een ernstige ziekte, hielp haar grootmoeder haar om hiermee om te gaan. „We zijn zelfs nog closer dan daarvoor”, zegt Lacey.

Een speciale band van liefde

Je verhouding met je grootouder zal misschien ook vrij zijn van enkele van de spanningen die jongeren soms met hun ouders  ondervinden. Waarom zou dat zo zijn? Ten eerste hebben grootouders vaak een speciale band met hun kleinkinderen. De bijbel zegt: „Oude mannen zijn trots op hun kleinkinderen.” — Spreuken 17:6, Today’s English Version.

Bedenk ook dat het je ouders zijn — en niet je grootouders — die de zware verantwoordelijkheid moeten dragen om je „in het strenge onderricht en de ernstige vermaning van Jehovah” op te voeden (Efeziërs 6:4). Omdat hun rol minder van hen vraagt, zijn je grootouders misschien minder snel geneigd kritiek op je te hebben dan je ouders. Je grootouders zitten gewoonlijk ook niet met de verantwoordelijkheden en de druk van de dagelijkse zorg voor een gezin. Omdat ze wellicht vrij weinig van zulke spanningen hebben, kan het makkelijker voor ze zijn om op jouw behoeften te reageren of je aandacht te geven. Tom van zeventien herinnert zich de aandacht die hij van zijn grootouders kreeg. Ze stuurden hem „kleine cadeautjes voor een goed rapport”; ze betaalden zelfs zijn pianolessen.

Natuurlijk zijn niet alle grootouders in staat zulke cadeaus te geven, maar ze tonen misschien wel dat ze belangstelling voor je hebben, door je bijvoorbeeld te prijzen en je aan te moedigen of door van tijd tot tijd een horend oor voor je te hebben. Dat kan tussen jullie een hechte vriendschapsband smeden. Damaris zegt over haar grootmoeder: „Ik voel me bij haar op mijn gemak en ik kan wanneer maar ook bij haar terecht en met haar praten omdat ze altijd bereid is naar me te luisteren — zelfs als dat wat ik zeg soms nergens op slaat.” Zo geniet een jongere genaamd Jônatas er ook van dat hij vrijuit kan praten met zijn grootouders en het met hen over serieuze dingen kan hebben.

Een uitwisseling

Hoewel grootouders je hun wijsheid en liefde kunnen bieden, kunnen zij ook van jouw jeugdige energie en gezelschap genieten. Hoe dan? Er zijn misschien wel een aantal manieren waarop je je grootouders kunt helpen en steunen. Vaak neemt hun lichamelijke kracht af. Of ze kampen met een slechte gezondheid. Het zal ongetwijfeld een aanmoediging voor hen zijn wanneer je hen helpt met boodschappen doen of klusjes in het huishouden.

Veel grootouders zijn weduwe of weduwnaar en voelen zich soms eenzaam. Door levendige belangstelling voor hen te tonen, kun je veel doen om hen te helpen gevoelens van eenzaamheid te verdrijven en hun levensvreugde te bewaren. Dat is één manier om het bijbelse gebod op te volgen ’een passende vergoeding aan je grootouders te blijven betalen, want dit is aangenaam in Gods ogen’. — 1 Timotheüs 5:4.

Ongetwijfeld kan het jouw leven — en hun leven — verrijken wanneer je voor een hechte band met je grootouders zorgt! Wellicht waren jullie tot nu toe geen dikke vrienden. Misschien wil je daar nu verandering in brengen maar weet je niet precies waar je moet beginnen. Het kan zijn dat je grootouders ver weg wonen of dat je ouders niet meer bij elkaar zijn en dat dit de afstand tussen jou en je grootouders heeft vergroot. Een volgend artikel zal een paar praktische suggesties geven over hoe je met zulke situaties kunt omgaan.

[Illustratie op blz. 17]

Grootouders kunnen goede luisteraars zijn en een bron van raad en steun

[Illustratie op blz. 18]

Wees een hulp voor je grootouders