U kunt hulp vinden

’NEGENENVEERTIG slaappillen in een beker. Zal ik ze innemen of niet?’, vroeg een 28-jarige man in Zwitserland zich af. Zijn vrouw en kinderen waren bij hem weggegaan en hij was in een diepe depressie geraakt. Na alles naar binnen gewerkt te hebben, zei hij echter bij zichzelf: ’Nee. Ik wil niet sterven!’ Gelukkig heeft hij het kunnen navertellen. Suïcidale impulsen leiden niet altijd tot de dood.

Alex Crosby van het Amerikaanse Centrum voor Ziektebestrijding en Preventie zei over zelfmoordpogingen bij tieners: „Al kun je ze maar een paar uur tegenhouden — dat is al genoeg. Door tussenbeide te komen kun je een flink aantal ervan weerhouden zich echt het leven te benemen. Je kunt hun het leven redden.”

Tijdens zijn werk bij het Centrum voor Levensreddende en Spoedeisende Hulp aan een medische hogeschool in Japan hielp professor Hisashi Kurosawa honderden suïcidale mensen hun wil om te leven terug te krijgen. Ja, door op de een of andere manier in te grijpen, kunnen er levens worden gered. Wat voor hulp is er nodig?

De noodzaak onderliggende problemen aan te pakken

Zoals in het vorige artikel werd opgemerkt, zeggen onderzoekers dat negentig procent van degenen die zelfmoord hebben gepleegd, een  psychiatrische stoornis had of verslaafd was. Vandaar dat Eve K. Mościcki van het Instituut voor de Geestelijke Volksgezondheid in de VS zegt: „De hoop voor de preventie van zelfdoding in alle leeftijdsgroepen is grotendeels gelegen in de preventie van mentale en verslavingsstoornissen.”

Helaas zijn velen die aan zulke stoornissen lijden niet geneigd hulp te zoeken. Waarom niet? „Vanwege de sterke vooroordelen in de samenleving”, zegt Yoshitomo Takahashi van het Hoofdstedelijk Instituut voor Psychiatrie in Tokio. Hij voegt eraan toe dat als gevolg daarvan zelfs mensen die zich er vaag van bewust zijn dat er iets mis met hen is, aarzelen zich onmiddellijk te laten behandelen.

Sommigen laten zich echter niet door schaamte weerhouden. Hiroshi Ogawa, een bekend televisiepresentator die in Japan zeventien jaar een eigen show had, erkende publiekelijk dat hij lijdt aan depressie en zelfs op de rand van zelfdoding heeft gestaan. „Depressie wordt wel vergeleken met een gewone verkoudheid van de geest”, zei Ogawa. Iedereen kan het krijgen, legde hij uit, maar genezing is mogelijk.

Praat met iemand

„Als iemand alleen is met zijn probleem, ziet hij het meestal als buitenproportioneel groot en als onoplosbaar”, zegt Béla Buda, de eerder geciteerde Hongaarse functionaris bij de gezondheidszorg. Deze opmerking onderstreept de wijsheid van de oude spreuk in de bijbel: „Wie zich afzondert, zal zijn eigen zelfzuchtige verlangen zoeken; tegen alle praktische wijsheid zal hij losbarsten.” — Spreuken 18:1.

Luister naar die wijze woorden. Sta uzelf niet toe alleen te worstelen in een zee van overweldigende persoonlijke problemen. Zoek  iemand uit van wie u op aan kunt en die u in vertrouwen kunt nemen. ’Maar’, zult u misschien zeggen, ’ik heb niemand die ik in vertrouwen kan nemen.’ Volgens de deskundige in de geestelijke gezondheidszorg dr. Naoki Sato denken velen er zo over. Sato merkte op dat patiënten het vaak vermijden anderen in vertrouwen te nemen omdat ze hun zwakheden niet willen onthullen.

Waar kan iemand een horend oor vinden? In veel landen kan hij of zij de hulp inroepen van een zelfmoordpreventiecentrum of een crisislijn of een gerenommeerd arts die emotionele problemen behandelt. Maar sommige deskundigen erkennen ook een andere bron van hulp — godsdienst. Hoe kan die helpen?

Het vinden van de nodige hulp

Marin, een invalide in Bulgarije, wilde niets liever dan zelfmoord plegen. Op een dag kreeg hij het religieuze blad De Wachttoren in handen, een publicatie van Jehovah’s Getuigen. Hij gaf gehoor aan de uitnodiging in het tijdschrift, om een persoonlijk bezoek van Jehovah’s Getuigen te vragen. Marin vertelt wat het resultaat was: „Ik leerde van hen dat het leven een geschenk is van onze hemelse Vader en dat we niet het recht hebben onszelf letsel toe te brengen of ons leven opzettelijk te beëindigen. Dus zag ik af van mijn vroegere plan om zelfmoord te plegen en ging ik weer van het leven houden!” Marin ontving ook liefdevolle steun van de christelijke gemeente. Hoewel hij nog steeds invalide is, zegt hij: „Mijn dagen zijn nu vrolijk en rustig en gevuld met aangename dingen die ik kan doen — meer zelfs dan mijn tijd toelaat! Dat heb ik allemaal te danken aan Jehovah en aan zijn Getuigen.”

De jonge Zwitser die aan het begin werd genoemd, kreeg ook hulp van Jehovah’s Getuigen. Nu vertelt hij over „de goedheid van een christelijk gezin” dat hem in huis nam. Hij voegt eraan toe: „Later nodigden de leden van de gemeente [van Jehovah’s Getuigen] mij om beurten uit voor de maaltijd, iedere dag weer. Wat me geholpen heeft, was niet alleen de gastvrijheid maar ook dat ik met iemand kon praten.”

Deze man putte veel aanmoediging uit zijn bijbelstudie, vooral toen hij leerde over de liefde die de ware God, Jehovah, voor de mensheid koestert (Johannes 3:16). Jehovah God heeft inderdaad een horend oor voor u wanneer u ’uw hart voor hem uitstort’ (Psalm 62:8). „Zijn ogen gaan de gehele aarde rond”, niet om mensen op fouten te betrappen, maar „om zijn sterkte te tonen ten behoeve van hen wier hart onverdeeld is jegens hem” (2 Kronieken 16:9). Jehovah verzekert ons: „Wees niet bevreesd, want ik ben met u. Blik niet rond, want ik ben uw God. Ik wil u sterken. Ik wil u werkelijk helpen. Ik wil u werkelijk stevig vasthouden  met mijn rechterhand van rechtvaardigheid.” — Jesaja 41:10.

Over Gods belofte van een nieuwe wereld zei de Zwitser: „Dat is een grote hulp geweest om de last van mijn frustratie te verlichten.” Die hoop, die wordt gekenschetst als „een anker voor de ziel”, houdt de belofte in van eeuwig leven in het aards paradijs. — Hebreeën 6:19; Psalm 37:10, 11, 29.

Uw leven is voor anderen van grote betekenis

Het kan natuurlijk zijn dat u situaties meemaakt die u het gevoel geven dat u helemaal alleen staat en dat uw dood niemand zou deren. Bedenk echter dat er een groot verschil is tussen u alleen voelen en alleen zijn. In bijbelse tijden bereikte de profeet Elia een dieptepunt in zijn leven. Hij zei tegen Jehovah: „Uw profeten hebben zij met het zwaard gedood, zodat ik alleen ben overgebleven.” Ja, Elia voelde zich volkomen alleen — en niet zonder reden. Veel van zijn medeprofeten waren gedood. Hijzelf werd met de dood bedreigd en hij was op de vlucht voor zijn leven. Maar was hij echt alleen? Nee. Jehovah liet hem weten dat er zo’n 7000 loyale mensen waren die, net als hij, getrouw de ware God probeerden te dienen in die donkere tijden (1 Koningen 19:1-18). Maar hoe is het met u gesteld? Is het mogelijk dat u niet zo alleen bent als u zich voelt?

Er zijn mensen die om u geven. U zou daarbij kunnen denken aan uw ouders, uw huwelijkspartner, uw kinderen en uw vrienden. Maar er zijn er meer. In de gemeente van Jehovah’s Getuigen kunt u rijpe christenen vinden die zich voor u interesseren, die de tijd nemen om naar u te luisteren en die met u en voor u willen bidden (Jakobus 5:14, 15). En zelfs als elk onvolmaakt mens u in de steek zou laten, dan nog is er iemand die u nooit zal verlaten. Koning David uit de oudheid zei: „Ingeval mijn eigen vader en mijn eigen moeder mij werkelijk  verlieten, zou toch Jehovah zelf mij opnemen” (Psalm 27:10). Ja, Jehovah „zorgt voor u” (1 Petrus 5:7). Vergeet nooit dat u kostbaar bent in Jehovah’s ogen.

Het leven is een geschenk van God. Toegegeven, soms heeft het leven meer weg van een last dan van een geschenk. Kunt u zich echter indenken hoe u zich zou voelen als u een waardevol geschenk zou geven aan iemand, die het vervolgens weg zou gooien voordat hij het werkelijk gebruikt had? Wij onvolmaakte mensen zijn het ons geschonken leven nog maar net gaan gebruiken. In feite geeft de bijbel te kennen dat het leven dat we nu hebben in Gods ogen niet eens „het werkelijke leven” is (1 Timotheüs 6:19). Ja, in de nabije toekomst zal ons leven veel voller, rijker en gelukkiger zijn. Hoe dat zo?

De bijbel zegt: „[God] zal elke traan uit hun ogen wegwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geschreeuw, noch pijn zal er meer zijn. De vroegere dingen zijn voorbijgegaan” (Openbaring 21:3, 4). Probeer u eens in te denken hoe uw leven eruit zal zien wanneer die woorden verwezenlijkt worden. Neem er de tijd voor. Probeer u er een kleurrijk totaalbeeld van te vormen. Dat beeld is geen ijdele fantasie. Als u mediteert over Jehovah’s bemoeienissen met zijn volk in het verleden, zal uw vertrouwen in hem groeien en kan dat beeld nog reëler voor u worden. — Psalm 136:1-26.

Het kan enige tijd duren voordat u uw wens om te leven volkomen terug hebt. Blijf bidden tot „de God van alle vertroosting, die ons vertroost in al onze verdrukking” (2 Korinthiërs 1:3, 4; Romeinen 12:12; 1 Thessalonicenzen 5:17). Jehovah zal u de kracht geven die u nodig hebt. Hij zal u leren dat het leven de moeite waard is. — Jesaja 40:29.

[Kader/Illustratie op blz. 9]

Hoe kunt u iemand helpen die suïcidaal lijkt?

Wat moet u doen als iemand u toevertrouwt dat hij zelfmoord wil plegen? „Luister goed naar hem”, luidt de raad van het Amerikaanse Centrum voor Ziektebestrijding en Preventie (CDC). Laat hem onder woorden brengen hoe hij zich voelt. In veel gevallen is iemand die suïcidaal is echter in zichzelf gekeerd en niet mededeelzaam. Bevestig de realiteit van de pijn of de wanhoop die hij voelt. Indien u voorzichtig bepaalde veranderingen noemt die u in zijn gedrag hebt opgemerkt, zou dat hem ertoe kunnen bewegen zich te uiten en u in vertrouwen te nemen.

Geef onder het luisteren blijk van empathie. „Het is belangrijk te beklemtonen dat zijn leven voor u en voor anderen van grote betekenis is”, zegt het CDC. Laat hem weten dat zowel u als anderen kapot zouden zijn van zijn dood. Help hem in te zien dat zijn Schepper om hem geeft. — 1 Petrus 5:7.

Deskundigen geven ook de raad alles te verwijderen dat hij zou kunnen gebruiken om zelfmoord te plegen — vooral vuurwapens. Als de situatie ernstig lijkt, is het goed hem aan te moedigen medische hulp te zoeken. In extreme gevallen rest u misschien geen andere keus dan zelf contact op te nemen met een medische instantie voor spoedeisende hulp.

[Kader op blz. 11]

’Zal God het me vergeven dat ik zo denk?’

De omgang met Jehovah’s Getuigen heeft velen geholpen gedachten aan zelfmoord de baas te worden. Maar niemand is tegenwoordig immuun voor de stressvolle gebeurtenissen van het leven of voor depressie. Christenen die overwogen hebben zich het leven te benemen, worstelen vaak met intense schuldgevoelens wegens zulke gedachten. Het schuldgevoel kan hun last nog verzwaren. Hoe kan er dan met zulke gevoelens omgegaan worden?

Het is opmerkenswaard dat sommige trouwe mannen en vrouwen uit bijbelse tijden zich intens negatief over het leven uitlieten. Rebekka, de vrouw van de patriarch Isaäk, was eens zo van streek door een gezinsprobleem dat ze zei: „Ik heb een afschuw gekregen van mijn leven” (Genesis 27:46). Job, die zijn kinderen, zijn gezondheid, zijn rijkdom en zijn maatschappelijke status verloren had, zei: „Mijn ziel walgt stellig van mijn leven” (Job 10:1). Mozes riep eens uit tot God: „Dood mij . . . alstublieft geheel en al” (Numeri 11:15). Elia, een profeet van God, zei eens: „Het is genoeg! Neem nu, o Jehovah, mijn ziel weg” (1 Koningen 19:4). En de profeet Jona zei herhaaldelijk: „Dat ik sterf, is beter dan dat ik in leven ben.” — Jona 4:8.

Veroordeelde Jehovah deze mensen omdat ze er zo over dachten? Nee. Hij liet hun uitspraken zelfs in de bijbel vastleggen. Het is echter belangrijk op te merken dat die getrouwen zich er geen van allen door hun gevoelens toe lieten brengen zelfmoord te plegen. Jehovah vond hen waardevol; hij wilde dat ze bleven leven. God bekommert zich zelfs om het leven van goddelozen. Hij dringt er bij hen op aan veranderingen in hun levenswandel aan te brengen zodat zij ’werkelijk blijven leven’ (Ezechiël 33:11). Hoeveel te meer wil hij dat degenen die zich erom bekommeren zijn gunst te verwerven, blijven leven!

God heeft voorzien in het loskoopoffer van zijn Zoon, de christelijke gemeente, de bijbel en het voorrecht te bidden. Die communicatielijn met God — het gebed — laat nooit een ingesprektoon horen. God kan en wil luisteren naar iedereen die met een nederig, oprecht hart tot hem nadert. „Laten wij daarom met vrijmoedigheid van spreken de troon van onverdiende goedheid naderen, opdat wij barmhartigheid mogen verkrijgen en onverdiende goedheid mogen vinden tot hulp op de juiste tijd.” — Hebreeën 4:16.

[Kader op blz. 12]

Hebt u een beminde verloren door zelfdoding?

Als iemand zelfmoord pleegt, zijn familieleden en goede vrienden totaal van streek. Velen geven zichzelf de schuld van de tragedie. Ze zeggen dingen als: ’Had ik die dag toch maar wat meer tijd aan hem besteed’, ’Had ik die keer m’n mond toch maar gehouden’, ’Had ik toch maar wat meer gedaan om hem te helpen’. Waar het op neerkomt, is: ’Had ik toch maar dit of dat gedaan, dan zou hij er nog zijn.’ Maar is het redelijk om de schuld voor de zelfdoding van een ander op zich te nemen?

Bedenk dat het o zo gemakkelijk is de signalen van suïcidale gevoelens achteraf te herkennen. Vóór die tijd is het iets heel anders. De bijbel zegt: „Alleen je eigen hart voelt het verdriet ten volle en ook je vreugde kan een ander niet volledig delen” (Spreuken 14:10, Groot Nieuws Bijbel). Soms is het gewoon onmogelijk om te bespeuren wat een ander denkt of voelt. Veel suïcidale mensen kunnen anderen gewoon geen deelgenoot maken van hun diepste gevoelens, zelfs hun naaste familieleden niet.

Het boek Giving Sorrow Words zegt het volgende over de signalen dat iemand suïcidaal zou kunnen zijn: „Het is nu eenmaal zo dat het meestal niet gemakkelijk is zulke signalen te bespeuren.” In hetzelfde boek staat ook dat zelfs indien u sommige aanwijzingen had herkend, dat op zich nog geen garantie zou zijn dat u de zelfdoding had kunnen voorkomen. In plaats van uzelf te pijnigen, kunt u troost putten uit de woorden van de wijze koning Salomo: „De levenden zijn zich ervan bewust dat zij zullen sterven; maar wat de doden betreft, zij zijn zich van helemaal niets bewust” (Prediker 9:5). Uw beminde wordt niet gepijnigd in een brandende hel. En aan het mentale en emotionele lijden dat hem tot zijn zelfdoding heeft gedreven, is een eind gekomen. Hij lijdt niet; hij heeft gewoon rust.

Het zal nu het beste zijn u te concentreren op het welzijn van de levenden, uzelf inbegrepen. Salomo vervolgde: „Alles wat uw hand te doen vindt, doe dat met uw kràcht” nu u nog leeft (Prediker 9:10). Wees ervan verzekerd dat de vooruitzichten op toekomstig leven van degenen die zelfmoord hebben gepleegd, berusten bij Jehovah, „de Vader der tedere barmhartigheden en de God van alle vertroosting”. — 2 Korinthiërs 1:3. *

[Voetnoot]

[Illustraties op blz. 8]

Praat met iemand

[Illustratie op blz. 10]

Uw leven interesseert anderen