Wat zal de toekomst brengen?

DE MENS is slechts een onderdeel van het grote geheel. Alle vormen van leven op aarde hebben hun nut, volgens de hun door God toebedeelde rol. We hebben veel dingen met de levensvormen om ons heen gemeen — bovenal het wonder van het leven zelf. Om die reden ervaren veel mensen het onvermijdelijk als een groot verlies wanneer een levensvorm verdwijnt.

De wetenschapper Anthony C. Janetos schreef in het blad Consequences: „Velen zullen het ermee eens zijn dat we als samenleving de ethische plicht hebben de bewoonbaarheid van de planeet te beschermen en als verstandige beheerders op te treden van de biologische rijkdom ervan met het oog op het huidige en toekomstige welzijn van de menselijke soort. Daarvoor is een besef van de waarde van biodiversiteit nodig — zowel van wat ze voor de natuur betekent als van de manieren waarop we er gebruik van kunnen maken — en gemotiveerdheid om ze te behoeden.”

Wat wordt er gedaan?

De mondiale bezorgdheid over het verlies van levende hulpbronnen heeft vertegenwoordigers van regeringen en andere instellingen bijeengebracht om een Biodiversiteitsverdrag op te stellen. In die uitgebreide overeenkomst wordt erkend dat het behoud van biodiversiteit iets is wat alle mensen aangaat.

Als verdere stap tot begrip van de biodiversiteit hebben biologen, ecologen en andere wetenschappers overal ter wereld 2001/2002 uitgeroepen tot Internationaal Biodiversiteits Observatie Jaar (IBOY). Diana Wall, biologe aan de Colorado State University en voorzitter van het IBOY,  verklaart: „Het verkennen van de biodiversiteit zal veel nut opleveren door de ontdekking van nieuwe genen en chemicaliën die gebruikt kunnen worden voor geneesmiddelen, voor de verbetering van gewassen of voor het herstel van vervuilde grond.” Wall voegt eraan toe: „Belangrijker nog: voor het nemen van weloverwogen beslissingen over ons land en onze rivieren en oceanen is het van essentieel belang dat we te weten komen waar nieuwe soorten zich bevinden, welke rol ze spelen in het behoud van gezonde ecosystemen en hoe we ze in stand kunnen houden.”

Fundamentele veranderingen nodig

Hoewel er enige lofwaardige vooruitgang is geboekt, zijn die inspanningen voornamelijk gericht geweest op de symptomen en niet op de oorzaken. Volgens onderzoekers kan de mens zich op dit punt niet de luxe permitteren er de tijd voor te nemen. In de beschouwing die Ruth Patrick van de Academy of Natural Sciences in Philadelphia (Pennsylvania, VS) wijdde aan wat ze „de potentiële teloorgang van de biodiversiteit” noemde, kwam ze tot de conclusie dat „de tijd een cruciale factor is . . . Doortastende en urgente actie is uiterst noodzakelijk.” Om een keer te brengen in de dreigende uitsterving moet er dringend een herstructurering komen van de manier waarop de mens omgaat met deze planeet en het leven erop. Er is meer nodig dan schadebestrijding. „De problemen met het behoud van de biologische diversiteit kunnen daarom niet los worden gezien van de veelomvattender problemen op het gebied van sociale . . . ontwikkeling”, verklaart het World Resources Institute.

Voor het bereiken van dat doel zou niets minder dan een fundamentele verandering in de menselijke samenleving nodig zijn. In het boek Caring for the Earth wordt erkend dat een verantwoord beheer vraagt om „normen en waarden, economieën en samenlevingen die anders zijn dan de meeste thans heersende”.

De bijbel laat duidelijk zien dat mensen eenvoudig niet bij machte zijn om dergelijke veranderingen tot stand te brengen. Jeremia 10:23 zegt: „Ik weet heel goed, o Jehovah, dat het niet aan de aardse mens is zijn weg te bepalen. Het staat niet aan een man die wandelt, zelfs maar zijn schrede te richten” (Spreuken 20:24). Hoe waar dat is, is beslist door de hele geschiedenis heen gebleken, en door de gevolgen van het negeren van dit beginsel zien we ons nu gesteld voor de „kritieke tijden . . ., die moeilijk zijn door te komen” waarover in 2 Timotheüs 3:1-5 wordt gesproken. Deze reeks verzen laat ons ook zien dat de kritieke tijden worden veroorzaakt door de verkeerde denkwijze van mensen. Daarom zijn, totdat mensen veranderen, alle oplossingen voor de problemen waarvoor we staan op z’n hoogst tijdelijk.

De wereldvermaarde wetenschapster dr. Jane Goodall merkte in een interview op dat habitatvernietiging „vaak verband houdt met economische hebzucht en materialisme in de geïndustrialiseerde wereld”. En de botanicus Peter Raven, voormalig secretaris van de National Academy of Sciences in de Verenigde Staten, waarschuwde dat „onwetendheid, onverschilligheid, armoede en hebzucht nauw verweven problemen veroorzaken die de Aarde radicaal ten kwade dreigen te veranderen”. Enkele van de normen en waarden die moeten veranderen, zijn dan ook zelfzucht, hebzucht, onwetendheid, kortzichtigheid en egocentrisme.

De ultieme bescherming van de biodiversiteit

Het is begrijpelijk dat de Schepper van het leven in al zijn verbijsterende verscheidenheid, uitermate geïnteresseerd is in de toekomst van zijn schepping. De bijbel vertelt ons dat God spoedig tot actie zal overgaan door „hen te verderven die de aarde verderven”. — Openbaring 11:18.

Zal God levensvormen terugbrengen die uitgestorven zijn doordat de mens de aarde heeft geruïneerd? Indien de Schepper wenst dat uitgestorven diersoorten opnieuw op aarde verschijnen, kan hij die in de toekomst beslist herscheppen. Hetzelfde geldt voor de uitgestorven plantensoorten. Maar omdat de bijbel ons dat niet vertelt, zou het niet verstandig zijn daarover te speculeren.

Wat Gods heerschappij wel garandeert, is een zegen voor al wat op aarde leeft. „Laat . . . de aarde juichen,” zegt de psalmist, „de zee bruisen, de zee met al wat erin is. Laten de velden met alle gewassen juichen, de bomen in de bossen het uitjubelen.” — Psalm 96:11, 12, Groot Nieuws Bijbel.