Een blik op de wereld

’s Werelds ergste moordenaars

„Op wereldomvattende schaal vormen ziekten veroorzaakt door virussen, bacteriën en parasieten nog steeds de voornaamste doodsoorzaak”, zegt de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung. Tengevolge van slechts drie ziekten — aids, malaria en tuberculose — „zijn er elk jaar honderden miljoenen nieuwe besmettingen, en bijna 10 miljoen sterfgevallen”. De krant legt uit: „Tegen het midden van de twintigste eeuw waren zelfs veel deskundigen ervan overtuigd dat besmettelijke ziekten binnen korte tijd geen rol meer zouden spelen. Maar zoals maar al te duidelijk is geworden sinds de uitbarsting van aids, gekkekoeienziekte en onlangs mond- en klauwzeer, is de dreiging die besmettelijke ziektekiemen voor mens en dier vormen [nog steeds] een bittere realiteit. . . . Op verschillende plaatsen ter wereld hebben volkomen onverwacht zeer gevaarlijke virussen en bacteriën de kop opgestoken.” Hoewel de aard van de micro-organismen zelf vaak de oorzaak is, bevorderen ook de leefstijl en het gedrag van mensen de opkomst en verspreiding van deze ziekteverwekkers.

Religieuze plundering

„Ondanks het verscherpen van de wetgeving neemt de diefstal van en handel in religieuze voorwerpen in Europa niet af”, zegt de Franse katholieke krant La Croix. Gestolen worden onder andere kruisen, meubilair, gouden en zilveren liturgisch vaatwerk, beelden, schilderijen en zelfs altaren. Volgens de International Council of Museums zijn er in de afgelopen jaren in Tsjechië tussen de 30.000 en 40.000 voorwerpen gestolen, en in Italië meer dan 88.000. Frankrijk, met 87 kathedralen, is ook een belangrijk doelwit van dieven. Tussen 1907 en 1996 werden zo’n 2000 voorwerpen die als „historische monumenten” worden bezien, gestolen uit religieuze instellingen in Frankrijk, en nog geen 10 procent daarvan is teruggevonden. Dit plunderen is moeilijk tegen te gaan, vooral omdat kerken gemakkelijk toegankelijk en vaak slecht beveiligd zijn.

Londens gevaarlijke waterpeil

In Londen „worden putten geboord om het water weg te pompen dat [de stad] van onderaf dreigt te overspoelen”, bericht The Economist. De grondwaterspiegel is nu gestegen tot 40 meter onder het straatniveau van Trafalgar Square. Eerder in de vorige eeuw toen de industrie miljoenen liters water onttrok, werd de grondwaterspiegel geschat op 93 meter onder het plein. Het niveau stijgt met ongeveer 3 meter per jaar, wat rampzalig zou kunnen zijn voor het ondergrondse spoorwegstelsel, de kilometers ondergrondse bedrading en de fundamenten van veel van de gebouwen in Londen. Er zullen naar schatting zo’n 50 putten geboord moeten worden. „De Milieudienst schat dat er momenteel per dag in totaal zo’n [50 miljoen] liter water onder Londen vandaan gepompt wordt”, zegt het tijdschrift, maar dat cijfer zal binnen 10 jaar moeten verdubbelen wil de situatie gestabiliseerd worden.

„Toch niet zo speciaal”

„We zijn nog nooit zo op onze plaats gezet”, zegt New Scientist. „Terwijl we onszelf gelukwensen met de gedenkwaardige prestatie van het sequencen van het menselijk genoom, vertelt het genoom zelf ons dat we toch niet zo speciaal zijn. We blijken maar vijf keer zoveel genen te hebben als een bacterie, een derde meer dan een worm en ongeveer twee keer zoveel als een vlieg.” Bovendien „is zo’n 40 procent van onze genen gelijk aan die van draadwormen, 60 procent gelijk aan die van fruitvliegjes en 90 procent gelijk aan die van muizen”. Kennis van het menselijk genoom verandert ook onze kijk op rassen, zegt het tijdschrift. Misschien lijken twee personen op elkaar en zijn ze van hetzelfde ras, maar genetisch zouden ze veel meer van elkaar kunnen verschillen dan twee personen uit hele verschillende etnische groepen. Luigi Cavalli-Sforza van de Stanford University zegt: „De verschillen tussen mensen van hetzelfde ras zijn zo groot dat het absurd is om rassen als verschillend te bezien — of zelfs maar te denken dat ze bestaan.”

De bedrijfstak pornografie

„Pornografie is een grotere bedrijfstak dan het professionele football, basketbal en honkbal bij elkaar. Mensen geven in Amerika per jaar meer geld uit aan pornografie dan aan bioscoopkaartjes, meer dan aan alle uitvoerende kunsten samen”, zegt The New York Times Magazine. „De handel in porno heeft in de Verenigde Staten  jaarlijks een totale omzet van naar schatting $10 miljard tot $14 miljard, wanneer de porno-omroepen en pay-per-view-films op de kabel en via de satelliet, internetsites, films op hotelkamers, telefoonseks, seksartikelen en . . . tijdschriften worden meegerekend.” Het artikel zegt verder: „Met een omzet van $10 miljard is porno niet langer een soort bijprogramma naast de hoofdvoorstelling zoals, laten we zeggen, de Broadway-theaterindustrie met een omzet van $600 miljoen — porno is de hoofdvoorstelling.” Vorig jaar heeft Hollywood bijvoorbeeld 400 nieuwe films uitgebracht, terwijl de pornografie-industrie maar liefst 11.000 video’s ’voor volwassenen’ heeft geproduceerd. Toch zullen maar weinig Amerikanen toegeven ernaar te kijken. „There’s no business like porn business (Geen business zo goed als porno-business)”, zegt de Times. „Porno is de enige voorstelling waarnaar niemand kijkt maar die, merkwaardig genoeg, nooit stopt.”

Vaticaan vermindert vermogen van radiozenders

„Radio Vaticana heeft ermee ingestemd zijn zendvermogen terug te brengen, als reactie op de angst voor de mogelijke gevolgen die zijn krachtige radiozenders voor de gezondheid hebben”, aldus het tijdschrift New Scientist. De hoeveelheid tijd voor uitzendingen op de middengolf zou gehalveerd worden, en de signaalsterkte verlaagd. De dagelijkse uitzendingen worden in 60 talen en op een groot aantal frequenties over de aarde verbreid. Toen het station 50 jaar geleden werd gebouwd, stonden de 33 antennes ervan in een betrekkelijk onbewoond gebied buiten Rome. Nu wonen er zo’n 100.000 mensen in de buurt, en men vreest dat de krachtige uitzendingen de oorzaak zijn van plaatselijke gevallen van leukemie. Het station heeft geen overzeese relaiszenders om signalen te versterken. Nadat Italië in 1998 nieuwe stralingsnormen had vastgesteld, verzocht het land het Vaticaan om het vermogen van het station te verminderen. Hoewel het Vaticaan zich op het standpunt stelde dat er geen gevaar voor de gezondheid bestaat en dat het als buitenlandse staat niet onder Italiaans gezag valt, besloot het als „een daad van goodwill” het vermogen te verminderen, zegt New Scientist.

Water in flessen contra leidingwater

„Water in flessen is zo populair dat er over de hele wereld meer dan 700 merken water worden geproduceerd”, bericht The New York Times. Toch „is het enige verschil tussen duur gebotteld water en leidingwater in veel gevallen de verpakking”. Zoals het Wereld Natuur Fonds (WWF) naar voren brengt „is gebotteld water in veel landen niet per se veiliger of gezonder dan leidingwater terwijl het tot wel 1000 maal duurder kan zijn”. Leidingwater gebruiken spaart niet alleen geld maar is ook goed voor het milieu, aangezien er elk jaar 1,5 miljoen ton plastic wordt gebruikt voor de waterflessen, en „giftige chemicaliën die bij de vervaardiging en afvalverwerking van flessen vrijkomen, gassen kunnen doen ontstaan die klimaatveranderingen in de hand werken”. Volgens dr. Biksham Gujja, hoofd van het International Fresh Water Program van het WWF, „zijn er in Europa en de Verenigde Staten meer richtlijnen voor leidingwater dan dat er bij de handel in gebotteld water worden gehanteerd”.

Het oude Alexandrië in kaart gebracht

Na vijf jaar van opgravingen en onderzoeken onder water is het oude Alexandrië uiteindelijk volledig in kaart gebracht. De kaart laat zien waar de paleizen van de farao’s stonden en waar werven en tempels lagen. De Franse archeoloog Franck Goddio en zijn team gebruikten tekeningen gebaseerd op verslagen van duikers alsook elektronische verkenningen van de verzonken stad, en ze waren verbaasd over de resultaten. „Al gauw na de eerste elektronische verkenningen van de haven, beseften we dat de topografie van de oude wijken van Alexandrië totaal anders was dan tot nu toe was aangenomen”, zei Goddio.

„Gelooft u in engelen?”

De bovenstaande vraag, die aan meer dan 500 inwoners van Quebec werd gesteld, werd door 66 procent van de ondervraagden bevestigend beantwoord. Zoals in het Canadese Journal de Montréal werd bericht, schrijft een onderzoeker het wijdverbreide geloof in het bovennatuurlijke niet alleen toe aan het rooms-katholicisme maar ook aan een krachtige boeddhistische invloed in de provincie. Toch is socioloog Martin Geoffroy verbaasd dat maar een derde van de ondervraagden toegaf in de Duivel te geloven. „Wat verontrustend is,” zegt hij, „is het positivisme. We geloven in engelen maar niet in de duivel. We verwerpen het negatieve.”