De kea — De clown van de bergen

DOOR EEN ONTWAAKT!-MEDEWERKER IN NIEUW-ZEELAND

HOOG in de bergen van Nieuw-Zeeland leeft de kea, een bergpapegaai. Wegens zijn onstuitbare gevoel voor humor heeft hij velen geamuseerd — of geïrriteerd — met zijn clowneske streken.

Stel u voor dat u de hele dag door de bergen hebt getrokken. Uitgeput bereikt u een berghut. Na een stevig maal wilt u alleen nog maar in bed stappen en rustig slapen. Maar de familie kea heeft andere plannen. Ze landen op de hut en besluiten dat het heel leuk zou zijn om van het golfplaten dak af te glijden. Het geschraap van hun klauwen over het zink klinkt hun als muziek in de oren. Elke keer dat ze naar beneden glijden, krijsen ze van plezier. Vervolgens klauteren ze al klapwiekend weer omhoog en begint het kabaal van voren af aan.

Maar de speelse kea’s kunnen zelfs van dit spelletje genoeg krijgen en dus verzinnen ze andere vormen van vermaak. Nu laten ze steentjes van het dak afrollen, waar ze dan onder schel gekrijs achteraan glijden. Om de reactie van de gasten in de hut te peilen, hangen ze ondersteboven om door het raam te kijken. Ze schijnen van mening dat de vermoeide wandelaars deze „dakshow” wel zullen waarderen. Maar laten we, voordat u besluit of deze bergpapegaaien met  recht clowns worden genoemd, iets meer over ze te weten komen.

De kea ontleent zijn naam aan zijn schelle roep, kee-a. Ze zijn inheems in Nieuw-Zeeland en komen alleen in de bergstreken van het Zuideiland voor. Ze leven in de hoger gelegen bossen, tot aan de vegetatiegrens, en voeden zich hoofdzakelijk met bessen en bladknoppen.

Kea’s zijn stevige, sterke vogels — de mannetjes kunnen ruim een kilo wegen en een halve meter lang zijn. Ze zijn overheersend groen van kleur. Hoewel de vogels niet afsteken tegen de struiken in hun leefgebied, zijn ze heel opvallend. Hun onverschrokken persoonlijkheid, hun kenmerkende roep, hun grote afmeting en hun rode ondervleugels onderscheiden hen van de rest van de vogelwereld.

Vaak spelen ze in de lucht en maken volop gebruik van de zeer veranderlijke windstromen in de bergen waar ze leven. Het is prachtig ze, krijgertje spelend, hoog door de ravijnen te zien vliegen. Ze worden tot de intelligentste vogels ter wereld gerekend. Misschien is het die intelligentie die hun dat gevoel voor humor geeft.

Ze zijn dol op spelen

Hun ondeugende gedrag ligt echt in hun karakter opgesloten. Wegens hun onverzadigbare nieuwsgierigheid onderzoeken ze alles in hun leefgebied, vooral iets wat nieuw of vreemd is. Dit onderzoek gebeurt niet alleen met de ogen maar vereist ook dat ze het object met hun krachtige snavel testen en prikken totdat ze er uiteindelijk op uitgekeken raken of het stukmaken.

Op een station bij een bergpas werd gezien hoe een kea twee volle melkbussen onderzocht die op het perron waren gezet. De vrijpostige kea duwde een van de deksels eraf en stak zijn kop erin om te drinken. De vogel werd weggejaagd en er werd een staaf door de handvatten gestoken om het deksel vast te klemmen. Maar de onverschrokken kea kwam terug, onderzocht het „beveiligingssysteem” een paar minuten, en duwde vervolgens heel behendig de staaf met de punt van zijn snavel door de handvatten heen. Toen gooide hij brutaal het deksel eraf en begon weer te drinken. Het zijn schurken, maar wel leuke!

Kea’s en kampeerders

Kampeerders die in de buurt zijn om hun spullen te beschermen, zullen genieten van de komische capriolen van deze opmerkelijke vogels. Maar laat je tent onbeheerd achter, en ze kunnen onvoorstelbaar veel schade aanrichten. Met hun krachtige snavel kunnen ze een tent aan flarden scheuren. Van wat ooit uw slaapzak was, kan in een mum van tijd slechts een hoop dons over zijn.

Alles met een ronde vorm is perfect geschikt om van de dichtstbijzijnde heuvel af te rollen. Ze maken zich snel meester van alles wat glimt. Schoenveters zijn een speciaal geliefd speeltje. Nog een favoriet spelletje is het oppikken van voorwerpen om die van grote hoogte te laten vallen, schijnbaar omdat ze het leuk vinden die te zien vallen.

Door hun vermogen mensen onbedoeld met hun grollen te vermaken, hebben kea’s zich geliefd gemaakt bij iedereen die ooit het voorrecht van een bezoek aan hun wereld heeft gehad. Gezien hun capriolen is het niet vreemd dat ze wel de vliegende aapjes van Nieuw-Zeeland zijn genoemd.

Kea’s en skiërs

Kea’s komen graag naar plekken waar ze een publiek aantreffen, zoals in skigebieden. De zogenoemde clown van de bergen wordt nu gezien als een extra attractie voor skiërs. Ze lijken in de pret te willen delen. Ze volgen de skiërs voortdurend met hun wippende, huppende gedans. De skipiste afglijden  vinden ze helemaal geweldig. Daarbij remmen ze zichzelf af door hun voeten in de vorm van een V neer te zetten, net als skiërs met hun ski’s doen. Het is alsof de ondeugende kea ons eraan herinnert dat de sneeuw niet alleen voor het plezier van mensen is.

Hun voorliefde voor baldadigheid en pret varieert van lichte hinder tot kleine vernielingen. Beheerders van skigebieden zullen bevestigen dat ze al hun apparatuur ’keabestendig’ moeten maken. Gevoelige apparatuur moet bekleed of afgeschermd worden. Zelfs touwen moeten worden vervangen door staaldraad. Een ’keabestendige’ afvalbak moet nog worden uitgevonden. Skiërs moeten enkele simpele voorzorgsmaatregelen nemen om hun eigendommen tegen de beminnelijke bandieten te beschermen. Als u bijvoorbeeld uw camera onbeheerd achterlaat, zal hij een nieuw speeltje voor de kea worden.

Skiërs moeten hun auto beschermen met een geschikt net. Waarom? Schijnbaar voelt de kea zich geroepen alle motorvoertuigen aan een kwaliteits- en duurzaamheidstest te onderwerpen. Ze doen niets liever dan wisserbladen en het rubber rond ramen en deuren te vernielen en kunststof achterlichten te breken. Als een autoraam is opengelaten, zetten de kea’s hun sloopwerkzaamheden binnen voort. Dan zitten ze op de auto te krijsen van plezier terwijl ze alles wat niet beveiligd is systematisch vernielen. Niet voor niets worden kea’s wel Nieuw-Zeelands enige beschermde straatbende genoemd.

Op bouwterreinen

Nog een favoriete plek voor kea’s om kattenkwaad uit te halen zijn bouwterreinen in de bergen. Toen aan Nieuw-Zeelands beroemde Milford Track een nieuwe trekkershut werd gebouwd, had de plaatselijke keapopulatie veel belangstelling. Eén begon spijkers te stelen. Terwijl de timmerman geërgerd de boosdoener wegjoeg, stal een andere zijn sigaretten. De onbeschaamde kea trok de tabak eruit en versnipperde het papier, onderwijl krijsend toegejuicht door al zijn maatjes. Wat nieuwsgierigheid en brutaliteit betreft, spant de kea de kroon onder onze gevederde vrienden. Zodra kea’s zien dat er mensen hun gebied inkomen, omringen en volgen ze hen alsof ze bang zijn dat de mensen hun eigendommen zullen stelen.

Ze moeten gewoon alles om zich heen uitproberen en onderzoeken. Schelmenstreken die de toevallige toeschouwer vertederen, zijn ondraaglijk voor degenen die er dag in, dag uit mee moeten leven. Ze staan voortdurend in een haat-liefdeverhouding met de kea. Maar niemand kan ontkennen dat het levendige, vriendelijke vogels zijn. De kea geniet volledige bescherming en wordt dan ook de „voornaamste burger” van de bergen genoemd.

Clown van de bergen

Als u deze speelse, intelligente vogels ooit tegenkomt, zult u het ermee eens zijn dat het echte clowns zijn. Ze zijn blij met iedere bezoeker aan hun bergwereld en tonen dat door de clown uit te hangen. Het is een waar genot hun levensvreugde en speelvermogen te zien.

Ja, hun intuïtieve, vrolijke, vaak clowneske gedrag herinnert ons eraan dat ze deel uitmaken van de schepping van Jehovah, de gelukkige God. — 1 Timotheüs 1:11.

[Illustratie op blz. 19]

Aanslag op een paraplu

[Illustratie op blz. 20]

Autovandalisme

[Illustratieverantwoording op blz. 18]

Courtesy of Willowbank Wildlife Reserve, Christchurch, New Zealand