Een blik op de wereld

Verwoestende indringers

„Binnendringende ’vreemdelingen’ kosten de wereldomvattende economie jaarlijks misschien wel honderden miljarden dollars, verspreiden ziekten en richten een enorme ecologische verwoesting aan”, stelt de International Herald Tribune. Talloze planten en dieren die onschadelijk zijn in hun natuurlijke woongebied worden bewust of onbewust naar nieuwe gebieden gebracht. Een boomslang bijvoorbeeld die inheems is in Australië en Indonesië heeft inheemse bosvogels op Guam uitgeroeid en verspreidt zich nu over het hele gebied van de Grote Oceaan — soms door zich te verschuilen in de wielkasten van vliegtuigen. De introductie van caulerpa-algen en de Zuid-Amerikaanse waterhyacint in andere ecosystemen decimeert over enorme oppervlakten het inheemse zee- en waterleven. Gras dat uit de Verenigde Staten naar China is geëxporteerd voor golfbanen groeit nu zo dat het niet meer beheersbaar is, terwijl Chinese boktorren, vervoerd in hout van pallets, schade aanrichten aan Noord-Amerikaanse bossen. Andere soorten die verwoestend zijn gebleken, zijn bijvoorbeeld de Indische mangoeste, de driehoeksmossel, de miconiaboom, de nijlbaars, de Noord-Amerikaanse grijze eekhoorn, de wandelende meerval alsook de Euglandina rosea (een slak) en de Paratrechina longicornis (een mier).

 Cosmetica voor kinderen

In Japan bieden producenten van cosmetica een make-uplijn aan die speciaal is samengesteld voor kinderen, bericht The Japan Times. Meisjes, onder wie jonge tieners, laten zich meeslepen door een cosmetica-rage die in het land woedt en stromen naar warenhuizen om dingen te kopen als lippenstift met glitters en transparante mascara, in nabootsing van hun favoriete zingende idolen. Vroeger deden kinderen lippenstift op als een vorm van spel. Nu is het steeds meer kinderen ernst als ze make-up opdoen en willen ze weten hoe make-up gebruikt kan worden om bepaalde gelaatstrekken beter te laten uitkomen of juist te camoufleren. Een redactrice van een kinderblad merkte op: „De leeftijd van personen met een minderwaardigheidscomplex is gedaald. Kinderen zijn zich tegenwoordig op jongere leeftijd bewust van hun zwakke punten dan vroeger.” Eén bedrijf heeft echter voet bij stuk gehouden en gezegd: „In de Japanse cultuur is cosmetica voor kinderen op de basisschool en leerlingen in de eerste klassen van de middelbare school niet gebruikelijk. Uit sociaal-moreel oogpunt gaan wij geen cosmetica (voor hen) maken.”

„Shaken-babysyndroom”

Een baby aan zijn armpjes, beentjes of schoudertjes door elkaar schudden kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, bericht de in Mexico-Stad uitgegeven krant El Universal. „Sommige artsen geloven dat veel mensen met leerstoornissen het slachtoffer zijn van het shaken-babysyndroom.” Volgens de kinderarts Juan José Ramos Suárez „kan dit trauma hersenbloedingen en hersenbeschadigingen veroorzaken, ook al zijn er geen uiterlijke tekenen van mishandeling”. Hij voegt eraan toe dat het ook gehoorverlies, blindheid, beschadiging van de ruggengraat, verlamming, stuipen en zelfs de dood kan veroorzaken. Dat komt doordat het hoofd van een baby relatief zwaar is, terwijl de nekspieren niet erg sterk zijn en de krachten van het door elkaar geschud worden niet kunnen opvangen. Het gehuil van een baby kan natuurlijk irritant zijn. Maar als hulp voor verzorgers adviseert de krant „drie eenvoudige stappen die nog geen minuut kosten: (1) stop, (2) ga zitten en (3) ontspan u. Beheers uw emoties in plaats van ze op de baby af te reageren.” Doe dan iets aan dat wat de baby laat huilen — misschien door hem te voeden of te verschonen — of ga iets doen wat hem sust en bezighoudt.

Het einde van de gondel?

„De oude kunst van het gondelbouwen staat in Venetië een langzame dood te wachten”, zegt de Londense krant The Independent. „In de toekomst worden gondels wellicht door amateurs gemaakt zonder dat er acht wordt geslagen op de traditie, de materialen en het vakmanschap die een weerspiegeling vormen van de geschiedenis van een van de fascinerendste steden ter wereld.” De kunst van het bouwen van de beroemde boten, die naar men weet al sinds de 11de eeuw bestaat, dreigt verloren te gaan „doordat [de kunst] niet langer, zoals gebruikelijk was, van vader op zoon of van meester op leerling wordt doorgegeven”. Dit wordt geweten aan hoge arbeidskosten en het feit dat jonge Venetianen niet bereid zijn er 20 jaar aan te besteden om de kunst te leren. Het lijkt er dus op dat als de paar meesterbouwers van nu in de pensioengerechtigde leeftijd komen, niemand hun plaats zal innemen. Het kost 500 uur om een gondel te bouwen, die van andere boten verschilt omdat de linkerkant breder is dan de rechterkant, wat gecompenseerd wordt door het gewicht van de gondelier en zijn riem. Door dit asymmetrische ontwerp is hij in staat door de nauwste kanalen van Venetië te manoeuvreren.

Piraterij neemt toe

„Het gaat met de piraterij beter dan ooit”, bericht het Franse tijdschrift Valeurs Actuelles. Het aantal aanvallen door piraten is in de afgelopen twee jaar meer dan verdubbeld. De situatie is vooral ernstig in Zuidoost-Azië, waar de financiële crisis de armsten ertoe heeft gebracht hun toevlucht te nemen tot misdaad. Maar piraterij neemt ook toe voor de kust van Afrika en Zuid-Amerika. Volgens Edouard Berlhet, vertegenwoordiger van het Franse Centrale Comité van Scheepseigenaren, „liepen de verliezen in 1998 op tot 16 miljard dollar. Sommige schepen verdwijnen helemaal, samen met hun lading. Ze worden gekaapt en verborgen, en dan duiken ze in verdachte havens onder goedkope vlaggen weer op.” De piraten, die snelle schepen en geavanceerde communicatieapparatuur gebruiken, zijn zwaar bewapend en worden steeds gewelddadiger.

Jonge drinkers

„Dronkenschap treedt bij jongeren in Europa op steeds jongere leeftijd en steeds vaker op”, bericht de Duitse Süddeutsche Zeitung. Deze alarmerende tendens werd onlangs onder de aandacht gebracht van de ministers van gezondheid van de Europese Unie. Hoe ernstig is het probleem? In 1998 bleek uit een onderzoek bijvoorbeeld dat in sommige landen tussen de 40 en de 50 procent van de 15-jarige jongens geregeld bier drinkt, terwijl meisjes van die leeftijd in Engeland, Schotland en Wales de jongens overtreffen wat het drinken van wijn en sterkedrank betreft. In Denemarken, Finland en Groot-Brittannië is meer dan de helft van de 15-jarigen meer dan eens stomdronken geweest. Ook wordt alcohol in de Unie jaarlijks verantwoordelijk geacht voor de dood van verscheidene duizenden personen van 15 tot 29 jaar. De ministerraad heeft alcoholvoorlichting aanbevolen om jongeren bewust te maken van de gevolgen van drinken.

Sterfgevallen door roken nuttig voor economie?

„Functionarissen van Philip Morris Companies in Tsjechië hebben een economisch onderzoek verspreid dat vaststelt dat . . . het vroegtijdig overlijden van rokers helpt medische kosten te drukken”, zegt The Wall Street Journal. „Het in opdracht van de sigarettenfabrikant opgestelde rapport . . . geeft een opsomming van de ’positieve gevolgen’ van roken op de nationale financiën, en maakt dan onder andere melding van inkomsten uit accijns en andere belastingen op sigaretten en ’besparingen op kosten voor gezondheidszorg tengevolge van vroegtijdig overlijden’.” Het artikel voegt eraan toe: „In een kosten-batenanalyse concludeert het rapport dat de regering in 1999 op roken een netto winst had van 5,82 miljard kronen ($147,1 miljoen).” Onmiddellijk kwam er protest tegen het rapport. „Tabaksfirma’s ontkenden altijd dat sigaretten mensen doden. Nu scheppen ze erover op”, schreef een columnist. De econoom Kenneth Warner zei: „Bestaat er enig ander bedrijf dat er prat op zou gaan geld in de openbare schatkist te brengen door zijn klanten te vermoorden? Ik kan er niet één bedenken.” Philip Morris Companies publiceerden in de week erna een verontschuldiging. „We beseffen dat dit niet alleen een verschrikkelijke fout was, maar dat het ook ethisch verkeerd was”, zei de vice-president Steven C. Parrish. „Te zeggen dat het totaal ongepast is, is een understatement.”

Kinderen helpen minder materialistisch te zijn

Kinderen zijn „de droom van elke handelaar”, nu zelfs jonge kinderen „geobsedeerde consumenten” worden, bericht de Canadese krant The Globe and Mail, „en niets heeft gewerkt om de tendens te stoppen”. Maar een team van hoogleraren aan de medische faculteit van de Stanford University denkt een oplossing te hebben gevonden: een leerplan van zes maanden bedoeld om kinderen zowel te helpen minder tv te kijken als selectiever te zijn in waar ze naar kijken. Tegen het einde van het schooljaar vroegen kinderen in dit programma veel minder vaak nieuw speelgoed aan hun ouders. Volgens de Globe „ziet een doorsneekind 40.000 reclameboodschappen per jaar, wat in de jaren ’70 nog 20.000 per jaar was”.