Een blik op de wereld

Gevaren van passief roken

„Slechts 30 minuten blootstelling aan andermans sigarettenrook kan al schadelijk zijn voor het hart van een gezonde niet-roker”, zegt de Canadese Globe and Mail in een bericht over een recent onderzoek in Japan. Met gebruikmaking van nieuwe ultrasone technologie konden onderzoekers aan de Stadsuniversiteit van Osaka rechtstreeks de nadelige gevolgen meten van andermans rook op endotheelcellen waarmee de hartholten en bloedvaten zijn bekleed. Als deze cellen gezond zijn, bevorderen ze een goede bloedcirculatie door te helpen voorkomen dat er zich plaque aan bloedvatwanden vormt en dat er bloedstolsels ontstaan. De onderzoekers ontdekten dat de bloedstroom in het hart van niet-rokers „ongeveer 20 procent beter was dan in die van rokers. Maar nadat ze slechts 30 minuten aan rook van iemand anders waren blootgesteld” nam de bloedstroom af tot het niveau van de rokers. Volgens onderzoeker dr. Ryo Otsuka „wordt hiermee een direct bewijs geleverd van een schadelijk effect van passief roken op de bloedsomloop in het hart bij niet-rokers”.

 Een nieuwe atlas voor lichtvervuiling

„De Melkweg is verdwenen,” zegt een bericht in het tijdschrift Science, „niet door de een of andere kosmische verandering, maar doordat de heldere lichten van onze uitdijende steden de sterren van ons sterrenstelsel verbergen voor het zicht van de meeste Europeanen en Amerikanen. Deze zee van kunstlicht stemt astronomen droevig omdat hun observaties erdoor beïnvloed kunnen worden.” Om gefrustreerde astronomen te helpen, hebben wetenschappers in Italië en de Verenigde Staten een nieuwe atlas samengesteld die de mondiale lichtvervuiling in kaart brengt. Anders dan voorgaande kaarten die enkel de positie lieten zien van de „witte lichten waarmee de continenten ’s nachts bezaaid zijn”, bevat de nieuwe atlas, die op het internet toegankelijk is, „continentale kaarten en enkele meer gedetailleerde kaarten, die bijvoorbeeld de zichtbaarheid van sterren vanuit verschillende delen van Europa laten zien”, zegt Science.

De oceaanbodem in kaart brengen

Wetenschappers aan het Bedford Institute of Oceanography in Nova Scotia gaan voorop in het aanpassen van bestaande technologie om de oceaanbodem in kaart te brengen, bericht de Canadese Financial Post. Door geluidsgolven met een groot aantal bundels te gebruiken zijn de wetenschappers in staat een driedimensionaal beeld van de zeebedding te creëren. In de laatste fase „worden op afstand te bedienen videocamera’s naar de oceaanbodem gestuurd en worden er monsters genomen”. Volgens het bericht „kunnen de voordelen van het in kaart brengen van de zeebedding enorm zijn”. Op de bodem levende soorten kunnen „op een veilige manier gevangen en beheerst worden zonder andere delen van de oceaanbodem te verstoren. Ook kunnen telecommunicatiebedrijven bepalen wat de veiligste en doeltreffendste route is om onderwaterkabels te leggen. Oliemaatschappijen zullen boorinstallaties in veilige en productieve gebieden kunnen plaatsen.” Zulke kaarten kunnen ook de winning mogelijk maken van zand en grind, waarvan er overvloedig veel op de zeebodem wordt aangetroffen. Dit „is in sommige gevallen wellicht goedkoper en veiliger” dan het afgraven van berghellingen, zegt de Post.

Psychische aandoeningen begrijpen

„Wereldwijd zal één op de vier mensen op een bepaald moment in zijn leven getroffen worden door een psychische of neurologische aandoening”, bericht de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Hoewel veel psychische aandoeningen behandeld kunnen worden, zoekt bijna twee derde van de patiënten nooit professionele hulp. „Een psychische aandoening is geen persoonlijke tekortkoming”, zegt dr. Gro Harlem Brundtland, directeur-generaal van de WHO. „Als er dan toch ergens een tekortkoming gezocht moet worden, is dat in de manier waarop we op mensen met psychische en hersenstoornissen hebben gereageerd.” Ze vervolgt: „Ik hoop dat dit rapport langgekoesterde twijfels en meningen zal verdrijven en een nieuw tijdperk voor de volksgezondheid op het gebied van geestelijke gezondheid zal inluiden.” Gezien de huidige ontwikkelingen op gezondheidsgebied verwacht men dat „depressieve stoornissen . . . tegen 2020 op de tweede plaats staan, achter ischemische hartziekten maar voor alle andere ziekten”, zegt de WHO. Met de juiste behandeling kunnen patiënten echter „een productief leven leiden en een belangrijke bijdrage leveren aan hun gemeenschap”.

„Wierook kan slecht zijn voor uw gezondheid”

„De zoete geur van wierook kan slecht zijn voor uw gezondheid”, bericht het tijdschrift New Scientist. „Wierook branden, een populair meditatief en geneeskundig hulpmiddel dat door boeddhisten, hindoes en christenen vaak thuis en in hun plaatsen van aanbidding wordt gebruikt, stelt mensen bloot aan gevaarlijke hoeveelheden rook die doortrokken is van kankerverwekkende chemische verbindingen.” Een team van onderzoekers heeft onder leiding van Ta Chang Lin van de Nationale Cheng Kung-​universiteit in Tainan (Taiwan) „monsters verzameld van lucht binnen en buiten een tempel in de stad Tainan en ze vergeleken met monsters van lucht bij een kruispunt”, zegt het bericht. „Binnen in de tempel was het niveau van alle PAK’s [polycyclische aromatische koolwaterstoffen] bij elkaar 19 maal zo hoog als erbuiten en iets hoger dan bij de kruising.” Volgens New Scientist was het waargenomen niveau van één van deze verbindingen, „benzopyreen, dat naar men denkt bij rokers longkanker veroorzaakt,” in enkele gevallen „wel 45 maal zo hoog als in woningen waar de bewoners tabak rookten”.

Moderne marmerrestauratie

„Wetenschappers hebben een revolutionaire techniek ontdekt waarmee ze in enkele dagen tijd uit bacteriën marmer kunnen laten ontstaan”, zegt de Londense Times. Minieme calcinogene bacteriën, die van nature in aarde voorkomen, worden in het laboratorium gekweekt in een vloeistof die pectine bevat. Als hun minerale voedselvoorraad op raakt, sterven de bacteriën en brengen ze zuiver calciumcarbonaat — marmer — in opgeloste vorm voort. Als deze oplossing over beelden en andere marmeren oppervlakken wordt gesproeid die door ouderdom of blootstelling aan de elementen zijn beschadigd, vormt ze een dun laagje dat in het oppervlak dringt en de steen bijeenhoudt. John Larson, hoofd beeldenconservatie van de National Museums and Galleries on Merseyside (Engeland), zegt dat de nieuwe techniek, nu marmer van hoge kwaliteit schaars is, het voordeel heeft dat ze snel is en heel goedkoop grote hoeveelheden van de oplossing oplevert zonder schadelijke neveneffecten.

Diefstal in de naam van God

„Ik ben al 20 jaar beleggingscontroleur, en heb meer geld gestolen zien worden in de naam van God dan op andere manieren”, zei Deborah Bortner, president van de North American Securities Administrators Association. „Als u belegt, dient u niet uw waakzaamheid te laten verslappen alleen maar omdat iemand een beroep doet op uw religie of uw geloof.” Volgens het tijdschrift Christian Century „hebben controleurs in de afgelopen drie jaar in 27 staten actie ondernomen tegen honderden personen en ondernemingen die geestelijke of religieuze overtuigingen gebruikten om het vertrouwen van beleggers te winnen. . . . In een notoir geval dat zich afspeelde in [een periode van meer dan vijf jaar], heeft [een protestantse stichting] in heel de Verenigde Staten meer dan $590 miljoen van meer dan 13.000 beleggers losgekregen. De stichting werd in 1999 door staatscontroleurs opgeheven en drie bestuursleden bekenden schuld aan de tenlastelegging van fraude.” Drie andere gevallen „hebben een totaal van $1,5 miljard aan verliezen veroorzaakt”, bericht Christian Century.

Mondiale opwarming doet rampen toenemen

„Na een sterke stijging aan het eind van de jaren ’90 in het aantal door het weer veroorzaakte rampen gerapporteerd te hebben”, is de verwachting van het Rode Kruis dat „internationale hulp de impact van mondiale opwarming niet zal kunnen bijhouden”, zegt de Britse Guardian Weekly. „In haar jaarlijkse Wereldrampenrapport zegt de Internationale Federatie van Rode Kruis- en Rode Halve Maan-​verenigingen dat overstromingen, stormen, aardverschuivingen en droogten, waarvan er vóór 1996 ongeveer 200 per jaar voorkwamen, gestaag zijn opgelopen tot 392 in 2000.” Bevreesd voor een nog opvallender stijging in natuurrampen zei Roger Bracke, hoofd operationele ondersteuning van de federatie: „Er is een bepaalde natuurlijke limiet aan wat er met humanitaire hulp bereikt kan worden, en we zijn bang dat er een moment zal komen dat we niet langer kunnen helpen.” Volgens de Guardian „zijn overstromingen verantwoordelijk voor meer dan twee derde van de gemiddeld [211 miljoen] slachtoffers van natuurrampen per jaar in het afgelopen decennium. Honger veroorzaakt door droogte trof bijna een vijfde, en had de meeste sterfgevallen tot gevolg: ongeveer 42% van alle door natuurrampen veroorzaakte sterfgevallen.”